Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Feminist düşüncenin kökeni olan ve ilk dalga feminizm adıyla anılan kadınların eşit hak ve fırsat taleplerine yönelik mücadeleleri, aşağıdaki kuramlardan hangisinin temelini oluşturur?
Liberal feminist kuramlar |
Radikal feminist kuramlar |
Marksist feminist kuramlar |
Psikanalitik feminist kuramlar |
Sosyalist feminist kuramlar |
Feminist düşünceyi disiplinlerarası, birbiriyle bağlantılı ve kesişimsel sıfatlarıyla tanımlayan Tong’a (2014) göre bakış açısındaki çeşitlilik, feminist düşüncenin monolitik olmadığını, bütün feministlerin aynı şekilde düşünmediğini gösterir. Bu bölümde ikinci dalga feminizmin temel yaklaşımları olan liberal, radikal, Marksist ve sosyalist feminist kuramlar açıklanmaktadır. Feminist düşüncenin kökeni olan ve ilk dalga feminizm adıyla anılan kadınların eşit hak ve fırsat taleplerine yönelik mücadeleleri, liberal eşitlikçi feminist kuramın temelini oluşturur. “Eşit haklar, bilinçli toplumsal ve politik bir hareket olarak feminizmin tarihi ile iç içe geçmiştir”. Kadınların erkeklerle eşitlik arayışı, yasal hak talepleri ve mücadelesinin tarihi önceki yüzyıllara uzanmaktadır. 1700’lü yılların hemen başlarında kadınlar, dinsel açıdan Tanrı huzurunda evlilik; eğitim ve çalışma açısından okullarda/üniversitelerde okuma, meslek sahibi olma ve mülkiyet hakkı talep etmişlerdir. Doğru yanıt A’dır.
2.Soru
Cinsiyet rollerinin ve ona dayalı işbölümünün yarattığı iktidar ve otorite ilişkilerinin/alanlarının kurgulanma ve işleyiş biçimlerinin ortaya çıkardığı özgün bir toplumsal pratiğe işaret eden terim hangisidir?
Cinsiyet ayrımcılığı |
Cinsiyet eşitsizliği |
Toplumsal cinsiyet |
Kamusal cinsiyet |
Ataerkil cinsiyet |
Terim, farklı cinsiyet kimliklerinden beklenen rol, davranış ve görünüş bütününü ifade eder. Doğru yanıt C şıkkıdır.
3.Soru
Kadınların belli sektörlerde yani “kadın işi” diye tanımlanan iş kollarında istihdam edilmesine ne ad verilir?
Kadınların belli sektörlerde yani “kadın işi” diye tanımlanan iş kollarında istihdam edilmesine ne ad verilir?
Dışlama |
Ayrışma |
Ataerkillik |
Toplumsal cinsiyet |
Doğallaşma |
Ayrışma kadınların belli sektörlerde yani “kadın işi” diye tanımlanan iş kollarında istihdam edilmesi anlamına gelir. Doğru cevap B'dir.
4.Soru
Adolesan gebelik ne demektir?
Ergenlik dönemi sona erdikten sonra yaşanan gebeliktir. |
Üniversite öğrencisiiken yaşanan gebeliktir. |
Yoksul kadın evliliği demektir. |
Ergenlik dönemi sona ermeden yaşanan gebelik demektir. |
Teknoloji aracılığıyla yapılan yapay döllenme şeklidir. |
d
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kadınların istihdam edildiği sektörler ile erkeklerin istihdam edildikleri sektörlerin/iş kollarının/ mesleklerin farklı olması anlamına gelmektedir?
Yatay ayrışma |
Dikey ayrışma |
İş bölümü |
Ataerkil yapı |
Piyasa unsurları |
Yatay ayrışma, kadınların istihdam edildiği sektörler ile erkeklerin istihdam edildikleri sektörlerin/iş kollarının/ mesleklerin farklı olması anlamına gelmektedir.
6.Soru
Maddi bir temeli olan ve erkeklerin kadınlara egemen olmalarını sağlayan erkekler arası hiyerarşik ilişkiler ve erkek erkeğe dayanışmayı içeren toplumsal ilişkiler dizisi kavramına ne ad verilir?
Maddi bir temeli olan ve erkeklerin kadınlara egemen olmalarını sağlayan erkekler arası hiyerarşik ilişkiler ve erkek erkeğe dayanışmayı içeren toplumsal ilişkiler dizisi kavramına ne ad verilir?
İkili sistem kuramı |
Ataerkillik |
Toplumsal cinsiyet |
Cinsel taciz |
Kapitalizm |
Ataerkillik maddi bir temeli olan ve erkek- lerin kadınlara egemen olmalarını sağlayan erkekler arası hiyerarşik ilişkiler ve erkek erkeğe dayanışmayı içeren bir toplumsal ilişkiler dizisidir. Doğru cevap B'dir.
7.Soru
Seçme ve seçilme hakkı kadınlara genel seçimler için kaç yılında verilmiştir?
1877 |
1908 |
1923 |
1928 |
1934 |
1934. Cevap E'dir.
8.Soru
I. Kadınların evlilik içinde kocalarına cinsel hizmet sunmak zorunda olduğu kabul edilir.
II. Erkeklerin evlilik dışında cinsel deneyimler yaşamaları genellikle görmezden gelinir veya övülürken aynı durum kadınlar için geçerli değildir.
III. Kadının kıyafetine yönelik normlar vardır.
Yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri ataerkil toplumlarda kadın cinselliğini kontrol altında tutma mekanizmalarındandır?
I. Kadınların evlilik içinde kocalarına cinsel hizmet sunmak zorunda olduğu kabul edilir.
II. Erkeklerin evlilik dışında cinsel deneyimler yaşamaları genellikle görmezden gelinir veya övülürken aynı durum kadınlar için geçerli değildir.
III. Kadının kıyafetine yönelik normlar vardır.
Yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri ataerkil toplumlarda kadın cinselliğini kontrol altında tutma mekanizmalarındandır?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Kadınların cinselliği ataerkil toplumda bir dizi mekanizmayla kontrol altında tutulur. Bunlara kı- saca değinelim:
-
Kadınların evlilik içinde kocalarına cinsel hizmet sunmak zorunda olduğu kabul edi- lir. Bu nedenle evlilik içindeki tecavüzler çoğu toplumda uzun zaman tecavüz olarak kabul edilmemiştir. Bir kişiyi isteği dışında cinsel birleşmeye zorlamak tecavüzdür ve bu kişilerin evli olması bu tanımı değiştir- mez. Günümüzde ABD, İngiltere ve Tür- kiye gibi pek çok ülkede evlilik içi tecavüz suç olarak kabul edilmekte ama çoğu Afri- ka, Ortadoğu ve Asya’da bulunan pek çok ülkede de suç olarak kabul edilmemektedir.
-
Erkeklerin evlilik dışında cinsel deneyim- ler yaşamaları genellikle görmezden gelinir veya övülürken aynı durum kadınlar için geçerli değildir. Hatta birçok ülkede ka- dının evlilik dışı cinsel yaşamı “namus ci- nayeti” adı verilen kadın cinayetlerine yol açmaktadır ve bazı ülkelerde bu durum ce- zada indirime neden olmaktadır. Bekaretin korunması normu da evlilik dışı cinsel iliş- kinin engellenmesine yönelik bir normdur. Bekaret kontrolü adli durumlar dışında aile veya öğretmenler tarafından talep edilebile- cek bir muayene değildir. Buna rağmen çok sayıda kadın bu kontrole maruz kalmakta ve bedeninin kontrolünün kendisinde ol- madığını düşünmekte, depresyona girmek- te, hatta intihara kalkışmaktadır.
-
Kadın sağlığı açısından kürtaj da son derece önemli bir konudur. Cinsel ilişkinin kadın için üremeye yönelik olduğu kalıp yargısı nedeniyle bir kadının ataerkil toplumlarda kürtaj yaptırabilmesi zorlaşabilmekte, ka- dınlar bu konuda bazen ahlaki, bazen yasal engellerle karşılaşabilmektedirler.
• Bazı toplumlarda kız çocuklarının cinsel haz almalarını engellemek için ve tıbbi bir gerek olmaksızın cinsel organlarının bir kısmı kesilmektedir. Kadın genital mutilas- yonu/ klitoridektomi ya da kadın sünneti adı verilen bu uygulama hem kadını kendi bedenine ve cinselliğine yabancılaştırmakta hem de sıklıkla hijyenik olmayan şekilde yapıldığı için enfeksiyona neden olarak cid- di sağlık sorunları yaratmaktadır. Bu gibi vakalar kadın cinselliğinin sadece üreme amaçlı olduğu ve kadının haz almaması ge- rektiği yönündeki düşüncelere dayanır.
• Kadınlar kendi istekleri dışında cinsel iliş- kiye veya seks işçiliğine zorlanabilmekte, bedenleri bir meta olarak kullanılabilmek- tedir. Kadınları buna zorlayan bazen kendi ailelerinin üyeleri olabilmektedir.
• Kadınların kıyafetlerine yönelik normlar, yine kadın cinselliğini sınırlandırma ile il- gilidir. Cinsel davranışları sınırlandırmak veya önlemek adına erkekler kadınların ne giyeceğini belirlemekte, bazı kıyafetleri “yasaklamakta”dır.
• Tecavüz de kadın bedenine yönelik kont- rolün araçlarından biridir. Kate Millett (1991) tecavüzü bir grubun (erkekler) diğer bir gruba (kadınlar) politik gücünü zorla dayatma aracı olarak tanımlar. İktidar, rı- zaya dayalı bir şekilde elde edilemediğinde şiddete başvurulur. Bu şiddet saldırı, alıkoy- ma, dayak, cinayet biçimini alabileceği gibi tecavüz biçimini de alabilir. Kate Millet’in yaklaşımına benzer şekilde Susan Brown- miller, Barbara Mehrhof ve Pamela Kearon da tecavüzün bir politik baskı altına alma eylemi olduğunu, erkeklerin kültürel açıdan erkekliklerini inşa ederken kullandıkları bir ideolojik araç olduğunu belirtir (Donovan, 2001, s.277-278).
• Kadın cinselliği de dâhil olmak üzere cin- sellik, heteronormativite üzerinden kontrol altında tutulmaktadır. Heteronormativite,normal cinsel yönelimin heteroseksüellik olduğu, cinselliğin ve evlilik ilişkisinin sade- ce bir kadın ve bir erkek arasında gerçekle- şebileceği iddiasıdır.
9.Soru
"C¸ağımızda sağlığın biyolojik bir zorunluluk ya da yaşamın sürmesiyle ilgili bir durum olmadığını düşünen Baudrillard’a göre, sağlıklı olmak artık statü sağlayan _________ bir zorunluluktur. Tüketim toplumunda önemli olan sağlığı korumak değil, başkaları tarafından görülmek ve arzu edilmektir, bu yüzden arzu edilmeyi sağlayacak olan zindelik ve güzellik olmadan tek başına sağlık çok fazla prestij sağlamaz."
Verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
"C¸ağımızda sağlığın biyolojik bir zorunluluk ya da yaşamın sürmesiyle ilgili bir durum olmadığını düşünen Baudrillard’a göre, sağlıklı olmak artık statü sağlayan _________ bir zorunluluktur. Tüketim toplumunda önemli olan sağlığı korumak değil, başkaları tarafından görülmek ve arzu edilmektir, bu yüzden arzu edilmeyi sağlayacak olan zindelik ve güzellik olmadan tek başına sağlık çok fazla prestij sağlamaz."
Verilen cümle aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır?
Sosyal |
Ekonomik |
Psikolojik |
Fiziksel |
Politik |
C¸ağımızda sağlığın biyolojik bir zorunluluk ya da yaşamın sürmesiyle ilgili bir durum olmadığını düşünen Baudrillard’a göre, sağlıklı olmak artık statü sağlayan sosyal bir zorunluluktur. Tüketim toplumunda önemli olan sağlığı korumak değil, başkaları tarafından görülmek ve arzu edilmektir, bu yüzden arzu edilmeyi sağlayacak olan zindelik ve güzellik olmadan tek başına sağlık çok fazla prestij sağlamaz.
10.Soru
Haraway’e (1990) göre, ataerkilliğin ve özel mülkiyetin kadınlar üzerinde kurduğu tahakkümden kurtulmak için çözüm aşağıdakilerden hangisidir?
Bedeni kültürel sermaye olarak görmemekle olacaktır. |
Siborg bedenlerle mümkün olacaktır |
Bedeni sermaye olarak görmemekle olacaktır. |
Tıbbileştirme ile mümkün olacaktır. |
Bedeni fiziksel sermaye olarak görmemekle olacaktır. |
Haraway’e (1990) göre, ataerkilliğin ve özel mülkiyetin kadınlar üzerinde kurduğu tahakkümden kurtulmak, ancak siborg bedenlerle mümkün olacaktır çünkü cinsiyetsiz siborglar sayesinde kadın ve erkek gibi toplumsal cinsiyet kategorilerine ihtiyaç kalmayacak, böylece günümüzdeki toplumsal cinsiyet kalıpyargıları yok olacak ya da yeniden yazılacaktır. Siborg bedenler üremediği için kadınların üremeye, çocuk doğurma ve bakma görevlerine indirgenmesi de son bulabilir. Kısacası siborg bedenler, gelecekte cinsiyet ve toplumsal cinsiyet konusundaki sınırları aşarak toplumu dönüştürme kapasitesine sahip olacaklardır.Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Feminist düşüncenin güçlü kuramsal zemine oturduğu kabul edilen dönem aşağıdakilerden hangisidir?
17.yüzyıl |
18.yüzyıl |
19.yüzyıl |
20.yüzyıl |
21.yüzyıl |
21. yüzyıl, feminist düşüncenin güçlü kuramsal zemine oturduğu bir dönem olarak kabul görmektedir.Kadınlar arasında sosyal ve kültürel farklılıklar önemini koruyor ve gelişen paradigmatik anlatılarda, kadın ve erkeklerin paylaştıkları düşünülen ortak toplumsal ilişkilerin önemi artmaya başlıyor olsa da, hâlâ kadınların toplumdaki eşitsiz ve adil olmayan konumlarına bağlı ortak ve benzer kadınlık konumlarının varlığını sürdürmekte olduğu görülmektedir. Doğru cevap E'dir
12.Soru
Baş Düşman başlıklı çalışmasında, ev emeğini “ataerkil aile-içi üretim tarzı” altında tartışan kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Dalla Costa |
Christine Delphy |
Sylvia Walby |
Heidi Hartmann |
Harry Braverman |
Christine Delphy (2012) eviçi emeği üzerine yapılan tartışmalarda kadın emeğinin sermaye ile kurulan ilişkisine mesafeli ve eleştirel yaklaşımıyla yukarıdaki tartışmalardan farklılaşır. Delphy ünlü Baş Düşman başlıklı çalışmasında, ev emeğini “ataerkil aile-içi üretim tarzı” altında tartışır ki bu üretim tarzı ‘kapitalist üretim tarzından’ ayrı kendine özerk bir sistemdir.
13.Soru
Dünya Sağlık Örgütünün 2018 yılı verilerine göre aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de de erkeklerin ve kadınların ortalama ömrü için doğrudur?
Erkek 70 Kadın 74 |
Erkek 80 Kadın 84 |
Erkek 76 Kadın 81 |
Erkek 69 Kadın 74 |
Erkek 73 Kadın 79 |
Türkiye’de de erkeklerin ortalama ömrü 73 iken kadınlarınki 79’dur (WHO, 2018a). Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Marksist feminizmin eleştirilen yönlerinden biri değildir?
Kadının ezilmişliğini, sadece kapitalizm sınırları içinde çözümlemeye çalışması |
Toplumsal cinsiyet çatışmasını tamamıyla üremeyle ilişkilendirmesi |
Kadınların ücretsiz emeğinden erkeklerin de bireysel olarak yarar sağladığını açıklamada yetersiz kalması |
Kapitalizmin yanında erkek baskı ve kontrolünü ikincil ve dolaylı olarak görmesi |
Kadınların işgücü piyasasında, ücretli emek alanındaki ezilme biçimlerini açıklayamaması |
Marksist feminizm, tarih boyunca görülen kadının ezilmişliğini, sadece kapitalizm sınırları içinde çözümlemeye çalışması nedeniyle eleştirilmiştir. Kadınların ücretsiz emeğinden sadece kapitalizm değil, erkeklerin de bireysel olarak yarar sağladığını açıklamada yetersiz kalmıştır. Kapitalizmin yanında erkek baskı ve kontrolünü ikincil ve dolaylı olarak gördüğü için bu konuyu açıklamayı ihmal eder. Ayrıca kadınların işgücü piyasasında, ücretli emek alanındaki ezilme biçimlerini de açıklamaz. Doğru yanıt B’dir.
15.Soru
1990'lı yıllarda kadın hareketinin öncelikli konuları aşağıdakilerden hangisidir?
Seçme ve seçilme hakkı |
Baskı altında tutulan ve şiddete maruz bırakılan kadın bedeni |
Kadın erkek eşitliği |
Demokrasi ve özgürlük talepleri |
Mülkiyet hakkı |
Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Bireyselliğe ve farklılığa vurgu yapan ve toplumsal cinsiyeti bu bağlamda yeniden kuramsallaştırmayı amaçlayan yeni nesil bir feminizme ne ad verilir?
Üçüncü dalga feminizm |
Toplumsal hareketler |
İkinci dalga feminizm |
Siyasi hareket |
Birinci dalga feminizm |
Doğru cevap A'dır. Üçüncü dalga feminizm adı verilmektedir.
17.Soru
- Kadınları tarihte görünür kılmak,
- Bir cins grubu olarak kadınların tarihini yazmak,
- Tarihsel gerçekleri saptırmak,
- kadın egemenliğine dayalı bir toplum kurmak
- Kadınları baskı altına alan pratikleri açığa çıkarmak,
Yukarıdakilerden hangileri Kadın tarihinin amaçlarındandır?
I,II,IV,V |
I,II.V |
I,II,III,IV |
II,III |
IV,V |
- Kadınlar kendi tarihlerini kazandırmak,
- Kadınları tarihte görünür kılmak,
- Bir cins grubu olarak kadınların tarihini yazmak,
- Tarihsel gerçekleri sorgulamak,
- Kadın ve erkek arasındaki iktidar ilişkilerini açığa çıkarmak ve sorgulamak,
- Kadın deneyimlerini görünür kılmak
- Kadınları baskı altına alan pratikleri açığa çıkarmak,
- Aileyi, özel alanı sorgulamak,
- Kişisel / toplumsal baskı deneyimlerini ortaya çıkarmak,
- Cinsiyet rollerinin tarihsel evredek durumuna bakmak.
18.Soru
Fransız Devrimi’ni yorumlayan İngiliz politikacı ve yazar Burke'e göre Fransa'daki siyasal krizin nedeni nedir?
Kadınların ikincil konumları |
Kadının kamusal alana girişi |
Erkeklerin kötü yönetimi |
Kadın-erkek eşitliği |
Doğum oranlarının azalması |
Burke'e göre Fransa’yı yutan, yok eden siyasal kriz, kadının kamusal alana girişi yüzündendir.
19.Soru
Aşağıdaki kuramların hangisinde yeniden üretim kavramı bir üretim tarzının ve o üretim tarzına özgü toplumsal ilişki biçimlerinin varlığını sürekli kılan mekanizmaların bütününü ifade eder?
Feminist kuram |
Marksist kuram |
Liberal kuram |
Postmodern kuram |
Pozitivist kuram |
Marksist kuramda yeniden üretim, “bir üretim tarzının ve o üretim tarzına özgü toplumsal ilişki biçimlerinin varlığını sürekli kılan mekanizmaların bütününü ifade eder” (Acar-Savran ve Tura Demiryontan, 2012, s.19).
20.Soru
Millet Meclisi seçimlerinde kadınlara seçme seçilme hakkı tanıyan yasal değişiklikler hangi yıl gerçekleşmiştir?
1924 |
1925 |
1926 |
1930 |
1934 |
1934 yılında da Millet Meclisi seçimlerinde kadınlara seçme seçilme hakkı tanıyan yasal değişiklikler ile birlikte kadınların, Osmanlı döneminde düşük olan yasal statüleri, dönemin geri koşulları da hesaba katıldığında, ulaşılabilen en üst mertebeye taşınmıştır. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ