Toplumsal Değişme Kuramları Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda Coser ile ilgili bilgilerden hangisi doğrudur?
Yapısal-işlevselci kurama destek vermiştir |
Bir toplumda özellikle birbirine sorumluluk ve güç ağlarıyla bağlı olan ve yakın ilişki içerisinde bulunan insanlar arasında çatışma ortaya çıkmaz |
Coser’e göre sorunun kaynağına yönelen çatışmalar gerçekçidir ve toplumsal değişmeye olumlu katkılar sağlarlar. |
Modern toplum esasında eşitsizlikler ve çatışmalar üzerine değil konsensüs üzerine kurulmuştur |
Coser’in çatışma teorisi Marksistlerde olduğu gibi ekonomi-politik bir temele ve yaklaşımadayanır |
Coser, çatışmanın bütün toplumlarda var olduğunu düşünmektedir. Ancak toplumdaki bu çatışma toplumun parçalanmasına yol açmaz zira her toplumda düşmanca ve saldırganca duygular oluşmadan, ortaya çıkan sorunların ifade edilmesini sağlayan emniyet subabı işlevini gören kurumlar bulunmaktadır. Toplumun biçimi ve ilişkilerin düzeyine göre değişen bu kurumlar toplumdaki gerilimleri azaltır, toplumun işleyişini sağlarlar. Coser’e göre sorunun kaynağına yönelen çatışmalar gerçekçidir ve toplumsal değişmeye olumlu katkılar sağlarlar.
2.Soru
Mümtaz Turhan, Lale devrinden başlayarak batılılaşma sürecini yedi döneme ayırmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi Turhan'ın batılılaşma sürecini ayırdığı yedi dönem arasında değildir?
Lale Devri - III. Selim Dönemi’ne kadar olan süreç |
III. Selim Devri |
II. Mahmud Dönemi |
Tanzimat Devri |
II. Mehmet Devri |
II. Mehmet devri Mümtaz Turhan'ın Lale devrinden başlayarak batılılaşma sürecini ayırdığı yedi dönem arasında değildir.
3.Soru
Çırağan baskını hangi tarihte meydana gelmiştir?
1878 |
1879 |
1880 |
1881 |
1882 |
Doğru cevap A şıkkıdır.
4.Soru
Düşük gelirli ülkelerin yoksul olmalarının temel sebebi olarak zengin ülkeleri gören ve küresel kapitalizmin ülkeleri bir yoksullaşma ve sömürü girdabına hapsettiğini savunan yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
Modernleşme kuramı |
Küreselleşme yaklaşımı |
Aydınlanma yaklaşımı |
Tabakalaşma kuramı |
Bağımlılık kuramı |
Bağımlılık Kuramı, Üçüncü Dünya ülkelerinin yeterli ve sürdürülebilir kalkınma düzeyine ulaşmamalarını ileri kapitalist dünyaya bağımlılıklarına bağlayan kuramları anlatan terimdir. Bu kuramı savunanlar açısından, düşük gelirli ülkelerin yoksul olmalarının temel sebebi, zengin ülkeler ve bu zengin ülkelerde konuşlanmış çok uluslu şirketlerdir. Onlara göre, küresel kapitalizm, ülkeleri bir yoksullaşma ve sömürü girdabına hapsetmektedir.
5.Soru
Coser ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Ralf Dahrendorf'ın görüşlerini geliştirerek çatışmanın işlevi yaklaşımına katkıda bulunmuştur. |
Çatışmanın sadece yıkıcı unsurlardan ibaret olduğunu düşünmektedir. |
Çatışmanın bütün toplumlarda var olmadığını düşünmektedir. |
Tepkilerin sorunun kaynağına yönelip yönelmemesine göre toplumdaki çatışmaları olumlu ve olumsuz olarak iki başlık altında tasnif eder. |
Coser’ın çatışmacı görüşleri işlevselci bir yaklaşımı da içermektedir |
Coser’ın çatışmacı görüşleri işlevselci bir yaklaşımı da içermektedir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Türkiye toplumu kurulurken sosyal yapı üzerindeki en etkili olan durum aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yer almaktadır?
Göç |
Nüfus |
Ekonomi |
Coğrafya |
Ekoloji |
Türkiye toplumu yoğun göçlerle kurulmuş ve akabinde de iç göçler sosyal yapı üzerinde çok etkili olmuştur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Modernleşme Kuramı’nda Geleneksel Toplum Yapısı içerisindeki Siyasi ve sosyal yapı özelliklerinden biridir?
Dinamiktir |
Siyasi hayat Yüksek katılımlıdır |
Yüz yüze ilişkilere dayalıdır |
Demokratik, laik toplum yapısına sahiptir |
Kurumlaşmış siyasi ve sosyal yapı mevcuttur |
Tablo 6.1 Modernleşme Kuramı’nda Geleneksel ve Modern Toplum Yapısı
8.Soru
Auguste Comte için aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
Kanunların Ruhu Üzerine adlı eserin yazarıdır. |
Fiziği bilimlerin kraliçesi olarak kabul eder. |
Toplum ve topluma özgü yasalardan daha çok bireylerle ilgilidir. |
Toplumu bir organizma olarak görür. |
Tarihin ön hazırlık dönemi, varsayımsal dönem ve pozitif evre olarak üç evreye ayrılabileceğini düşünür. |
Toplumu bir organizma olarak gören Comte bu fikri Durkheim’dan ve diğer 19. yüzyıl sosyologlarından
önce sistemli bir biçimde ortaya koymuş, Darwin evrim teorilerini sunmadan yıllar önce topluma bir organizma olarak bakılmasını önermiştir: Comte toplumsal organizma terimini toplumun parçaları arasında bir uyum olduğunu, kurumlar arasındaki karşılıklı bağlantıların bir organizma içindeki işlevlerin karşılıklı bağlantısına
benzediğini göstermek için kullanmıştır.
9.Soru
Osmanlı Devleti'nin ilk gazetecisi olması sebebiyle Batılı fikirleri topluma yayan ilk kişi olarak kabul edilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
Şinasi |
Namık Kemal |
Ziya Gökalp |
Halide Edip Adıvar |
Adnan Adıvar |
Doğru cevap A şıkkıdır
10.Soru
Parsons ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?
Parsons'a göre bireylerin beklentileri gözardı edilebilmelidir. |
Toplumun değer yargıları ve bireysel beklentiler arasında ilişki kurmak gereksizdir. |
Toplum benzer kurumların birbirini tekrarladığı bir sosyal sistemdir. |
Sosyal sistem sürekli olarak uyumsuzluk üretmektedir. |
Toplum bazı alt sistemlerinin bir araya gelmesinden oluşur. |
Parsons, her bir bireyin beklentilerinin olduğunu ve bu beklentilerin diğer bireyler tarafından etkilendiğini ve biçimlendirildiğini, bu beklentilerin aynı zamanda kabul edilmiş normları ve yaşam alanındaki toplumun değer yargılarını da bünyesinde barındırdığını söylemektedir. Parsons’a göre toplum farklılaşmış kurumların birbirini tamamlayan işlevlere sahip olduğu bir sosyal sistemdir. Sosyal sistem bir bütün olarak işlemekte ve sürekli uyum üretmektedir. Her sistemde olduğu gibi toplumda da bazı alt sistemler mevcuttur:
- Kişilik sistemleri
- Toplumsal sistemler
- Kültürel sistemler. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Coser, ?
Kendi kendini doğrulayan kehanet |
İşlevsizliklerin işlevi |
Tampon mekanizmalar |
İşlevsel birlik |
Örüntüleri muhafaza etme |
Coser, çatışmanın sadece yıkıcı unsurlardan ibaret olmadığını aynı zamanda toplumu bir arada tutan bağların oluşmasında da önemli bir rol oynadığını düşünmektedir. Bu aslında Merton’un, işlevsizliklerin işlevi fikrinin farklı bir biçimde ifadesi olarak görülebilir.
Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şarkiyatçılık'ın tanımıdır?
Avrupa’ya göre, yani ırkmerkezci bir biçimde, doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime verilen isimdir. |
Üçüncü Dünya ülkelerinin yeterli ve sürdürülebilir kalkınma düzeyine ulaşmamalarını, ileri kapitalist dünyaya bağımlılıklarına bağlayan kuramları anlatan terimdir |
ABD’deki bir grup gelişme uzmanının, Marksist toplumsal gelişme değerlendirmesine bir alternatif ortaya koyma gayretlerinin sonucu olarak, 1960’ların başında yaygın biçimde kullanılmaya başlanan bir terim ve yaklaşımdır. |
Güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir. |
Malların ve hizmetlerin etkili bir şekilde üretilmesi, dağıtılması ve paylaştırılması için olduğu kadar bireysel seçimi en üst düzeye çıkarmak için, bireysel üreticiler ile bireysel alıcılardan oluşan serbest ve rekabetçi piyasanın önemini savunan ve devlet tarafından yapılan düzenlemelerin en az düzeyde olması gerektiğini ileri süren iktisadi yaklaşımın adıdır. |
Şarkiyatçılık ya da oryantalizm, Avrupa’ya
göre, yani ırkmerkezci bir biçimde, doğuda
yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür
ve törelerini inceleyen bilime verilen isimdir.
13.Soru
Hangi isim Genç Osmanlılar hareketi içinde yer almaz?
Şinasi |
Namık Kemal |
Ali Suavi |
Peyami Safa |
Ziya Paşa |
Peyami Safa Genç Osmanlılar hareketi içinde yer almaz.
14.Soru
Sosyal bilimlerde işlevselcilik (functionalism) kimler tarafından geliştirilen kuramsal ve metodolojik temeller üzerinde şekillenmiştir?
Spencer ve Durkheim |
Spencer ve Marx |
Durkheim ve Marx |
Parsons ve Dahrendorf |
Merton ve Weber |
Sosyal bilimlerde işlevselcilik (functionalism) Spencer ve Durkheim tarafından geliştirilen kuramsal ve metodolojik temeller üzerinde şekillenmiştir. Yirminci yüzyılda önce sosyal antropolojide A. R. Radcliffe-Brown ve Bronislaw Malinowski tarafından geliştirilen işlevselcilik, daha sonra 1940’lardan itibaren sosyolojide Talcott Parsons, Robert K. Merton ve William F. Ougborn’un katkılarıyla kısa bir zamanda hakim bir yaklaşıma dönüşmüştür. Türk sosyolojisinde Mübeccel Belik Kıray hem kuramı kullanmış hem de yeni kavramsal katkılar sunarak zenginleştirmiştir.
15.Soru
Her şeyin sultanın şahsi mülkü olduğu ve sultanın bürokrasi aracılığıyla toplumu kontrol ettiği patromonyal otorite türü aşağıdakilerden hangisidir?
Anti-Patrimonyalizm |
Sensualizm |
Sultanizm |
Başkanizm |
Marksizm |
Sultanizm, her şeyin sultanın şahsi mülkü olduğu ve sultanın bürokrasi aracılığıyla toplumu kontrol ettiği patromonyal otorite türüdür.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi insan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl
yayıldıklarını inceleyen bilim dalıdır?
Sosyoloji |
Etnoloji |
Antropoloji |
Atomoloji |
Akaroloji |
Etnoloji insan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl
yayıldıklarını inceleyen bilim dalıdır
17.Soru
Dahrendorf ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
1950’lerde çok yaygın olan yapısal işlevselcilerin sosyal denge modellerine karşı toplumsal istikrarsızlık, çatışma ve sosyal çözülmeye vurgu yapan bir çatışmacı modeli savunmuştur |
Klasik sosyolojide çatışmacılık olarak bilinen kuramsal yaklaşımın önemli temsilcilerindendir |
Marx’ın mülkiyet eksenli çatışma teorisini eleştirmeksizin kabul eder |
Her toplum uyum ve düzene dayanır |
Toplumsal bütünleşmenin temeli, Parsons’ın öne sürdüğü gibi uzlaşmadır |
Dahrendorf, 1950’lerde çok yaygın olan yapısal işlevselcilerin sosyal denge modellerine karşı toplumsal istikrarsızlık, çatışma ve sosyal çözülmeye vurgu yapan bir çatışmacı modeli savunmuştur. Ona göre her toplumda kaçınılmaz olarak her unsur, her an yaşanan bir değişime tabidir ve aynı zamanda değişime katkı sunarlar. Zira her toplumda değişime kaynaklık eden sosyal çatışma kaçınılmazdır.
18.Soru
Şerif Mardin, ilk defa 1973’te yayımladığı bir makalesinde kullanmış olduğu merkez-çevre kavramsallaştırmasını hangi sosyologdan almıştır?
Eisenstadt |
Mübeccel B. Kıray |
Edward Shils |
Behice Boran |
Mümtaz Turhan |
Şerif Mardin merkez-çevre kavramsallaştırmasını Edward Shils’ten almaktadır.
19.Soru
Modernleşme kuramları hangi yıllarda ortaya çıkan dünya siyaseti ile yakından ilişkilidir?
1980 |
1919 sonrası |
2000 sonrası |
1945 sonrası |
1855 |
1945 sonrası
20.Soru
Türk sosyolojisinde toplumsal değişmeyi açıklamak üzere yapısal-işlevselci yaklaşımı kullanan ve bu teoriye "tampon mekanizmalar" kavramını kazandıran bilim insanı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir?
Mübeccel B. Kıray |
Prens Sabahattin |
Ziya Gökalp |
Mehmet İzzet |
Hilmi Ziya Ülken |
Mübeccel B. Kıray Türk sosyolojisinde toplumsal değişmeyi açıklamak üzere yapısal-işlevselci yaklaşımı kullanmış ve tampon mekanizmalar kavramıyla işlevselci teoriye katkı yapmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ