Toplumsal Değişme Kuramları Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Çatışmacı teoriler özellikle hangi kuramı temel olarak alır?
Marksist kuram |
Eleştirel kuram |
Liberal kuram |
Sosyolojik kuram |
Denge kuramı |
Çatışmacı teoriler özellikle Marksist kuramı temel olarak alır.
2.Soru
Hükümdarın ya da padişahın yetkilerinin yazılı bir anayasa ile tanımlandığı ve sınırlandığı bir yönetim biçimi olan ve bu yönetim biçiminde iktidarın padişah ile meclis tarafından paylaşılmasına ne ad verilir?
Meşruti Monarşi |
Meşruti Hiyerarşi |
Meşruti Oligarşi |
Meşruti Nepotizm |
Meşruti Hukuki |
Meşruti Monarşi: Hükümdarın ya da padişahın yetkilerinin yazılı bir anayasa ile tanımlandığı ve sınırlandığı bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde iktidar padişah ile meclis tarafından paylaşılır. Doğru cevap A'dır.
3.Soru
Tüm toplumların nihayetinde modern aşamaya varacaklarını ve bunun için de modern toplumları modellemeleri gerektiğini belirten sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Talcott Parsons |
Daniel Lerner |
Shmuel Noah Eisenstadt |
Seymour Martin Lipset |
Walt Whitman Rostow |
Parsons’a (1960) göre tüm toplumlar nihayetinde modern aşamaya varacaklardır. Bunun için de modern toplumları modellemelidirler. Ona göre asıl toplumsal değişim gelenekselden moderne geçiş ile ilintilidir. Bu süreçte toplumda ciddi bir farklılaşma yaşanmakta ve kapsamlı bir toplumsal değişim gerçekleşmektedir
4.Soru
Aşağıda yer alan ülkelerden hangisinde Feodal Ortaçağ’da, genel itibariyle, köylüler ile toprak sahibi aristokratlar arasındaki ekonomik uyuşmazlıkların sonucu olarak ortaya köylü ayaklanmaları yaşanmıştır?
Kanada |
İngiltere |
A.B.D. |
Çin |
Hindistan |
Köylü ayaklanmaları, Feodal Ortaçağ’da, genel itibariyle, köylüler ile toprak sahibi aristokratlar arasındaki ekonomik uyuşmazlıkların sonucu olarak ortaya çıkmışlardır. Bunun dışında, bazı salgın hastalıklar, nüfusun azalışı ve toplumun sosyal dengesinin bozulması da zaman zaman köylü ayaklanmalarına sebep olabilmiştir. Bu ayaklanmalarda köylüler, toprak sahiplerine karşı bazı haklar öne sürmüşlerdir. Belçika, İngiltere ve Almanya gibi örneklerde karşımıza çıkan bu ayaklanmalar, feodal üretim tarzının çözülmesinde önemli oranda rol oynamışlardır
5.Soru
Avrupa'ya göre doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime ne ad verilir?
Sosyalizm |
Garbiyatçılık |
Siyonizm |
Oryantalizm |
Emperyalizm |
Avrupa'ya göre doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime oryantalizm denir.
6.Soru
Parsons ile birlikte yapısal işlevselciliğin önemli temsilcilerinden birisi olan Merton, teoride sosyal değişimi açıklar hale getirmek için çeşitli revizyonlar ve katkılar yapmıştır. Merton’a göre toplumsal değişimin kaynağı ve dinamiği nedir?
Uyum |
Denge |
Uyumsuzluk |
Çatışma |
Otorite |
Merton’a göre anomi/sapma toplumsal yapıda beklendiği gibi işlemeyen noktalardır. Toplumsal değişimin kaynağı ve dinamiği bu uyumsuzluktur.
7.Soru
I- Merkezi devlet güç kazanmıştır
II- Ekonomi üretim ve ticaret ekseninde gelişmiştir.
III- Çok uluslu devletler gelişmiştir.
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Endüstri devrimi ve 1789 Fransız devriminin sonuçlarındandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
I-II |
I-III |
I-II-III |
Bu iki devrimin sonucunda merkezi devlet güç kazanmış; merkezi devletin uygulama ve siyaset etme kapasiteleri artmış; ekonomi üretim ve ticaret ekseninde olağanüstü gelişmiştir. Doğru cevap C’dir.
8.Soru
Toplumun tıpkı fizik madde gibi bir ‘şey’ veya ‘olgu’ olduğunu, ‘ahlâk, örf ve âdetler’in
ve ‘bir ulusun ruhunun’ bilimsel olarak incelenebileceğini kabul eden düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Hobbes |
Locke |
Rousseau |
Montesquieu |
Aristo |
Hobbes, Locke ve Rousseau’yu eleştiren Montesquieu insanların hiçbir zaman toplumsuz yaşamadığını, toplumun ürünü olduklarını vurgular. İnsanın özü ve insan toplumlarının kaynakları hakkında spekülâsyonlardan ziyade somut verilerle ilgilenen bir empirist olan Montesquieu çoğu kez Newton’un fizikte kullandığı işlemlere başvurur. Toplumun tıpkı fizik madde gibi bir ‘şey’ veya ‘olgu’ olduğunu, ‘ahlâk, örf ve âdetler’in ve ‘bir ulusun ruhunun’ bilimsel olarak incelenebileceğini kabul eder.
9.Soru
Sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecini ifade eden politika aşağıdakilerden hangisidir?
Dekolonizasyon politikası |
Gunbot politikası |
Saldırmazlık politikası |
Entegrasyon politikası |
Kolonizasyon politikası |
Dekolonizasyon, sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecidir.
10.Soru
II. Dünya Savaşı sonrasında, ABD’de şarkiyatçı çalışmaların değişen bağlamı dâhilinde Batı dışı toplumlar ile ilgili modernleşme kuramları çerçevesinde yoğun bir araştırma gündemi söz konusudur. Modernleşme kuramları klasik sosyolojide yer alan modern öncesi (geleneksel) toplumlar ile modern toplumlar arasındaki hangi fikre dayanmaktadır?
ikilik ve bu ikisi arasındaki işlevselci tarihsel geçiş |
toplumsal değişimin iktisadi, sosyal ve siyasi boyutları |
serbest piyasanın gelişimi |
siyasi düzlemde parlamenter demokrasinin oluşumu |
kentleşme ve sekülerleşme |
II. Dünya Savaşı sonrasında, ABD’de şarkiyatçı çalışmaların değişen bağlamı dâhilinde Batı dışı toplumlar ile ilgili modernleşme kuramları çerçevesinde yoğun bir araştırma gündemi söz konusudur. Modernleşme kuramları klasik sosyolojide yer alan modern öncesi (geleneksel) toplumlar ile modern toplumlar arasındaki ikilik ve bu ikisi arasındaki işlevselci tarihsel geçiş fikrine yaslanmaktadırlar.
11.Soru
Genç Osmanlılar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi veya hangileri söylenebilir?
I. Temel hedefleri anayasal bir sistemin inşa edilmesidir
II. Eleştirilerinin hedefinde Bab-ı Ali değil saray yer alır
III. Tanzimat döneminin ıslahatlarını benimsemektedirler
Yalnız I |
I ve II |
II ve III |
Yalnız III |
I, II ve III |
Genç Osmanlı hareketinin temel hedefi anayasal bir sistemin inşa edilmesidir.
Genç Osmanlıların eleştirilerinin hedefinde saray değil Bâb-ı Ali yer alır. Bâb-ı Ali, onlar için sadece bir istibdat rejimi inşa ettiği için değil, Avrupa kültürünün en sathi, yani yüzeysel kısımlarını benimsediği için eleştirilmelidir.
Genç Osmanlılar Tanzimat dönemi ıslahatlarına da şüphe ile yaklaşmakta ve eleştirmektedirler.
12.Soru
Bir şeyin kendisi ile aynı olduğunu iddia eden Aristoteles hangi anlayışa gönderme yapmaktadır?
Değişme |
İdealizm |
Özdeşlik |
Materyalizm |
Karizma |
Aristoteles’in formel mantığının temel ilkeleri arasında yer alan özdeşlik ilkesine göre bir şey kendisi ile aynıdır. Örneğin A=A’dır. Çelişmezlik ilkesi ise, ‘bir şey aynı şartlar altında ve aynı anda hem kendisi hem de başka bir şey olamaz’ biçiminde özetlenebilir. Doğru cevap C'dir.
13.Soru
Aşağıdaki toplumlardan hangisinin tarihsel süreç içerisinde genellikle “değişime kapalı” ve "durgun toplum" olarak nitelendirildiği söylenemez?
Çin |
Hint |
İslam |
Mısır |
Batı Avrupa |
Eski Mısır uygarlığında devlet ve toplum örgütlenmesi, Mezopotamya’da birbiri arkasından gelen uygarlık tecrübeleri, C¸in ve Hint uygarlıkları, görece daha çağdaş tecrübeler olarak İslam ve Osmanlı örnekleri belirli bir siyasi, ekonomik ve toplumsal çözümün uzun tarihe yayılan kurumlaşma örnekleridir.
Toplumsal çözümlerin çok uzun tarihlere yayılacak ölçüde kurumlaşması C¸in, Hint, Eski Mısır ve İslam toplumları gibi bazı uygarlık tecrübelerinin “değişime kapalı”, “gelişme dinamizminden yoksun” ve “durgun toplum” oldukları tez ve değerlendirmelerinin gelişmesine yol açmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.
14.Soru
I. Sosyal fizik, en ilkel bilim dalıdır.
II. Sosyoloji, kendinden önce gelen bilimlerin zirvesidir.
III. Toplum, bireysel varlığa indirgenmez.
IV. O'na göre toplum, mükemmelleştirilemez.
Yukarıda Comte'un benimsediği, ileri sürdüğü görüşler verilmiştir. Bunlardan hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
I ve IV |
II ve III |
II ve IV |
Comte göre, sosyoloji kendisinden önce gelen bütün bilimlerin doruk noktasını temsil etmekte ve bireye indirgenemeyen bir analiz yöntemi ile incelenmektedir. Bununla birlikte sosyoloji bilim adamının “toplumu mükemmelleştirmek için gerekli” toplumsal yasaları
kavramasını mümkün kılacağını da benimsemektedir. Sosyal fizik ise, bilim dallarının en kıdemlisidir.
15.Soru
Dini Batılılaşmaya yön verecek asli bir kaynak olarak gören grup aşağıdakilerden hangisidir?
Jön Türkler |
Cumhuriyetçiler |
Laikler |
İttifakçılar |
Genç Osmanlılar |
Genç Osmanlılar için din Ba- tılılaşmaya yön verecek asli bir kaynaktır. Bu onların samimi kanaatleridir.
16.Soru
Seçeneklerden hangisi Colllins'in formüle ettiği çatışma teorisinin dört ana hattından biri değildir?
Kıt kaynağın eşitsiz dağılımı onu kontrol eden ve etmeyenler arasında potansiyel çatışma oluşturur |
Potansiyel çatışmalar fiili çatışma haline gelebilir |
Çatışmalar yeni çatışmaları doğurur |
Her çatışma şiddet içerir |
Seferberlik için kullanılan kaynaklar tükendiğinde çatışmalar azalır |
Her çatışma şiddet içeriri önermesi, Colllins'in formüle ettiği çatışma teorisinin dört ana hattından biri değildir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 20. yüzyılın ilk yarısında Avrupa merkezli ortaya çıkan krizin nedenlerinden biridir?
II. Dünya Savaşı |
Aydınlanma Hareketi |
Fransız Devrimi |
Ulus devletlerin ortaya çıkışı |
1929 ekonomik buhranı |
20. yüzyılın ilk yarısını tanımlayan Avrupa merkezli kriz, ekonomik, siyasi ve düşünsel boyutta hayli kapsamlı yaşanmış bir krizdir ve dönemin toplumsal değişme anlayışını da, siyasi ve ekonomik paradigmalarını da derinden etkilemiştir. 20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlar, I. Dünya Savaşı, Rus Devrimi, sömürgelerde ayaklanma ve 1929 ekonomik krizidir. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
I. Bilgi Toplumunda beyaz yakalı işgörenlerin sayısı mavi yakalı işgörenlere oranla daha fazladır.
II. Bilgi birikimi, özellikle gelişme ve kalkınmanın temelinde bulunan teknolojik bilgi, teorik bilginin kodlanması ile daha da artarak gelişmektedir.
III. Ekonomik ve toplumsal mekanizmaların işlenmesinde, sistem analizi ve karar alma yaklaşımlarını ifade eden entellektüel teknoloji önem arz eder.
IV. İşçi aileleri genellikle parasal gelirlerinin yarısından fazlasını yiyecek giderlerine ayırmaktaydılar.
V. Endüstrileşme sürecinde son derece gerekli olan hammaddeye sahip olmanın önemi enformasyon toplumları için söz konusu değildir.
Yukarıda sıralananlardan hangileri Toffler'e göre bilgi toplumunun özellikleri arasında yer almaktadır?
I ve III |
I, II ve V |
III, IV ve V |
I, II, III ve V |
I, II, III, IV ve v |
Toffler’e göre bilgi toplumunu karakterize eden özellikler su sekilde özetlenebilir:
- Bilgi Toplumunda beyaz yakalı işgörenlerin sayısı mavi yakalı işgörenlere oranla daha fazladır.
- Bilgi birikimi, özellikle gelişme ve kalkınmanın temelinde bulunan teknolojik bilgi, teorik bilginin kodlanması ile daha da artarak gelişmektedir.
- Ekonomik ve toplumsal mekanizmaların işlenmesinde, sistem analizi ve karar alma yaklaşımlarını ifade eden entellektüel teknoloji önem arz eder.
- Endüstrileşme sürecinde son derece gerekli olan hammaddeye sahip olmanın önemi enformasyon toplumları için söz konusu değildir.
- İşçi aileleri genellikle parasal gelirlerinin yarısından fazlasını yiyecek giderlerine ayırmaktaydılar.
19.Soru
İşlevselciliğe ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? I. Toplum, birimlerden oluşmaktadır. II. Toplumun üyeleri arasındaki ilişkide kuralların yeri yoktur. III. Ekonomi ve eğitim de toplumsal bir kurumdur.
I ve II |
I ve III |
I, II ve III |
Yalnız II |
Yalnız III |
Klasik işlevselcilik, yapı ve toplumun işleyişi ile ilgilenmektedir. Bu kurama göre toplum, varlığını devam ettirebilmesi için gereklilikleri yerine getirirken işleyen, birbirine bağımlı birimlerin bütünlüğüdür. Kurallar ve düzenlemeler toplumunun üyeleri arasındaki karşılıklı organize ilişkilere yardım ederken değerler, normlar ve rollere göre şekillenen davranışlara genel anlamda rehberlik ederler. Bu çerçevede işlevselciliğe göre normlar arası ilişkiyi ya da roller arası iletişimi kuran aile, ekonomi, eğitim, politik sistemler gibi toplumun kurumları, sosyal yapının ana görünümleridir. Doğru cevap B'dir.
20.Soru
Güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesi aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Dekolonizasyon |
Laissez-faire |
Gunbot politika |
Müstemlekecilik |
kolonyalizm |
Gunbot politikası, güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti
tehdit etmesini ifade etmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ