Toplumsal Değişme Kuramları Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnsan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl yayıldıklarını inceleyen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
Antropoloji |
Sosyoloji |
Psikoloji |
Teoloji |
Etnoloji |
Etnoloji, insan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl yayıldıklarını inceleyen bilim dalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
2.Soru
Eski çağlardan beri Ortadoğu imparatorluklarında yaygın biçimde görülen devlet anlayışının bir benzerine, Osmanlı Devleti’nde rastlanır. Buna göre halk ve ülkenin zengin kaynakları başta olmak üzere devletin bütün unsurları aşağıdakilerden hangi işlevi üstlenmiştir?
hükümdarın kudretini destekleme ve artırma |
ekonomiyi geliştirme ve güçlendirme |
halkın durumunu iyileştirme ve kalkındırma |
eğitimi destekleme ve düzenleme |
altyapı olanaklarını iyileştirme |
Eski çağlardan beri Ortadoğu imparatorluklarında yaygın biçimde görülen hükümdarın kuvvet ve kudretinden ibaret devlet anlayışının bir benzerine, Osmanlı Devleti’nde rastlanır. Halk ve ülkenin zengin kaynakları başta olmak üzere devletin bütün unsurları hükümdarın kudretini destekleme ve artırma işlevi üstlenmiştir.
3.Soru
Aşağıdaki bilim insanlarından hangisi sosyal bilimlerde işlevselcilik (functionalism) akımına katkıda bulunmamıştır?
Herbert Spencer |
Emile Durkheim |
Bronislaw Malinowski |
A. R. Radcliffe-Brown |
Wilhelm Wundt |
Sosyal bilimlerde işlevselcilik (functionalism) Spencer ve Durkheim tarafından geliştirilen kuramsal ve metodolojik temeller üzerinde şekillenmiştir. Yirminci yüzyılda önce sosyal antropolojide A. R. Radcliffe-Brown ve Bronislaw Malinowski tarafından geliştirilen işlevselcilik, daha sonra 1940’lardan itibaren sosyolojide Talcott Parsons, Robert K. Merton ve William F. Ougborn’un katkılarıyla kısa bir zamanda hakim bir yaklaşıma dönüşmüştür. Wilhelm Wundt ise yapısalcı psikolojinin kurucularındandır.
4.Soru
Levy'e göre modernleşmiş ve modernleşmemiş toplumlar arasındaki farklarla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Modernleşmemiş toplumlarda örgütler belirli bir davranış biçimi üzerinde örgütlenmişlerdir |
Modernleşmemiş toplumlarda nüfusun büyük çoğunluğu kentlerde yaşar |
Modernleşmiş toplumlarda aile, bireyin davranışını etkiler |
Modernleşmiş toplumlarda paranın kullanım oranı yüksektir |
Modernleşmiş toplumlarda düşük düzeyde merkezileşme görülür |
Modernleşmiş toplumlarda paranın kullanım oranı yüksektir
5.Soru
Osmanlı Devleti’nin son asrında içine düşülen buhrana çare olmak üzere başvurulan ve aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin halefi olan Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yapı taşlarını da oluşturan kavram aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
eğitim sistemi |
sağlık sistemi |
reform çabaları |
ekonomik faaliyetler |
kanun ve düzenlemeler |
Osmanlı Devleti’nin son asrına içine düşülen buhrana çare olmak üzere başvurulan ıslahat (reform) çabaları damgasını vurmuştur. Bu ıslahatlar aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin halefi olan Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yapı taşlarını da örmeleri itibariyle dikkate değerdir.
6.Soru
Modernleşme kuramlarının ortaya çıkışı hangi dönemde olmuştur?
I. Dünya savaşı sonrası |
II. Dünya savaşı sonrası |
Rus Devrimi sonrası |
Sömürgelerde ayaklanma sonrası |
1929 ekonomik krizi sonrası |
Modernleşme kuramları II. Dünya Savaşı sonrasında sosyal bilimler alanında doğdu.
7.Soru
Genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesi aşağıdaki kavramlardan hangisi ya da hangileriyle ifade edilmektedir?
I. Sömürgecilik
II. Kolonyalizm
III. Oksidentalizm
Yalnız I |
I ve II |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
Müstemlekecilik ya da kolonyalizm de denilen sömürgecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir?
Aşağıdakilerden hangisi güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir?
Dekolonizasyon politikası |
Hegemonya |
Marshall Planı |
Gunbot politikası |
Sömürgecilik |
Gunbot politikası, güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir. Doğru cevap D’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Batı Avrupa toplumlarını tarihsel olarak biçimlendiren, etkileyen tarihi ve siyasi gerilimler arasında başat bir konum olarak belirmez?
Ulus devletlerin yükselişi, kurumlaşması |
Sınıf çatışmaları, sınıf temelli talep |
Avrupalı merkezlerin güç mücadelesi |
Sömürge edinme yarışı |
Kimlik mücadeleleri |
19. yüzyıl boyunca değişim olgu ve temasının açıklayıcı bir kavram haline gelmesinin yanında, dönemin Batı Avrupa toplumlarını tarihsel olarak biçimlendiren, etkileyen tarihi ve siyasi gerilimler söz konudur. Bunlar sırasıyla,
1. Ulus devletlerin yükselişi, kurumlaşması ve
birbirleri aleyhine Avrupa üzerinde etkinliklerini
artırma mücadelesi,
2. Sınıf çatışmaları, sınıf temelli talep ve düzen
önerileri,
3. Dünya pazarı için, Avrupalı merkezlerin
güç mücadelesi, sömürge edinme yarışı.
Doğru cevap E'dir.
10.Soru
Klasik dönem Osmanlı toprak sistemiyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisinin doğru olduğu söylenemez?
Osmanlı toprak rejimi içinde mülk, vakıf ve miri topraklar olmak üzere üç tür |
Miri topraklar, en geniş hacme sahip olan topraklardır |
Bağlar ve bahçeler miri topraklar kapsamında yer almaz |
Osmanlı toprak rejiminin esasını mülk toprakları oluşturur |
Miri toprakların mülkiyeti devlete aittir |
Osmanlı toprak rejimi içinde, basitçe, üç tür toprak yer alırdı. Mülk toprakları, vakıf toprakları ve miri topraklar. Bu üçü içinde miri toprakların hacmi diğer ikisi ile karşılaştırılamayacak kadar çoktur. Dolayısıyla Osmanlı toprak rejiminin esasını miri topraklar oluşturmaktadır. Miri toprak ya da arazinin mutlak mülkiyet hakkı devlete aittir. Bu toprakların bütün tarım topraklarını kapsadığı düşünülmemelidir. Bağlar ve bahçeler miri arazi kapsamında değildir. Miri arazi, sadece hububat ziraati yapılan, bir bakıma tarla olarak kullanılan toprağı ifade etmektedir. Miri arazinin sadece hububat ziraati yapılan toprakları içermesi büyük kitlelerin geçiminin, ordunun ve şehirlerin iaşesinin hububat ekimine bağımlı olmasından kaynaklanmaktadır.
11.Soru
Osmanlı Devleti’nde tüm unsurların birbirine bağlandığı ideoloji aşağıdakilerden hangisidir?
Hirfet |
Vahdet-i İmamet |
Islahat |
Daire-i Adalet |
Adem-i Merkeziyetçilik |
Osmanlı Devleti’nde tüm unsurların bir silsile halinde birbirine bağlandığı ideoloji Daire-i Adalet (Adalet Dairesi) olarak nitelendirilir. Bu silsilede dünya düzeni, devlet, şeriat, mülk (hüküm sürülen topraklar), ordu, mal (devletin gelirleri) ve vergi veren reaya birbirine sıkı bir biçimde bağlanmıştır. Adaletin temel alındığı bu yönetim geleneği ya da ideolojisinde, adalet halkı, yani reayayı zulümden korumak anlamında kullanılmıştır. Doğru cevap D’dir.
12.Soru
Kıray’a göre Türkiye’de toplumsal değişmenin esas aktörü kimler olacaktır?
tüccarlar/girişimciler |
iş adamları |
eğitimciler |
sendika başkanları |
eğitimciler |
Kıray’a göre Türkiye’de toplumsal değişmenin esas aktörü tüccarlar/girişimciler olacaktır.
13.Soru
Jön Türk hareketinin ikinci nesli aşağıdaki isimlerden hangisinin liderliğinde toplanmıştır?
Ahmet Rıza |
Mizancı Murat |
Prens Sabahattin |
Abdullah Cevdet |
Mehmet Talat Bey |
Jön Türkler, 1889 yılında bir grup tıp fakültesi öğrencisinin İttihad-i Osmanlı Cemiyeti’ni kurmasıyla ortaya çıkmıştır. Jön Türklerin bir bakıma ilk lideri Ahmet Rıza iken, ikinci nesli Mehmet Talat Bey’in öncülüğünde bir araya gelmiştir. Doğru cevap E'dir.
14.Soru
Weber aşağıdakilerden hangisinin tarihin fiili karmaşıklığını toptancı bir biçimde basitleştirdiğini düşünmektedir?
Diyalektik idealizm |
İrrasyonalist idealizm |
Natüralist idealizm |
Tarihselci idealizm |
Epistemolojik idealizm |
Weber dünya tarihini ideaların mantıksal olarak ortaya çıkışı ile ilişkilendiren Hegelci veya diyalektik idealizmin tarihin fiili karmaşıklığını toptancı bir biçimde basitleştirdiğini düşünür.
15.Soru
Sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecini ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Kolonicilik |
Dekolonizasyon |
Gunbot politikası |
Siyasi devrim |
Siyasi ayaklanma |
Siyaset terminolojisinde “dekolonizasyon” olarak ifade edilen kavram genel olarak sömürgelerin bağımsızlaşması olarak ifade edilebilir. Diğer bir ifadeyle Dekolonizasyon, sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecini ifade etmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.
16.Soru
Merton bir toplumsal yapıyı dört düzlemde ele alır. Aşağıdakilerden hangisi bu dört düzlemden biri olan toplumsal sistem düzeyini tanımlamaktadır?
Statü/rol bileşeni birimi olarak ele alınan düzey |
Statü dizilerinin birim alınarak incelendiği düzey |
Grupların birim olarak alınıp incelendiği sistem düzeyi |
Değer ya da norm sistemlerinin inceleme birimi olarak alındığı düzey |
Yasa veya gözlenebilir gerçeklerin birim olarak ele alındığı düzey |
Merton'un toplumsal yapıyı ele aldığı düzlemlerden biri, grupların birim olarak alınıp incelendiği toplumsal sistem düzeyidir.
Doğru cevap C'dir.
17.Soru
.... genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki kavramlardan hangisi denk düşmektedir?
Kolonyalizm |
Materyalizm |
Oryantalizm |
Feodalizm |
Sürrealizm |
Müstemlekecilik ya da kolonyalizm de denilen sömürgecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir. Doğru cevap A'dır.
18.Soru
Türk modernleşmesini ve toplumsal değişimi daha çok siyasal ve dinsel düşünce tarihi üzerinden ele alan çalışmalar gerçekleştiren sosyolog hangi seçenekte yer almaktadır?
Ziya Gökalp |
Mübeccel B. Kıray |
Şerif Mardin |
Kemal Haşim Karpat |
Mümtaz Turhan |
Şerif Mardin, Türk modernleşmesini ve toplumsal değişimi daha çok siyasal ve dinsel düşünce tarihi üzerinden ele alan çalışmalar gerçekleştirmiştir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Genç Osmanlılar hareketi içerisinde sıralanabilecek isimlerden birisi değildir?
Namık Kemal |
Şinasi |
Ziya Paşa |
Ali Suavi |
Yaşar Nabi Nayır |
Şinasi, Namık Kemal, Mehmet Bey, Ziya Paşa, Ali Suavi, Halil Şerif ve Mustafa Fazıl gibi isimler Genç Osmanlılar hareketinin önde gelen isimleridir.
20.Soru
İnsan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl yayıldıklarını inceleyen bilim dalına ne ad verilir?
Etimoloji |
Antropoloji |
Etnoloji |
Arkeoloji |
Filoloji |
Etnoloji, insan ırklarının nereden geldiklerini, nasıl geliştiklerini ve nasıl yayıldıklarını inceleyen bilim dalıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ