Türk Anayasa Hukuku Ara 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Lijphart federalizmin beş ikincil özelliği olduğunu belirtmektedir, aşağıdakilerden hangisi bu özelliklerden biri değildir?
Sözlü anayasa |
İki-meclisli yasama organı |
Federasyonu oluşturan kurucu birimlerin federal anayasanın değiştirilmesine katılma |
Kurucu birimlerin federal mecliste eşit veya oranlarının üzerinde temsil edilmesi |
Yerinden yönetim |
Lijphart, federalizmin beş ikincil özelliğine işaret etmektedir. Bunlar, yazılı anayasa, iki-meclisli yasama organı, federasyonu oluşturan kurucu birimlerin federal anayasanın değiştirilmesine katılma ve kendi anayasalarını tek taraflı olarak değiştirebilme hakları, kurucu birimlerin federal mecliste eşit veya oranlarının üzerinde temsil edilmesi ve yerinden yönetim olarak sayılmaktadır.
2.Soru
Aşağıdaki ülkelerden hangisinde bir kişinin hem yasama hem de yürütme organında görev alması mümkündür?
Amerika Birleşik Devletleri |
Arjantin |
Brezilya |
Portekiz |
Şili |
Parlamenter sistemlerde ve yarı başkanlık sistemlerinde bir kişinin hem yasama organında hem de yürütme organında görev alması mümkünken, başkanlık sisteminde bu mümkün değildir. Portekiz haricindeki şıklarda verilen ülkelerde başkanlık sistemi söz konuyken Portekiz'de yarı başkanlık sistemi uygulanmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hükûmet sistemleri arasında yer almaz?
Başkanlık Sistemi |
Eşbaşkanlık Sistemi |
Parlamenter Hükûmet Sistemi |
Meclis Hükûmeti Sistemi |
Yarıbaşkanlık Sistemi |
Yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbiriyle ilişkileri, pozitif anayasa hukukunda hükûmet sistemleri tasnifinin dayandığı temeli oluşturur (Özbudun, 1998: 301). Bu ilişkilerin niteliğine göre hükûmet sistemleri, başkanlık sistemi, parlamenter hükûmet sistemi, meclis hükûmeti sistemi ve yarıbaşkanlık sistemi biçiminde tasnif edilmektedir.
4.Soru
Meclis hükûmeti sistemi ile ilgili olarak hangisi söylenemez?
Günümüzde İsviçre'de uygulanmaktadır. |
Yürütme organının Meclis üzerinde, fesih dahil hiçbir yetkisi bulunmamaktadır. |
Muhalefet kurumu içermeyen bir yapıdadır. |
1921 Anayasası döneminde Türkiye’de uygulanmıştır. |
Kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanır. |
1921 Anayasası döneminde Türkiye’de de uygulanan meclis hükûmeti sistemi günümüzde İsviçre’de uygulanmaktadır. İsviçre Meclis hükûmeti sisteminin başlıca özellikleri şunlardır:
- Meclis hükûmeti sistemi, kuvvetler birliği ve meclisin üstünlüğü ilkesine dayanır. Yasama ve yürütme yetkilerinin mecliste toplandığı bu sistemde, yürütme ayrı bir kuvvet olarak kabul edilmemektedir.
- İki meclisten (Ulusal Meclis ve Devletler Meclisi) oluşan Federal Meclisin dört yıl için seçtiği eşit yetkilere sahip yedi kişilik Federal Konsey kolektif bir şekilde yürütme görevini yerine getirir.
- Yürütme görevini üstlenen Federal Konsey, Meclisin emirleri doğrultusunda ve Meclis adına bu görevi yürütür.
- Yürütme organının Meclis üzerinde, fesih dahil hiçbir yetkisi bulunmamaktadır. Buna karşılık Meclis yürütme organının görevine her an son verebilir.
- Devlet başkanlığı makamının bulunmadığı bu sistemin uygulandığı İsviçre’de Federal Meclis Federal Konsey üyelerinden birisini bir yıllığına Federal Konsey başkanı olarak seçer ve bu kişi aynı zamanda temsili yetkilere sahip devlet başkanlığı görevini de yürütür.
- Muhalefet kurumunu içermeyen meclis hükûmeti sisteminde parlamentodaki bütün önemli siyasal gruplar yürütme içinde de temsil imkânı elde etmektedirler.
5.Soru
Yasama ve yürütme fonksiyonları arasındaki fark, kanunun üstünlüğüne ve idarenin kanuna tâbi oluşuna dayanan ............. bir güç farkıdır. Cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir.
Ardışık |
Hiyerarşik |
Tekil |
İlişkisel |
Doğrusal |
Yasama ve yürütme fonksiyonları arasındaki fark, kanunun üstünlüğüne ve idarenin kanuna tâbi oluşuna dayanan hiyerarşik bir güç farkıdır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Devlet başkanının halkoylamasıyla seçildiği sistemler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Başkanlık sistemi - Yarı başkanlık sistemi |
Parlamenter sistem - Meclis hükûmeti sistemi |
Başkanlık sistemi - Parlamenter sistem |
Parlamenter sistem - Yarı başkanlık sistemi |
Başkanlık sistemi - Meclis hükûmeti sistemi |
Devlet başkanı, başkanlık sistemi ve yarı başkanlık sisteminde halkoylamasıyla belirlenir.
Doğru cevap A şıkkıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sened-i İttifak'ın merkezî yönetimin yararına olan hükümlerindendir?
Suçsuz hanedanlara haksızlık edilmeyecek, bunların sürekliliği korunacak ve kendi yönetimleri altındaki hanedanları koruma hakları tanınacaktır. |
Reayaya zulüm edilmeyecek, suç işlenmesi durumunda soruşturma yapılmadan ceza verilmeyecektir. |
Yoksullar ve reaya korunacak, vergiler haksız ve ezici olmayacaktır. |
Sadrazamın keyfi eylemleri önlenecektir. |
Âyanlar, kendi toprakları dışına el atmayacaktır. |
Merkezî yönetimin yararına olan hükümler;
1. Padişahın ve devletin otoritesini herkes kabul edecektir.
2. Sadrazama itaat edilecektir.
3. Malî yükümlülükler ve vergilerle ilgili emirlere uyulacaktır.
4. Yeniçeri ocağı Padişaha itaat edecektir.
5. Âyan, kendi toprakları dışına el atmayacaktır.
Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Fermanı ile getirilen devlet yönetimine ilişkin ilkelerden biridir?
Kişi dokunulmazlığı ve güvenliği kabul edilmiştir. |
Herkesten ancak emlak ve kazancına göre vergi alınacak ve vergide adalet sağlanacaktır. |
Cezalar şahsi olup mirasçılara intikal etmeyecektir. |
Kişi dokunulmazlığı ve güvenliği kabul edilmiştir. |
Keyfi cezalara son verilecek, mahkemelerde duruşmaların aleni olması sağlanacak, yargı kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeyecektir. |
Tanzimat Fermanı ile getirilen hükümleri, devlet yönetimine ilişkin ilkeler ve hak ve özgürlükler olmak üzere iki grupta incelemek mümkündür.
Devlet yönetimine (yasama, yürütme ve yargı faaliyetleri) ilişkin ilkeler:
- Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimiyle ilgili en önemli ilkesi, iktidarın kendi kendini sınırlamasıdır. Buna göre, kamusal alan yeni kanunlarla düzenlenecek ve keyfi işlemlere izin verilmeyecektir. Bütün işlemlerin kanunlara uygun olarak yürütülmesi sağlanacak, buna uymayan görevliler cezalandırılacaktır.
- Keyfi cezalara son verilecek, mahkemelerde duruşmaların aleni olması sağlanacak, yargı kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeyecektir.
- Devlet harcamalarının finansmanı için vergi toplanacaktır.
- Devletin askerî ve diğer harcamaları kanunla düzenlenecek ve sınırlanacaktır.
- Kanunların hazırlanmasında yeni bir yöntem benimsenmiştir. Buna göre kanunlar, yetkili kurullar (Meclisi Ahkamı Adliye ve Babı Seraskeri Darı Şurası-askerî kanunlarda-) tarafından serbestçe görüşülerek kararlaştırıldıktan sonra Padişah tarafından onaylanarak yürürlüğe sokulacaktır.
- Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimi alanındaki bir diğer önemli ilkesi de, eşit muamele yükümlülüğüdür. Buna göre, Tanzimat Fermanı ile getirilen haklardan din ayrımı gözetilmeksizin devletin bütün uyrukları yararlanacaktır.
9.Soru
Amerikan sistemi dendiğinde akla gelen hükümet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Başkanlık hükümet sistemi |
Yarı - başkanlık hükümet sistemi |
Parlamenter hükümet sistemi |
Meclis hükûmeti sistemi |
Aklileştirilmiş parlamenter hükümet sistemi |
Başkanlık sisteminin tipik modeli Amerikan başkanlık sistemidir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
1876 Anayasasının 19. maddesiyle düzenlenen hüküm aşağıdakilerden hangisidir?
Vatandaşlık hakkı |
Devlet memurluğuna girme hakkı |
Ticaret, sanat ve ziraat alanlarında şirket kurma hakkı |
Müsadere ve angarya yasağı |
Mülkiyet hakkı |
1876 Anayasası, Osmanlı Devleti tebaasının temel hak ve hürriyetlerini zamanının anayasalarına benzer bir biçimde düzenlemiştir. Anayasa’da, kişi
hürriyeti (m.9), kişi güvenliği (m.10), ibadet hürriyeti (m.11), basın hürriyeti (m.12), ticaret, sanat ve ziraat alanlarında şirket kurma hakkı (m.13), dilekçe hakkı (m.14), öğretim hürriyeti (m.15), eşitlik ilkesi (m.17), mali güce göre vergilendirme ilkesi (m.20), mülkiyet hakkı (m.21), konut dokunulmazlığı (m.22), tabiî hâkim ilkesi (m.23,89), hak arama hürriyeti (m.83,84), müsadere ve angarya yasağı (m.24), vergilerin kanuniliği ilkesi (m.25), işkence ve eziyet yasağı (m.26), vatandaşlık hakkı (m.8), devlet memurluğuna girme hakkı (m.19) gibi hak, hürriyet ve ilkeler yer almıştır. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
I. İdari yargı
II. Anayasa yargısı
III. Kamu Denetçiliği Kurumu
IV. AİHM
V. RTÜK
Yukarıda sayılan temel hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin başlıca yöntem ve araçlardan hangisi/hangileri ulusal değildir?
İdari yargı |
RTÜK |
AİHM |
Anayasa yargısı |
Kamu Denetçiliği Kurumu |
Avrupa Konseyi bünyesinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile getirilen mekanizmadır. Çünkü bu koruma mekanizması yargısal denetimi içermektedir. Sözleşme ile ihdas edilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, taraf devletlerin ya da bireylerin başvurularını inceleyerek hukuken bağlayıcı karar alma yetkisine sahiptir.
12.Soru
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır?
Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümleri uygulanır. |
Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. |
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, 8. madde ile düzenlenen idarenin kanuniliği ilkesine, yine Anayasadan kaynaklanan bir istisna oluşturmaktadır. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır.
13.Soru
Türk Anayasa Hukukuna 1961 Anayasası ile sokulan “hak ve hürriyetlerin özüne dokunmama” kriteri hangi anayasadan esinlenilerek eklenmiştir?
Federal Alman Anayasası |
İngiltere Anayasası |
Küba Cumhuriyeti Anayasası |
İtalya Cumhuriyeti Anayasası |
Rusya Federasyonu Anayasası |
Türk Anayasa Hukukuna ilk defa Federal Alman Anayasasından esinlenilerek 1961 Anayasası ile sokulan “hak ve hürriyetlerin özüne dokunmama” kriteri şöyle tanımlanmaktadır: “Bir hak ve hürriyetin özü, onun vazgeçilmez unsuru, dokunulduğu takdirde söz konusu hürriyeti anlamsız kılacak olan aslî çekirdeğidir”
14.Soru
Sened-i İttifak ile kabul edilen aşağıdaki hükümlerden hangisi ayanların yararına olan hükümlerdendir?
Reayaya zulüm edilmeyecek, suç işlenmesi durumunda soruşturma yapılmadan ceza verilmeyecektir. |
Malî yükümlülükler ve vergilerle ilgili emirlere uyulacaktır. |
Yeniçeri ocağı Padişaha itaat edecektir. |
Padişahın ve devletin otoritesini herkes kabul edecektir. |
Sadrazamın keyfi eylemleri önlenecektir. |
Âyanların yararına olan hükümler;
- Sadrazamın keyfi eylemleri önlenecektir.
- Suçsuz hanedanlara haksızlık edilmeyecek, bunların sürekliliği korunacak ve kendi yönetimleri altındaki hanedanları koruma hakları tanınacaktır.
15.Soru
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin tabi olduğu sınırlar, aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmemiştir?
Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. |
Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. |
Yürütmenin, asli düzenleme yetkisi niteliğindeki düzenleyici işlemlerden biri de olağanüstü hallerde çıkarılan meclis kararnamelerdir. |
Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Yürütmenin, asli düzenleme yetkisi niteliğindeki düzenleyici işlemlerden biri de olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerdir. Doğru cevap E’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi aktif statü haklarından biri değildir?
Seçimlerde oy kullanmak |
Kamu hizmetlerine girmek |
Konut hakkı |
Dilekçe hakkı |
Vatandaşlık hakları |
Konut hakkı pozitif statü haklarına girmektedir.
17.Soru
Yarı-başkanlık Sistemi hangi özellikleri yönünden Başkanlık Sistemine benzemektedir?
I- Yasamadan sorumlu bir başkan ve bakanlar kurulunun bulunması
II- Cumhurbaşkanın önemli anayasal yetkilere sahip olması
III- Cumhurbaşkanın doğrudan halk tarafından seçilmesi
Yalnızca I |
Yalnızca II |
Yalnızca III |
I ve II |
II ve III |
II ve III
18.Soru
Savaş Seferberlik Seçimler Olağanüstü hal Yukarıda verilen durumların hangilerinde temel hak ve hürriyetlerin kullanımının durdurulması söz konusu olabilmektedir.
I ve II |
I, II ve IV |
III ve IV |
II, III ve IV |
Yalnız III |
Anayasa’nın 15’inci maddesi (f.1), savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihla^l edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının kısmen veya tamamen durdurulabilir. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin temel kurumlarından değildir?
Özgür ve düzenli seçimler |
Siyasi çoğulculuk ve yarışma |
Temel hak ve hürriyetler |
Çoğunluk yönetimi ve azınlık hakları |
Tek partili siyasal hayat |
Demokrasinin temel kurumları özgür ve düzenli seçimler, siyasi çoğulculuk ve yarışma (çok-partili siyasal hayat), insan hakları (temel hak ve hürriyetler), çoğunluk yönetimi ve azınlık hakları ile seçilmişlerin üstünlüğüdür. Özgür ve düzenli seçimler, çok partili siyasal hayat ve temel hak ve hürriyetler demokratik devletin “olmazsa olmaz”, bir başka deyişle asgari şartlarını oluşturmaktadır. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvuru süresi iç hukuk yollarının tüketilmesinden itibaren kaç aydır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
AİHM'e başvuru süresi önceden iç hukuk yollarının tüketilmesinden itibaren altı ayken bu süre dört aya indirilmiştir.
Doğru cevap C şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ