Türk Anayasa Hukuku Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sened-i İttifak ile âyanların yararına olan hükümlerden biridir?
Yoksullar ve reaya korunacak, vergiler haksız ve ezici olmayacaktır. |
Sadrazamın keyfi eylemleri önlenecektir. |
Padişahın ve devletin otoritesini herkes kabul edecektir. |
Malî yükümlülükler ve vergilerle ilgili emirlere uyulacaktır. |
Yeniçeri ocağı Padişaha itaat edecektir. |
Sened-i İttifak ile kabul edilen hükümlerden bazıları merkezi otorite, bazıları ayanlar ve bazıları da genel olarak halk yararına sonuçlar doğurucu niteliktedir;
Âyanların yararına olan hükümler;
- Sadrazamın keyfi eylemleri önlenecektir.
- Suçsuz hanedanlara haksızlık edilmeyecek, bunların sürekliliği korunacak ve kendi yönetimleri altındaki hanedanları koruma hakları tanınacaktır
2.Soru
Fransa'da hangi hükümet sistemi uygulanmaktadır?
Başkanlık sistemi |
Yarı-başkanlık sistemi |
Parlamenter sistem |
Yarı-parlamenter sistem |
Meclis hükümeti sistemi |
Fransa yarı-başkanlık sistemine sahiptir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir hükumet modelinin yarı-başkanlık sistemi olarak kabul edilebilmesi için bulundurması gereken özelliklerden değildir?
Cumhurbaşkanının doğrudan halk tarafından seçilmesi. |
Parlamentoya karşı sorumlu bir başkanın bulunması. |
Parlamentoya karşı sorumlu bakanlar kurulunun bulunması. |
Aynı Cumhurbaşkanının sadece bir dönem görev alabilmesi. |
Cumhurbaşkanın önemli anayasal yetkilerinin bulunması. |
Aynı Cumhurbaşkanının sadece bir dönem görev alabilmesi.
4.Soru
Islahat Fermanı'yla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Avrupa devletlerinin etkisiyle hazırlanmıştır. |
Dış ilişkiler bakımından batılı devletlerin ve Rusya’nın müdahalelerine dayanak oluşturmuştur. |
Kısa bir süre sonra merkezî otorite güçlendiğinde Islahat Fermanı'nın hükümleri tanınmamıştır. |
Hristiyan “millet”lerin bağımsızlık hareketlerinin bir başlangıcı olmuştur . |
Din farkı gözetilmeden bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini getirmiştir. |
Padişah tarafından “ferman” biçiminde ilan edilen 1856 tarihli Islahat Fermanı ise Tanzimat Fermanı’ndaki vaadleri yenileyen ve ayrıca din farkı gözetilmeden bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini getiren bir belgedir. Avrupa devletlerinin etkisiyle hazırlanan Islahat Fermanı’nın temel amacı, müslümanlar ile gayrimüslimler arasında her yönden tam bir eşitlik sağlamaktı. Böylece devletin uyrukları arasında var olan vergi, askerlik, yargılama, eğitim, devlet memurluğu ve temsil alanındaki bütün farklar kaldırılıyordu.
Islahat Fermanı, daha sonraki dönemlerde dış ilişkiler bakımından batılı devletlerin ve Rusya’nın müdahalelerine dayanak oluşturmuş, içeride ise özellikle Hristiyan “millet”lerin bağımsızlık hareketlerinin bir başlangıcı olmuştur (Tanör, 1995: 79).
5.Soru
- Yasama-Halk
- Yürütme-Cumhurbaşkanı
- Yargı-Bağımsız mahkemeler
1982 Anayasası’na Göre Devletin Hukuki Fonksiyonlarının Paylaşılmasına göre yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur.
I ve II |
Yalnız I |
II ve III |
I ve III |
Yalnız III |
Devletin üç temel hukuki fonksiyonu olan yasama, yürütme ve yargı fonksiyonlarının yerine getirilmesi görevi, Anayasa ile devletin üç ana organı olan yasama (TBMM), yürütme (Cumhurbaşkanı) ve yargı (bağımsız mahkemeler) organlarına verilmiştir. Doğru cevap C'dir.
6.Soru
- Sert kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanır.
- Yasama ve yürütme birbirinden bağımsız olup aynı kişiler her iki organda görev alamazlar.
- Yürütme tek-başlı (monist) karakterlidir.
- Yürütme yetkisi halk tarafından seçimle verilir.
- ABD'de uygulanmaktadır.
Yukarıda özellikleri verilen hükûmet sistemi hangisidir?
Başkanlık Sistemi |
Mutlak Monarşi |
Meclis Hükûmeti Sistemi |
Parlamenter Hükûmet Sistemi |
Diktatörlük |
Başkanlık sisteminin tipik modeli Amerikan başkanlık sistemidir. Ayrıca Kosta Rika, Venezuela, Kolombiya, Peru, Filipinler, Arjantin, Uruguay, Brezilya, Şili ve diğer bazı ülkelerde de başkanlık sistemi uygulanmaktadır. Amerikan başkanlık sisteminin temel özellikleri şunlardır:
1. Başkanlık sistemi, sert kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanır. Yasama ve yürütme kuvvetleri birbirinden kesin olarak ayrılmıştır.
2. Başkanlık sisteminde, yürütme yetkisi halk tarafından seçilen başkana, yasama yetkisi ise parlamentoya aittir. Yasama ve yürütme birbirinden bağımsız olup aynı kişiler her iki organda görev alamazlar.
3. Başkanlık sisteminde başkan, yürütme yetkisinin tek sahibidir. Dolayısıyla yürütme tek-başlı (monist) karakterlidir. Bu sistemde başbakan yoktur. Başkanlık sisteminde yürütme yetkisinin kaynağı tek kişi olmakla birlikte, başkanın “sekreter” adı verilen bakanları, danışmanları ve diğer görevliler yürütme yetkisinin kullanılmasına katılırlar.
4. ABD ve diğer bazı ülkelerin başkanlık sistemlerinde başkan yasama organını feshedemez, yasama organı da güvensizlik oyuyla başkanının görevine son veremez. Türkiye modeli başkanlık sisteminde ise, parlamento veya başkan, her iki organın seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verebilmektedir.
5. Amerikan başkanlık sisteminde, federal sistemin de etkisiyle, yasama ve yürütme arasındaki ilişkilerde kopukluğu gidermek üzere bir “kontrol ve denge” sistemi geliştirilmiştir. Yürütmenin bazı işlemleri, örneğin; üst düzey yöneticilerin atanması Senatonun onayına bağlıdır. Buna karşılık, Başkanın da Kongrede kabul edilen kanunları veto etme yetkisi vardır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1924 Anayasası'nın meclis hükûmeti sistemine benzeyen özellikleri arasında yer almaktadır?
Büyük Millet Meclisi, yasama yetkisini kendisi kullanırken, yürütme yetkisini ancak Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu eliyle kullanabilir. |
Yasama yetkisi ve yürütme erki Büyük Millet Meclisinde belirir ve onda toplanır. |
Bakanlar Kurulu, hükûmetin genel politikasından birlikte sorumludur. |
Başbakan, Cumhurbaşkanınca Meclis üyeleri arasından tayin olunur. |
Hükûmet tutacağı yolu ve siyasi görüşünü en geç bir hafta içinde Meclise bildirir ve |
1924 Anayasası’nın meclis hükûmeti sistemine benzeyen hükümleri şunlardır: "Türk Milletini ancak TBMM temsil eder ve Millet adına egemenlik hakkını yalnız o kullanır.”, “Yasama yetkisi ve yürütme erki Büyük Millet Meclisinde belirir ve onda toplanır.”, “Meclis, Hükûmeti her zaman denetleyebilir ve düşürebilir."
8.Soru
- Dostane çözüm mümkündür.
- Yargılama aleni değildir.
- AİHM'nin verdiği kesinleşmiş kararların uygulanması zorunlu değildir. AİHM kararları, tavsiye niteliğindedir.
AİHM'de yapılan yargılamaya ilişkin olarak yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kendisine ulaşan başvuruları dostane çözüm yöntemiyle sonuçlandırabilir. Dostane çözüm başvurunun herhangi bir aşamasında gerçekleşebilir. Bu mümkün olmadığı takdirde, başvuru yargısal yöntemle karara bağlanır. Mahkemenin yargılaması alenidir. Taraf devletler Mahkemenin kesinleşmiş kararlarına uymak zorundadırlar.
Doğru cevap D şıkkıdır.
9.Soru
Meclis hükûmeti sistemi aşağıdaki ülkelerden hangisinde uygulanmaktadır?
İsviçre |
Belçika |
Lüksenburg |
Kanada |
İtalya |
1921 Anayasası döneminde Türkiye’de de uygulanan meclis hükûmeti sistemi günümüzde İsviçre’de uygulanmaktadır.
10.Soru
- Sınırlama ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır.
- Sınırlama kanun hükmünde kararname ile yapılmalıdır.
- Sınırlama Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olmalıdır.
- Sınırlama demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmalıdır.
- Sınırlama, temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunmamalıdır.
Yukarıdakilerden hangileri Anayasa'nın temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasındaki ilke veya şartlardandır?
- Sınırlama ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır.
- Sınırlama kanun hükmünde kararname ile yapılmalıdır.
- Sınırlama Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olmalıdır.
- Sınırlama demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmalıdır.
- Sınırlama, temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunmamalıdır.
Yukarıdakilerden hangileri Anayasa'nın temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasındaki ilke veya şartlardandır?
I, II ve III |
II, IV ve V |
III, IV ve V |
I, III, IV ve V |
II, III, IV ve V |
Anayasa temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin olarak aşağıdaki ilkeleri veya şartları öngörmüştür. Sınırlandırmanın bu şartların tamamına uygun olması zorunludur:
-
Sınırlama kanunla yapılmalıdır.
-
Sınırlama Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere dayanmalı ve öngörül- düğü amaç dışında kullanılmamalıdır.
-
Sınırlama Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olmalıdır.
-
Sınırlama demokratik toplum düzeninin ve la^ik Cumhuriyetin gereklerine uygun olmalıdır.
-
Sınırlama, temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunmamalıdır.
-
Sınırlama ölçülülük ilkesine uygun olmalı, yani makul, dengeli ve kabul edilebilir bir dereceyi aşmamalıdır.
Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "genellikle insan haklarının pozitif hukuk tarafından tanınan ve güvenceye bağlanan kısmını" ifade etmek için kullanılan bir kavramdır?
Kamu hürriyetleri |
Hak |
Hürriyet |
Negatif statü hakları |
Pozitif statü hakları |
Kamu hürriyetleri kavramı genellikle insan haklarının pozitif hukuk tarafından tanınan ve güvenceye bağlanan kısmını ifade etmek için kullanılır.
12.Soru
Ülkemizde başkanlık (Cumhurbaşkanlığı) sisteminde hangi yılda Anayasa'da yapılan değişiklikle geçilmiştir?
2011 |
2014 |
2015 |
2017 |
2018 |
2007 Anayasa değişikliği nedeniyle 2014’te Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin ardından sistem parlamenter sistemden daha da uzaklaşmış, 2017 yılında Anayasa’da yapılan değişiklik ile de parlamenter sistemden başkanlık (Cumhurbaşkanlığı) sistemine geçilmesi kabul edilmiştir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Fermanı'nın devlet yönetimine ilişkin ilkeleri arasında yer almaktadır?
Kişilerin mal güvenliğinin kabulü. |
Kişi dokunulmazlığı ve güvenliğinin kabulü. |
Eşit muamele yükümlülüğü. |
Ömür boyu askerlik uygulamasına son verilmesi. |
Vergide adalet sağlanması. |
Tanzimat Fermanı’nın devlet yönetimine (yasama, yürütme ve yargı faaliyetleri) ilişkin ilkelerden biri, eşit muamele yükümlülüğüdür. Buna göre, Tanzimat Fermanı ile getirilen haklardan din ayrımı gözetilmeksizin devletin bütün uyrukları yararlanacaktır. Devlet yönetimine dair diğer ilkeler şunlardır: Devlet harcamalarının finansmanı için vergi toplanacaktır; Devletin askerî ve diğer harcamaları kanunla düzenlenecek ve sınırlanacaktır; Kanunlar, yetkili kurullar (Meclisi Ahkamı Adliye ve Babı Seraskeri Darı Şurası-askerî kanunlarda-) tarafından serbestçe görüşülerek kararlaştırıldıktan sonra Padişah tarafından onaylanarak yürürlüğe sokulacaktır; Keyfi cezalara son verilecek, mahkemelerde duruşmaların aleni olması sağlanacak, yargı kararı olmadıkça kimseye ceza verilmeyecektir; Kamusal alan yeni kanunlarla düzenlenecek ve keyfi işlemlere izin verilmeyecektir.
14.Soru
Tanzimat Fermanı hangi yıl kabul edilmiştir?
1808 |
1819 |
1821 |
1839 |
1849 |
1839 yılında Padişah tarafından tek taraflı olarak “ferman” biçiminde ilan edilen Tanzimat Fermanı ile devletin bütün uyrukları için can, mal ve ırz güvenliğinin teminat altına alınması, düzenli bir vergi sistemine geçilmesi, genel ve zorunlu askerlik uygulamasının başlatılması ve bütün uyrukların kanun önünde eşitliğinin sağlanması taahhüt edilmiştir.
15.Soru
Anayasada öngörülen devlet şekli hangisidir?
Federal |
Monarşi |
Cumhuriyet |
Üniter |
Karma |
Anayasa’mızın “devletin şeklî” başlığını taşıyan
1’inci maddesine göre, “Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.”
16.Soru
- Maddi kritere göre yargı işlemi
- Maddi kritere göre yürütme işlemi
- Şekli kritere göre yürütme işlemi
- Şekli kritere göre yargı işlemi
Yargıtay’ın ilk derece mahkemesinin kararını bozması ile ilgili yukarıda yapılan tasniflerden hangisi doğrudur?
I |
II |
III |
I, IV |
II, III |
Maddi kriter, devletin hukuki fonksiyonlarının tasnifini, bu fonksiyonların yerine getirilmesinde başvurulan işlemlerin hukuki mahiyetine göre yapmaktadır. Maddi kritere göre yasama fonksiyonu, kişisel olmayan, genel, sürekli ve objektif yürütme fonksiyonu ise, kişisel, somut ve subjektif işlemler yapılmasını ifade eder. Örneğin, yasama organınca yapılan kanunlar ve içtüzükler ile yürütme organınca yapılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ve yönetmelikler maddi kriter bakımından yasama fonksiyonuna dahildirler. Şeklî ve organik kriter, devletin hukuki fonksiyonlarını bu fonksiyonları yerine getiren organa ve yapılış şekillerine göre tasnif etmektedir. Bu kritere göre, yasama fonksiyonu, yasama organı tarafından yapılan işlemleri; yürütme fonksiyonu, yürütme organı tarafından yapılan işlemleri; yargı fonksiyonu ise, yargı organı tarafından yapılan işlemleri ifade eder. Örneğin, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından çıkarılan Medeni Kanun, TBMM İçtüzüğü, milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin kararlar yasama işlemi; Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan kararnameler, yönetmelikler ve kararlar ile diğer idare organlarınca yapılan işlemler yürütme işlemi; yargı organlarınca verilen kararlar ile yapılan diğer işlemler yargı işlemidir. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1961 anayasasının getirdiği yeniliklerden değildir?
Katı ve düzenleyici niteliktedir. |
1961 Anayasası, genel esaslar bölümünde, Türkiye Cumhuriyetinin, insan haklarına ve başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan milli^, demokratik, la^ik ve sosyal bir hukuk devleti olduğunu belirtmektedir. |
1961 Anayasası, anayasanın üstünlüğü ilkesini açıkça hükme bağlamıştır. |
Anayasa’ya göre, egemenlik Millete aittir ve an- cak yetkili organlar eliyle kullanılabilir |
1961 Anayasası’nın en ileri yanlarından birisi de klasik kişi hak ve hürriyetleri ile siyasal hakları genişletip güçlendirmesinin yanı sıra, sosyal hakları ihmal etmiştir. |
1961 Anayasası’nın en ileri yanlarından birisi de klasik kişi hak ve hürriyetleri ile siyasal hakları genişletip güçlendirmesinin yanı sıra, sosyal hakları da düzenleyen ilk anayasa olmasıdır.
18.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kararname hükümleri uygulanır. |
Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. |
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri yürütme bakımından uyulması zorunlu düzenlemelerdir. |
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin tabi olduğu sınırlar Anayasada belirlenmiştir (m.104/17). Buna göre, Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanının doğrudan Anayasadan kaynaklanan yetkisiyle çıkaracağı Cumhurbaşkanlığı kararnameleri de kural olarak kanunlara eşdeğer normlar olup, yürütme bakımından uyulması zorunlu düzenlemelerdir. Doğru cevap C’dir.
19.Soru
1921 Anayasasına göre yasama ve yürütme yetkileri aşağıdakilerden hangisinde toplanmıştır?
TBMM |
Bakanlar kurulu |
Cumhurbaşkanı |
Başbakan |
Padişah |
1921 Anayasası, yasama ve yürütme kuvvetlerinin TBMM’nde toplandığını belirtmektedir.
20.Soru
1876 Anayasası hükümlerine göre kanun yapma yetkisi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Padişah |
Bakanlar Kurulu |
Parlamento |
Din adamları |
Halk oylaması |
1876 Anayasası hükümlerine göre, kanun yapma yetkisi Parlamentoya aittir. Kanun teklif etme hakkı Bakanlar Kuruluna aittir. Ancak milletvekillerinin kanun teklifi ise Padişah’ın iznine bağlıdır. Her iki Meclisçe kabul edilen kanunların Padişah tarafından onaylanması gerekmektedir. Hükûmetin, Parlamentoya karşı sorumluluğu açıkça belirtilmemiştir. Padişah’ın kanunları veto etme ve Parlamentoyu feshetme yetkisi bulunmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ