Türk Basın Tarihi Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mustafa Kemal “fikir babası” olarak hangi yazarı gösterir?
Ahmet Haşim |
Halide Edip |
Ziya Osman |
Namık Kemal |
Ziya Gökalp |
Türkçülük hareketinin önemli teorisyenlerinden olup fikirleri ile Cumhuriyet rejiminin güçlenmesine katkı sağlayan Ziya Gökalp Millî Mücadele’nin önemli destekçilerinden biridir. O kadar ki Mustafa Kemal bir konuşmasında: “Benim ruh ve bedenimin babası Ali Rıza Bey, heyecanlarımın babası Namık Kemal, fikirlerimin babası Ziya Gökalp’tir.” dediği bilinmektir.
2.Soru
Osmanlı Devleti’nde ilk kağıt makinesi hangi tarihte ve nerede kurulmuştur?
1798 – İstanbul |
1800 – Edirne |
1808 – Yalova |
1846 – İzmir |
1850 – Bursa |
1798 yılında Louis Robert tarafından geliştirilen ilk kağıt makinesi Osmanlı ülkesine ancak 48 yıl sonra girebildi. Özel teşebbüs tarafından 1846 yılında İzmir’deki Halkapınar’da ilk kağıt makinesi kuruldu. Doğru cevap D’dir.
3.Soru
El ilanlarının (Flugblatt) yazılı ve resimli olarak iki farklı türde üretildiği ülke aşağıdakilerden hangisidir?
Almanya |
İtalya |
Fransa |
Belçika |
İngiltere |
Almanya’da el ilanları (Flugblatt) yazılı ve resimli olarak iki farklı türde üretilir. XV. yy’da yaygın olarak kullanılan bu ilanlar bir noktada gazetelerin öncüleri sayılır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi matbaanın ilk örneklerinin görüldüğü yerdir?
Moğollar |
Çinliler |
Almanlar |
Fransızlar |
Mısırlılar |
MS II. yy’da C¸inlilerin sınama-yanılma yoluyla ilk blok basım işlerini gerçekleştirdik- leri, paçavralardan oluşan ka^ğıt ve mürekkep kullandıkları bilinmektedir. Yakılan yağ ve tahtalardan çıkan isin damıtılmasıyla elde ettikleri mürekkep, tahtalara oyulan görüntü- lerin kumaşlar üzerine yansıtılmasını sağlar. Bu sistem kumaş üzerine baskı yapılan gele- neksel bir halk sanatı örnek alınarak geliştirilir. Sonraki yıllarda Hint Mürekkebi veya C¸ini Mürekkep olarak adlandırılan sıvının bulunması basım işinde önemli bir dönüm noktası olur. Daha çok Buda’nın öğütlerini yaymak için kullanılan çoğaltma işinin Budizm’e hizmet edeceği düşünülür. Bu amaçla keşişler küçük tahta saplı mühürlerle ilkel de olsa basma işini başlatırlar. C¸in baskısıyla yapılmış en eski kitap 868 yılında basılan Diamond Stura (Elmas Stura) adlı dua kitabıdır.
5.Soru
Modern anlamda matbaa makinesini icat eden Gutenberg ne iş yapardı?
Kuyumcu |
Marangoz |
Teknisyen |
Kitapçı |
Gözlükçü |
Kuyumcu
6.Soru
Mustafa Kemal kamuoyunu aydınlatmak için yalnızca gazete çıkarmanın yeterli olmayacağını gayet iyi bilmektedir. Bu amaçla talimat vererek, Anadolu Ajansı’nın kurulmasını sağlar. Anadolu Ajansı hangi yılda kurulmuştur?
1915 |
1920 |
1925 |
1930 |
1935 |
Mustafa Kemal kamuoyunu aydınlatmak için yalnızca gazete çıkarmanın yeterli olmayacağını gayet iyi bilmektedir. Bu amaçla talimat vererek, 6 Nisan 1920 tarihinde
Anadolu Ajansı’nın kurulmasını sağlar.
7.Soru
İstanbul’da çıkan hangi gazete 1919’da başlayan ulusal bağımsızlık mücadelesiyle ilgili haberleri ancak iki yıl sonra
vermeye başlamıştır?
Ahenk |
Payitaht |
Cumhuriyet |
Dergah |
Akşam |
İstanbul’da çıkan Payitaht gazetesi 1919’da başlayan ulusal bağımsızlık mücadelesiyle ilgili haberleri ancak iki yıl sonra
vermeye başlar.
8.Soru
Osmanlı basınını düzenleyen ilk Matbaa Nizamnâmesi hangi yıl yayımlanmıştır?
1832 |
1840 |
1857 |
1869 |
1881 |
1857
9.Soru
Milli Mücadele hareketini kamuya duyurmak için Sivas’ta çıkarılan gazete aşağıdakilerden hangisidir?
Sivas’ın Sesi |
Şark Yıldızı |
Al Bayrak |
İrade-i Milliye |
Minber |
İrade-i Milliye, Mustafa Kemal Paşa tarafından Temsil Kurulu adına yayın yapmak için kurdurulan ilk Millî Mücadele gazetesidir. İrade-i Milliye 14 Eylül 1919 yılında Sivas Kongresi'nde alınan kararla çıkarıldı. Milli mücadele yıllarında Türk halkını örgütlemek, kamuoyu oluşturmak, Türk ve dünya kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla kurulmuştur.
10.Soru
Özellikle Anadolu’yu ve Kurtuluş Savaşı’nın izlerini romanlarında ustaca işlemeyi başaran ancak Türkçeyi kullanmadaki başarısızlığı ve hayallerindeki yapmacıklığın eserlerini olumsuz şekilde etkilediği yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya GÖKALP |
Mehmet Âkif ERSOY |
Halide Edip ADIVAR |
Falih Rıfkı ATAY |
AKA GÜNDÜZ |
Halide Edip ADIVAR
11.Soru
Sebilü’r-Reşad'ın ilk 182 sayısı hangi isimle yayınlanmıştır?
Sırat-ı Müstakîm |
Mahfil |
Tanin |
Musavvar Akl |
Volkan |
Sebilü’r-Reşad: İlk 182 sayısı “Sırat-ı Müstakîm” adı ile yayımlanan dergi ahlakî,
dinî, edebî, ilmî ve siyasî konuları ele alır.
12.Soru
Hiciv Üstadı olarak da bilinen Yeni Osmanlı Cemiyeti’nin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya Paşa |
Namık Kemal |
Ali Suavi |
Mehmed Selim |
Cavit Orhan |
Hiciv Üstadı: Ziya Paşa 1829 yılında İstanbul’da doğan Ziya Paşa, özel hocalardan Arapça ve Farsça öğrenir, Beyazıt Rüştiyesi’nden mezun olur. Devlette çeşitli kademelerde memurluklar yapar, en son Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye üyeliğine yükselir. Özellikle siyasi yazıları ile dikkat çeken Ziya Paşa bu görüşlerini daha çok Yeni Osmanlı Cemiyeti’nin önemli yayın organlarından olan Hürriyet’te yayımlar.
13.Soru
Aşağıdaki gazetelerden hangisi İttihatçı değildir?
Volkan |
Tasvir-i Efkâr |
Şûrâ-yı Ümmet |
Rumeli |
Silah |
II. Meşrutiyet Dönemi basınını İttihatçı ve İtilafçı olmak üzere iki gruba ayırabiliriz. Başta Tanin olmak üzere Yeni Tasvir-i Efkâr, Hukuk-ı Umûmiye, Şûrâ-yı Ümmet, Rumeli, Silah vb. gazeteler yayınlarında İttihatçı görüşü savunur. Buna karşılık Osmanlı, Serbestî, Murat Bey’in Mizan’ı, Ali Kemal’in öncülüğündeki İkdam, Derviş Vahdeti’nin Volkan’ı ve Beyânü’l-Hak gazeteleri, İtilafçı görüşte olmasalar da muhalif görüşte yayınlarını sürdürürler.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1 Ağustos 1908’de yayımlanmaya başlayan, dönemin önde gelen gazetelerinden biri olan Tanin'in kapatıldığı dönemde bile yayınlanırken kullanılan diğer isimlerinden birisi değildir?
Sedir |
Renin |
Cenin |
Senin |
Hak |
Sedir
15.Soru
Matbaa Nizamnamesi hangi tarihte yürürlüğe girmiştir?
10 Aralık 1852 |
21 Eylül 1854 |
8 Şubat 1857 |
7 Haziran 1876 |
18 Şubat 1908 |
Bir yanda resmi gazete, öte yanda özellikle İzmir’de gelişen azınlık özel gazetelerin artması devleti bu Alana ilişkin düzenlemeler yapmaya sevk eder. 8 Şubat 1857 tarihinde yürülüğe giren Matbaa Nizamnamesi’nde bu alanla ilgili düzenlemeler yapılır. Doğru cevap C’dir.
16.Soru
II. Abdülhamid iktidarının basın tarihi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilmektedir?
Gözlem kaynaklı tarih |
Efsane kaynaklı tarih |
Yorum kaynaklı tarih |
Anı kaynaklı tarih |
Belge kaynaklı tarih |
Bu dönem basını hakkında ayrıntılı bilgiler içeren Osman Nuri’nin Abdülhamid-i Sani
ve Devr-i Saltanatı, (1911) başlıklı eseri geniş ölçüde Paul Fesch adında bir Fransız’ın 1907
yılında yayımlanan anılarına dayanmaktadır. Bu bilgiler daha sonraki yıllarda yazılan basın tarihlerine aynen aktarılır. Dolayısıyla bu dönemin basın tarihi bir “anı kaynaklı tarih”
olarak günümüze kadar gelir.
17.Soru
Aşağıdaki hangisi ilk ağaç harfleri bulan ve Çinlilerden daha kaliteli kağıtlara gravürlü baskılar yapan Türk topluluğudur?
Göktürkler |
Moğollar |
Selçuklular |
Uygurlar |
Babürlüler |
Çinlilerin baskı uygulamasını geliştiren ve müteharrik (hareketli) harflerle basım işini gerçekleştirenler ise Uygur Türkleri olur. 1902-1907 yılları arasında yapılan alan araştırmalarında, Turfan bölgesinde, Uygur Türkçesine ait sert ağaçtan yapılmış yüzlerce harf bulunur. Ağaç harflerin dünya matbaa tarihinde kullanılan en eski harfler olduğu bilinmektedir. Bunun yanı sıra Çinlilerin kullandığı kâğıtların daha kaba ve kalın, buna mukabil Uygur Türklerinin kullandığı kâğıtlarınsa daha ince ve kaliteli olduğu tespit edilir. Uygurların ayrıca baskı işinde minyatürlere ve tezhibe yer vermesi onların bu alandaki hünerlerinin ileri
derecede olduğunu gösterir. Uygurlar matbaayı daha çok kutsal saydıkları metinleri çoğaltmakta kullandılar. Sonraki yüz yıllarda Doğu Avrupa ve Kuzey
Afrika’ya göç ederken basım aletlerini de yanlarında götürdüler.
18.Soru
İlk olarak 1597 yılında rastlanan, haftalık bültenlere hangi Avrupa şehrinde rastlanmıştır?
Paris |
Roma |
Venedik |
Floransa |
Milano |
Örneğin o yıllarda posta arabalarının Avrupa şehirleri arasında haftada bir yolculuk yapmaları sebebiyle bu tür yayınlar haftalık olarak çıkarılıp farklı yerlere gönderilirler. Bu şekilde haftalık olarak çıkarılan ilk bültene 1597 yılında Floransa’da rastlanır
19.Soru
“Sultan Abdülhamid kendi milletinin tarihini iyi bilmektedir.” Bu önemli değerlendirme kime aittir?
Walentine Chirol |
William Ewart Gladstone |
Winston Churchill |
Ian Hamilton |
Theodor Herzl |
“Sultan Abdülhamid kendi milletinin tarihini iyi bilmektedir.” Bu önemli değerlendirme Londra merkezli Central Asian Society’de 14 Kasım 1906 tarihinde bir konuşma yapan Walentine Chirol’a aittir.
20.Soru
II. Meşrutiyet döneminde İslamcı yayınlar arasında öne çıkan, Sebilü’r-Reşad: İlk 182 sayısı “Sırat-ı Müstakîm” adı ile yayımlanan dergi ahlakî, dinî, edebî, ilmî ve siyasî konuları ele alır. İslamcı hareketin en önemli yayın organıdır. Derginin başyazarı Mehmet Akif (Ersoy)’tir. İlk sayısındaki giriş yazısında derginin çıkarılma sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
İslam’a hizmet etmek |
Siyasi olayları aktarmak |
Devletin resmi yayını olmak |
Ahlaki kuralları halka aktarmak |
Edebi eserleri sevdirmek |
İslam’a hizmet etmek ve İslam aleyhine yapılan saldırılara cevap vermek
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ