Türk Basın Tarihi Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dilde reform yapmak, okuma-yazmayı artırmak ve kitap kültürünü yaygınlaştırmak için ilk çalışmalar başlatan Roma devlet yöneticisi aşağıdakilerden hangisidir?
Charlemange |
Sezar |
Brütüs |
Augustos |
Julies |
Roma otoritesinin gerilemeye başladığı dönemlerde Charlemange (Şarlman) (742-814); dilde reform yapmak, okuma-yazmayı artırmak ve kitap kültürünü yaygınlaştırmak için önemli çalışmalar yaptı.
2.Soru
İlk mizah dergisi Diyojen ilk olarak hangi dilde yayımlanmıştır?
Türkçe |
Fransızca |
Arapça |
Rumca |
Ermenice |
Mizah basınının yokluğunu kısa zamanda fark eden Teodor Kasap, 24 Kasım 1870 tarihinde Diyojen’i çıkarmaya başlar. Aslında bu dergiyi daha önce Fransızca ve Rumca olarak yayımlar. Bununla da kalmaz, dergiyi Ermeni harfleri ile Türkçe olarak da çıkarmaya başlar. Bu farklı dillerdeki yayınların ardından Diyojen Türkçe olarak yayımlanınca büyük bir ilgiyle karşılaşır. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
1865 yılında Bâb-ı Ali’de Matbuat-ı Dâhiliyye İdaresi tarafından ilan edilmiş kanuna göre, gazetelerin siyasi veya idari yazıları yayımlamadan önce resmî izin almaları gerekmektedir. Söz konusu kalem, gazeteleri kontrol ederek kanuna uygun olmayan yerlerini sansür eder. Talimatnamede aşağıdakilerden hangisi yer almamaktadır?
Padişahın sağlığı, ürünlerin durumu ve ülkedeki ticari gelişmelerin lehine yazılar |
Ahlaki açıdan zararı bulunmayacak bir tefrikanın yayını için eğitim bakanlığından |
Bir makalede beyaz yerler ve noktalarla geçilen boş yerler bırakılmaması, yanlış |
Bir makalede beyaz yerler ve noktalarla geçilen boş yerler bırakılmaması, yanlış |
Her yazının bir sayıda yayımlanabilecek ölçüde olması, “arkası yarın” veya “devamı |
Padişahın sağlığı, ürünlerin durumu ve ülkedeki ticari gelişmelerin lehine yazılar
yazılmaması.
4.Soru
“Müteferrika” sözcüğü Osmanlı sarayında aşağıdakilerden hangi anlamda kullanılır?
Padişahın, sadrazamın veya vezirlerin emirlerini getirip-götüren kişi |
Elyazması kitapların bakımını yapan kişi |
Saray makinelerinin bakımını yapan kişi |
Saray matbaalarının başındaki kişi |
Saray mutfağının alışverişini yapan kişi |
Bilindiği gibi “müteferrika” sözcüğü Osmanlı sarayında padişahın, sadrazamın veya vezirlerin emirlerini getirip-götüren kişiler için kullanılan bir sıfattır. Müteferrika denilince ilk akla gelen kişi Türkler arasında matbaayı kuran İbrahim Müteferrika’dır.
5.Soru
Gutenberg'in icat ettiği matbaada ilk olarak aşağıdakilerden hangisi basılmamıştır?
Halka Doğruları Öğreten Ses |
Gutenberg İncili |
Mazarin İncili |
B42 |
Kırk İki Satırlı Latince İncil |
Gutenberg, o zamana kadar kullanılmayan bir yöntem geliştirmeyi başardı. Yazı karakterlerinin dökülebileceği kurşun-antimuan karşımı bir alaşımla dişi kalıplar (matris) oluşturdu. Bunun yanı sıra kâğıt yapımında kullanılan makineleri bir araya getirerek mürekkeple basılabilen ve sonraki yüz yıllarda kullanılan tipografi tekniğine imzasını attı. İki ortağın 1455 yılında bastıkları ilk kitap Kırk İki Satırlı Latince İncil’di. Toplam 180 adet basılan kitap Gutenberg İncili, Mazarin İncili veya B42 olarak da bilinir. Eser aynı zamanda basım sanatının şaheserleri arasında yer almaktadır.
Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Tarihteki ilk haber ajansı aşağıdaki ülkelerin hangisinde kurulmuştur?
A.B.D. |
İngiltere |
Fransa |
İtalya |
Almanya |
Tarihteki ilk haber ajansı, Charles-Louis Havas tarafından kurulan Havas Ajansı’dır. 1832 yılında Fransız ilancılık şirketi olarak kurulur, 1835 yılında haber ajansına dönüşür. 1944 yılında Agence France Presse (AFP) adını alan kuruluş halen dünyanın en yaygın ağa sahip ajanslarından biridir.
7.Soru
Sultan II. Abdülhamid döneminin son Matbuat Müdürü olan ve basın camiası tarafından “Kıl Kuyruk” diye nitelenen kişi kimdir?
Ebülmukbil Kemal Bey |
Tahsin Paşa |
Ahmed Tevfik Paşa |
Mehmed Kâmil Bey |
Halil Rıfat Bey |
Sultan II. Abdülhamid döneminin son Matbuat Müdürü olan ve basın camiası tarafından “Kıl Kuyruk” diye nitelenen Ebülmukbil Kemal Bey, 24 Mayıs 1905 tarihinde müdürlüğe atanır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ali Kararnamesi ile kapatılan yayınlardan biri değildir?
İbret |
Diyojen |
Hadika |
Hayal |
Ceride-I Havadis |
Ali Kararname birkaç yıl içinde etkisini gösterir ve kapatılan yayınların sayısı artar. Bunlardan bir kısmı şöyledir:
- İbret
- Diyojen
- Ibretnüma-yı Alem
- Letaif-i Asar
- Hadika
- İbret
- Hülasa-ı Efkar
- Şark
- Hayal
Doğru cevap E’dir.
9.Soru
Osmanlı yönetimi, Abdülhamid Dönemi’nde yerli basını parasal açıdan destekleyerek kendi yanına çekmek için ödüllendirmeler yapmıştır. O dönemde verilen bu parasal desteklerin kaynağı neresiydi?
Matbuat Müdürlüğü |
Hariciye Nezareti |
Hazine-i Hassa |
Saray Bütçesi |
Ticaret ve Nafia Nezareti |
Osmanlı yönetimi, yasal yollardan yayınları engelleyemeyeceğini anlayınca, onlardan bir kısmını parasal açıdan destekleyerek kendi yanına çekmek istemiştir. Abdülhamid Dönemi’nde yerli basına Hazine-i Hassa’dan 10 bin ile 30 bin kuruş arasında tahsisat ayrılır. Avrupa gazetelerine ise yılda 40 bin frank kadar ödeme yapıldığı bilinmektedir.
10.Soru
II. Meşrutiyet Dönemi'nde 1 Ağustos 1908’de yayımlanmaya başlayan ve dönemin önde gelen gazetelerinden biri olan “Tanin” aşağıdaki yazarlardan hangisi tarafından çıkarılmıştır?
Hüseyin Cahit Yalçın |
Ali Naci |
Necmettin Sadak |
Yunus Nadi |
Şinasi |
II. Meşrutiyet Dönemi'nin önde gelen gazetelerinden biri Tanin’dir. 1 Ağustos 1908’de yayımlanmaya başlayan gazete Tevfik Fikret, Hüseyin Cahit Yalçın ve Hüseyin Kâzım Kadri tarafından çıkarılır. Kısa süre sonra Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri’nin ayrılması ile gazetenin yönetimi tamamen Hüseyin Cahit’e kalır.
11.Soru
II. Meşrutiyet Dönemi basınını İttihatçı ve İtilafçı olmak üzere iki gruba ayırabiliriz. Aşağıdakilerden hangisi muhalif görüşteki gazetelerdendir?
İkdam |
Yeni Tasvir-i Efkâr |
Hukuk-ı Umûmiye |
Şûrâ-yı Ümmet |
Rumeli |
İkdam
12.Soru
Tanzimat Dönemi’nde çıkarılan ilk resmi gazetelerin yazarları kimlerdir?
Katipler |
Bürokratlar |
Medrese hocaları |
Siyasetçiler |
Saray mensupları |
Medrese hocaları
13.Soru
Osmanlı Türkçesi ile çıkarılan ilk gazete nerede yayımlanmıştır?
Mısır |
Fransa |
Romanya |
Yunanistan |
Sırbistan |
1828 yılında Mısır’da yayımlanan Vekâyi-i Mısriyye (Mısırdaki Olaylar) Osmanlı Türkçesi ile çıkarılan ilk gazetedir. Bu gazete Avrupa’daki ilk örnekten 219 yıl sonra yayınlanır. Matbaanın kabulündeki yaklaşık 280 yıllık gecikmenin bir benzerinin gazetecilikte de yaşandığını anlaşılmaktadır. Doğru cevap A’dır.
14.Soru
İlk sayısı 1891'de yayınlanan ve çevresinde Halit Ziya, Mehmed Rauf gibi edebiyatçıların toplandığı, okul olma özelliğindeki mecmua aşağıdakilerden hangisidir?
Nokta |
Tercüman-ı Hakikat |
Servet-i Fünun |
Mizan |
Maarif |
Aralarında Tevfik Fikret, Halit Ziya, Cenap Şehabettin ve Mehmed Rauf gibi edebiyatçıların bulunduğu isimlerin bir araya geldikleri ve ilk sayısı 1891'de yayınlanan edebiyat dergisi Servet-i Fünun'dur.
15.Soru
15 Mayıs 1919’da Yunan işgaline karşı ilk silahı çeken Osman Nevres Bey (Hasan Tahsin) İzmir’de hangi gazetenin yazı işleri müdürlüğünü yapmıştır?
Hukuk-ı Beşer |
Ahenk |
Köylü |
Minber |
Hadisat |
15 Mayıs 1919’da Yunan işgaline karşı ilk silahı çeken Osman Nevres Bey (Hasan Tahsin) İzmir’de Hukuk-ı Beşer gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü yapmıştır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.
16.Soru
Günümüzde kullanılan pek çok alfabenin de atası sayılan alfabe hangisidir?
Fenike
|
Hiyeroglif
|
Çivi yazısı
|
Latin
|
Roma |
Fenike alfabesi günümüzde kullanılan pek çok alfabenin de atası sayılan alfabedir.
17.Soru
Osmanlı Devleri döneminde ilk kağıt makinesini nerede kurulmuştur?
İstanbul |
Bursa |
İzmir |
Ankara |
Edirne |
1798 yılında Louis Robert tarafından geliştirilen ilk ka^ğıt makinesi Osmanlı ülkesine ancak 48 yıl sonra girebildi. O¨zel teşebbüs tarafından 1846 yılında İzmir’deki Halkapınar’da ilk ka^ğıt makinesi kurul- du. Buharla işleyen bu tesisin geleceğinden korkan Avrupalı ka^ğıt tüccarları, fiyatlarda indirim yaparak, üretimi baltalamaya çalıştılar. Bunun sonucunda tesis 6 ay sonra kapanmak zorunda kaldı.
18.Soru
Osmanlı Devleti’nde 1840 yılında yayın hayatında başlayan yarı-resmi nitelikte olan gazetenin adı nedir?
Vekayi-i Mısriyye |
Takvim-i Vekayi |
Ceride-i Havadis |
Ruzname-i Ceride-i Havadis |
İstikbal |
Osmanlı Devleti’nde 1840 yılında yayın hayatında başlayan yarı-resmi nitelikte olan gazetenin adı Ceride-i Havadis’tir. Doğru cevap C’dir.
19.Soru
İttihat ve Terakki’nin yarı yayın organı sayılan, başyazarlığını Hüseyin Cahit’in yaptığı gazete aşağıdakilerden hangisidir?
İkdam |
Tanin |
Yeni Gazete |
Sabah |
Sada-yı Millet |
İttihat ve Terakki’nin yarı yayın organı sayılan, başyazarlığını Hüseyin Cahit’in yaptığı gazete '' Tanin'' gazetesidir. Cevap B Şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ulusal hareketi destekleyen ve onu savunan gazetelerden biri değildir?
Aşağıdakilerden hangisi ulusal hareketi destekleyen ve onu savunan gazetelerden biri değildir?
İleri |
Yeni Gün |
Akşam |
Vakit |
İstanbul |
İlk grupta yer alanlar, ulusal hareketi destekleyen ve onu savunan gazetelerdir. Bunlar arasında İleri, Yeni Gün, Akşam ve Vakit gazeteleri ilk sırada yer alır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ