I ve II

İlk özel televizyon yayınının yurtdışından uydu aracılığıyla Türkiye’ye yapıl­maya başladığı tarih 1990'dır.

Kadın dergileri Elele ve Kadınca 1970’lerin ikinci yarısında yayıma başlamıştır.

Türkiye’de radyo ve televizyon yayınlarını düzenleyen yasalar  da bölüm boyunca değinildiği üzere çeşitli değişikliklere uğradıktan sonra, 2011 yılı Şubat ayında kanunlaşan yeni yasa ile son halini almıştır. 

 5 Nisan Kararları

1990’lı yıllarda basın organları arasında sıkı bir rekabet ortaya çıkar. “Ansiklopedi Savaşları” diye adlandırılan bu rekabetin başlatıcısı Sabah gazetesi olur. Okurlarına kupon karşılığı Meydan Larousse vereceğini vadeden gazetenin tirajı bir anda 500 binden, 1 milyon 250 bine ulaşır. Bunu gören Hürriyet ve Milliyet gazeteleri de okurlarına ansiklopedi vereceklerini ilân ederler. Doğru cevap E’dir.

8-15 yıl arasında hapsi istenen yazarlar arasında Aziz Nesin, Bekir Yıldız, Şükran Kurdakul, Asım Bezirci gibi yazarlar da yer almaktadır. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Sarayda özel hocalardan iyi bir eğitim alan Sultan II. Abdülhamid Fransızca, Farsça, Arapça, Arnavutça ve Çerkezce bilir. İtalyanca ise II. Abdülhamid'in bildiği dillerden birisi değildir.

Türkiye Yazarlar Sendikası

Bütün kısıtlamalara rağmen muhalefet etkinliğini korumaya çalışmaktadır. 19 Eylül 1955 tarihinde, Ulus gazetesinde İsmet İnönü’nün “Çetin bir imtihan!” başlıklı yazısı yayımlanır. Bu yazıda, meclisin toplanması, hükümetin olaylar hakkında vekillere bilgi vermesi ve meclis denetiminin harekete geçirilmesi istenmektedir. Ertesi gün, yani 20 Eylül’de, bu yazı sebebiyle Ulus gazetesinin basılması ve dağıtılması süresiz olarak yasaklanır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Hürriyet, Erol ve Haldun Simavi kardeşler birbirinden ayrılmadan önceki dönemde günlük 1 milyon
baskıyla 1960’ların rekorunu da kırmıştır

Osmanlı İmparatorluğu'nda zamanla takip edilmesi gereken yayınların sayısı artınca Said Paşa, 16 Aralık 1882 tarihli yazı ile Matbuat-ı Ecnebiye Kalemi kurulmasını talep eder. Bunun üzerine 6 Şubat 1883 tarihinde Hariciye Nezareti bünyesinde Matbuat-ı Ecnebiye Müdürlüğü kurularak faaliyete geçer. 

Bu dönemde yayın hayatına atılan dergiler arasında Bozkurt, Gök-Börü, Çınaraltı, Ergenekon, Orhun gibi radikal milliyetçi dergiler yanında Millet, Türk Yurdu, Çığır gibi milliyetçi yayınları saymak mümkündür. Bunların karşısında ise Yurt ve Dünya, Adımlar, Yürüyüş, Yeni Edebiyat gibi sol görüşlü dergiler yer almaktadır. Son Posta ise bir dergi değil o dönemde yayınlanan bir gazetedir.

Parşömen

Tek partili döneme gelen yıllar 1930-1945 arasıdır.

1990’lı yıllardan sonra holdinglerin basın sektörünü ele geçirme teşebbüsü ardından ülkede çok seslilik adeta felce uğrar. Mass Medya adı verilen ve holding patronlarının kontrolünde olan basın, manipülasyona daha açık hale gelir. Patronlar, önce sendikasızlaştırma hareketi ile kendi çıkarlarını gözetmeyen veya kontrol edilemeyen gazetecileri iş başından uzaklaştırırlar. Ardından, hemen her görüşte yayın yapıp dağıtım tekelini kurarak farklı görüşlerin ülkede ses çıkarmalarını engellerler. Televizon, radyo ve gazetelerini ekonomik çıkarları doğrultusunda kullanırlar. Doğru cevap C’dir.

1990 yılında ilk özel televizyon yayını yurtdışından uydu aracılığıyla Türkiye’ye yapılmaya başladı. Bu televizyon istasyonunun sahipleri işadamı Cem Uzan ve Ahmet Özal’dı.

Uzun yıllardan beri uygulanmayan, ancak gazeteciler tarafından “Sansür ve Sürgün Kararnamesi” olarak değerlendirilen 424 sayılı kararname gereğince 30 Haziran 1990’da 2000’e Doğru ve Halk Gerçeği adlı dergiler süresiz kapatılır.

Savaş yılları hariç, II. Meşrutiyet Dönemi’nde süreli yayınların büyük çoğunluğunun ortak özelliği renkli ve resimli olmalarıdır.

38