Türk Dili 1 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi sözcük yapma yollarından biri olan kırpma yardımıyla oluşturulmamıştır?
Anten |
Kilo |
Motel |
Pop |
Santim |
Kimi zaman, bir sözcüğün ilk hecesi ya da bir bölümü ile anlam kaybı olmadan aynı kav- ram ifade edilebilir. Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kal- dırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (< popüler), santim (< santimetre) vb.
2.Soru
Türkçe aşağıdaki dillerden hangisiyle akraba değildir?
Moğolca |
Korece |
Japonca |
Çince |
Fince |
Çince, Çin-Tibet dil ailesinden gelmektedir. Ural-Altay dil ailesine ait değildir.
Cevap D'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sözcük Yapımı ile ilgili başlıca yollardan biridir?
Kestirme
|
Daraltma
|
Uzatma
|
Derleme
|
Ayrıştırma
|
4.Soru
Aşağıdaki kuramlardan hangisi dilin kökenini insanların çalışırken yaptıkları iş birliği aracılığıyla açıklamaktadır?
Ding-dong kuramı |
Yansıma kuramı |
Ünlem kuramı |
Etkileşim kuramı |
Güneş dil kuramı |
Dilin kökenini insanların çalışırken yaptıkları iş birliği aracılığıyla açıklayan kuram "etkileşim kuramı"dır.
5.Soru
Harezm Türkçesinden günümüze kalmış eserler hangileridir ? I. Atebet-ül Hakayık II. Mukaddimetü'l-Edeb III. Muinü'l-mürid IV. Hüsrev ü Şirin V. Muhabbetname
I, II, III
|
I, II, III, IV
|
I, III, IV, V
|
I, IV, V
|
II, III, IV, V
|
6.Soru
Dil bilimciler genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından hangi dil bilgisini tercih ederler?
Betimleyici |
Kuralcı |
Tamamlayıcı |
Kuralsız |
Doğaçlama |
Dil bilimciler genellikle anlamaya, açıklamaya odaklı olduklarından betimleyici dil bilgisini, dili öğretenler ise öğretim için dilin farklı düzeylerdeki işleyişiyle ilgili kuralları ön plana çıkarmak zorunda olduklarından kuralcı dil bilgisini tercih ederler.
7.Soru
Aynı meslek veya toplumsal gruptaki insanların, temel kavramları itibarıyla ortak dilden ayrı olarak kullandıkları söz dağarcığına ne ad verilmektedir?
Argo
|
Mecaz
|
Deyim
|
Jargon
|
Kavram
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir diş ünsüzü değildir?
d |
k |
n |
s |
t |
k
9.Soru
"Git- ünlü ile başlayan bir ek alıp t ünsüzü, iki ünlü arasında kaldığı zaman gi-d-er, gi-d-iyor, gi-d-ecek sözcüklerinde gördüğü gibi ötümlüleşerek d ünsüzüne gelişir." sözü geçen örnekteki değişimin nedeni nedir?
"Git- ünlü ile başlayan bir ek alıp t ünsüzü, iki ünlü arasında kaldığı zaman gi-d-er, gi-d-iyor, gi-d-ecek sözcüklerinde gördüğü gibi ötümlüleşerek d ünsüzüne gelişir." sözü geçen örnekteki değişimin nedeni nedir?
Sesin işlevi |
Tarihsel süreç |
En az çaba yasası |
Seslerin birbirini etkilemesi |
Yazımın etkisi |
Örneğin git- ünlü ile başlayan bir ek alıp t ünsüzü, iki ünlü arasında kaldığı zaman gi-d-er, gi-d-iyor, gi-d-ecek sözcüklerinde gördüğü gibi ötümlüleşerek d ünsüzüne gelişir. Bu gelişmenin sebebi tarihseldir. Doğru yanıt B'dir.
10.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ünlü düşmesi görülmemektedir?
Annem dün, boynunun ağrısından yakınıyordu. |
Sıtma hastalığı, çok sayıda insanın ölümüne yol açtı. |
Başka bir adama gönlünü kaptırmıştı. |
Devrim yıllarının kazanımlarını unutmamak gerekir. |
Dedemin verdiği öğütleri hiçbir zaman unutamam. |
Amaç 4
11.Soru
Birinci Türkoloji Kongresi' nin toplandığı şehir hangisidir?
Taşkent |
Kazan |
Bakü |
Selanik |
İstanbul |
1926 yılında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplanan Birinci Türkoloji Kurultayı pek çok Türk topluluğunun kültür hayatını etkilemek bakımından çok önemli bir toplantıdır.
12.Soru
'Biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani
bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlerdir.'
Yukarıda tanımı yapılan biçim birim aşağıdakilerden hangisidir?
Kök |
Gövde |
Bağımlı biçim birim |
Bağımsız biçim birim |
Taban |
Gövdeler, biri bağımsız biçim birim olmak üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimlerdir. Örneğin; geçit, gelinlik, geliştiril- sözcükleri geç-(i)-t, gel-(i)-n-lik, gel-(i)ş-tir-(i)l- biçim birimlerinden oluşan gövdelerdir.
13.Soru
Ötümlü ve ötümsüz ünsüzlerin oluşumunda hangisi etkilidir?
Dil ve dudak yapısı |
Akciğerden gelen hava akımının şiddeti |
Gırtlakta ses tellerinin titreşimi |
Ağız boşluğunda sesin dalgalanması |
Kafatası boşluklarında sesin çıkışı |
Okul gramerlerinde ünsüzler için kullanılan ‘sert’ veya ‘yumuşak’ sıfatları aslında akciğerden gelen hava akımının şiddetinin ses tellerine çarpmadan korunması ya da çarparak azalmasını ifade eder. Hava akımının ses tellerine çarparak boğumlanması durumunda ötümlü (yumuşak ünsüzler) veya ses tellerinde herhangi bir engelle karşılaşmadan, yani enerjisini yitirmeden boğumlanması durumunda ötümsüz ünsüzler (sert ünsüzler) oluşacaktır.
14.Soru
Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Sekkâkî |
Lütfî |
Hüseyin Baykara |
Babür |
Ali Şir Nevayî |
Ali Şir Nevayî, hiç şüphesiz bütün Türk edebiyatı için son derece önemli bir şahsiyettir. Otuzun üzerinde eser yazan ve yazdığı eserlerin hemen hepsini Türkler de yararlansın diye yazdığını özellikle belirtme gereği duyan Nevayî, pek çok konuda öncü ve kurucudur. Beş büyük mesnevî yazan ilk Türk şairi olan Nevayî; ilk şairler tezkiresi Mecalisü’n-Nefayis’in, Farsça ile Türkçeyi karşılaştırarak Türkçenin daha üstün bir dil olduğu sonucuna ulaştığı Muhakemetü’l-Lügateyn’in, Türk kültür tarihi açısından çok önemli olan Nesayimü’l-Mahabbe’nin, dört adet divânın, beş adet mesnevinin, Türk edebiyatının ilk biyografi örneklerinin yazarıdır.
15.Soru
Dillerin doğuşunu açıklayan en önemli bulgu olan yazının icadı ilk kimler tarafından gerçekleştirilmiştir?
Hititliler |
Lidyalılar |
Sümerler |
Akarlar |
Helenler |
Tarih öncesi dönem, yaklaşık beş bin yıl önce Sümerlerin çivi yazısını icadıyla sona ermiş ve Eski Çağ başlamıştır. Sümerce Kiş tableti dışında dillerin doğuşunu ortaya koyan başka bir belge yoktur.
16.Soru
Bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesine ne ad verilir?
Ünlü Düşmesi |
Ünsüz Düşmesi |
Benzeşme |
Daralma |
Ünsüz Benzeşmesi |
Ünsüz benzeşmesi, bir sözcükteki ünsüzlerin; oluşum noktası, nitelik ve/veya nicelik bakımından bir başka sese benzemesidir. Benzeşmeler sözcük içinde geriye doğru, yani gerileyici ya da ileriye doğru, yani ilerleyici olabilir. Gerileyici benzeşme daha yaygındır. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin metinlerle izleyebildiğimiz tarihi boyunca kullandıkları ilk düzenli, kuralları yerleşmiş yazı sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
Mani Alfabesi |
Köktürk alfabesi |
Soğut Alfabesi |
Uygur Alfabesi |
Brahmi Alfabesi |
Köktürk alfabesi
18.Soru
Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu
ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dile ne ad verilmektedir?
Ölçünlü dil |
İzole dil |
Ana dil |
Sözlü dil |
Diyalekt |
Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu
ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dile izole dil adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
“İnsanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir” Bu ifade ile aşağıdakilerden hangisinin tanımı yapılmıştır?
Ses |
Dil |
Sistem |
Varyant |
Harf |
Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan tabiî bir vasıta, kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli antlaşmalar sistemi, seslerden örülmüş içtimaî bir müessesedir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi parçalar üstü ses birimlerindendir?
Ötüm |
Tonlama |
Titreşim |
Göçüşme |
Süreklilik |
Vurgu, durak, tonlamaya dil incelemelerinde parçalanabilen ögelerden ayrı düşünülmediği ve konuşma dilinin vazgeçilmez ögeleri olduğunu göstermek için parçalar üstü ses birimleri denilmektedir. Doğru cevap B’ dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ