Türk Dili 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda verilen örneklerden hangisinde aitlik öbeği vardır?
Benim kitabım kayboldu. |
Ayşe de dün gece evde değildi. |
Sabahki tartışma hepimizi çok üzdü. |
Düşün ki insan olduğunun farkına var. |
Mademki hastasın bugün işe gelme. |
A ve B seçeneğinde ad tamlaması vardır. D ve E seçeneğinde ise “ki” ekleri aitlik öbeği değildir. Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin karşı karşıya olduğu sorunlardan birisi değildir?
Bazı sözcüklerin yanlış söylenmesi |
Dilbilgisi kurallarına aykırı konuşmaların olması |
Sözcüklerin yanlış yazılması |
Bazı ailelerin Türkçe'yi çocuklarına ikinci bir dil olarak öğretmesi |
Yabancı sözcüklere sıklıkla yer verilmesi |
Türkçede bazı sözcüklerin yanlış söylenmesi ve yazılması, bazı sözcüklere yanlış anlamlar yüklenmesi; konuşma dilinde ve yazı dilinde cümledeki ögeler arasındaki uyumsuzlukların yol açtığı anlatım bozukluklarının yanı sıra olur olmaz her yerde yabancı kökenli sözcüklere yer verilmesi, iş yerlerinde, ürünlerde yabancı adlar kullanılması genellikle dilin bir sorunu olarak algılanmaktadır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "dilin güzel kullanımını" açıklar niteliktedir?
Cümlelerin düzgün kullanılması
|
Kullanılan sözcüklerin anlamlı olması
|
Noktalama işaretlerinin yerli yerinde kullanılması
|
Anlam inceliklerine dikkat edilerek duygu ve düşüncelerin dil kurallarına uygun olarak ifade edilmesi
|
Dile ve yazmaya dayalı sanat ürünlerinin iyi ve akıcı olması
|
4.Soru
I. Tarihsel derinlik. II. Coğrafi yaygınlık. III. Söz varlığının genişliği. IV. İlişki ve nezaket sözlerinin yoğunluğu. V. Akrabalık adlarının çeşitliliği. Yukarıdakilerden hangileri, Türkçenin gücü ve iç zenginliğini ifade etmektedir?
I, II, III
|
II, III, IV
|
III, IV, V
|
II, III, IV, V
|
I, II, III, IV, V
|
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilimizin zenginleştirilmesi konusunda Türk Dil Kurumunun görevlerindendir?
Kitle iletişim araçlarında dilin kullanımını denetlemek. |
Dilimize giren yabancı kaynaklı sözlere karşılıklar bulunması. |
Dilin söz dizimi özelliklerini İngilizceye adapte etmek. |
Türkçeden İngilizceye söz akışını sağlamak. |
Türkçeyi korumak amacıyla yasa çıkarmak. |
Dilimizin zenginleştirilmesi konusunda Türk Dil Kurumu üzerine düşen görevi yapmaya çalışmaktadır. Türk Dil Kurumunun dilimize giren veya girmekte olan yabancı kaynaklı sözlere karşılıklar bulması, Türkçeyi geliştiren ve zenginleştiren çalışmalardan biridir. İngilizceden yeni giren sözlere Türkçenin kaynaklarından yararlanılarak karşılıklar bulmak ve Türkçe kökenli sözleri kullanmak, bir yandan dilimizin gelişmesine katkıda bulunulurken diğer yandan da teknolojiden, bilimden, ana dilimiz aracılığıyla yararlanmamızı sağlanmaktadır
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, cümle bilgisi konusunun özelliklerinden biri değildir?
Eski Yunan’da, cümle bilgisi için sentaks sözcüğü kullanılmıştır. |
Cümle bilgisi bilim dalı, söz dizimi adıyla da anılır. |
Yargı taşımayan sözcük öbekleri, cümle bilgisinin kapsamı dışındadır. |
Her dilin yapısal özellikleri, cümle bilgisi kapsamında değerlendirilir. |
Sözcükler, ekler, cümle türleri, sözcük öbekleri cümle bilgisinin konularıdır. |
Amaç 1
7.Soru
Bir nesnenin veya düşüncenin zihindeki soyut ve genel tasarımına ne ad verilir?
soyutlama
|
kavram
|
deyim
|
mecaz
|
sözcük
|
8.Soru
Türkçe'nin karşılaştığı en büyük sorun hangi şıkta verilmiştir?
Ticari hayatta kullanım klavuzlarında Türkçe'ye yer verilmemesi |
İş yeri adlarının yabancı kelimelerden seçilmesi |
Konuşurların yetersiz kelime kapasitesi ve yanlış kullanımları |
Arapça ve Farsça'dan çok kelime almış olması |
Dilbigisi kurallarının uygulanmasının zorluğu |
Türkçenin karşı karşıya bulunduğu sorunlar, aslında konuşurlarının yaşadığı sorunlardır. Bunlar Türkçenin özelliklerini yeterince kavrayamamış, söz varlığının anlatım gücü ile donanamamış, kendi yetersizliklerinin nedenini Türkçeye bağlayan, bu yüzden de yabancı sözcüklerin cazibesine kapılmış kullanıcıların sorunudur. Kısacası dilin asıl sorunu, gerekli özeni göstermeyen konuşurlarladır. Bu yüzden doğru cevap C şıkkdır.
9.Soru
Aşağıdaki argo sözcüklerden hangisi anlam bakımından diğerlerinden farklıdır?
Cartayı çekmek
|
Dümeni kırmak
|
İmamın kayığına binmek
|
Gümlemek
|
Mortlamak
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tarihsel olarak Türk yazı dilinin özelliklerinden biridir?
Birinci Göktürk Kağanlığı Dönemi’nde başlar |
V. yüzyılın ikinci yarısında dikilen Orhon Yazıtları ile başlar |
Orhon Yazıtlarında kullanılmaya başlayan dil henüz gelişmemiştir |
Üslup son derece akıcı ve sürükleyicidir |
Kurallı bir dil bilgisinin varlığı söz konusu değildir |
Türk yazı dilinde üslup son derece akıcı ve sürükleyicidir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Aşağıdaki kullanımlardan hangisi doğru olarak verilmiştir?
Güzel yemek |
İyi film |
Öncü düşünce |
Şekil ev |
Hoş bilgisayar |
Kişisel tercihlerle belirli sözcüklerin daha sık kullanılması, zamanla bunların anlam ayrıntılarını ortaya koyan pek çok sözcüğün yerini alması gibi bir başka olumsuzluğa da yol açmaktadır. O¨rneğin güzel “göze ve kulağa hoş gelen, hayranlık uyandıran” anlamındayken bütün nesneleri, kavramları, olguları niteler duruma gelmesi, bunlarla ilgili asıl nitelikleri ifade eden sözcüklerin kullanım sıklığını gittikçe azaltmaktadır: Güzel yemek, güzel film, güzel roman, güzel düşünce, güzel ev, güzel bilgisayar vb. Oysa bir yemek leziz, besleyici olabilir; bir film, bir roman etkileyici, sürükleyici olabilir; bir düşünce özgün, öncü olabilir; bir ev modern, geniş, manzaralı olabilir, merkezi^ yerde bulunabilir; bir bilgisayar kullanışlı, gelişmiş, hızlı, en son teknoloji ürünü olabilir. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Aşağıdaki yabancı sözcüklerden hangisinin karşılığı, Türk Dil Kurumu'nun önerdiklerine göre doğru olarak verilmiştir?
Mobbing:Bezdiri |
Anchorman: Tutsat |
Selfie:Köprü |
Mortgage:Ağaç Parkı |
Arboretum:Sunucu |
Türk Dil Kurumu, Atatürk’ün “U¨lkesini, yüksek istikla^lini korumasını bilen Türk milleti dilini de yabancı diller boyunduruğundan kurtarmalıdır.” sözünü kendisine ilke edinerek dilimizi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarma mücadelesini vermektedir. Türk Dil Kurumunun yabancı kaynaklı sözlere karşılık önerdiği sözlerden birkaçına bakalım: anchorman karşılığında ana haber sunucusu, arboretum karşılığında ağaç parkı, viyadük için köprü yol, mobbing için bezdiri; selfie için özçekim, mortgage tutsat vb... Doğru yanıt A'dır.
13.Soru
Orhon Yazıtlarında yabancı kökenli sözcüklerin oranı yüzde kaçtır?
%5 altı |
% 2 altı |
%4 altı |
%9 altı |
%1 altı |
Orhon Yazıtları’nda yabancı kökenli sözcüklerin oranı %1’in altındadır.
14.Soru
Ünlülerin sınıflandırılmasıyla ilgili olarak alt çenenin üst çeneye yaklaştığı veya üst çeneden uzaklaşmasına bağlı karşıtlık hangi ünlü sınıfını belirler?
artlık |
önlük |
darlık/genişlik |
düzlük/yuvarlaklık |
kısalık/uzunluk |
Alt çenenin üst çeneye yaklaştığı veya üst çeneden uzaklaşmasına bağlı dar/geniş karşıtlığı ise a/-/ı/, /e/-/i/, /ö/-/ü/, /o/-/u/ ayırımlarını belirler.
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "göz" sözcüğü yapım eki almıştır?
Gözlüğümü tamir ettirdim. |
Gözler kalbin aynasıdır. |
Göze girmeye çalışıyorsun. |
Karanlıktan göz gözü görmüyor. |
Tabaklar çekmecenin en alt gözünde mi? |
"Gözlüğümü tamir ettirdim." cümlesinde "göz" sözcüğü "-lIk" yapım ekini almıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
16.Soru
Ağ ortamında geliştirilen uygulamalar günümüzde yeni bir iletişim biçimi olan toplumsal iletişim ortamını doğurmuştur. Bu yeni iletişim ortamına ne ad verilir?
|
|
|
Sanal alem |
Sosyal Medya |
Haberlerin, görüşlerin, düşüncelerin yayıldığı; ses ve görüntü dosyalarının paylaşıldığı bu yeni ortam sosyal medya olarak adlandırılmaktadır.
17.Soru
Yapım / Türetim ekleri, yeni sözcükler üretirken sözcük türünü değiştirebilir. Aşağıdakilerin hangisi, eylemden üretilen yeni bir ad değildir?
sevgi
|
ölüm
|
yemek
|
koşu
|
dansçı
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk dilinin güçlü yanlarından ve iç zenginliklerinden biri değildir?
Söz varlığının renkli, çeşitli ve zengin olması |
İlişki ve nezaket sözlerinin çeşitli ve çok olması |
Tarihsel derinliğinin olması |
Türkçe sözcüklerde güçlü ses uyumlarının bulunması |
Türk dilinin geniş bir coğrafyada konuşulması |
Eklemeli bir dil olan Türkçe köklerden ekler aracılığıyla sonsuz sayıda sözcük türetebilecek niteliktedir. Türkçe sözcüklerde güçlü ses uyumları bulunmaktadır. Ancak bunlar, Türkçenin zenginliği değil birer özelliğidir. Türkçenin güçlü yanları ve iç zenginliği olarak değerlendirebileceğimiz alanları da bulunmaktadır. Bunlar Türk dilinin tarihsel derinliği, coğrafi yaygınlığı, söz varlığının genişliği, ilişki ve nezaket sözlerinin yoğunluğu, akrabalık adlarının çeşitliliği, atasözlerinin çokluğu ve anlatım gücüdür. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Yaklaşma(-A), bulunma (-dA) , uzaklaşma (-dAn) durumu eklerinden birini alan öge aşağıdakilerden hangisidir?
Özne |
Yüklem |
Nesne |
Dolaylı tümleç |
Zart tümleci |
Yer Tamlayıcısı (Dolaylı Tümleç): Cümlede, yüklemin bildirdiği hareket, iş veya oluşun yerini ve yönünü bildiren; yaklaşma(-A), bulunma (-dA) , uzaklaşma (-dAn) durumu eklerinden birini alan ögedir. Doğru cevap D seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisinden alınma sözcüklere Orhon Yazıtları’nda rastlanır?
Tibetçe |
Arapça |
Latince |
Japonca |
Farsça |
Orhon Yazıtları’nda Çince (totok ‘askerî vali’), Sanskritçe (çıntan ‘sandal ağacı’), Soğdca (ıgar ‘güçlü, kudretli’), Hintçe (makaraç ‘bir unvan veya kişi adı’), Tibetçe (bölün ‘yüksek görevli’) gibi birkaç dilden alınma çok az sayıdaki sözcükle (Tekin, 2010) başlayan etkileşim, daha sonraki dönemlerde çeşitli coğrafyalarda kullanılan Türk yazı dillerinde artmaya başlamıştır. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ