Türk Dili 1 Final 21. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Başkurt Türkçesinin en çok konuşulduğu ülkelerden biri değildir?
Özbekistan |
Tacikistan |
Ukrayna |
Türkmenistan |
Çin |
Çin, Başkurt Türkçesinin en çok konuşulduğu ülkelerden biri değildir. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçede karşılığı olmasına rağmen, birer özenti alıntısı niteliğinde olan bir kelime değildir ?
Oydaşma |
Trend |
Performans |
Şov |
Viyadük |
Dilimizin söz varlığında karşılığı bulunsa da yabancı kaynaklı sözleri kullanmak bir
özenti hâlini aldı. Günlük hayatta, çarşıda, pazarda, radyoda, televizyonda, basında, okulda, sporda kısacası her yerde yabancı kaynaklı sözler artık bilinçsizce kullanılır oldu. Birer özenti alıntısı niteliğinde olan show, trend, konsensüs, transformasyon, performans gibi
sözler Türkçede karşılıkları olmasına rağmen kullanılmaktadır. Bu tür özenti alıntılarının
kullanılmasına hiç gerek yoktur. Çünkü bu özenti alıntılarının yerine Türkçede gösteri,
eğilim veya yönelim, uzlaşma veya oydaşma, değişim veya dönüşüm, başarım gibi pek çok
karşılık bulunmaktadır.
3.Soru
Eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitli adları da olan Türkçe'nin söz varlığı aşağıdakilerden hangisidir?
İkilemeler |
Deyimler |
Birleşik sözler |
Argo |
Atasözleri |
Atasözü kavramının Türk dünyasında da atalar sözü, eskiler sözü, makal, nakıl gibi çeşitli adları vardır. Doğru cevap E seçeneğidir.
4.Soru
Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem aşağıdakilerden hangisidir?
Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem aşağıdakilerden hangisidir?
Soyutlama |
Kavram |
Türetme |
Dil bilinci |
Sözcük |
Soyutlama: Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem, gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırma. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir ikileme örneğidir?
Çat çat |
Çat çut |
Tak tak |
Taka tak |
Çata pat |
İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. O¨zellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: C¸arpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak... Doğru yanıt B'dir.
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi iç içe birleşik cümleye örnektir?
Bu roman aradan geçen bunca yıla karşın konusuyla, anlatımıyla hala genç.
|
Ancak durgun bir su yıldızları yansıtabilir, sözüyle anlatılmak istenen de budur.
|
Doğrular her çağla çağdaştır da her çağ, doğrularla çağdaş değildir.
|
Düşmanın açık bıraktığı kapılar, onun istediği yere çıkar.
|
Bu şairde hem gelenek hem de kendi kuşağının ifadesi vardır.
|
7.Soru
Bir dilin söz varlığının incelenmesi, o dili konuşan insanların tarihi macerasını ve
hangi milletlerle ne tür ilişkilerde bulunduğunu ortaya koyacağı gibi milletin kültür ve düşünce dünyası ile kavramlar dünyasını da gözler önüne serer. Dilcilikte buna ne denir?
bakış açısı |
dünya görüşü |
dil yaklaşımı |
dil içi dünya görüşü |
dilsel bakış açısı |
Bir dilin söz varlığının incelenmesi, o dili konuşan insanların tarihî macerasını ve
hangi milletlerle ne tür ilişkilerde bulunduğunu ortaya koyacağı gibi milletin kültür ve düşünce dünyası ile kavramlar dünyasını da gözler önüne serer ki dilcilikte buna “dil içi dünya görüşü” denir.
8.Soru
Aylin masa örtüsünü aniden çekti.
Verilen cümlede aşağıdakilerden hangisi bulunmaktadır?
Belirtili ad tamlaması |
Sıfat tamlaması |
Belirtisiz ad tamlaması |
Aitlik öbeği |
Ünlem öbeği |
Cümlede "masa örtüsü" belirtisiz ad tamlamasıdır.
9.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır?
İşinin değişmesi şansını da değiştirmişti. |
Esra, odanın pencerelerini sıkıca kapattı. |
Selma’nın sesi gerçekten çok güzeldir. |
Kardeşimin resim defteri kayboldu. |
Odanın içini gül kokusu kaplamıştı. |
“Zincirleme ad tamlaması” olarak verilen yapı, belirtili ad tamlamasının
tamlayan ögesinin de ad tamlaması biçimindeki iç içe girmiş tamlama türüdür.
Örneğin; kardeşimin resim defteri, evin duvarının boyası, Türkçe öğretmeninin not
defteri vb.
A, B, C seçeneklerindeki : İşinin değişmesi, odanın pencerelerini, Selma’nın sesi belirtili ad tamlamasına, E seçeneğindeki gül kokusu belirtisiz ad tamlamasına örnektir. Doğru yanıt D
10.Soru
Tanzimatla birlikte özellikle hangi yabancı dilin etkileri görülmeye başlanmıştır?
Almanca |
İngilizce |
Fransızca |
Arapça |
İtalyanca |
Tanzimat dönemine kadar Arapça ve Farsçanın ağır etkisinde olan Türk yazı dilinde bu dönemden başlayarak Batı dillerinden, özellikle Fransızcadan alınan sözcükler görülür. Bunun nedeni, Türk aydınlarının Batı’yı öncelikle Fransızca ve Fransa üzerinden tanımalarıdır. Zaman içerisinde Fransızcanın yerini İngilizce almıştır. Bu durum da önce İngiltere’nin sonra da ABD’nin siyasî ve ekonomik gücüyle ilgilidir.
11.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir ikileme bulunmaktadır?
Ayşe tek başına bütün evi çekip çevirirdi. |
Genç kızın bu işte gönlü yoktu. |
Elden gelen öğün olmaz, o da vaktinde bulunmaz. |
Hısım akraba ile ye iç, alışveriş etme. |
Müdür bey toplantıda yine çam devirdi. |
Çekip çevirmek bir ikilemedir.
12.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tekrar öbeği (ikilemeler) ad+durum eki+ad+durum eki şeklinde oluşmuştur?
İyi kötü kalacak bir yer bulmuştuk. |
Okul mokul işlerini henüz halledemedi. |
Günden güne iyileşti ve ayağa kalktı. |
Saati saatine tüm detayları anlattı. |
Dediklerini harfi harfine uyguladı. |
Tamlayan tamlanan ilişkisi bulunan sözcük öbeklerinde Türkçenin söz dizimi gereğince
tamlayan ögenin önce, tamlanan ögenin sonra gelmesi kuralı işlemekteydi. Tamlayan
tamlanan ilişkisi bulunmayan sözcük öbeklerinde ise bu kural bulunmaz ancak sözcük
öbeklerinin genel özelliklerinde belirtildiği gibi cümle içinde birlikte hareket ederler.
Tekrar öbeği (İkilemeler)
sözcük + sözcük :hızlı hızlı, iyi kötü
sözcük + m + sözcük : az maz, okul mokul
ad +durum eki + ad + durum eki : yıldan yıla, günden güne
ad + iyelik eki + ad + iyelik eki + n + durum eki : saati saatine, harfi harfine
doğru yanıt C
13.Soru
Sözcük türleri açısından, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur?
Karnıyarık : Sıfat
|
İyi : Zamir
|
Erken : Ad
|
Herkes : Zamir
|
Rağmen : Ünlem
|
14.Soru
Karahanlı Türkçesi döneminde yoğunluğunu artıran alıntı sözcükler aşağıdaki dillerden hangisine aittir?
Arapça - Arnavutça |
Arapça - Farsça |
Arapça - Çince |
Soğdca - Farsça |
Sanskritçe - Toharca |
Türklerin İslam dinine girmesiyle birlikte bu kez de Arapça, Farsça
sözcükler Karahanlı Dönemi eserlerinden itibaren Türk yazı dillerinde görülmeye başlanır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi atasözlerinin özelliklerinden biri değildir?
Yeryüzündeki her bir dilin kendine ait bir atasözü vardır.
|
Toplumsal yaşayış ve insan ilişkileri için öğüt verici özelliktedirler.
|
Bir atasözünün oluşabilmesi için yüzyıllar geçmesi gerekmektedir.
|
Bir atasözünde kelimelerin yeri değiştirilmez, değiştirildiğinde anlam kaymaları olabilir.
|
Mecazi anlam taşıyabilirler.
|
16.Soru
“Ön, yuvarlak, dar” şeklinde özellikleri verilen ünlü aşağıdakilerden hangisidir?
/i/ |
/ü/ |
/u/ |
/e/ |
/a/ |
“Ön, yuvarlak, dar” şeklinde özellikleri verilen /ü/ ünlüsüdür.
17.Soru
"Issız bir Paris gecesinde bir sokakta gördü yıllardır özlemle beklediği aşkını."
Yukarıdaki cümlenin öge dizilişi aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla ve doğru olarak verilmiştir?
Dolaylı tümleç - özne - yüklem - nesne |
Zarf tümleci - özne - dolaylı tümleç - nesne |
Zarf tümleci - yüklem - dolaylı tümleç - özne |
Nesne - dolaylı tümleç - yüklem - zarf tümleci |
Zarf tümleci - dolaylı tümleç - yüklem - nesne |
Issız bir Paris gecesinde =zarf tümleci, bir sokakta= dolaylı tümleç, gördü= yüklem, yıllardır özlemle beklediği aşkını= nesne durumundadır. Doğru cevap E'dir.
18.Soru
Sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasına ne ad verilir?
Ünlü Düşmesi |
Ünlü Daralması |
Ünlü Türemesi |
Ön Damaksıllaşma |
Art Damaksıllaşma |
Ünlü düşmesi, sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasıdır. Bu ses olayı; ünlünün düştüğü yere göre, söz başında, söz içinde ya da söz sonunda görülür. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Mecaz anlam nedir?
Bir sözcüğün veya kavramın farklı anlamlara gelecek biçimde kullanılması
|
Bir dilin söz varlığının çeşitlenmesi
|
Bir sözcüğün veya kavramın asıl anlamı
|
Bir sözcüğün veya kavramın yan anlamı
|
Bir sözcüğün veya kavramın deyim anlamı
|
20.Soru
Televizyon dizileri ile moda halinde yayılan kaba dil ve argo kullanımı Türkçe'nin sorunlarından hangisi ile doğrudan ilişkilidir?
Sosyal medyada Türkçe'nin kullanımı |
Kitle iletişim araçlarında Türkçe'nin kullanımı |
Söyleyiş bozuklukları |
Yazım yanlışları |
Konuşmada ve yazıda kısır söz varlığı |
Radyo ve televizyon yayımlarının yaygınlaşması, dinleme ve izleme oranlarının yük- selmesi Türkçe açısından olumlu ve yararlı bir gelişme olması gerekirken yeni sorunlar ortaya çıkarmıştır. Söyleyiş bozuklukları, cümle düşüklükleri, yanlış sözcük kullanma, Türkçenin söz varlığında bulunmayan yabancı sözcüklere yer verme, kaba dil ve argo gibi olumsuzluklar radyo ve televizyon yayınlarında sınırsızca yapılınca bu yanlışlar toplu- mun, özellikle de genç kuşakların diline yerleşmiştir. Yayımcılığın kısır bir söz varlığıyla yapılması ise bir başka sorundur. Doğru cevap B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ