1990 sonrasında AB bakımından son derece önemli diğer gelişme 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Maastricht Antlaşması olmuştur. Bu anlaşma ile Avrupa Ekonomik Topluluğu, birliğe dönüşmüş ve resmen “Avrupa Birliği” olarak adlandırılmıştır.

ABD’nin “Russia First” politikasını belirlenmesinde, bölgede Rusya’nın varlığından daha büyük tehdidin, bölgesel istikrarsızlık ve islamlaşma olduğu algısı birinci derecede rol oynamıştır. Bu kapsamda Rusya’nın dışlanmaması, hatta iş birliği yapılması ancak yine de kontrol altında tutulması gereken önemli bir ülke konumuna gelmiştir. Nihayetinde, bu ülkenin NATO içine çekilmeye çalışılması, bölgedeki meselelerde iş birliğinin aranması ve gücünün etkisinin kullanılmaya çalışılması bu nedenledir.

Türkiye’nin tam üyelik görüşmelerine başlamasının önünde önemli ekonomik ve siyasal engeller olduğuna değiniliyor; Türk siyasal sistemi ve bu sistemdeki uygulamaların AT’nin aradığı demokratik düzeyde olmadığı, ciddi insan hakları sorunlarının olduğu, ayrıca GSMH’nın düşük, sanayinin koruma altında, sosyal korumanın ise az olduğu ve enşasyonun yüksek olduğu ifade ediliyordu. Buna ilaveten, Türkiye’nin Kıbrıs ve Yunanistan ile önemli sorunları da dile getiriliyordu.

Yugoslavya’nın dağılmasından sonra; Bosna-Hersek, Hırvatistan, Slovenya, Makedonya, Sırbistan, Karadağ ve Kosova bağımsızlıklarını ilan eden ülkelerdir. Bulgaristan ise Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra bağımsızlığını ilan etmiştir.

Soğuk Savaş sonrası, uluslararası ortamda, karşılıklı bağımlılığın artması, ulus devletleri AB (Avrupa Birliği), NAFTA (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Antlaşması Örgütü), APEC (Asya-Pasifik Ekonomik işbirliği Örgütü), BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) örneklerinde olduğu gibi bölgesel entegrasyonlara yöneltmiştir.

I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ve hemen ardından II. Dünya Savaşı’nın çıkması uluslararası sistemde bir geçiş döneminin yaşanmasına yol açmış ve Avrupa dışından bir güç olan Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) uluslararası sistemde etkin bir aktör olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. Böylelikle bozulan güç dengesi modelinden iki kutuplu sisteme geçilmiş, SSCB ile ABD arasında oluşan bloklaşma uluslararası sistemi kendilerinin başını çektiği iki kutuplu hâle getirmiş ve 1991 yılına kadar devam eden bu döneme literatürde Soğuk Savaş dönemi adı verilmiştir.

Ermenistan, 23 Eylül 1991’de bağımsızlığını ilan etmiştir. Türkiye 16 Aralık’ta Ermenistan’ı tanımış ancak diplomatik ilişkiler kurmayı zamana bırakmıştır. Bu tavırda “soykırım” tartışmaları birinci derecede rol oynamıştır.