Türk Düşünce Tarihi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa kim zamanında olmuştur?
Hz. Muhammed |
Hz. Ömer |
Hz. Osman |
Hz. Ebubekir |
Hz. Ali |
Yabancı eserlerin Arapça’ya tercüme girişimi ilk defa Hz. Ömer zamanında olmuştur; Müslüman askerleri İran’ı feth edince, İran’da buldukları Pehlevice eski İran krallarının tarihine ait “Hudayi Nâme” adlı eseri Hz. Ömer’e gönderirler. Hz. Ömer, eserin Arapça’ya tercümesini emreder. Ancak Hz. Ömer tercümenin ilk bölümünü okuyunca; hoşuna gitmez ve eserin tercümesini durdurur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İşraki okulunda varlığın en yüksek cinsleri arasında sayılmaz?
Cevher |
Hareket |
İzafet |
Nitelik |
Metelik |
İşrâkilik felsefî görüşlerini temellendirirken Meşşâî felsefenin problemleri üzerinde yürür; bunlardan bazısını değiştirerek sistemine alır, bazısını da eleştirir. Mesela Meşşâilerde varlığın en yüksek cinsleri sayılan on kategoriyi cevher, hareket, izafet, nicelik ve nitelik olmak üzere beşe indirir. Bir varlığı diğerinden ayırıp tanımada bu beş kategori yeterlidir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İsmail Hakkı İzmirli’nin savunduğu fikirlerden değildir?
İlim ile dinin bütünlüğü görüşünü savunmuştur. |
Doğru bilginin kesinlikle dini verilere ters olmadığını savunur |
Din ve ilmin birbirinden farklı ele alınması gerektiğini savunmuştur. |
Dinî konuları akıl ve mantık verileri doğrultusunda açıklamaya özen gösterir. |
Aklın önceliğinin doğrudan dini verilere dayandığını savunur |
İsmail Hakkı İzmirli, ilim ile dini bir bütün kabul eder. Onlar arasında bir çelişki ve çatışma görmez. Doğru bilginin kesinlikle dini verilere ters olmadığını söyler. O, tüm çalışmalarında bu konuyu ön planda tutmuş, ilim ile dinin bütünlüğü görüşünü savunmuştur.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cemaleddin Afgani’nin bildiği dillerden değildir?
Rusça |
Fransızca |
Arapça |
İngilizce |
İtalyanca |
Cemaleddin Afgani anadili Türkçe’nin yanında Çağdaş İslâm Düşüncesi Kişiler ve Görüşler 134 Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Rusça öğrenmiştir.
5.Soru
Mûsîka’l-kebîr isimli eser kime aittir?
Kindi |
Farabi |
Eflatun |
Ibni sina |
Aristo |
Farabinin müzik alanında yazdığı Mûsîka’l-kebîr isimli eseri onun müzik bilgisinin ne kadar kapsamlı olduğunun ve güçlü bir müzik kuramcısı olduğunun en güzel göstergesidir.
6.Soru
Hangi rasyonel gelişim safhasinda önemli olan ‘görebilme, ayirt edebilme, fark edebilme’ gücüne erişmektir?
Pratik |
Ontolojik |
Kültürel |
Sembolik |
Kuramsal |
‘Kuramsal’ tabirinden de anlaşılacağı üzere, bu gelişim safhasında önemli olan ‘görebilme, ayırt edebilme, fark edebilme’ gücüne erişmektir. Kuram kelimesi, daha ziyade theoria (teori) kelimesiyle irtibatlıdır ve zihinsel olarak bir şeyleri görebilmeyi ifade eder. Sözgelimi matematik, geometrik ve mantıksal işlemlerimiz zihnin görme gücü sayesinde gerçekleşirler.
7.Soru
İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde kimi model almaktadır?
İbn Rüşd
|
İbn Haldun
|
Farabi
|
Kindi |
Aristo |
İbn Bâcce’nin felsefî eserlerinde gözümüze çarpan en önemli özellik Aristo’nun ve Fârâbî’nin eserlerine yazmış olduğu şerhlerdir. Bu aynı zamanda döneminin felsefe yapma tarzını da yansıtmaktadır. İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde Fârâbî’yi model almaktadır. İbn Bâcce’nin kendisi de şerh şeklinde yazım tarzında İbn Rüşd üzerinde çok etkili olacaktır.
8.Soru
Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkaran fikir adamı kimdir?
Mehmet Akif ersoy |
Derviş Vahdeti |
Cemâleddin Afgânî |
İsmail Hakkı İzmirli |
Muhammed İkbal |
Cemâleddin Afgânî, Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkarmıştır.
9.Soru
Peygamberliğin Allah’ın mutlak adaletine aykırı olduğunu ileri süren ve ahiret hayatına yönelik olarak tenasüh inancını savunan topluluk hangisidir?
Mecusiler |
Dehriyye |
Brahmanlar |
Tabiatçılar |
Bâtıniler |
Hint kökenli Brahmanların –ki Berahime olarak anılmaktaydı- Peygamberliğin imkân ve gerekliliğine yönelik eleştirileri vardı. Peygamberliğin Allah’ın mutlak adaletine aykırı olduğunu ileri sürüyorlardı. Ayrıca ahiret hayatına yönelik olarak tenasüh inancını ileri sürmekteydiler. Doğru cevap C şıkkıdır.
10.Soru
Yeni İlm-i Kelam; Miyaru'l-Ulum; Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib; Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza; İlm-i Mantık; Hikmet-i Teşri;Usul-i Fıkıh Dersleri; Arab Felsefesi;Fenni Menahic; Muhtasar Felsefe-i Ula; Mizanu'l-İtidal; Felsefe Dersleri; Muhassalu'l-Kelam ve'lHikme; Ihvan-ı Safa Felsefesi; Mulahhas İlm-i Tevhid; Felsefe-i İslâmiyye Tarihi; Müslüman Türk Filozofları; Arab Filozofu el-Kindi; Ebu Bekir Razi
ve Felsefesi gibi eserlerin yazarı olan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
İsmail Hakkı İzmirli |
Muhammed İkbal |
Hilmi Ziya Ülgen |
Nurettin Topçu |
Muhammed Abduh |
Yeni İlm-i Kelam; Miyaru'l-Ulum; Mantıki Tatbiki ve Fenn-i Esalib; Kitabu'l-İfta ve'l-Kaza; İlm-i Mantık; Hikmet-i Teşri;Usul-i Fıkıh Dersleri; Arab Felsefesi;Fenni Menahic; Muhtasar Felsefe-i Ula; Mizanu'l-İtidal; Felsefe Dersleri; Muhassalu'l-Kelam ve'lHikme; Ihvan-ı Safa Felsefesi; Mulahhas İlm-i Tevhid; Felsefe-i İslâmiyye Tarihi; Müslüman Türk Filozofları; Arab Filozofu el-Kindi; Ebu Bekir Razi
ve Felsefesi gibi eserlerin yazarı İsmail Hakkı İzmirli'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Sina’ya göre akıl çeşitleri arasında yer almaz?
Beyani Akıl
|
Bilkuvve Akıl
|
Meleke Halinde Müstefâd Akıl
|
Meleke Halinde Akıl
|
Hiçbiri
|
12.Soru
İslâm âleminde “şârih”, Latin dünyasında “commentator” unvanıyla tanınan düşünür kimdir?
İbn Bâcce |
İbn Tufeyl |
İbn Rüşd |
Muhammed Abduh |
İsmail Hakkı İzmirli |
Endülüs’ün üçüncü en önemli filozofu İbn Rüşd’dür (ö. 595/1198). İleri gelen bir ailenin çocuğu olan İbn Rüşd Meşşâî okulunun son temsilcisi, filozof, fakih ve hekimdir. Aristo'nun felsefî doktrinine sadık kalarak eserlerini şerh ettiğinden İslâm âleminde “şârih”, Latin dünyasında “commentator” unvanıyla tanınmıştır. İbn Tufeyl onu dönemin emiriyle tanıştırır ve tanışmadan sonra emirin isteği üzerine ibn Rüşd Aristo’nun eserlerini şerh etmeye başlar. İbn Rüşd fıkıhla da ilgilenmiş ve İşbîliye ile Kurtuba gibi dönemin ilim ve kültür merkezlerinde kadılık yapmış, fıkıh alanında oldukça seviyeli iki eser bırakmıştır. Ancak çağdaşları ve sonrakiler tarafından bir fakih olarak hak ettiği ilgiyi görememiştir.
13.Soru
İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî tarafından ne zaman kurulmuştur?
ö. 587/1191 |
ö. 589/1193 |
ö. 591/1195 |
ö. 593/1197 |
ö. 595/1199 |
İşrâki Okul Şehâbeddin es-Sühreverdî (ö. 587/1191) tarafından kurulmuştur. İşrâk okulu Meşşai bilginin kaynağı olarak akıl yürütmeyi temel alan rasyonalist Meşşâî felsefeye karşı mistik tecrübe ve deruni sezgiye dayanan düşünceyi savunur.
14.Soru
Meşşâi okul için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Meşşâî okula göre din ile felsefe arasında konu ve gaye birliği yoktur |
Meşşâî okul aristo felsefesini takip eder |
Meşşâî okul hakikatin kültürel faktörlere göre değişeceğini savunur |
Meşşâî okula göre peygamberlik kurumuna gerek yoktur. |
Meşşâî okulu boşluğun bulunduğu atomcu evren tasarımını savunur |
Meşşâî okulu Aristo felsefi sistemi tarafından belirlenir ve yönlendirilir. Diğer bir ifadeyle felsefî anlamda onların dünya görüşünü oluşturan temel kaynak Aristo felsefesidir.
15.Soru
Hermenötik öğretinin son temsilcisi olan İslam düşüncesinin yabancı kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Urfa Mektebi |
Cündişapur Mektebi |
İskenderiye Mektebi |
Antakya Mektebi |
Harran Mektebi |
Harran mektebi, Hermenötik öğretinin son temsilcisidir.
16.Soru
Batı İslâm dünyasında yetişen ilk Müslüman filozof kimdir?
İbn Bâcce |
Gazzali |
Farabi |
İbn Tufeyl |
İbn Rüşd |
İbn Bâcce, Batı İslâm dünyasında yetişen ilk Müslüman filozoftur. Endülüs'ün kuzeyindeki Sarakusta (Saragossa) şehrinde muhtemelen 470'te dünyaya geldi. İyi bir eğitim aldığı ve felsefenin tüm alanlarında donanımlı olduğu eserlerinden ve tarihsel anektotlardan anlaşılmaktadır. Döneminin klasik eğitimine uygun olarak Kuranı Kerimi ezberlediği ve dini eğitim aldığı bilinmektedir. Doğru cevap A’dır.
17.Soru
Gazzâlî’nin tasavvufun ehli olma noktasında bir model olduğunu belirten, müşahede ve huzur hallerini yaşadığını ve böylece en yüce mutluluğa erip, kutsî mertebelere ulaştığını söyleyen Batı Endülüs filozofu kimdir?
İbn Bâcce
|
İbn Rüşd
|
İbn Tufeyl
|
Fârâbî |
Kindi |
İbn Tufeyl kesin hakikate ve mutluluğa ulaşmada tasavvuf ehlinin vurguladığı yöntemi öne çıkarır. Gazzâlî’nin bu noktada model olduğunu belirtir. Ona göre Gazzâlî müşahede ve huzur hallerini yaşamış ve böylece en yüce mutluluğa erip, kutsî mertebelere ulaşmıştır (İbn Tufeyl, 1975, s. 79-82).
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşşailiği temsil eden İslâm filozofları arasında sayılamaz?
Kindî |
İbn Tufeyl |
İbn Bacce |
İbn Rüşd |
Fârâbî |
İbn Tufeyl, İşrakiliğe kaynak teşkil etmektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.
19.Soru
“İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.” diyen İslam düşünürü kimdir?
Kîndî
|
Farabi
|
İbn Rüşd
|
İbn Sînâ |
Gazzâli |
Kindî, felsefenin tarifini verip değerini açıkladığı bir ifadesinde şöyle demektedir: “İnsan sanatlarının değer ve mertebe bakımından en üstünü felsefedir.
20.Soru
I. Sorma
II. Düşünülebilir muhteva
III. Yorum
IV. İtaat
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri düşünme eylemi kapsamında yer alan kavramlardandır?
Yalnız I |
I ve III |
I ve IV |
Hepsi |
I, II ve III |
İtaat kavramı düşünme eylemi kapsamında yer almaz
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ