Türk Düşünce Tarihi Ara 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Farabi en büyük başarısını hangi alanda göstermiştir?
Matematik |
Metafizik |
Mantık |
Felsefe |
Müzik |
Fârâbî’nin en büyük başarısını mantık alanında gösterdiği kabul edilir. Filozof kendisi öncesindeki bütün Aristo yorumcularının yorumlarını da dikkate alarak Aristoteles’in mantık külliyatını çok detaylı incelemiş, her bir kitabı için şerhler, özetler yapmış, kendisinden önceki yorumcuların çözemedikleri veya anlayamadıkları bütün belirsizlikleri çözümlemiştir.
2.Soru
Fârâbî tarafından hem aklın işlevini açıklamak hem de Peygamberlik gibi İslâm’a has bir anlayışı rasyonel açıdan temellendirmek için kullanılan, güç halindeki aklın fiil haline çıkması için sürekli fiil halinde bulunan bir dış etkene ihtiyaç olduğunu söyleyen teorinin adı nedir?
Sezgisel Akıllar Teorisi
|
Psikolojik Akıllar Teorisi
|
Yorumlayıcı Akıllar Teorisi
|
Duyusal Akıllar Teorisi |
Bilinçli Akıllar Teorisi |
Soruda tarif edilen teorinin adı psikolojik akıllar teorisidir. Aristo bu teoriye faal akıl adını verir.
3.Soru
Bir filozof olarak Kindî’nin güvenilir bir bilgi kaynağı olduğunu, onun mâhiyetine ilişkin farklı bir teori geliştirmese de onun istek ve irade dışı bir olay olduğunu, beşerî bilginin aksine, hiçbir çaba harcamadan, mantıkî ve matematik yöntemlere başvurmadan Allah’ın, peygamberlerin tertemiz ruhlarını aydınlatması sonucunda zaman faktörü olmaksızın ortaya çıkan bir bilgi olduğunu belirttiği bilgi kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Sezgi
|
Yorum
|
Duyu Algıları
|
Akıl |
Vahiy |
Yukarıda kindî tarafından tarif edilen bilgi kaynağı vahiydir.
4.Soru
Mehmet Âkif Ersoy’un İslâmcı düşünceye geçişi kim tarafından olmuştur?
Cemâleddin Afgânî |
Muallim Nâci |
Muhammed Abduh
|
Babanzâde Ahmet Naim |
İsmail Hakkı İzmirli |
Âkif İslâmcı bir düşünürdür. İslâmcı düşünceye geçişi Muallim Nâci vasıtasıyla olmuştur.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Arap basınının ilk ortaya çıkmış olduğu yer ve merkezidir?
Ürdün |
Yemen |
Irak |
Mısır |
Suriye |
Abduh, Cemâleddin'in tavsiyesi üzerine gazetecilik faaliyetlerine de zaman ayırdı. Arap basınının merkezi, ilk ortaya çıkmış olduğu yer olan Mısır'dır.
6.Soru
Kindi’ye göre en şerefli ilim hangisidir?
Siyer |
Fizik |
Metafizik |
Tarih |
Matematik |
Kindi Felsefe’yi insanın uğraşı alanına giren sanatların en değerlisi, felsefenin de mertebe bakımından en değerli disiplininin metafizik alanı olduğunu söyler. Tabiat bilimi yani fizik evrende değişen ve başkalaşan
şeylerin bilgisini bize sağlarken, metafizik bilimi ise değişmeyen varlıkların bilgisini içerir
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mehmet Akif’in İslâmcı düşünceye geçişine vasıta olmuştur?
Muallim Nâci
|
Tâhir Efendi
|
Esad Dede
|
İbn Rüşd |
Muhammed İkbal |
Mehmed Akif'in yetişme yıllarında şahsiyetinin oluşumunda rolü bulunan kişilerin başında kendisine ilk dinî bilgileri veren, Arapça'sının, fıkıh ve akaid bilgilerinin gelişmesine yardım eden babası Tâhir Efendi gelmektedir. Ayrıca "Abdülhamid devrinin hürriyetperver şahsiyetlerinden" Fâtih Merkez Rüşdiyesi'nde Türkçe muallimi Mehmed Kadri Efendi, hafızlık hocası Mehmed Râsim Efendi (Arap Hoca), Mesnevi ve Gülistan derslerini takip ederek Farsça'sını ilerlettiği mesnevîhan Esad Dede, Arapça hocaları olarak kendisinden Müberred'in el-Kâmil'ini okuduğu Hersekli Ali Fehmi Efendi ile Mu'allakât hocası Hâlis Efendi zikredilmelidir. Doğu ve Batı edebiyatlarından zengin bir birikimi olan Akif'in okudukları arasında çoğu yazıldığı dillerden olmak üzere Mu'allakât, Dîvân-ı Hafız, Gülistan, Mesnevi, Fuzûlî Divanı gibi eserlerle Doğu'dan İbnü'l-Fârız, Feyzî-i Hindî, Muhammed İkbal; Batı'dan W. Shakespeare, Milton. Victor Hugo, Ernest Renan, Anatole France, Alfred de Musset, Lamartine, J. J. Rousseau, Alphonse Daudet, Emile Zola, Alexandre Dumas Fils, Sienkievvicz gibi şair ve yazarların eserleri vardır. Âkif İslâmcı bir düşünürdür. İslâmcı düşünceye geçişi Muallim Nâci vasıtasıyla olmuştur.
8.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisine göre İslam alemi manen Batı’ya süratle yol almaktadır?
Cemâleddin Afgânî |
Muhammed İkbal |
Muhammed Abduh |
Babanzâde Ahmet Naim |
İsmail Hakkı İzmirli |
İkbâl’e göre, İslâm âlemi manen Batı’ya süratle yol almaktadır. Bu yönelişte yanlış bir şey yoktur. Çünkü Avrupa kültürü entelektüel açıdan İslâm kültürünün en önemli bazı bölümlerinin daha gelişmiş halidir.
9.Soru
İbn Bâcce'nin insan anlayışında ortaya koyduğu boyutlar aşağıdakilerin hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir?
Maddi boyut, manevi boyut
|
Ulvi boyut, vasati boyut, süfli boyut
|
Tabiî boyut, duyusal boyut, aklî boyut
|
Kalbi boyut, akli boyut, bedeni boyut
|
Epistemik boyut, ontik boyut, etik boyut
|
10.Soru
Muhammed Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça basılan ve İngilizler tarafından Mısır ve Hindistan’da yasaklanan gazetenin adı nedir?
Takvim-i Vekayi |
El-Urvet el-Vuskâ |
Tercüman-ı Ahvâl |
Ceride-i Havadis |
Meşveret |
Med Abduh'la birlikte müslümanları Batı'nın sömürgeciliğine karşı harekete geçirmeyi hedefleyen Arapça haftalık bir gazete olan El-Urvet el-Vuskâ'yı çıkardı. Çok geçmeden İngilizler gazeteyi Mısır ve Hindistan'da yasakladılar.
11.Soru
"Mensubu olduğu mezhebin (Zahirilik) adından da anlaşılacağı üzere, İslâm düşüncesinin içinde yeşermekte olduğu tüm kültürel gelenekleri Kur’an ve hadislerin zahiri (görünür, açıkça bilinebilir, fenomenal) anlamına nispetle eleştiriye tabi tutmaktadır"
Yukarıda bahsedilen kişi aşağıdakilerden hangisidir?
Farabi |
İbn Sina |
İbn Hazm |
İbn Rüşd |
İbn Cevzi |
Bahsedilen kişi ibn Hazm'dır
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin eğitim almak üzere bulunduğu bölgelerden biri değildir?
Irak |
Mısır |
Suriye |
Harran |
Fas |
Fârâbî Mısır, Suriye, Irak ve Harran bölgesi gibi antik bilim ve düşüncenin bütün merkezlerine gidip eğitim almıştır.
13.Soru
İslâm düşüncesinin karakterini ve gelişimini doğrudan etkileyen ilk unsur aşağıdakilerden hangisidir?
Gerçeklik |
Hak ve Hakikat |
Yorum |
Dil |
Şehir |
Durum ne olursa olsun, İslâm düşüncesine ait tüm birikimler ve disiplinler, şehirlerde var olabilen ve gelişebilen birikim ve disiplinlerdir. Bu nedenle şehirlerin baskıcı veya özgürleştirici mekânlar haline gelmesi, İslâm düşüncesinin karakterini ve gelişimini doğrudan etkileyen ilk unsurdur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sembolik dil aracılığıyla kendi düşüncelerini halkın dikkatine sunmaya çalışmıştır?
İbn Sina
|
Sühreverdî
|
Fârâbî
|
İbn Haldûn |
İbn Rüşd |
Kavramsal dilin anlaşılması, ilgili alanda yeterli birikime sahip olmayanlara zor geldiği kadar yanlış anlamaya da yol açmaktadır. Filozoflar, İslâm toplumlarında felsefenin genel olarak sevilmemesinin en büyük nedenini felsefi dilin soyut kavramsal yapısına bağlarlar. Bu yüzden İbn Sina ve İbn Tufeyl gibi bazı filozoflar sembolik dil aracılığıyla kendi düşüncelerini halkın dikkatine sunmaya çalışmışlardır.
15.Soru
Mehmet Âkif Ersoy'un İslami düşünceye geçişi aşağıdaki düşünürlerden hangisi vasıtasıyla gerçekleşmiştir?
Elmalılı Hamdi Yazar |
İsmail Hakkı İzmirli |
Hilmi Ziya Ülken |
Nurettin Topçu |
Muallim Naci |
Âkif İslâmcı bir düşünürdür. İslâmcı düşünceye geçişi Muallim Nâci vasıtasıyla olmuştur.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşşailere göre duyu tasnif şemasındaki dış duyulardan birisidir?
Hafıza |
Tatma |
Vehim |
Hayal |
Müfekkire |
Meşşailere göre tatma bir dış duyudur; diğer şıklar ise iç duyulardandır. Doğru cevap B'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam düşüncesinin oluşumuna etki eden yabancı kaynaklardan biri olan "Müslüman milletlerin eski kültürleri"yle ilgilidir?
Hermes Geleneği |
Yunan-Hellenistik Düşüncesi |
Zerdüştlük |
Sasânî Düşüncesi |
Hint Düşüncesi |
Câhiliye Araplarının kabilecilik, Farsların milliyetçilik anlayışları, Müslümanların siyasî ve sosyal düşüncelerinde etkili olduğu görülmektedir. İslâm’ın ilk devirlerinden itibaren ortaya çıkan hilâfet konusundaki tartışmalarda ve bu konudan dolayı ortaya çıkan fırkalaşmalarda bu tesirleri görmek mümkündür. Sözgelimi, Şiîliğin gelişmesinde eski Fars kültürünün ve Zerdüştlüğün tesirlerini tespit etmek hiç de zor değildir. Ayrıca Türk soyluların eski dini gelenekleri ve toplumsal yapıları özellikle tasavvuf ve tarikatların oluşumunda etkili olmuştur.
18.Soru
İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde hangi ünlü filozofu model almaktadır?
Fârâbî |
Aristo |
Eflatun |
İbn Tufeyl |
İbn Sînâ |
İbn Bâcce şerh yazım tekniklerinde Fârâbî’yi model almaktadır.
19.Soru
Hermenötik öğretinin son temsilcisi olan mektep aşağıdakilerden hangisidir?
Harran
|
Antakya
|
Cündişapur
|
Urfa
|
Nusaybin
|
20.Soru
Sudur teorisi hangi bilgine aittir?
Farabi
|
Kindi
|
Eflatun
|
Ibni rüşd |
Ibni sina |
Fârâbî Tanrı’dan belli bir sıraya göre evrendeki varlıkların meydana gelişini Sudûr teorisi adı verilen bir teori ile açıklar. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ