Türk Düşünce Tarihi Final 15. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kitâb fi’l-Akl (es-Sağir) hangi İslam filozofunun eseridir?
Kindî |
Fârâbî |
İbn Sînâ |
Gazâlî |
İbn Tufeyl |
Fârâbî’nin Kitâb fi’l-Akl (es-Sağir) adlı eseri Latince ve İbraniceye çevrilmiştir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Aristo felsefesini benimseyen ve onun yolunda giden İslam filozoflarına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Tabi’iyyun
|
Meşşa’iyyun
|
Rivakiyyun
|
İşrakiyyun
|
Sofistaiyye
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gazzâlî’nin filozofları niçin eleştirdiğini göstermektedir?
Filozofların belirlediği hakikati çürütmek |
Metafiziğe verilen değersizliği anlatmak |
Din ve Metafiziğin beraber yürümesini sağlamak |
Metafiziğin dini ilkelerle örtüşmediğini göstermek |
Metafizik önerme bilgilerinin yanlışlığını göstermek |
Gazzâlî filozofları daha çok metafizik görüşlerinin dinî ilkelerle örtüşmediği gerekçesi ile eleştirmiştir. Eleştirisinin amacı da hakikati bilebilmek ve anlatabilmektir. Gazzalî bunu yaparken, metafizik önermelerin bilgi değerini analiz ederek, bunların ispat açısından dinin önermelerinden daha güçlü olmadığını, felsefî anlayışın gereklerini dikkate alarak ileri sürmüştür.
4.Soru
İlk Müslüman filozof ve bilim adamı kimdir?
Farabi |
İbn Sina |
Gazali |
İbn Bacce |
Kindî |
Kindî ilk Müslüman filozof ve Bilim adamıdır. Doğru cevap E2dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tehâfüt geleneğini başlatmıştır?
Hassan Sabah
|
Kindi
|
Gazali
|
Farabi |
İbn Sina |
Selçuklu Nizamiye medresesinin büyük hocası Gazzâlî, batinilik fikirlerin kaynağı olan görüşleri eleştirmek için saray tarafından görevlendirilmiştir. O da bazı nedenlerden dolayı bir kısım felsefi fikirleri kendisine hedef seçmiştir. Bunun için felsefeye karşı en sert eleştirilerinin kaynağı olarak görülen Tehâfütü’l-Felâsife isimli eserini kaleme almış, böylece de tehâfüt geleneği başlamıştır.
6.Soru
Gazzâlî felsefi ilimleri kaç başlıkta ele almaktadır?
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Gazzali “Makâsıt” adlı eserinde felsefî ilimleri dört başlıkta ele almaktadır:
Riyaziyât: Matematik ve geometri olup, bunların akıl ve dinle çelişen hiçbir yönleri yoktur. Bunların inkârı imkânsızdır.
İlahiyât: Filozofların buradaki görüşlerinin çoğu yanlıştır, doğruları azdır.
Mantık: Buradaki görüşlerin çoğu doğru, yanlışları azdır. Anlaşmazlık yalnızca kavramlar ve onların kullanışlarındadır. Anlam ve gayelerde ihtilaf yoktur.
Tabiîyât: Bu alanda hak batıla, doğru yanlışa karışmıştır. Üstün gelenle üstün gelinen (galip ile mağlup) hakkında hüküm vermek mümkün değildir.
7.Soru
Hemedan yakınlarındaki Esedabad’da doğan, Muhammed Abduh ile birlikte Batı’nın sömürgeciliğine karşı Müslümanları birleştirmeyi amaçlayan El-Urvet el-Vuskâ adlı gazeteyi çıkartan, II. Abdülhamid döneminde İstanbul’a da gelip dersler veren İslam düşünürü kimdir?
İsmail Hakkı İzmirli
|
Babanzâde Ahmet Naim
|
Muhammed İkbâl
|
Cemâleddîn Afgânî
|
Elmalılı Hamdi Yazır
|
8.Soru
Kitâbu’ş-Şifa hangi filozofun eseridir?
a) Kindi |
b) Farabi |
c) İbn Rüşdcü |
d) İbn Sina |
e) Gazzali |
Batı’da Assipha veya Sufficientia adıyla bilinen eser tek kişi tarafından değil çeşitli kısımları farklı zamanlarda çeşitli kimseler tarafından çevrildi. İbn Sina’ nın eseridir.
9.Soru
İbn Haldun nerede doğmuştur?
Arabistan |
Türkiye |
İran |
Fas |
Tunus |
İbn Haldun 1 Ramazan 732'de (27 Mayıs 1332) Tunus’ta doğmuştur.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam düşüncesinin kapsamına giren felsefelerden biri değildir?
Mantık ve Metafizik |
Varlık Felsefesi |
Ahlak Felsefesi |
Kelam |
Tasavvuf |
İslâm düşüncesinin kapsamını şöyle belirleyebiliriz: Kuramsal Felsefe (mantık ve metafizik); Pratik (Amelî) Felsefe (hukuk, siyaset, ahlâk ve iktisat felsefeleri); Kelâm; Tasavvuf; Bilim Felsefesi, Sanat Felsefesi; Din Felsefesi; Dil Felsefesi ve Tarih Felsefesi.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kındi’nin İbraniceye çevrilen eseridir?
Tractatus de erroribus philosophorum |
Risâle fi Mahiyyati’n-Nevm ve’r-Rûyâ |
Risâle fi-İcaz ve İhtisar fi’l-Burhâni’l-Mantıkî |
Kiâbu’t-Tuffâha |
Fi’l-Cevâhiri’l-Hamse |
Kiâbu’t-Tuffâha Kındi’nin İbraniceye çevrilen eseridir.
12.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi ruh hakkındaki görüşlerini Kindî’ye borçludur?
Gerardo da Cromena |
St. Thomas d’Aquine |
Ebû Süleyman Rabbi b. Yahya |
Albertus Magnus |
Guillaume d’Auvergne |
Kindî birçok Yahudi filozofuna da çeşitli konularda tesir etmiştir. Mesela Isaac ben Solaman İsraeli (ö.932), The Boks of Definitions adlı eserinde ve Ebû Süleyman Rabi Yahya, Aritmetic of Nicomadius of Gerasa adlı eserinde birçok felsefî deyimin tarifini Kindî’nin Risâle fi Hududi’l-Eşyâ ve Rusumiha adlı eserinden aynen aktarmıştır; adeta Kindî’nin söz konusu eserini kopya etmiştir. Kindî’nin talebesi durumunda olan Ebû Süleyman Rabbi b. Yahya,ruh hakkındaki görüşlerini ona borçludur.
13.Soru
Yunanlı şüpheci filozoflardan etkilenen Müslüman düşünürler hangi felsefi akımın içinde yer alırlar?
Sofistâiyye |
Reybiyye |
Tabî'îyyun |
Bilinemezcilik |
Zanadıka |
Reybiyye (Şüphecilik): Yunanlı şüpheci filozoflardan etkilenen Müslüman düşünürlerdir. Doğru ve hakikat hakkında insanın sabit bir bilgisi olamayacağını savunurlar; zira duyular insanı yanıltır derler.
14.Soru
Hocazâde ve Ali Tûsi hangi padişahın emriyle Tehâfüt konusunda eserler yazmışlardır?
Yıldırım Bayezid Han
|
Fatih Sultan Mehmet Han
|
Yavuz Sultan Selim Han
|
Kanûnî Sultân Süleyman Han |
Osman Bey |
Fahreddin Razi’den sonra bu konularla doğrudan ilgilenenler, Sultan Fatih’in görevlendirdiği, Hocazâde ve Ali Tûsi’dir. Devrin ünlü âlimlerinden olan Ali Tûsi (ö.1482) ile Bursalı Hocazâde Mustafa Muslihuddin (ö. 1488) bu hususta birer eser kaleme alırlar.
15.Soru
"Tarih; düşünmek, hakikati araştırmak ve olayların sebeplerini bulup ortaya çıkarmaktır. Olan şeylerin ilkeleri incedir, hadiselerin keyfiyet ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir." düşüncesi hangi İslam tarihçisine aittir?
İbn Sina |
İbn Haldun |
Bîrûnî |
İbn Miskeveyh |
Farabi |
İbn Haldun’a göre tarih, sadece geçmiş zaman içerisinde olan olayların dış görünüşleriyle tasvir edip anlatmak olmamalıdır. Hâlbuki tarih aynı zamanda, iç sebepleri bakımından “tarih; düşünmek, hakikati araştırmak ve olayların sebeplerini bulup ortaya çıkarmaktır. Olan şeylerin ilkeleri incedir, hadiselerin keyfiyet ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir. İşte bunun için tarih asil ve hikmette soylu bir ilimdir. Bundan dolayı hikmet grubunu teşkil eden ilimlerden sayılmaya layık ve müstahaktır.”
16.Soru
Leibniz "Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir” övgüsünü hangi Müslüman filozof için yapmıştır?
İbn Sina |
Gazzali |
İbn Rüşd |
İbn Bacce |
İbn Tufeyl |
Leibniz, İbn Tufeyl’i şu sözleriyle kendince onurlandırmak ister: “Arapların öyle filozofları var ki, onların uluhiyet hakkındaki his ve fikirleri en yüksek Hıristiyan filozoflarının fikirleri kadar yüksektir. Bunu Pococke’un Arapçadan tercüme ile neşrettiği Philosophus Autodidactus (Haya b. Yakzan) adlı eserden anlamak mümkündür.” Doğru cevap E seçeneğidir.
17.Soru
Batılıların İbn Rüşd adına oluşturdukları yanlış kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Öz kuramı
|
Cevher kuramı
|
Araz kuramı
|
Çifte Hakikat kuramı
|
Varlık kuramı
|
18.Soru
Kitâb fi’l-Hatâbe adlı eser hangi filozofa aittir?
a) Kindi |
b)Farabi |
c) Gazzali |
d)İbn Sina |
|
Kitâb fi’l-Hatâbe: Bu eserin Latince tercümesini, Hermann Almannus yapmıştır. Farabi nin eseridir.
19.Soru
Osmanlı'da ilk matbaayı kuran ve çok sayıda batı dilini bilen bir mühtedid olan Osmanlı düşünürü aşağıdakilerden hangisidir?
Sadık Rıfat Paşa |
Mustafa Sami |
Şinasi |
Dede Efendi |
İbrahim Müteferrika |
Osmanlı yönetimi, askeri, ilmi, teknik anlamda Avrupa’daki gelişmeleri ve kendi sıkıntısını ciddi biçimde fark etmeye başladığında Avrupa’ya elçiler göndermiş ve oradaki gelişmelerden kendilerinin haberdar edilmesini istemiştir. Bu teşebbüsler sonrasında Osmanlı topraklarında ilk kez İbrahim Müteferrika’nın matbaa kurmasına izin verildiğini görüyoruz. İbrahim Müteferrika, zaten aslen Avrupalıdır ve çok sayıda Batı ve Doğu dilini bilen bir mühtedidir. Bu yüzden İbrahim Müteferrika, Kopernik devriminden haberdardır ve Batıdaki teknolojik gelişmeleri bir ölçüde yakından izleyebilmektedir.
20.Soru
İbn Bacce’nin felsefesinin temel konusu aşağıdakilerden hangisidir?
İnsan |
Doğa |
Evren |
Ahlak |
Din |
İbn Bâcce'nin felsefesinin temel konusu insan ve insan mutluluğudur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ