Türk Düşünce Tarihi Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Taşköprülüzade’nin ilimlerin tasnifiyle ilgili kitabı aşağıdakilerden hangisidir?
Varidat
|
Tehafütü’l-felasife
|
Mizanu’l-Hak
|
Keşfu’z-Zünun
|
Mevzûâtü’l-ulûm
|
2.Soru
Kindî hangi Abbasi halifesinin oğluna özel hocalık yapmıştır?
El-Zâhir
|
El-Nâsır
|
El-Mustazâ
|
El-Muta’sım |
El-Müstencid |
Kindî, özellikle halife Mutasım’ın oğlu veliahd Ahmet’e özel hocalık yapmıştır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Bacce’nin İbraniceye çevrilen eserlerindendir?
Kitâbu’n-Necât |
Hugues de Sienne |
Kitâb Tedbiri’l-Mutavahhid |
Makâsidu’l-Felâsife |
Kitâbu’n-Nefs |
Kitâb Tedbiri’l-Mutavahhid İbn Bacce’nin İbraniceye çevrilen eserlerindendir.
4.Soru
TBMM kararıyla yazdığı ve Türkiye Diyanet Başkanlığı tarafından yayınlanan “Hak Dini Kur’an Dili” adlı eseri hem orijinal metin halinde ve hem de sadeleştirilmiş haliyle günümüzde yer alan düşünür kimdir?
Mehmet Akif Ersoy |
Cemâleddîn Afgânî |
Elmalılı Hamdi Yazır |
Hilmi Ziya Ülken |
Nurettin Topçu |
Elmalı’nın TBMM kararıyla yazdığı ve Türkiye Diyanet Başkanlığı tarafından yayınlanan “Hak Dini Kur’an Dili” adlı eseri günümüzde hem orijinal metin halinde ve hem de sadeleştirilmiş haliyle okuyucularına sunulmuştur.
5.Soru
Kındî’ye göre felsefenin pratikteki yararı ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?
Felsefe ile birlike insan tam erdemli kişi olmaktadır |
Felsefeyi “insanın gücü ölçüsünde Allah’ın fiillerine benzemesidir” diye tarif eder. |
Felsefe ile insan hikmet, adalet, kudret gibi ihali sıfatları edinir |
Felsefeyi ölümü önemsemek olarak tarif eder. |
Nefs’in bedenle birlikte ortaya çıktığını söyler. |
Kindî felsefenin pratikteki yararını dikkate alarak onu “İnsanın gücü ölçüsünde Allah’ın fiillerine benzemesidir” diye tarif etmektedir. Bu tanımla o, insanın hikmet, kudret, adâlet, iyilik, güzellik ve gerçeklik gibi ilâhî sıfat ve erdemleri edinerek tam erdemli bir kişi olacağını söylemektedir. “Felsefe ölümü önemsektir” tarifinin yorumunda, ise biri tabiî, öteki iradî olmak üzere iki çeşit ölümden söz eden filozofa göre önemli olan ikincisidir yani nefsin istek ve arzularını öldürmektir.
Kindi hem dini telakkiyi hem de Eflâtun’un görüşlerini paylaşırken, öte yandan nefsin bedenle birlikte ortaya çıktığını söyleyen Aristo ile Fârâbî ve İbn Sînâ gibi meşşâîlerden de ayrılmış olmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.
6.Soru
Latinler ve Batılı Yahudiler arasında Alpharabius, Avennasar, Abunazar, Albunasar ve Albumasar gibi çeşitli isimlerle bilinen filozof kimdir?
a) Gazzali |
b)İbni Sina |
c)Kindi |
d) İbn Rüşdcü |
e) Farabi |
Latinler ve Batılı Yahudiler arasında Alpharabius, Avennasar, Abunazar, Albunasar ve Albumasar gibi çeşitli isimlerle anılan filozof Farabi dir.
7.Soru
Birlikte yaşama, beraber savunma, sürekli iletişim, beraber yetişme, ölüm ve hastalıkgibi acıları paylaşma Asabiyet bağının hangi türüne girmektedir?
Sığınma |
Nesep |
Velayet |
Sözleşme |
Kaynaşma |
Asabiyet insanın kendi akrabalarına karşı duyduğu yakınlık ve bağlılıktır. Asabiyet sadece neseple değil aynı zamanda kaynaşmayla da kurulur. Kaynaşma ise birlikte yaşama, beraber savunma, sürekli iletişim, beraber yetişme, ölüm ve hastalık gibi acıları paylaşmayla oluşur.
8.Soru
I. Yaratılış, itibariyle felsefe için gerekli olan zekâ düzeyine sahip olamadıkları
II. Düşünce alışkanlıklarına ve metodolojisine sahip olamadıkları
III. Felsefe öğretim ve eğitim imkânlarına sahip olamadıkları
IV. Objektiflik için gerekli ahlaki olgunluğa sahip olmadıkları
İbn Rüşd’e göre insanlar yukarıda yer alan hangi sebeplerden ötürü felsefi çalışmalarda yanlışlar yaparlar?
I, II, III |
II, III, IV |
I, II, III, IV |
I, II, IV |
I, III, IV |
İnsanlar şu sebeplerle felsefi çalışmalarda yanlışlar yapmaktadır. a. yaratılış, itibariyle felsefe için gerekli olan zekâ düzeyine sahip olamadıkları; b. düşünce alışkanlıklarına ve metodolojisine sahip olamadıkları; c. felsefe öğretim ve eğitim imkânlarına sahip olamadıkları ve d. objektiflik için gerekli ahlaki olgunluğa sahip olmadıkları için. Ayrıca şu da hatırlanmalıdır ki, söz konusu olumsuz arızi durumlar sadece, hedefi ilmi fazileti sağlamak ve hakikate ulaşmak olan felsefeye özgü olmayıp, diğer bütün ilimler içinde geçerlidir. Hatta bizzat kendi ilimleri ameli fazileti gerektirmesine rağmen birçok fıkıhçının ilmi, takvalarının azalmasına ve dünyaya dalmalarına sebep olmaktadır.
9.Soru
İkinci Tehafüt’ü yazan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Gazzali |
İbn Rüşd |
Gelibolulu Mustafa |
Koçi Bey |
Kindi |
İkinci Tehafüt’ü yazan İbn Rüşd’tür.
10.Soru
Cemâleddin Afgânî nerede doğmuştur?
Esedabad |
İslamabad |
Tebriz |
Delhi |
Kancar |
Cemâleddin Afgânî Hemedan yakınındaki Esedabad'da doğmuştur.
11.Soru
Abduh’a göre kelamî ya da felsefî problemlerin çoğu, irade-i cüz'iye, nübüvvet ve Allah'ın sıfatlarıyla ilgili problemlerde olduğu gibi aşağıdaki hangi şartlardan kaynaklanmaktadır?
Özel |
Genel |
Ruhi |
Toplumsal |
Ahlaki |
Abduh doğuştan ahlakçıydı. Az veya çok tutarlı dinî bir sistem kurmak yerine doğrudan doğruya insanların vicdanlarını etkilemeyi ummuştu. Platon gibi, Abduh da, ancak doğrudan doğruya iletişimin insanları harekete geçireceğine inanıyordu. Abduh'un öğretisi ve eylemleri son derece etkileyiciydi. Ona göre kelamî ya da felsefî problemlerin çoğu, irade-i cüz'iye, nübüvvet ve Allah'ın sıfatlarıyla ilgili problemlerde olduğu gibi ahlakî şartlardan kaynaklanıyordu. Abduh, öncelikle, İslâm ahlâkının yeniden tesisi için zorunlu kabul ettiği eğitimde ıslaha yönelmişti. Bu yolla elde edilecek sonuçların, bir devrimle elde edilecek sonuçlar kadar çabuk gerçekleşmeyecekse de onlardan daha derin ve daha sağlam olacaklarına inanıyordu.
12.Soru
Tehâfütü’l-Felâsife adlı eser kim tarafından yazılmıştır?
Bedreddin Simavi (Şeyh)
|
Ebu Hamid el-Gazzâli
|
Molla Fenari
|
Kemal Paşazade (İbn Kemal) |
Katip Çelebi |
Tehâfütü’l-Felâsife adlı eser Ebu Hamid el-Gazzâli tarafından yazılmıştır.
13.Soru
“Şekilsiz madde” doktrini hangi filozofa aittir?
İbn Sina |
İbn Tufeyl |
İbn Rüşd |
Kindi |
Gazzali |
Duns Scot, İbn Rüşdcülüğü tenkit etmesine rağmen, İbn Rüşd’ün “şekilsiz madde” doktrinini benimsemiştir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin Hristiyan filozoflara tesir ettiği konulardan değildir?
Akıl teorisi |
Bilgi teorisi |
Ontoloji |
İlimler sınıflaması |
Müzik |
Farabi müzik alanında Batılı Hristiyan filozoflara tesir etmemiştir.
15.Soru
İslam düşünürleri tarafından, bir varlığın zihnimizde bir kavram ve imge aracılığı ile farklı bir gerçeklik olarak yer alması durumuna ne isim verilmiştir?
Ontik
|
Histolojik
|
Sosyolojik
|
Ontolojik |
Fizyolojik |
İsla^m düşünürleri, varlığın dış dünyada kendi başına bir gerçeklik olarak bulunması ile bu varlığın zihnimizde bir kavram ve imge aracılığı ile farklı bir gerçeklik olarak yer alması arasında ayrım yapmışlardır. Biz bu gerçekliğin ilkine (dış dünyadaki haline) ontik, zihnimizde kendisini açmışlık durumuna ontolojik adını vermekteyiz.
16.Soru
Aşağıdaki düşünürlerden hangisi metafizik olarak felsefe yapmamış fakat Batı düşüncesi ile irtibat halinde İslam düşüncesine katkı yapmıştır?
Ziya Gökalp |
Baha Tevfik |
Rıza Tevfik |
Elmalılı Hamdi Yazır |
Mustafa Şekip |
Metafizik olarak felsefe yapmayan, ancak yine Batı düşüncesi ile irtibat halinde İslâm düşüncesine katkı yapan çok sayıda düşünür vardır. Bunlar arasında M.Şemsettin Günaltay, Elmalılı Hamdi Yazır, kadın hareketleri bağlamında Fatma Aliye ve Emine Semiye (ki bunlar Ahmet Cevdet Paşa’nın kızlarıdırlar), Mehmet Akif, Namık Kemal gibi isimler ön plandadır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Çağdaş İslam düşüncesinin irdelemek durumunda olduğu konulardan biridir?
Kendisini mümkün kılan unsurları |
Ekolojik bilincin gelişim safhalarını |
Ekolojik bilincin gelişim boyutlarını |
Kendisi için değişebilen temel sorun alanlarını |
Kendiliğinden cereyan eden tarihsel süreci |
Çağdaş İslâm düşüncesi, tam da bu nedenle, kendisini mümkün kılan unsurları, rasyonel bilincin gelişim safhalarını ve boyutlarını, kendisi için değişmeyen temel sorun alanlarını sürekli irdelemek durumundadır.
18.Soru
Aşağıdaki kavramlardan hangisi günümüz için geçerli olan bir takım kavram ya da anlayışları, bu kavram ya da anlayışların söz konusu olmadığı zaman dilimlerinde aramakla ortaya çıkmaktadır?
Senkronizm |
Anakronizm |
Tarihselcilik |
Maddecilik |
Tarih |
Örneğin Osmanlı dönemindeki şartlarla günümüz şartlarının oldukça farklılaşması anakronizm denilen bir düşünme hatasına da yol açabilmektedir. Anakronizm, daha çok günümüz için geçerli olan bir takım kavram ya da anlayışları, bu kavram ya da anlayışların söz konusu olmadığı zaman dilimlerinde aramakla ortaya çıkar.
19.Soru
"Hüküm yalnızca Allah’ındır" şeklinde özetlenebilecek yaklaşımlarının gerisinde "Allah’ın kelamının anlaşılması için gereken her şey yine kelamın kendisindedir" şeklindeki bir varsayım olduğunu ifade eden düşünürler aşağıdakilerden hangisidir?
Mu’tezilî |
Hariciler |
Maturidî |
Eş’arî |
Şafîîler |
Sözgelimi, Kur’an ve hadislerin İslâm düşüncesi için birer kaynak olduğu görüşü, kimilerini Kur’an’ın kendi başına anlaşılabileceği inancına sevk etmiştir. Bu bağlamda en fazla dikkat çeken gurup Haricilerdir. "Hüküm yalnızca Allah’ındır" şeklinde özetlenebilecek yaklaşımlarının gerisinde "Allah’ın kelamının anlaşılması için gereken her şey yine kelamın kendisindedir" şeklindeki bir varsayım bulunmaktadır. İlahi sözün kendiliğinden apaçık olduğu ve rasyonalitesini kendi içinde taşıdığına dair bu kanaatleri nedeniyle Hariciler diğer dini düşüncelere yönelik sert eleştiriler yapmışlardır.
20.Soru
Yunanca yargılama, ayırt etme anlamına gelen krisis sözcüğünden türeyen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Yorum |
Eleştiri |
İnceleme |
Değerlendirme |
Tebliğ etme |
“Eleştiri”, Yunanca yargılama, ayırt etme anlamına gelen krisis sözcüğünden gelmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ