Türk Düşünce Tarihi Final 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Peygamberlik bir sanattır” sözü aşağıdaki İslam düşünürlerinden hangisine aittir?
Cemâleddîn Afgânî |
Muhammed Abduh |
İsmail Hakkı İzmirli |
Babanzâde Ahmet Naim |
Mehmet Âkif Ersoy |
İstanbul’a gelişinde devlet erkânı tarafından çok iyi karşılanan Cemâleddin
Afgânî’nin konuşmaları ve ortaya attığı fikirleri bazı resmî ulemayı rahatsız
etti. Bu rahatsızlık görüşlerinden çok Afgânî’ye gösterilen ilgi dolayısı ile idi.
Özellikle Şeyhulİslâm Hasan Fehmi Efendi ve diğer bazıları Afgânî’nin
Daru’l-Fünûn’da verdiği konferanslarındaki bazı görüşlerini bağlamını
kopararak Afgânî aleyhine deliller haline getirerek saraya jurnallediler.
Afgânî’nin “Peygamberlik bir sanattır.” sözü üzerine Afgânî aleyhine
kampanyalarını genişlettiler.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Gazzâlî’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuşu gerçekleştiren kişidir?
İbn Rüşd
|
İbn Ravendi
|
Devvani
|
İmamu’l Harameyn |
İbn Haldun |
Gazzâlî’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş, Endülüslü filozof ve fakîh İbn Rüşd’den (ö.1198) gelmiştir. İbn Rüşd, Tehâfütü’tTehâfût adlı eseriyle, Gazzâlî’nin filozofları eleştirdiği yirmi ayrı meselenin her birini ayrı ayrı ele alarak, kendine göre onun eleştirilerinde haksız olduğu noktaları ortaya koymuştur.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 4 Halife Dönemi’inde İslâm topraklarına katılmamıştır?
Suriye |
Medine |
Filistin |
Irak |
İfrikiye (Tunus) |
Medine 4 Halife Dönemi’nden önce de İslâm topraklarında idi.
4.Soru
Bu hükümdarların en meşhuru Sicilya kralı Roger II (1127-1154) hangi yıllar arasında yaşamıştır?
a) 1000- 1079 |
b) 1120- 1190 |
c) 1012- 1024 |
d) 1127- 1154 |
e) 1213- 1276 |
Bu hükümdarların en meşhuru Sicilya kralı Roger II (1127-1154) yılları arasında yaşamıştır.
5.Soru
İslam dünyasındaki felsefi hareketleri olumsuz anlamda en fazla etkileyen kişi kimdir?
İbn Rüşd |
Fahreddin Razi |
Gazzali |
Ali Tusi |
Hocazade |
Gazzalinin özellikle muhatap aldığı filozofları üç konuda tekfir etmiş olması, bu şekilde bir eleştiri yapacağını belirtmesi olayı daha da hassaslaştırmıştır. Bu tavır, İslâm dünyasındaki felsefî hareketleri olumsuz yönde en fazla etkileyen tavırlardan biri olmuştur. Nitekim bu konuda muhatap aldığı filozofların İslâm dünyasında, hatta felsefe dünyasında en ünlü filozoflardan olmasından dolayı eleştirinin filozofların eleştirilmesinden çok felsefi eylemin eleştirisi gibi bir yanlış kabule de neden olması, felsefe adına önemli bir talihsizlik olmuştur.
6.Soru
Bîrûnî’nin Sanskritçe’den Arapça'ya yaptığı çevirilerden günümüze ulaşan bir örnek aşağıdakilerden hangisidir?
Tercümetü Kitabi Batencel
|
El-Âsârü’l-bâkiye ani’l-kurûni’l-hâliye
|
Tahkîk mâ li'1-Hind
|
Tecâribü'l-ümem |
Mukaddime |
Bîrûnî’nin Sanskritçe’den Arapça'ya yaptığı çevirilerden günümüze ulaşan bir örnek Tercümetü Kitabi Batencel’dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Rüşd’ten etkilenen Hristiyan filozoflardan değildir?
Michel Scot |
Hermann I’Allemand |
Amaury de Bene |
Moise de Narbonne |
David de Dinant |
Moise de Narbonne İbn Bacce’nin felsefesindne etkilenmiş bir filozoftur.
8.Soru
''Süleymaniye Kürsüsünde adlı'' kitabında fikirlerini sistemleştiren düşünür ve yazar kimdir_
Mehmed Âkif Ersoy |
Nurettin Topçu |
Hilmi Ziya Ülken |
Osman Toptaş |
Mahmut Ustaosmanoğlu |
''Süleymaniye Kürsüsünde'' isimli eser Mehmed Âkif Ersoy'a aittir.
9.Soru
II. Abdülhamid'in Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet ettiğinde sene kaçtı?
1872 |
1882 |
1892 |
1902 |
1907 |
892’de II. Abdülhamid Londra Türk sefîri vasıtasıyla Afgânî’yi İstanbul’a davet etti. O da bu davete icabet ederek ikinci kez İstanbul’a geldi. Kendisine hem ikametgâh hem de maaş bağlandı.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Farabi’nin Hristiyan filozoflara tesir ettiği konulardan değildir?
Akıl teorisi |
Bilgi teorisi |
Ontoloji |
İlimler sınıflaması |
Müzik |
Farabi müzik alanında Batılı Hristiyan filozoflara tesir etmemiştir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Meşşai dış duyu tasnifinde yer alır?
Hayal |
Hafıza |
Vehim |
Müfekkire |
Tatma |
Messai iç duyu tasnifinde işitme, görme, koklama, tatma, dokunma yer almaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına verdikleri addır?
Beşer |
Hikmet |
Cebir |
Göz |
Yazın |
Osmanlı düşünürlerinin sentezci ya da genel mekân ya da çerçeve içinde farklı hususları konumlandırıcı yaklaşım tarzlarına bakıldığında, sentez işleminin belli bir ideal, amaç, hedef, kavram doğrultusunda yapıldığı görülecektir. İşte bu amaç ya da kavramın kendisi bir şekilde asıl-kopya ikiliği içinde sentez faaliyetinin gerçekleştirildiğini açığa çıkarmaktadır. Zira beşeri alanda oluşturulması gereken düzen (sentez)’in temel ideası, fikri, orijinali zaten Allah tarafından kâinatta (asıl) yaratılmıştır. Bu durum Osmanlıların fizik ve metafizik araştırmalarına neden hikmet adını verdiklerini de gösterir. Hikmet, Allah’ın düzenine uyum sağlayarak beşeri alanı düzenleyebilmektir.
13.Soru
Kindi’ye göre nefsi arınma ve ruhi temizlenme ile varlığa dair tüm bilgi formlarının kendiliğinden belirdiği bilgi kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
Akıl |
Sezgi |
Vahiy |
Duyu |
Psikoloji |
Kindî’ye göre duyular ve akla ek olarak diğer bir bilgi kaynağı da sezgidir. İnsan nefsi arınma ve ruhi temizlenme ile öyle bir hale ulaşır ki, O’nda varlığa ait tüm bilgi formları kendiliğinden belirmeye başlar. Nefs ne kadar arınıp temizlenirse o derecede daha berrak bilgiler elde eder.Cevap B seçeneğidir
14.Soru
İkinci Tehafüt’ü yazan düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
Gazzali |
İbn Rüşd |
Gelibolulu Mustafa |
Koçi Bey |
Kindi |
İkinci Tehafüt’ü yazan İbn Rüşd’tür.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İbn Haldun’a göre göçebe yaşamın temel özelliklerinden biri değildir?
Özgürlük
|
Güçlü asabiyet
|
Doğal ve dayanıklı olmaları
|
Korkaklık |
İyiliğe daha meyyal olmaları |
İhtiyaçlarını karşılamalarına bağlı olarak oluşan yaşam şartlarının göçebelerde oluşturduğu temel özellikler şunlardır: 1) Özgürlüğe düşkünlük, 2) güçlü asabiyet, 3) doğal ve dayanıklı olmaları 4) işlerini kendileri görmeleri, 5) cesaret, 6) iyiliğe daha meyyal olmaları.
16.Soru
I. Gazza^li^ Teha^fütü’l-Felasife adlı eserini yazmıştır.II. Selefi anlayışa sahip ekol ve mezhepler karşı duruşlarını sergilemiştir.III. Bireysel anlamda felsefeye eleştiriler yöneltilmiştir.IV. İbn Rüşd Teha^fütü’t- Teha^fu^t'ü yazmıştır.Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde eleştiri geleneğinin tarihsel süreçte izlediği safhalar doğru olarak verilmiştir?
I-II-III-IV |
I-IV-II-III |
III-I-II-IV |
III-II-I-IV |
II-III-I-IV |
Başlangıçta bireysel anlamda felsefeye eleştiriler yöneltilmiştir. Bunu selefi^ anlayışa sahip ekol ve mezheplerin karşı duruşu izlemiştir. Daha sonra ise, Gazali’nin ilk Teha^füt’ü yazmasıyla yüzyıllar süren bir gelenek içerisinde eleştiri süreci devam etmiştir. Gazza^li^’nin filozoflara yönelttiği eleştirilere ilk ciddi karşı koyuş, Endülüslü filozof ve faki^h İbn Rüşd’den gelmiştir. İbn Rüşd, Teha^fütü’t- Teha^fu^t adlı eseriyle, Gazza^li^’nin filozofları eleştirdiği yirmi ayrı meselenin her birini ayrı ayrı ele alarak, kendine göre onun eleştirilerinde haksız olduğu noktaları ortaya koymuştur. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamış olan Batılı filozof kimdir?
Roger Bacon |
Bonaventura |
Albertus Magnus |
Descartes |
William of Occam |
Descartes, İbn Sînâ’nın ruhun varlığının, ruhun bedenden ayrı olarak var olduğunu ispat için kullandığı “Uçan Adam” misalini aynen tekrarlamıştır. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Tıp ve felsefe alanında en büyük otorite demek olan “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla tanınmakta olan İslam filozofu kimdir?
İbn Rüşd
|
Gazzâli
|
İbn Sînâ
|
Farabi |
Kîndî |
İbn Sînâ özellikle tıp alanındaki üstün başarılarından dolayı “eş-Şeyhü’r-Reîs” ünvanıyla anılmıştır.
19.Soru
Havadis a^lemini araştırmak hangi ilmin görevidir?
Metafizik
|
Fizik
|
Ümran |
Matematik |
Dilbilimi |
Tarihte ve bugün ortaya çıkan topluluklar, insanların ihtiyaçlarını giderme yolları, siyasal yönetimler, bunların yükseliş ve düşüşleri, şehirler, şehirlerde üretilen zanaat ve sanatlar, ilimler ve benzeri bir çok konu havadis alemini oluşturmaktadır. Bu alanı araştırma ümran ilminin görevidir.
20.Soru
Kilise ve Hıristiyan düşünürlerinin teslise inancının akılla izah edilemez olduğunu güçlendirdiği için, papalık ve din adamları hangi İslam filozofunun felsefesinin yasaklandığına dair birçok ferman yayınlamışlardır?
İbn Rüşd |
Gazali |
Farabi |
İbn Sina |
Eflatun |
Kilise ve Hıristiyan düşünürlerinin teslise inancının akılla izah edilemez olduğunu güçlendirdiği için, papalık ve din adamları İbn Rüşd'ün felsefesinin yasaklandığına dair birçok ferman yayınlamışlardır. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ