Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları Final 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İslam edebiyatında devlet kuşu, talih ve baht kuşu olarak kabul edilen kuş aşağıdakilerden hangisidir?
Anka |
Hüma |
Hüdhüd |
Misk |
Mengelus |
İslâm edebiyatında Hüma kuşu, “devlet kuşu, talih ve baht kuşu” olarak kabul edilmiştir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Tevfik Fikret’ in Servet-i Fünun Edebiyatı’ nın mitolojiyle metin bağlamında kurduğu ilişkiyi örnekleyen Promete şirinin bulunduğu kitaptır?
Taaffüf |
Haluk’ un Defteri |
Kızılelma |
Altın Işık |
Yeni Turan |
Tevfik Fikret’in Halûk’un Defteri (1911) adlı kitabında yer alan “Promete” şiiri, Servet-i Fünûn Edebiyatı’nın mitolojiyle edebî metin bağlamında kurduğu ilişkiyi örnekler.
3.Soru
Türk köken mitleri arasında en eski yaratılış miti aşağıdakilerden hangisidir?
Büyü |
Totem |
Animizm |
Ağaçtan yaratılma |
İlkel bahçe |
“Ağaçtan yaratılma” miti, Türk köken
mitleri arasında en eski “yaratılış miti” olarak kabul edilmektedir. Bu kabulün temelini de Türklerin tarih sahnesine çıkmazdan önceki devirlerde yaşadıkları kabul edilen bölgenin orman oluşu başta olmak üzere, diğer kültler ve kültürel olgularla ilişkilerindeki sistematik tamamlanış oluşturmaktadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mirrih yıldızının özelliği değildir?
Altıncı felekte bulunur |
İran’da Behrâm veya çok hızlı hareket ettiği için tîr-i per-tâbî adı verilmiştir. |
Kırmızı renge hâkimdir. |
İslâm edebiyatında ve astronomide savaş ve kahramanlığı temsil eder. |
Cellâtlar, yol kesenler, fesat işleyenler Mirrih’e mensuptur. |
Mirrih’e gelince beşinci felekte bulunan bu yıldıza İran’da Behrâm veya çok hızlı hareket ettiği için tîr-i per-tâbî adı verilir. Kırmızı renge hâkim olan Mirrih, İslâm edebiyatında ve astronomide savaş ve kahramanlığı temsil eder. Ayrıca cellâtlar, yol kesenler, fesat işleyenler de Mirrih’e mensuptur.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Şehname kahramanı Zal’in oğludur?
Siyavuş |
Zâl |
Kahraman |
Hızır |
Rüstem |
Daha küçüklüğünde kimsenin başedemediği devler ve diğer korkunç yaratıklarla savaşmış mitolojik bir kişidir.Şehname kahramanı Zal’in oğlu Rüstem’dir.
6.Soru
Hayat suyu, hayat bitkisi, hayat ağacı ve ölümsüzlük suyunun karşılığı aşağıdaki kavramlardan hangisidir?
Temmuz |
Ab-ı hayat |
Hüdhüd |
Ukab |
Misk |
Hayat suyu, hayat bitkisi, hayat ağacı ve ölümsüzlük suyunun karşılığı ab-ı hayatdır.
7.Soru
Seçeneklerden hangisi Nev Yunanilik arayışı doğrultusunda yazılmamıştır.
Bir Huysuzun Defterinden
|
Promete
|
Çamlar Altında Muhasebe
|
Sicilya Kızları
|
Bir Muhavere
|
8.Soru
Divan edebiyatında sevgilinin yüzü aşağıdakilerden hangisine benzetilmektedir?
Aydınlık |
Güneş |
Gündüz |
Günışığı |
Gül bahçesi |
Sevgilinin yüzü genellikle gül bahçesine benzetilmektedir. Zira iki yanağın gül veya lâle, gözlerin nergis, dudakların gonca olarak düşünüldüğü bu bahçe, doğrudan doğruya bahçenin arketipi olan cennet ve cennette Hz. Havva’yı kandıran cennetin bekçisi olan yılan imajını ortaya koymaktadır. Böylece yüz kutsal bir anlam kazanmakta ve gizli bir hazine olmaktadır.
9.Soru
Bir insanın, dünyanın ve evrenin nasıl bir sistem halinde çalıştığına dair algısına ne denir?
Kültür |
İdeoloji |
Din |
Dünya görüşü |
Politika |
Bir insanın, dünyanın ve evrenin nasıl bir sistem halinde çalıştığına dair algısına “dünya görüşü” denir.
10.Soru
Ab-ı hayat aşağıdakilerden hangisine benzetilmemiştir?
Güneş |
İlaç |
Şarap |
Söz |
Edebi eser |
Âb-ı hayat bazı beyitlerde hayatî özelliğinden ötürü su, ilaç yerine geçtiği için şarap, söyleyene ve dinleyene iyi ve güzel duygular aşıladığı, ebediyen kulaktan kulağa yaşadığı için söz, dolayısıyla edebî eser, âb-ı hayata benzetilir:
11.Soru
Halit Ziya’ nın hikâyenin ilk olarak Yunanlılarda görüldüğünü ve Hemeros ve Virgile’ in kendilerinden sonraki Batı edebiyatı için kaynak olarak nasıl değerlendirildiğini curguladığı eser aşağıdakilerden hangisidir?
Haluk’ un Defteri |
Hikaye |
Taaffüf |
Yunan Tarih-I Edebiyatı |
Kızılelma |
Halit Ziya’ da, 1891’ de yayımlanan Hikâye adlı kitabında “realist bir edebiyatın kaideleri” ni verirken, “hikâyenin ilk olarak Yunanlılarda görüldüğünü” belirtip bunları birer birer sayar. Ayrıca Homeros ve Virgile’ in kendilerinden sonraki Batı edebiyatı için kaynak olarak nasıl değerlendirildiğini örneklerle vurgular.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Klâsik İslâm edebiyatındaki romans kahramanıdır?
Yılan
|
Kaplan
|
Leylî
|
Azazîl
|
Şebdîz
|
13.Soru
Mezopotamya’da eski Sümer’de adı Dumuzi (Temmuz) olan fakat değişik bölgelerde ve zamanlarda Asur, Marduk, Baal, Adonis, Attis, Osiris gibi değişik adlarla adlandırılan, tarih boyunca Yunanistan’da, Anadolu’da, Suriye’de, Lübnan’da, Filistin’de birbirine esasta benzeyen fakat teferruatta ayrılan âyinler ve merasimlerle varlığını ve etkisini sürdüren mitolojik varlığın temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
Bulutlar üstündeki yaşam
|
Doğan ve batan güneş
|
Sonsuz hayat pınarı
|
Ölen ve dirilen bitki tanrısı
|
Yıldızlar
|
14.Soru
Aşağıdaki eski Türk mitolojiisinde yer alan efsanevi kişiler ve birlikte anıldıkları mitolojik figürlerden hangisi yanlıştır?
Bijen-şeytani güçlerle savaş |
Nuşirevan-adalet |
Cem-kadeh ve içki |
Nemrut-zulüm |
Rüstem-kahramanlık ve yiğitlik |
Şehnâme’de mâcerâları anlatılan büyük kahramanlardan Giv’in oğlu, Rüstem’in t runudur. Bijen, bir kahramanlık sembolüdür ve daha ziyade Efrasiyab tarafından içine atıldığı kuyu ile birlikte anılır.
15.Soru
Efsanevî kuş Simurg’un büyüttüğü, saç, kirpik ve kaşları bembeyaz olarak doğan kahraman aşağıdakilerden hangisidir?
Cemşîd |
Bijen |
Zâl |
Dârâ |
Siyavuş |
Zal, Şehname boyunca adından sık sık söz edilen efsanevî ve olağanüstü özellik kahramanlardan biridir ve Rüstem’in babasıdır. Doğduğunda saçları bembeyazdır.
Bu durumdan korkan babası onun bir dağın başına atarak geri döner. Efsanevî kuş Simurg, Zâl’i büyük bir ihtimam ve dikkatle büyütür
16.Soru
I.Tavus
II.Şahin
III. Horoz
IV.Atmaca
V.Kanarya
Verilenlerden hangileri güneşin mitolojik sembolü olarak kullanılmıştır?
I, IV, V |
II, III |
I, II, III |
III, IV, V |
Hepsi |
İslâm kaynaklarında da güneşin mitolojik sembollerinden birinin kartal olduğunu tespit ediyoruz. Güneş, bir kartala ve kartal türüne mensup bâz, şahbâz, “şahin, doğan” gibi kuşlara benzetilmiş; ayrıca tavus ve horoz da onun sembolleri arasına girmiştir.
17.Soru
Erteng, Erjeng, Engelyûn ve Nigâr isimleri aşağıdakilerden hangisi ile bağlantılıdır?
İrem Bağı |
Beyt-i Ma’mûr |
Tâk-ı Kisrî |
Mani |
Gûl |
İslâm kaynaklarında Manuya dininin kurucusu olup tamamıyla tarihi bir şahıstır. Maniheistlerin dini eserleri çok güzel bir yazı ve minyatürlerle süslü olarak yazıldığından dolayı Mani’ye nakkaşlık atfedilmiştir. Mani’nin resim mecmuasına Erteng, Erjeng, Engelyûn ve Nigâr isimleri verilmiş ve Divan şiirinde bu isimlerle yer almıştır.
18.Soru
İnsanın ve dünyanın geleceğini veya sonunu konu edinen mit türü aşağıdakilerden hangisidir?
Etiyolojik Mit |
Teogoni Miti |
Eskatoloji Miti |
Kozmogoni Miti |
Antropogoni Miti |
İlkel insanın kafasında oluşturduğu sorulara cevap vermeyi soyut ve somut her türlü varlığın kökenini izah edip açıklamayı amaçlayan mitlere, ‘etiyolojik mit’ denir. Teogoni miti ise, tanrıların ve tanrısal varlıkların kökenini ve nereden geldiklerini konu edinir. Evrenin, dünyanın ve özellikle de gök ve gök cisimlerinin nasıl oluştuğunu konu edinen mitler, ‘kozmogoni mitleri’dir. Antropogoni miti ise, insanların nereden geldiklerini veya nasıl oluştuklarını konu edinir. Tüm bu mit türleri, ‘Köken ve Yaratılış Mitleri’nin alt konularıdır. Eskatoloji mitleri’nin ana konusu ise, ‘insanın ve dünyanın geleceği veya sonu’ ile ilgilidir.
19.Soru
Bijen'e ilişkin ifadelerden hangisi yanlıştır?
Giv'in oğlu, Rüstemin torunudur.
|
Şehnamede adı geçmez.
|
Çah-ı Bijen ile ilişkilidir.
|
Kahramanlık sembolüdür.
|
Efrasiyab tarafından içine atıldığı kuyuyla anılır.
|
20.Soru
Şehneme adlı eser nerenin mitolojisinden beslenmiştir?
İran mitolojisi |
Arap mitolojisi |
Hint mitolojisi |
Türk mitolojisi |
Çin mitolojisinden |
Şehnâme; İran şâiri Firdevsî’nin, onuncu yüzyılın sonlarında, yazmış olduğu İran’ın mitolojik tarihini de anlatan altmış bin beyitlik büyük mesnevîsidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ