Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türk halk kültüründe çocuklara aile büyüklerinin isminin verilmesi hangi kültle ilişkili olabilir?
Anne ve babalar kültü.
|
Dağlar ve ağaç kültü.
|
Atalar kültü.
|
Ağaç kültü.
|
Analar kültü.
|
2.Soru
Ülgen Tanrının en yakın elçisine ne ad verilir?
Utkuuçı |
Kuday |
Suyla |
Saçı kurban |
Yayık |
Ülgen Tanrının en yakın elçisine utkuuçı adı verilir.
3.Soru
Divan edebiyatında Hüsrev ü Şirin Mesnevisinde anlatılan Şebdîz kimdir?
Sevgili |
Ay |
At |
Kadın |
Kral |
Şebdîz: Hüsrev’in yağız atı ve Gülgûn’un (Şirin’in bindiği açık doru at) kardeşidir. Annelerinin, çöldeki bir aygır heykeline bir defa sürünmekle gebe kalarak bunları doğurduğu söylenmektedir. Efsaneye göre Şebdîz’in boyu diğer atlardan dört karış yüksektir. Her ayağına on çivi ile nal çakılırmış.
4.Soru
Ülgen sözcüğünün anlamı nedir?
Din adamı |
Büyücü |
Şaman |
Şifacı |
Yaratıcı tanrı |
Türklerde en büyük yaratıcı tanrı ülgen olarak adlandırılır. Ülgen sözcüğü “ulu, büyük veya yüce” anlamındadır.
5.Soru
Rivayete göre, Tibet tarafında bulunan, bir geyiğin göbeğinde toplanan kandan elde edilen, kalbe ve dimağa kuvvet verdiği için eskiden tıpta ilaç olarak kullanılan, siyah rengi ve güzel kokusu bakımından sevgilinin saçına benzetilen ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Yemen Akiki
|
Hüma
|
Misk
|
Anka
|
Hatem-i Tay
|
6.Soru
Kandaş birliklerinin ruhani lideri aşağıdakilerden hangisidir?
Ağaç Ana |
Od Ana |
Kuş Ata |
Ana-Ata |
Kam |
Güney Sibirya ormanlarıyla Altay dağları arasındaki bölgede yer yer yerleşik hayata geçen ve mağaralarda barınmaya başlayan, ana soyluluk esasına göre ortalama
10-15 kişiden oluşan bu “kandaş” birliklerin ruhani lideri de doğum ve doğurma nedeniyle “kutsal” ve “üstün” olarak kabul edilen kadın “kam” lardır. Bir başka ifadeyle Türklerde kamlık önceleri tamamen kadınların tekelindedir. Erkekler “kam” olabilecek yetenek ve güçte bir cins olarak kabul edilmemektedir.
7.Soru
Seçeneklerden hangisi Cumhuriyet dönemi edebiyatında mitolojiye bağlı arayışlardandır?
Yakın doğu kaynaklı hümanizm
|
Uzak Doğu kaynaklı arayışlar
|
İnkılabın mitolojiden arındırılması
|
Türkçülükle belirginleştirilen Türk Mitolojisi
|
Türkçülükle belirginleştirilen Orta Avrupa mitolojisi
|
8.Soru
İran toplumunda kutsanan bir yaratık olan Simorğ’un yaşadığı yer aşağıdakilerden hangisidir?
Babil |
İranvic |
Zagros |
Kaf Dağı |
Elburz |
Sîmorğ ya da Anka, halk arasında Zümrüdüanka adlarıyla anılan efsanevî, tanrısal güç özellikleri de taşıyan, Şahnâme’de efsanevî bir yaratık olarak kabul edilen, Elburz Dağı’nda yaşayan bir kuştur.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir "kült" olarak değerlendirilemez?
Dua etmek
|
Namaz kılmak
|
Büyü yapmak
|
Cin çağırmak
|
Fetihlerde bulunmak
|
10.Soru
Cemşid’i öldürerek saltanat tahtına oturan efsanevî İran hükümdârıdır. Şehname’ye göre hükümdara birgün şeytan yaklaşır ve omuzlarını öper, bunun üzerine omuzlarında iki yılan çıkar, ne yapsalar bu yılanları öldüremezler. Yukarıda bahsi geçen hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Bijen |
Cemşîd |
Dahhâk |
Dârâ |
Efrâsiyâb |
Cemşid’i öldürerek saltanat tahtına oturan efsanevî iran hükümdârı. şehname’ye göre Dahhak’a birgün şeytan yaklaşır ve omuzlarını öper, bunun üzerine Dahhak’ın omuzlarında iki yılan çıkar, ne yapsalar bu yılanları öldüremezler. . Klâsik edebiyatımızda Dahhâk, büyük bir hükümdâr olması, zalimliği, Feridun tarafından yok edilmesi ve özellikle de omuzlarındaki iki yılan sebebiyle zikredilmiş ve onun kıssasına atıfta bulunulan değişik beyitler ortaya konulmuştur.
11.Soru
Tanrıların sırrının isimlerinde ve lakaplarında saklı olduğu düşüncesi Yunan filozofları tarafından geliştirilmiş hangi yorum içerisinde yer alır?
Mitlerin felsefi eleştirileri |
Bilim öncesi yorum |
Efsanelerden geleneklerden kaynaklandığına inanılan yorumlama |
Etimolojik yorumlar |
Tarihsel yorumlama |
Tanrıların sırrının isimlerinde ve lakaplarında saklı olduğu düşüncesi Etimolojik yorumlar içinde yer almaktadır. Örneğin, Plato “oeiv” fiilinden, insanoğlunun yıldızların düzenli hareketini gözlemleyerek tanrı fikrini yarattığı kuramını geliştirmiştir. Sabırlı Kleanthes’in Apollo için iki tane alternatif etimolojisi vardı.
12.Soru
Zülf ile karanlık, sevda, zencir, cünun gibi kavramları daha sık beraber kullanan, divanında ömür ile saç arasında üç yerde ilişki süren, saç-ejderha ilişkisi ise divanında altı defa ifade edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Ahmet Paşa
|
Necati
|
Cem Sultan
|
Nevi
|
Fuzuli
|
13.Soru
Bütün meleklerin Hz. Adem’ e secde etmelerine karşın, kendisinin ateşten yaratıldığını Hz. Adem’in ise topraktan yaratıldığını öne sürerek secde etmeyen ve Allah tarafından cennetten kovulmuş ve lânetlenmiştir şeytan aşağıdakilerden hangisidir?
Zülf |
Yılan |
Azazil |
Inanna |
Şebdiz |
Azazil, Bütün meleklerin Hz. Adem’e secde etmelerine karşın, kendisinin ateşten yaratıldığını Hz. Adem’in ise topraktan yaratıldığını öne sürerek secde etmeyen şeytan, Allah tarafından cennetten kovulmuş ve lânetlenmiştir.
14.Soru
“Hint mitolojisinde dünyanın, evrenin ve tanrıları temsil eden sembolik ifade” aşağıda yer alan hangi kavramın tanımıdır?
Mandol
|
Klan
|
Determinist
|
Kod
|
Dogma
|
15.Soru
Kitabi veya resmi dinde yer almayan, halk dilinde bulunup resmi dine göre yanlış ve boş inanç olan inanış ve uygulamalara ne ad verilir?
Mit |
Hurafe |
Efsane |
Hikaye |
Farz |
Kitabi veya resmi dinde yer almayan, halk dilinde bulunup resmi dine göre yanlış ve boş inanç olan inanış ve uygulamalara hurafe denir.
16.Soru
Sümercede “balag” veya “balang” olarak adlandırılan bilinen en eski müzik aleti aşağıdakilerden hangisidir?
Zehr |
Tiryâk |
Emm |
Çeng |
Bîmâr |
Sümercede adı “balag” veya “balang” olan çeng, bilinen en eski müzik aletidir. Çeng, hem eski çağın yeni festivalleri, Temmuz kültü hem de aşk ve bereket tanrıçası ile yakın ilişki içerisindedir.
17.Soru
Efrasiyab ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
Kaşgarlı Mahmud'a göre Türklerin büyük hakanıdır.
|
Hükümdarlık ve saltanat sembolüdür.
|
Memduh övülürken kıayas malzemesi olarak kullanılır.
|
Adı Şehname'de geçmektedir.
|
Cemşid'i öldüren İran hükümdarıdır.
|
18.Soru
Türk mitolojisini ortaya çıkaran sosyo-kültürel toplumsal yapılanış incelendiğinde, Türklerin anaerkil karakterli bir toplumdan, ataerkilliğe boy ve klan düzenine geçişi, aşağıdaki çağların hangisinde gerçekleşmiştir?
Eski Taş Çağı (Paleolitik) |
Yontma Taş Çağı (Mezolitik) |
Cilalı Taş Çağı (Neolitik) |
Bakır Çağı (Kalkolitik) |
Tunç Çağı |
Türklerin Eski Taş (Paleolitik) ve Cilalı Taş (Neolotik) devirlerindeki oluşumu göz ardı edilmektedir. Bu konudaki arkeolojik buluntuların yanı sıra, Türk mitolojisinin verdiği deliller de söz konusu dönemi aydınlatacak mahiyettedir. Mevcut verilerden hareketle Türk mitolojisini ortaya çıkaran sosyo-kültürel toplumsal yapılanış; Toplayıcı-Avcı, Avcı-Çoban ve Çoban-Tarımcı dönemlerinden geçmiştir. Bir başka ifadeyle, Taş Devri’nin anaerkil karakterli bahçe tarımı ve yerleşik yaşantısının ortaya çıkmasından sonra Tunç Devri’nde ataerkilliğe; boy veya klan düzenine yöneliş olmuş ve bunu, Demir Çağı’yla birlikte “kağanlık” ve ataerkil askerî bir demokrasi ile göçerevli hayat tarzının oluşumu izlemiştir.
19.Soru
Şehnâme’de mâcerâları anlatılan büyük kahramanlardan Giv’in oğlu, Rüstem’in torunu aşağıdakilerden hangisidir?
Cemşîd |
Bijen |
Dârâ |
Dahhâk |
Efrâsiyâb |
Şehnâme’de mâcerâları anlatılan büyük kahramanlardan Giv’in oğlu, Rüstem’in torunudur. Bijen, bir kahramanlık sembolüdür ve daha ziyade Efrasiyab tarafından içine atıldığı kuyuyla birlikte anılır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatın Anka ve Zümrüdanka olarak bilinen kuşun diğer adıdır?
Kartal |
Karakuş |
Simurg |
Phoneix |
Benu |
Divan edebiyatında Ankâ, Zümrüdankâ ya da Sîmurg adlarıyla geçen bu efsanevi kuşun Hint mitolojisindeki “garuda” kuşu, eski Mısırlıların en büyük tanrının formlarından biri olarak kabul ettikleri “benu” kuşunun bir uzantısı olan “phoneix” ve Türklerin milli sembollerinden, kartal, karakuş ve tuğrul gibi yırtıcı kuşlarla ilgisi olabileceği söylenmektedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ