Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları Final 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki eski Türk mitolojiisinde yer alan efsanevi kişiler ve birlikte anıldıkları mitolojik figürlerden hangisi yanlıştır?
Bijen-şeytani güçlerle savaş |
Nuşirevan-adalet |
Cem-kadeh ve içki |
Nemrut-zulüm |
Rüstem-kahramanlık ve yiğitlik |
Şehnâme’de mâcerâları anlatılan büyük kahramanlardan Giv’in oğlu, Rüstem’in t runudur. Bijen, bir kahramanlık sembolüdür ve daha ziyade Efrasiyab tarafından içine atıldığı kuyu ile birlikte anılır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ilk çağda Sofist ve Neoplatonist filozofların mitlerle ilgili düşüncesidir?
Mitleri ahlak ve ruh gerçekliklerinin birer sembolü olarak görmüşlerdir. |
Devlet dininin olağanüstü inançlarının bozulmalarını önlemek ve tarihi gerçeklerin halktan saklanması için mitlerin kullanıldığını öne sürmüşlerdir. |
Kanun koyucuların halkı yönetebilmek, onları iyiye yönlendirebilmek için mitleri uydurduklarını düşünmüşlerdir. |
Dinsel geleneklerin şekillerini değiştirmiş inançlarından biri olarak görmüşlerdir. |
Mitlerin hakikatten bahseden “uydurma” bir açıklama olduğu düşüncesindedirler. |
Sofist ve Neoplatonist filozoflar, mitleri ahlak ve ruh gerçekliklerinin birer sembolü olarak görmüşlerdir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ağaç unsuru ile ilişkilendirilen ve doğu yönünü temsil eden yıldız gruplarından biri değildir?
Erkling |
Kök-luu |
Igaç Yulduz |
Karakuş |
Müşteri Yıldızı |
Gök Ejder “Kök-luu” denilen yıldız grubu ve Ağaç Yıldızı “Igaç Yulduz” ile “Karakuş” denilen Müşteri Yıldızı ve Kuş Yıldız’ları, Doğu yönünü temsil ediyorlar ve Ağaç unsuru ile ilişkilendiriliyorlardı. Doğu önceleri yeşil sonra mavi daha sonraları sarı renk ile sembolize ediliyordu.
4.Soru
Mitoloji ve Yakındoğu edebiyatında sadece aşk ve savaş tanrıçasıyla ilgili bir sembol değildir. O, aynı zamanda karanlığın ve gecenin de sembolüdür. Karanlığı, geceyi, aşk ve savaş tanrıçasını ve dolayısıyla kadını, doğumu, çoğalmayı, hayatı ve ölümü temsil eder, derisi bir sembol haline gelmiş, özellikle insanların maddeye yönelik arzuları ve isteklerine yenilmeyen, yani nefsinin heveslerine kapılmayan, böylece maddeden uzaklaşarak ilahiliğe ulaşan insan iradesini temsil etmiştir.
Yukarıda bahsedilenler aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
Yılan |
Kaplan |
Azazil |
Venüs |
Zülf |
Mitoloji ve Yakındoğu edebiyatında sadece aşk ve savaş tanrıçasıyla ilgili bir sembol değildir. O, aynı zamanda karanlığın ve gecenin de sembolüdür. Karanlığı, geceyi, aşk ve savaş tanrıçasını ve dolayısıyla kadını, doğumu, çoğalmayı, hayatı ve ölümü temsil eden kaplanın derisi bir sembol haline gelmiş, özellikle insanların maddeye yönelik arzuları ve isteklerine yenilmeyen, yani nefsinin heveslerine kapılmayan, böylece maddeden uzaklaşarak ilahiliğe ulaşan insan iradesini temsil eden sembol kaplandır.
5.Soru
Klasik Türk edebiyatında lotus çiçeği neyin sembolüdür?
Aşk |
Savaş |
Para |
Güç |
Gece |
Lotus çiçeği aşkın sembolüdür.
6.Soru
İran Mitolojisinde Aşağıdakilerden hangisi “yedi makam” ya da “yedi merhale” anlamına gelir?
Camasp |
Ferzane |
Ateşdan |
Hefthân |
Ehrimen |
Hefthân, İran ve Turan ülkeleri arasında bulunan, Rüstem ve İsfendiyâr’ın çok büyük tehlikelerle karşı karşıya kalmış oldukları “yedi makam” ya da “yedi merhale”.
7.Soru
Türk boylarında yağmur, kar yağdırdığına ve fırtına çıkardığına inanılan taş aşağıdakilerden hangisidir?
Yada |
Yel Baba |
Etin İççite |
Albas |
Çağılgan İççite |
Türk mitolojisinde en yaygın olarak bilinen taş “Yada” taşıdır. Bu taşın yağmur, kar yağdırdığına ve fırtına çıkardığına inanılır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Platon’un mit tanımıdır?
Tarihi değeri olmayan, güvenilmez söz |
İnsanda düşünce, doğada kanun |
Hurafe, kurmaca |
Gerçek, kutsal |
Gerçeklerle ilişkisiz, uydurma, boş ve gülünç masal |
Aynı nedenlerle filozof Platon miti “gerçeklerle ilişkisiz, uydurma, boş ve gülünç bir masal” olarak niteler.
9.Soru
Mitoloji ve Yakındoğu edebiyatında sadece aşk ve savaş tanrıçasıyla ilgili bir sembol değildir. O, aynı zamanda karanlığın ve gecenin de sembolüdür. Karanlığı, geceyi, aşk ve savaş tanrıçasını ve dolayısıyla kadını, doğumu, çoğalmayı, hayatı ve ölümü temsil eder, derisi bir sembol haline gelmiş, özellikle insanların maddeye yönelik arzuları ve isteklerine yenilmeyen, yani nefsinin heveslerine kapılmayan, böylece maddeden uzaklaşarak ilahiliğe ulaşan insan iradesini temsil etmiştir.
Yukarıda bahsedilenler aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
Yılan |
Kaplan |
Azazil |
Venüs |
Zülf |
Mitoloji ve Yakındoğu edebiyatında sadece aşk ve savaş tanrıçasıyla ilgili bir sembol değildir. O, aynı zamanda karanlığın ve gecenin de sembolüdür. Karanlığı, geceyi, aşk ve savaş tanrıçasını ve dolayısıyla kadını, doğumu, çoğalmayı, hayatı ve ölümü temsil eden kaplanın derisi bir sembol haline gelmiş, özellikle insanların maddeye yönelik arzuları ve isteklerine yenilmeyen, yani nefsinin heveslerine kapılmayan, böylece maddeden uzaklaşarak ilahiliğe ulaşan insan iradesini temsil eden sembol kaplandır.
10.Soru
M.S. 531 ila 579 yılları arasında hükümdârlık yapan, İran’ın Sâsânî sülalesinden, adaletiyle ün salmış hükümdâr aşağıdakilerden hangisidir?
Nûşirevân |
Rüstem |
Siyavuş |
Zâl |
Kahraman |
M.S. 531 ila 579 yılları arasında hükümdârlık yapan, İran’ın Sâsânî sülalesinden, adaletiyle ün salmış hükümdâr Nûşirevân’dır.
11.Soru
Şehname’nin en acıklı anlatılarından biri olan üvey annnesine aşık olmuş kahraman kimdir?
Zal |
Rüstem |
Siyavuş |
Nuşirevan |
Nemrud |
Siyavuş, tıpkı İsfendiyar gibi İran mitolojik tarihinin bahtsız kahramanlarından biridir. Siyavuş’un hikayesi fiehname’nin en acıklı ve tesirli anlatılarının başında geliyor. Üvey annesi Siyavuş’a aşık olmuş, bunu öğrenen Siyavuş Afrasiyab’ın ülkesine kaçmış ve orada feci şekilde öldürülmüştü.
12.Soru
Ömer Seyfettin’i Türk destanlarındaki mitosları güncelleyerek manzumeler yazmaya yönlendiren en önemli etken, aşağıdakilerden hangisidir?
Nev-Yunânîlik arayışlarına karşı çıkma isteği |
Tanzimat dönemi edebiyatına geçiş |
Batı Hümanizmi |
Serveti Fünun Edebiyatına Geçiş |
Divan Edebiyatını tekrar canlandırma isteği |
Ömer Seyfettin’i Türk destanlarındaki mitosları güncelleyerek manzumeler yazmaya yönlendiren en önemli etken, “Nev-Yunânîlik” girişiminin Yunan mitolojisini esas alan sanat anlayışına karşı yerli kaynakları öne çıkarma isteğidir.
13.Soru
Türk mitolojisinde, toplayıcılık ve ilkel bahçe tarımı döneminde kutsanan, kültleşen ve “tabu”laşan ormanın en güçlü ve yırtıcı hayvanı “ayı” nın yerini, avcı-çobanlık döneminde hangi hayvan alır?
Ejderha |
Kartal |
Bozkurt |
At |
Aslan |
Ormanın en güçlü ve yırtıcı hayvanı “ayı” nın yerini “bozkurt” alır. Başka bir ifadeyle, bozkıra yönelen ve yeni bir yapılanışla bozkırı hayat sahası olarak seçen avcı-çoban kültüründe bozkırın canavarı “bozkurt” kutsanır, kültleşir, totemleşir ve tabulaşır. Bozkurt zaman içinde yaratılıştaki “hayvan ata” veya “ana” yahut köken miti olmadan, yol gösteren ve kılavuz kabul edilen kutsal mitolojik kimliğine bürünür. Öte yandan, anaerkil yapıdan ataerkil yapıya dönüşen toplumsal hayat içinde “ana ocağı”nın, “ataocağı” etrafında toplanış sürecinin birden bire gerçekleştiği düşünülmemelidir. Bu bağlamda, avcı-çobanlığa geçenlerin oluşturdukları ve gittikçe genişleyen bu yüzden de ortaya çıkan otlak kavgaları ve sınır çatışmalarının zorunlu kıldığı soy esasına bağlı boy bütünleşmelerinin idarecisi olan “kağanlık” ve “devlet” bu ihtiyaçlardan doğmuştur. Kimin veya kimlerin meşru kağan olabileceği arayışı ortaya “dişi bir bozkurttan” türediğine inanılan “Asena/Aşina Hanedanı” çıkarmıştır.
14.Soru
Divan edebiyatında yılan aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir?
Saç |
Secda |
Zülf |
Cünun |
Keder |
Divan edebiyatında yılan sevgilinin saçıdır. Genel olarak bu benzerlik sevgilinin saçının kıvrım kıvrım ve uzun olmasına dayanmaktadır, çünkü yılan da kıvrılarak hareket eder ve uzundur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 15. ve 16. Yüzyıllarda daha az kullanılan kavramlardan biri değildir?
Bahçe |
Gizli Hazine |
Ab-ı Hayat |
Cennet |
Cehennem |
15. ve 16. yüzyılların ilk yarısından sonra özellikle 16. yüzyılın sonlarından itibaren sevgili anlatımında yukarıda aldığımız örneklerdeki saç-ömür ve saç-yılan dolayısıyla bu kavramların etrafında toplanan âb-ı hayat, cennet, bahçe, gizli hazine gibi kavramlara giderek daha az rastlanmaya başlanmıştır.
16.Soru
Hz. Muhammed’in doğduğu devir hangi hükümdara rastlar?
Rüstem |
Zal |
Cem |
Nuşirevan |
Bijen |
Hz. Muhammed Nûşirevân devrinde doğmuştur. Pek de doğru kabul edilmeyen bir hadise göre Hz.Peygamber: “Ben âdil bir hükümdar devrinde doğmakla iftihar ederim” demiştir.
17.Soru
Hüsrev’in yağız atı aşağıdakilerden hangisidir?
Gülgün |
Şebdiz |
Azazil |
Çarh |
İstiğna |
Hüsrev’in yağız atının ismi Sebdiz’ dir.
18.Soru
I.Tavus
II.Şahin
III. Horoz
IV.Atmaca
V.Kanarya
Verilenlerden hangileri güneşin mitolojik sembolü olarak kullanılmıştır?
I, IV, V |
II, III |
I, II, III |
III, IV, V |
Hepsi |
İslâm kaynaklarında da güneşin mitolojik sembollerinden birinin kartal olduğunu tespit ediyoruz. Güneş, bir kartala ve kartal türüne mensup bâz, şahbâz, “şahin, doğan” gibi kuşlara benzetilmiş; ayrıca tavus ve horoz da onun sembolleri arasına girmiştir.
19.Soru
Erteng ne demektir?
Klasik İran edebiyatı |
Mezopotamyanın güneyinde bir şehir |
Sevgilinin güzelliği |
Nakkaşlık |
Mani’nin resim mecmuası |
Manin’nin resim mecmuasına Erteng, Erjeng, Engelyun ve Nigar isimleri verilmiştir.
20.Soru
“Kisra” lakablı hükümdar aşağıdakilerden hangisidir?
Keyhüsrev |
Nemrut |
Rüstem |
İskender |
Nûşirevân |
M.S. 531 ila 579 yılları arasında hükümdârlık yapan, İran’ın Sâsânî sülalesinden, adaletiyle ün salmış bir hükümdârdır. Rivâyetlere göre, Kisra lakabı ilk defa bu kişiye verilmiştir. Adaletiyle efsanelere karışmış büyük bir hükümdâr olan Nûşirevân, hem adaleti hem de yaptırmış olduğu ünlü saraylar ve bu sarayların tâklarıyla meşhur olmuş bir hükümdârdı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ