Türk halk şiirinde ezgi ile söylenen her türlü şiire türkü denir. Türküler, toplumsal
ve kişisel konularla ilgilidir. Deprem, ölüm, kahramanlık, sevgi, ayrılık gibi
sebepler türkülerin oluşumuna zemin hazırlar. Halkın olaylar karşısındaki tepkileri, acıları, nefretleri veya sevinçleri türkülere yansır. Türküler, anonim şiirlerdir.

Hadis Hz. Muhammed'in sözlerini ve davranışlarını inceleyen bir ilimdir.

Gibb, manilerin mısra saysını ve kafiye düzenini rubailere benzetmektedir.

Bu eser Risaletü'n-Nushiyye'dir.

“Ak güvercin olaydım

Yol üstüne konaydım

Gelip geçen yolcudan

Ben yârimi soraydım” manisinde 4+3 durak yapısı kullanılmıştır. Şöyleki;

“Ak güvercin / olaydım (4+3 =7)

Yol üstüne / konaydım

Gelip geçen / yolcudan

Ben yârimi / soraydım”

Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatının aslî temalarını kısaca şu ana başlıklar altında toplayabiliriz: Allah’ın birliği, Peygamberler, Din ve tasavvuf büyükleri, Dinî inanç, Vecd, Tasavvufî aşk, İnsan-ı kâmil, Dünyanın fâniliği, NeŞs, neŞs terbiyesi, Ferdî ahlak ve toplum ahlak, Velâyet, Şeyh-mürid, Ricâlü’l-gayb, Kerâmet, Zikir, Zühd, Hâlvet, Ehl-i beyt,. Tayy-i zaman tayy-i mekân,. Çile-erbâin.

Seçeneklerde verilen ağıt, yuğ, sagu ve mersiye ölüm ve yas üzerine söylenen şiirleri ifade ederken, Garip ise Aşık Garip ile sevgilisi Şah Senem arasındaki aşkı anlatan uzun ezgilerdir.

Şah İsmâil, hem Divân tarzında, hem halk şiiri, hem de dini-tasavvufi Türk Edebiyatı sahasında muhtelif türlerde şiirler söyleyen, asıl şairlik yönünü de bu tür şiirleriyle sağlamıştır. Anadolu’daki Şii-Alevî kesimi üzerinde bu şiirleri vesilesiyle ortaya koyduğu tesiri ve imajı bugün de devam eden bir şair ve devlet adamıdır. Hatayî, Habîbî, ve Nesîmî tesirinde yetişmişler şair olması sebebiyle hurûfi inanışların etkisi altında da kalmıştır.

Günümüzde halk şiiri örneklerinde kafiye sondadır, ancak özellikle eski Türk şiiri döneminde mısra sonlarının yanı sıra mısra başı kafiyesi de kullanılmıştır. “Altay aliterasyonu” adının da verildiği bu kafiye türüne aşağıdaki metinde görüldü- ğü gibi Dîvânü Lûgati’t-Türk’te de rastlanmıştır. “Kıkrıp atıg kemşelim Kalkan süngün çomşalım Kaynap yana yumşalım Katgı yagı yuwılsun” (Tekin 1989: 36).

Harezm bölgesinde yaşamış ve Ahmed Yesevî’nin en sadık müridi olmuş ve hikmetleriyle hem Yesevî’nin ‘Hikmet geleneği’ni sadıkâne bir şekilde devam ettirmiş olan mutasavvıf şair HAkim Süleyman Ata'dır.

Bilindiği gibi türkü (Türk), varsağı (Varsak) ve bayatı (Bayat) kelimeleri bazı boylara özgü ezgileri veya şiirleri karşılamak için kullanılmaktadır.

Tevhîd: Dinî-Tasavvufî Halk şiirinde Allah’ın varlığı ve birliği üzerine yazılmış şiirlere “tevhîd” denir. Bu şiirlerde kaside, gazel ve mesnevi gibi nazım şekilleri kullanılmıştır. Tevhîdlerin muhtevasında ayet ve hadisler yer alır. Diğer bir ifadeyle ayet ve hadisler aynen, mealen veya telmihen tevhîdlerde kullanılmıştır. Kısacası tevhîd türündeki şiirlerde dini olarak Allah’ın varlığı, birliği ve sıfatları, tasavvufi olarak ise kenz-i mahfî ve vahdet-i vücut ele alınır. Ayrıca tevhîdlerde insanın Allah’ı algılayış şekli, tevhîd makamları, vahdet-kesret ilişkisi ve yaradılış gibi konular da yer alır.

Bu tür bilmeceler "Çeşitli Bilmeceler" başlığı altında yer almaktadır.

Derleme yoluyla yazılan ilk eser Divanu Lugati't-Türk'tür. 

Kaşgarlı, Türk coğrafyalarında konuşulan dili öğrenebilmek için Çin’den Kırım’a kadar olan bölgeyi gezmiştir. Türk boylarına düzenlediği bu seyahati sırasında Türk dili, edebiyatı ve yaşamıyla ilgili notlar alıp malzemeler toplayan Kaşgarlı, uzun bir araştırma ve toplama faaliyetinden sonra meşhur eseri Divanü Lugati’t-Türk’ü 1074 yılında tamamlamıştır.

Dil-güşa Kaygusuz Abdal'ın Vahdet-i Vücud'u anlatan Mesnevisi ile başlayan eseridir.

Şiir ve nesirde uyum sağlamak için söz başlarında ve ortalarında aynı ünsüzün veya hecelerin tekrarlanmasına aliterasyon denir.

Zeybek kırık havalardan biridir.

Bozlak, divan, zeybek ve horon türkülerin ezgileri açısından gruplandırılması sonucu elde edilmiş türlerdir. Kavuştak ise türküde bentler dışında kalan kısımlara verilen isimdir.

Söğük: Eski Oğuzlarda şölenlerde kesilen kurbanın parçasına verilen ad. Şeytan: Eski Oğuzların kurban kesmek ve eğlenmek amaçlı düzenledikleri bir tören. Kopuz: Oğuz Türklerinde ozanların kullandıkları müzik aleti. Sıgır: Eski Oğuzların av törenleri. Yuğ: Eski Oğuzların ölüm ve yas törenlerine verilen ad.