Türk Halk Şiiri Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Seçeneklerden hangisi Türk halk şiirinin İslamiyet öncesi ve sonrası diye iki kısma ayrılmasının nedenlerinden birisidir?
Halk şiirinin asıl gelişimini İslamiyetten sonra yaşaması |
İslamın kurallarının şiir üzerinde kısıtlayıcı etkisi olması |
İslamiyetin Türk kültüründe köklü değişiklikler yapması |
Şiirin dini yaymada bir araç olarak kullanılması |
Arapçanın halk şiiri üzerindeki etkisi |
Türk halk şiiri İslâmiyet öncesi ve sonrası olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Böyle bir ayrıma gidilmesinde, şüphesiz İslâmiyet’in Türk kültüründe köklü değişiklikler yapmasının etkisi vardır. İslâmiyet sonrasındaki halk şirinin tasnifinde yer alan Anonim Halk şiirini, din ve medeniyet değişikliği bağlamında oluşmuş ve kronolojik olarak tarihsel süreçle ilgili bir küme olarak değerlendirmek zordur.
2.Soru
“Tarih dahi yidi yüz yidi idi Yûnus canı bu yolda kodı idi”
Dizeleri ne anlatır?
Yunus Emre’nin doğumunu |
Yunus Emre’nin Eser sayısını |
Yunus Emre’nin mürid sayısını |
Yunus Emre’nin evlendiği tarihi |
Yunus Emre’nin ölümünü |
Yûnus Emre’nin vefat tarihi hakkında günümüze kadar muhtelif görüşler ileri sürülmüş ise de, Adnan Sadık Erzi’nin bulup yayımladığı belgeyle bu tartışmalar biraz bitmiş görünmektedir. “Tarih dahi yidi yüz yidi idi Yûnus canı bu yolda kodı idi”.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir edebiyat ürününün adı değildir?
Soğdca |
Koşuk |
İlahi |
Destan |
Bilmece |
Soğdca Hint-Avrupa dil ailesine mensup İran kökenli antik bir dil.
4.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Kaygusuz Abdal’ın manzum eserleri arasında yer almaz?
Gülistân |
Gevhernâme |
Mesnevî-i Baba Kaygusuz |
Budalanâme |
Minbernâme |
Budalanâme, Kaygusuz Abdal’ın “akl-ı maâş, akl-ı maâd, nefsi bilmek, gönül, mürşid...” gibi tasavvufî meseleler anlatıldığı mensur eseridir.
5.Soru
İslamiyet öncesi Türk şiiri ile Dini-Tasavvufi halk şiiri arasında aşağıdakilerden hangisi bakımından farklılık görülür?
Kafiye |
Dil |
Muhteva |
Vezin |
Üslup |
Dini-tasavvufi halk şiiri İslamiyet öncesi Türk şiirinden kafiye, vezin, üslup ve dil unsurları yönünden etkilenmiştir. Fakat içerik bakımından farklılıklar görülmektedir.
6.Soru
Hem Divan tarzında, hem halk şiiri, hem de dini- tasavvufi Türk Edebiyatı sahasında muhtelif türlerde şiirler söyleyen , şair ve devlet adamı aşağıdakilerden hangisidir?
Devlet Mehmed Âzâdî |
Şah İsmail Safavî Hatayî |
Süleyman Hakim Ata |
Mahdumkulu |
Ahmed Yesevî |
Hem Divan tarzında, hem halk şiiri, hem de dini- tasavvufi Türk Edebiyatı sahasında muhtelif türlerde şiirler söyleyen , şair ve devlet adamı Şah İsmail Safavî Hatayî
7.Soru
“XIII. yy. sonlarıyla XIV. yy. başlarında yaşadığı öne sürülmektedir. Bir rivayete göre Hacı Bektaş Velî müritlerinden olan Said Emre, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden Sadeddin adlı kişidir.” Yukarıda sözü edilen mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
Said Emre |
Pir Sultan Abdal |
Şeyyad Hamza |
Mahdumkulu |
Yunus Emre |
Said Emre’nin XIII. yy. sonlarıyla XIV. yy. başlarında yaşadığı öne sürülmektedir. Bir rivayete göre Hacı Bektaş Velî müritlerinden olan Said Emre, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden Sadeddin adlı kişidir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dini-Tasavvufi Halk Şiirinin belli başlı nazım şekillerindendir?
İlahi |
Hilye |
Mani |
Hikmet |
Devriye |
Dini-Tasavvufi Halk Şiirinin belli başlı nazım şekilleri; koşma, mani, kaside, gazel, mesnevi, murabba, terci-i bend, terki-i bend, kıt'a,tuyuğ, müstezâd,
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Halk şiirinde kullanılan aruzlu nazım şekillerinden biri değildir?
Satranç |
Divan |
Vazn-i aher |
Kalenderi |
Terkib-i bend |
Terkib-i bena aruzla yazılan bir nazım şekli olmasına rağmen halk şiirinde kullanılmayan bir nazım şeklidir.
10.Soru
“Karanfil oylum oylum
Uyuyor benim oğlum
Eğer oğlum uyursa
Şen olur benim gönlüm”
Yukarıdaki şiirin nazım türü aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Türkü |
Mani |
Ağıt |
Koşma |
Ninni |
Şiirin nazım türü ninnidir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yûnus Emre’nin şiirlerinde kullandığı mahlaslardan biri değildir?
Âşık Yûnus |
Bî-çare Yûnus |
Miskin Yûnus |
Sadık Yûnus |
Tapduk Yûnus |
Yûnus Emre, dünden bugüne kaynaklarda bu isimle tanınmış ve tanıtılmıştır. Yûnus Emre’den bahseden kaynaklarda; Hacı Bektaş Velayet-nâmesi, Lamiî’nin Nefahat Tercümesi, Mecdi’nin ?akayık Tercümesi ve Âşık Çelebi’nin Meşairü’ş-?uara’sında onun ismi daima “Yûnus Emre” olarak geçmektedir. Hatta şairimiz, bazı beyitlerinde kendi adının “Yûnus” olduğunu söyler. Yûnus Emre, şiirlerinde mahlas olarak; “Yûnus, Yûnus Emre, Âşık Yûnus, Bî-çare Yûnus, Miskin Yûnus, Derviş Yûnus, Koca Yûnus, Tapduk Yûnus Dedem...” gibi adlar kullanmaktadır.
12.Soru
“XIII. yüzyılın sonu ile XIV. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Horasan’dan geldiği, Antalya’nın Elmalı Kazası Tekke Köyü’nde dergâhını kurduğu ve burada Anadolu’yu aydınlatacak “Alp-Erenler”ler yetiştirdiği bilinmektedir.”
Yukarıda sözü edilen XIV. yüzyılda yaşamış mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
Abdal Mûsâ |
Kaygusuz Abdal |
Hacı Bektaş Velî |
Mehmed Gaybî |
Said Emre |
Abdal Mûsâ (Güzel 1999), XIII. yüzyılın sonu ile XIV. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Horasan’dan geldiği, Antalya’nın Elmalı Kazası Tekke Köyü’nde dergâhını kurduğu ve burada Anadolu’yu aydınlatacak “Alp-Erenler”ler yetiştirdiği bilinmektedir. Abdal Mûsâ’nın vefatından sonra, onun hayatı etrafında teşekkül eden menkıbeler günümüze kadar fazla bir incelemeye tâbi tutulmadan gelmiştir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi DinÎ İnanç ve TasavvufÎ düşüncelerle ilgili yazılan Türlerdir.?
Mersiye |
Methiye |
Mansurname |
Vucutname |
Faziletnâme |
Vucudnâme, Devriye, Hikmet, Nutuk, Nasihatnâme, Vasiyetnâme, Şathiye Nevruznâme, Tarikatnâme Dinî İnanç ve TasavvufÎ düşüncelerle ilgili yazılan türlerdir.
14.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi Kaygusuz Abdal’ın manzum eserlerinden biridir?
Harname |
Şehname |
Gevhername |
Hüsn’ü Aşk |
Budalaname |
Şehname Firdevsi’nin, Harname Şeyhi’nin, Hüsn’ü Aşk Şeyh Galip’in eserleridir. Gevhername Kaygusuz Abdal’ın manzum (şiir tarzında düzenlenmiş eser) bir eseri iken Budalaname Kaygusuz Abdal’ın mensur (Cümle esasına göre yazılmış eser) bir eseridir.
15.Soru
Halk şiirinde varolan bir şiire sonradan eklenen ve asıl mısradan daha kısa olan mısralara ne ad verilir.
Zincir |
Ayak |
Ziyade |
Musammat |
Yedek |
Halk şiirinde varolan bir şiire sonradan eklenen ve asıl mısradan daha kısa olan mısralara 'artmış, eklenmiş' anlamında ziyade adı verilir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “ din büyüğü, tarihe geçmiş ünlü kişinin hayatı, olağanüstü davranışlarıyla ilgili anlatı” anlamına gelen kelimedir?
Ozan |
Menkabe |
Hikmet |
Postnişin |
Makalat |
Postnîşîn: Postta oturan, tekkenin şeyhi. Makalât: Hacı Bektaş Velî’nin tasavvufî içerikli eseri.Hikmet: Ahmet Yesevî’nin şiirlerine verilen ad. Menkabe: Din büyüklerinin ve tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili anlatı. Ozan: Oğuzlarda kopuzla şiir söyleyip destan anlatan sanatçı.
17.Soru
“Şu dağlar garip dağlar
İçinde garip ağlar
Kimse garip ölmesin
Garip için kim ağlar?
Ağlarsa anam ağlar
Küsûru yalan ağlar.” (Gözaydın 1989: 13)
Dizeleri aşağıdakilerden hangisine bir örnektir?
Tam Mani |
Cinaslı Mani |
Yedekli Mani |
Fehleviyyat |
Rubai |
Yedekli / Artık Maniler: Bu manilerin mısra sayıları dörtten fazladır. Mısra sayıları arttırılarak oluşturulan bu manilerin cinaslı manilerden ayrılan yönü, kafiyede cinasın bulunmamasıdır. “Şu dağlar garip dağlar İçinde garip ağlar Kimse garip ölmesin Garip için kim ağlar? Ağlarsa anam ağlar Küsûru yalan ağlar.” (Gözaydın 1989: 13)
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “kavuştak” tekniğine sahiptir?
Mani |
Türkü |
Ağıt |
Tekerleme |
Bilmece |
Türkülerin ayırıcı özelliği, “kavuştağa” sahip olmalarıdır. Türkülerin aynen tekrar edilen mısraları anlamına gelen kavuştak, türkülere özel bir şiir tekniğidir.
19.Soru
Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın ilk örnekleri hangisidir?
Makalat/Fakr-name |
Divan-ı Hikmet/ Kutadgu Bilig |
Ahir Zaman Kitabı/ Meryem Kitabı |
Vagz-ı Azad/ Bakırgan Kitabı |
Hekayatı Cabir Encar/ Rubagıyet Ezruyı ve Doga |
Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın ilk örneği Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’i ve Ahmed Yesevî’nin Divân-ı Hikmeti’idir. Özellikle Kutadgu Bilig’in, bu edebiyatın Ahmed Yesevî’den önce ilk eseri olduğu söylenebilir.
20.Soru
Türkü de tekrarlanan kısımlara ne ad verilir.?
Bent |
Kavuştak |
Kerem |
Bozlak |
Ferfene |
Türkü de tekrarlanan kısımlara kavuştak denir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ