Türk Halk Şiiri Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi muhteva özelliklerinden daha çok şekil özellikleriyle öne çıkan, abartılı bir anlatım üslubuna sahip, insanları eğlendirme, dil gelişimlerini sağlama ve bazı halk edebiyatı türlerinde anlatıya giriş yapma gibi işlevleri yerine getiren mensur, manzum veya yarı manzum halk edebiyatı ürünlerine verilen isimdir?
Türkü |
Tekerleme |
Bozlak |
Mani |
Ninni |
Tekerleme, muhteva özelliklerinden daha çok şekil özellikleriyle öne çıkan, abartılı bir anlatım üslubuna sahip, insanları eğlendirme, dil gelişimlerini sağlama ve bazı halk edebiyatı türlerinde anlatıya giriş yapma gibi işlevleri yerine getiren mensur, manzum veya yarı manzum halk edebiyatı ürünleri.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet sonrası Türk edebiyatı sınıflandırmalarından biri değildir?
Anonim halk edebiyatı |
Dini tasavvufi halk edebiyatı |
Doğu uygarlığı etkisindeki Türk edebiyatı |
Batı uygarlığı etkisindeki Tük edebiyatı |
Âşık tarzı halk edebiyatı |
Fuat Köprülü, Türk edebiyatını öncelikle İslâmiyet öncesi ve sonrası olarak, İslâmiyet sonrasındaki Türk edebiyatını ise “Anonim Halk Edebiyatı”, “Dinî-Tasavvufî Halk Edebiyatı” ve “Âşık Tarzı Halk Edebiyatı” olmak üzere üç kısma ayırmıştır. Ayrıca Köprülü, yakın dönemdeki edebiyatı da “Batı Uygarlığı Etkisindeki Türk Edebiyatı” olarak nitelendirmiştir. Doğu uygarlığı etkisindeki Türk edebiyatı sınıflandırması mevcut değildir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın aslî temaları arasında yer almaz?
Allahın birliği |
Nefis terbiyesi |
beşeri aşk |
velayet |
vecd |
Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı’nın aslî temaları arasında beşeri aşk değil tasavvufi aşk yer alır.
4.Soru
Belli kurallara göre düzenlenmiş, kulağa hoş gelen ses dizisine ne ad verilir?
İşlev |
Nağme |
Ezgi |
Güfte |
Makam |
Halk şiirini, yazılı şiir geleneklerinden farklı kılan en önemli husus, ezgidir. Halk kültüründe şiirler, genellikle ezgili bir biçimde icra edilir. Özellikle Âşık şiirinde bu ezgiler, nazım türlerini belirlemiştir. Belli bir kurallara göre düzenlenmiş, kulağa hoş gelen ses dizisine ezgi denir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi/hangileri aşık şiirlerinde kullanılan nazım şekilleri arasında yer almaz?
Koşma |
Destan |
Mani |
Semai |
Ninni |
Âşık şiirinde kullanılan nazım şekilleri, “koşma”, “destan” ve “mani”dir. Bu şiir geleneğinde “Güzelleme”, “Koçaklama”, “Taşlama”, “Semai”, “Varsağı”, “Destan” gibi çeşitli nazım türleri de bulunmaktadır.
6.Soru
I. Varsağı
II. Divan
III. Selis
IV. Satranç
V. Semai
Yukarıdaki nazım şekillerinden hangileri aruzludur veya aruzlu olabilir?
I ve II |
I, II ve III |
II, III, IV ve V |
I, II ve IV |
I, III, IV ve V |
Divan şiirleri, Âşık fiiirinde aruz ölçüsünün Fâliâtün / Fâliâtün / Fâliâtün / Fâilün kalıbı ile söylenen ve âşıklar arasında “divânî” olarak bilinen şiirlerdir. Divan, bir nazım türüdür. Bu tür, gazel, murabba, mahammes, müseddes, musammat gibi bazı nazım şekillerini kullanır. Divanların kendine özgü bazı ezgileri vardır. Aruzlu türler arasında yer alan selis, aruz ölçüsünün Feilâtün (Fâilâtün) / Feilâtün / Feilâtün / Feilün kalıbıyla yazılan şiirlerdir. Selisler, divanlarla benzer nazım şekillerini kullanırlar. Hecenin on beşli şekliyle de uyumlu olan bu şiirler de özel ezgilerle icra edilirler. Âşıkların aruz ölçüsüyle yazdıkları veya söyledikleri diğer bir tür satrançtır. Daha çok on dokuzuncu yüzyılda karşımıza çıkan satrançların sayısı da oldukça azdır. Aruz vezninin Müfteilün / Müfteilün / Müfteilün / Müfteilün kalıbında yazılan satrançlar hecenin 8+8=16’lı şekliyle uyum gösterir. Özel bir ezgiyle okunan bu şiirlerde iç kafiye vardır. Beyitler, içerideki kafiyeli bölümlerden bölündüğünde dörtlük şekline dönüşür. Bu yönüyle bazı araştırmacılar, satrançların hece ölçüsüne sayalı bir tür olabileceğini de ileri sürmüşlerdir. Satrançlar, gazel, murabba, muhammes ve müseddes şekillerinde kaleme alınmışlardır. Âşık şiirinde heceli semailer olduğu gibi aruzlu semailer de vardır. Bu şiirler, aruzun Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün kalıbında gazel, murabba, muhammes ve müseddes nazım şekilleriyle ve aynı zamanda özel ezgilerle okunurlar. Hece ölçüsünün 8+8=16’lı şekliyle de uygunluk gösteren semailerin musammat ve yedekli örnekleri de bulunmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk şiirinde ağıtlara verilen addır?
Sagu |
Yuğ |
Mersiye |
Lavik |
Şin |
İslamiyet öncesi Türk şiirinde ağıtlara verilen genel ad Sagu'dur. Bu türün en bilinen örneği Alp Er Tunga Sagusu'dur.
8.Soru
I. Halk edebiyatının şekil, konu, muhteva ve işlevleri açısından sınırları tam olarak çizilememiş türlerindendir.
II. Tekerlemelerin oluşumunda Şamanizm’in de etkili olduğu düşünülmektedir.
III. Türkiye’de bir tür olarak kabul görürken Türkiye dışındaki Türk
topluluklarında böyle bir durumdan bahsetmek oldukça güçtür.
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri tekerlemeler için söylenebilir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Halk edebiyatının şekil, konu, muhteva ve işlevleri açısından sınırları tam olarak çizilememiş türlerindendir. Tekerlemelerin oluşumunda Şamanizm’in de etkili olduğu düşünülmektedir.Türkiye’de bir tür olarak kabul görürken Türkiye dışındaki Türk topluluklarında böyle bir durumdan bahsetmek oldukça güçtür.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir uzun hava çeşidi değildir?
Bozlak |
Kerem |
Divan |
Hoyrat |
Ağıt |
Ağıt bir uzun hava değildir.
10.Soru
Türk dilini mükemmel kullanarak Türk edebiyatını ve Türk dilini abideleştirmiş olan Yunus Emre'nin takipçisi mutasavvıf kimdir?
Mevlana |
Ahmed Yesevi |
Said Emre |
Kaygusuz Abdal |
Abdal Musa |
Kaygusuz Abdal Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı'nın Anadolu'da Yunus Emre'den sonraki en önemli temsilcisi kabul edilmektedir.
11.Soru
Kaygusuz Abdal’ın “akl-ı maa^ş, akl-ı maa^d, nefsi bilmek, gönül, mürşid...” gibi tasavvufi^ meseleleri ele aldığı eser, aşağıdakilerden hangisidir?
Kaygusuz Abdal’ın “akl-ı maa^ş, akl-ı maa^d, nefsi bilmek, gönül, mürşid...” gibi tasavvufi^ meseleleri ele aldığı eser, aşağıdakilerden hangisidir?
Gülistan |
Gevhername |
Minbername |
Budalaname |
Kitab-ı miglate |
Budalaname, Kaygusuz Abdal’ın “akl-ı maa^ş, akl-ı maa^d, nefsi bilmek, gönül, mürşid...” gibi tasavvufi^ meselelerin anlatıldığı eserdir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kaygusuz Abdal'ın Manzum eserlerindendir?
Budalanâme |
Vücûdnâme |
Kitab_ı Miglâte |
Risâle_i Kaygusuz Abdal |
Divan |
Divân,Gülistan, Gevhernâme, Minbernâme, Mesnevî Baba Kaygusus Kaygusus Abdal'ın manzum eserleridir.
13.Soru
Fuat Köprülü’ye göre Türk halk şiirinin kökeni aşağıdakilerden hangisine dayanmaktaydı?
Düğün törenleri |
Dini törenler |
Devlet toplantıları |
Savaşlar |
Boylar arası ticaret |
Köprülü Türk edebiyatının menşei adlı incelemesinde ilk şiirlerin dini törenlerde karşımıza çıktığını belirtmektedir. Dolayısıyla şiirin kökeninin şamanların müzik eşliğinde icra ettiği dini eserlere dayandığını ileri sürmektedir.
14.Soru
Dini-Tasavvufi Halk şiirinde Türk Halk edebiyatı ile ortak nazım türü aşağıdakilerden hangisidir?
Gazel |
Koşma |
Müstezad |
Murabba |
Kaside |
Dini-Tasavvufi Halk şiirinde Türk Halk edebiyatı ile ortak nazım şekilleri Mani ve Koşma'dırç
.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya’da gelişen dini-tasavvufi Türk edebiyatının temsilcilerinden biri değildir?
Ahmed Yesevi |
Mansur Ata |
Mahtumkulu |
Hakim Süleyman Ata |
Aziz Mahmud Hüdayi |
Aziz Mahmud Hüdayi Anadolu coğrafyasında yetişmiş mutasavvıf şairdir.
16.Soru
İslamiyet sonrası halk şiirinde 'Ağıt' adıyla söylenen ölüm temalı şiirlere İslamiyet öncesinde ne ad verilmektedir?
Sögük |
Devriyye |
Sagu |
Koşuk |
Sığır |
İslamiyet öncesinde ölüm temalı şiirlere 'sagu' denilmektedir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dinî inanç ve Tasavvufî düşüncelerle ilgili yazılan türlerden biri değildir?
Ramazanname |
Vücudname |
Devriyye |
Vasiytname |
Hikmet |
Ramazanname İslamın beş şartı ile ilgili yazılan türlerden biridir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi halk şairlerinin kullandıkları aruzlu şiir türlerinden biri değildir?
Vezn-i Aher |
Kalenderi |
Şathiyye |
Divan |
Selis |
Şathiyye aruz vezni ile ilgili bir tür değil, konusu itibariyle taşlama mahiyetindeki şiirlerdir ve heceyle yazılırlar.
19.Soru
Oğuz Türklerinin Şeylan adı verilen törenlerinin içeriği aşağıdakilerden hangisidir?
Eski Türklerde yaşam biçimi dikkate alındığında avın toplum içindeki bütünleştirici konumuna değinen geleneksel av törenidir. |
Bir kurbanın verildiği ve Oğuz boyları arasında önceden belli bir sisteme göre paylaşıldığı törendir. |
Eski Türklerde ölen kişinin ardından düzenlenen cenaze merasimidir. |
Eski Türklerde düzenlenen düğün merasimidir. |
Eski Türklerde düzenlenen ad verme merasimidir. |
Oğuz Türklerinin kurban törenlerine verilen addır. Kesilen kurbanın Oğuz boyları arasında önceden bilinen bir sisteme göre dağıtılması her boyun bir bütünün parçası olduğunu ve boyların bir bütünü oluşturduğunu temsil eder.
20.Soru
Halk şiirinin unsurları ve tarihsel gelişimi ile ilgili olarak seçeneklerden hangisi doğrudur?
Köklü bir tarihsel geçmişi ve geniş bir coğrafi etkisi vardır. |
Kendi kültürel özellikleri içerisine sıkışıp kalmıştır. |
Şairi belli olmayan anonim ürünler halk şiirinin yegane eserleridir. |
Dini inanışlar ve ritüllerle şekillenmiş bir şiir yaklaşımıdır. |
Göçebe kültürünün etkileriyle şekillenmiş yalın şiirlerden oluşur. |
Halk şiirinin kavramının içeriği konusunda araştırmacılar arasında bazı farklı yaklaşımlar olmakla birlikte, genel bir kabul olarak İslâmiyet öncesi Türk şiiri ile İslâmiyet sonrasında gelişen Dinî-Tasavvufî Halk fiiiri ve Âşık fiiiri gibi şairi belli bazı şiirler ve mani, ninni, türkü gibi anonim ürünler bu kapsamda ele alınmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Türk halk şiirinin köklü bir tarihsel geçmişi ve bu tarihsel geçmişin yaşandığı bir o kadar da geniş coğrafyası vardır. Türklerin dünya üzerindeki en eski ve hareketli kavimlerden biri olarak tarih boyunca geniş bir coğrafyaya yayıldıkları dikkate alınırsa, bu durumun doğal bir sonuç olduğu ortaya çıkacaktır. Doğudan batıya doğru sürekli bir ilerleme gösteren Türklerin şiiri, doğal olarak farklı renklerle bezenmiş ve tarihin belirli dönemlerinde çeşitli adlarla anılmıştır. Türk halk şiirinin, temasta bulunulan kültürlerin ve dinlerin de tesiriyle yeni oluşumlara açık bir yapı kanmış olmakla birlikte tarih boyunca değişmeyen ortak bir geleneksel dokuyu koruyup bugüne taşımayı başardığını da söyleyebiliriz. Hangi dönemde olursa olsun Türk halk şiirinin özgün ölçü, kafiye, nazım birimi ile şekillenen nazım biçimleri ile ortak duygulanışları ifade eden nazım türleri olmuştur. Bu bakımdan Türk halk şiiri, değişik devirler, zümreler ve kültürel etkileşimlerle bazı çeşitlenmelere uğramakla birlikte özünü ve özgünlüğünü koruyarak günümüze ulaşmayı başarabilmiş bir gelenektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ