Ninnilerde muhtevadan çok ezgi ön plana çıkar. Ninniler genellikle mani nazım şekliyle söylenirler. Ninniler, söylenilen kişiye göre bazı farklılıklar gösterirler.

Garip uzun hava türlerinden biridir.

Eski Oğuzların kurban kesmek ve eğlenmek amaçlı düzenledikleri bir törene Şeylan denir.

İlk yazılı metinlerin Uygurlarla beraber ortaya çıkması

Tekerlemelerde bazı düşünceler ve hayaller, abartma, şaşırtma ve güldürmeye dayalı bazı söz kalıpları içinde art arda sıralanır. Tekerlemelerdeki düşünce nazım unsurlarıyla aktarılır. Tekerlemelerde belli bir konu yoktur.

Karacaoğlan dışındaki halk şairlerinin aruz vezni ile söylemiş olduğu çok şiir vardır.

Ki-çü dışındakiler ilk dönem Türk şairleridir.

Uygur döneminden kalma halk şiiri örnekleri, Doğu Türkistan’da Maniheist ve Budist Uygur kültür ortamlarında ortaya çıkmıştır. Uygurlar daha Moğolistan bölgesinde iken Maniheizm’i kabul ettiklerinden şiirlerin en eskileri Maniheist çevrelerde yaratılmışlardır.

Orta Asya’da Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının temsilciliğini başlangıçta; Necmeddin Kübra, Yusuf Hemedani, Cafer Sadık, Yusuf Has Hacib, Ahmed Edib Yükneki, Ahmed Yesevi, Mansur Ata, Muhammed Danişmend, Hakîm Süleyman Ata (öl. 1186), Abdulhalik Gücdevani, Nasuriddin Rabgûzî, ?ah İsmâil Safavî/Hatayî, Devlet Mehmed Âzadî, Mahdumkulu yapmışlardır. Onların bu konulardaki eserleri oldukça zengin bilgilere sahiptir.

Genellikle mani ve koşma nazım şekillerinde, uzun ve kırık hava ezgileriyle söylenen ağıtlarda, ölenin geride bıraktığı boşluk, birlikte yaşanan günlerin hatıraları, dostluk, iyilik, cesaret, düşmanlık ve merhamet gibi konular dile getirilir. Ağıtlar, ölenin ruhunu onu överek rahatlatmak ve geride kalanları teskin etmek için söylenmiş lirik şiirlerdir.

Dini-Tasavvufi Halk şiirinde Allah hakkında yazılan şiir türleri Tevhid, İlahi, Münacaat, Elifname'dir.

Şiirde en küçük anlam bütünlüğünü sağlayan ve kendi içinde bağımsız bir dize topluluğuna Nazım Birimi denir.

 Na’t: Türk edebiyatnda Hz. Muhammet’i övmek için yazılan eserlere na’t adı verilir. Bunun yanı sıra diğer peygamberler, halifeler, veliler ve din büyükleri hakkında yazılan na’tlar da vardır. Hemen bütün nazım şekillerinde yazılabilen na’tlarda Hz. Muhammet’e duyulan sevgi ve saygı dile getirilir. Yunus Emre, Süleyman Çelebi, Aziz Mahmut Hüdâî gibi şairler na’t türünde güzel örnekler vermişlerdir.

Nazım şeklinin unsurları kafiye örgüsü, nazım birimi, vezin ve şiirin hacmidir. Şiirdeki mısraların kümelenme şeklinden oluşan kafiye örgüsü ise nazım şekilleri için ayırıcı bir özellik konumundadır.

şekil olarak tekerlemeler, “mensur”, “yarı manzum” ve “manzum” olmak üzere üç kısımda değerlendirilir.