Türk Halk Şiiri Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ninni tasnifinde kullanılan bir ana grup değildir?
Dini bayram ve törenlerle alakalı ninniler |
Tehdit ve Korkutma mahiyetinde ninniler |
Ayrılık ve gurbet ifade eden ninniler |
Şikayet ve teessür ifade eden ninniler |
Efsane ve ağıt türünden ninniler |
1. Dini, kutsi ve fikri mahiyette ninniler 2. Efsane ve ağıt türünden ninniler 3. Dilek ve temenni mahiyetinde ninniler 4. Sevgi ve alâka ifade eden ninniler 5. Övgü ve Yergi Mahiyetinde Ninniler 6. Şikâyet ve teessür ifade eden ninniler 7. Ayrılık ve gurbet ifade eden ninniler 8. Vaat Mahiyetinde Ninniler 9. Tehdit ve Korkutma Mahiyetinde Ninniler.
2.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi XIII. Yüzyıl Dinî Tasavvufî Türk Edebiyatı temsilcilerindendir?
Hoca Dehhani |
Yunus Emre |
Ahmedi |
Kaygusuz Abdal |
Kadı Burhaneddin |
Hoca Dehhani, Ahmedi ve Kadı Burhaneddin tasavvuf dışı konularda eserler vermiştir. Bunun yanı sıra Ahmedi, Kaygusuz Abdal ve Kadı Burhaneddin XIV. yüzyıl şairlerindendir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir koşma çeşidi değildir?
Adi |
Musammat |
Zincirbent ayaklı |
Ziyade |
Koşma-şarkı |
Ayaklı Koşma: İlk dörtlüğün ikinci ve dördüncü, diğer dörtlüklerin dördüncü mısrasından sonra “ziyade” adı verilen mısraların eklenmesiyle oluşturulmuş koşma çeşididir. Ziyadeler, asıl mısralara göre daha kısadır. Ziyade: Halk şiirinde var olan bir şiire sonradan eklenen mısralardır.
4.Soru
‘’Anadolu’da 15. ve 16. yüzyıllardan itibaren oluşmaya başlayan ve âşıkların temsil ettiği bir şiir geleneği’’ aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır?
Usta Malı |
Anonim Halk Şiiri |
Destan |
Koşma |
Âşık Şiiri |
Anadolu’da 15. ve 16. yüzyıllardan itibaren oluşmaya başlayan ve âşıkların temsil ettiği bir şiir geleneğine Âşık Şiiri denir.
5.Soru
Aşağıdaki hangi mutasavvıf şiirlerinde özellikle “cennetin hoşluğundan, cehennemin gazabından, ve Hızır Aleyhissam’dan “ bahsetmiştir?
Ahmed Yesevi |
Süleyman Hakim Ata |
Şah İsmail Safavi Hayati |
Devlet Mehmed Azadi |
Mamduklu |
Süleyman Bakırganî’nin şiirlerinde hâkim olan üslup Yesevî’nin “Divân-ı Hikmet” üslûbudur. F. Köprülü, bu üslûp benzerliğini bir ayniyet gibi görür ve Yesevî tarikatının adabı olarak yorumlar (Köprülü 1981: 172). Bakırganî de tıpkı şeyhi Hoca Ahmed Yesevî gibi sade bir dille şiirler yazmış ve bu şiirlerde derin tasavvufî manalar ifade etmek yerine, daha zahidâne bir şekilde Allah, peygamber ve Veliyullah’a duyduğu sevgi, vecd ve muhabbetten söz etmiştir. Ayrıca, cennetin nimetlerinden ve hoşluğundan, cehennemin korkunç azaplarından bahsetmektedir. Şeyhi Ahmed Yesevî’ye beslediği muhabbet ve bağlılık, şiirlerinde önemli bir yer tutar. Ayrıca Hızır Aleyhisselâm’a da oldukça ehemmiyetli bir yer ayırmıştır.
6.Soru
58 beyitlik küçük bir mesnevî olan daha çok nefsi bilmenin esas olduğu üzerine kurulan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Gevhernâme |
Minbernâme |
Gülistân |
Divân |
Vücûd_nâme |
58 beyitlik küçük bir mesnevî olan daha çok nefsi bilmenin esas olduğu üzerine kurulan eser Minbernâme dir.
7.Soru
Aşağıdaki şairlerden hangisi Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının Anadolu’daki temsilcilerinden değildir?
Akşemseddin |
Said Emre |
Kaygusuz Abdal |
Yunus Emre |
Ahmet Yesevi |
Anadolu’da tarikat şairleri vasıtasıyla zengin ve kuvvetli bir Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı kurulmuştur. Bu edebiyatın Orta Asya’da kurucusu Ahmed Yesevî olduğu gibi; Anadolu sahasında da kurucusu Yûnus Emre olmuştur. Akşemseddin, Said Emre, Kaygusuz Abdal ve Yunus Emre Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatının Anadolu’daki temsilcilerindendir.
8.Soru
Menkıbe ne demektir?
Toplumun dini yaşayışını belli bir vecd içinde, bazen nesir halinde, bazen milli vezinle, bazen de Divan şiiri nazım şeklini kullanarak dini^-tasavvufi^ nazım türleriyle verebilen ve toplumun tümünü kucaklayan bir ekol edebiyat. |
Türk edebiyatında Hz. Muhammet’i övmek için yazılan eserler. |
Türk edebiyatında Allah’a yalvarıp yakarmak için yazılan eserler. |
Din büyüklerinin ve tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili anlatı. |
Dini, ahlaki ve ilahi fikirleri içeren şiirler. |
Menkıbe; Din büyüklerinin ve tarihe geçmiş ünlü kimselerin yaşamları ve olağanüstü davranışlarıyla ilgili anlatıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi din ve tasavvuf büyükleri hakkında yazılan türlerden biridir?
Salatnâme |
Oruçnâme |
Ramazannâme |
Alinâme |
Hacnâme |
Salatnâme, Oruçnâme, Ramazannâme ve Hacnâme İslam’ın beş şartı hakkında yazılmış nazım türleridir. Alinâme ise Hz. Ali hakkında yazılan şiirlere verilen isimdir.
10.Soru
Tasavvufun hangi döneminde bu düşünceyi esas alan zümrelerin takip ettikleri yollarda birbirlerinden ayrılmaya başlayarak yol anlamına gelen tarikatları oluşturmaya başlamışlardır?
Tasavvufun hangi döneminde bu düşünceyi esas alan zümrelerin takip ettikleri yollarda birbirlerinden ayrılmaya başlayarak yol anlamına gelen tarikatları oluşturmaya başlamışlardır?
Hz. Muhammed Dönemi |
Asr-ı Saadet Dönemi |
İlk Su^filer Dönemi |
Ta^biu^n Dönemi |
Ta^be-i Ta^biun Dönemi |
İlk Su^filer Dönemi'nin ardından varlığın tekliği şeklinde ifade edilebilecek Vahdet-i Vücud teorisiyle tasavvuf sistematik bir hal almış, Tasavvuf düşüncesini esas alan bu zümreler, takip ettikleri yollarla birbirlerinden ayrılmaya başlamış, esasen kelime manası yol demek olan tarikatlar bu zamandan sonra oluşmaya başlamıştır.
11.Soru
I. Maniler genellikle 5’li hece ölçüsüyle söylenirler.
II. Kafiye düzeni genellikle aaax'tir.
III. Dört mısradan oluşan şiirlerdir.
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Maniler genellikle 7’li hece ölçüsüyle söylenirler. Kafiye düzeni genellikle aaxa'dır. Dört mısradan oluşan şiirlerdir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Divan edebiyatına ait ortak nazım şekillerinden değildir?
Müstezad |
Şathiye |
Terci-I Bend |
Kıt’a |
Tuyuğ |
Şathiye Dinî-Tasavvufî Halk şiirinde bazı tasavvufi remiz ve rumuzlar ile Hakk’a ulaşmanın
yollarını anlatan, dini ve tasavvufi konuların daha kolay anlaşılmasını sağlamaya çalışan ve Allah ile tekellüfsüz, şakalı bir edayla konuşur gibi yazılan veya söylenen
şiirlere şathiye denir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir ağıt çeşidi değildir?
Kişiler için Yakılan Ağıtlar |
Tarihi Kişiler için yakılan ağıtlar |
Gelin ağıtları |
Hayvanlar için yakılan ağıtlar |
Asker uğurlama ağıtları |
Ağıtlar, konularına ve söylenmesine vesile olan durumlara göre şöyle tasnif edilebilirler: 1. Kişiler için Yakılan Ağıtlar a. Hastalık üzerine yakılan ağıtlar b. Ayrılık üzerine yakılan ağıtlar c. Kayıp kişiler için yakılan ağıtlar ç. Mutsuzluk ve acı üzerine yakılan ağıtlar d. Ölen kimseler için yakılan ağıtlar i. Çocukların ölümleri üzerine yakılan ağıtlar ii. Gençlerin ölümleri üzerine yakılan ağıtlar iii. Hastalık, kaza, zehirlenme, boğulma, yıldırım düşmesi, aşırı üzüntü vs. sebebiyle ölümler üzerine yakılan ağıtlar iv. İntihar edenler için yakılan ağıtlar v. Ünlü kişilerin ölümü üzerine yakılan ağıtlar vi. Şehitler için yakılan ağıtlar e. Öldürülen kimseler için yakılan ağıtlar 2. Sosyal Olaylar Üzerine Yakılan Ağıtlar a. Askerlik ve savaş ağıtları b. Sevdalıların kavuşamaması üzerine yakılan ağıtlar c. Boşanma üzerine yakılan ağıtlar ç. Kaçak, kayıp yahut kişiler için yakılan ağıtlar 3. Gelin Ağıtları a. Kına Türküleri 4. Asker Uğurlama Ağıtları 5. Hayvanlar için Yakılan Ağıtlar a. Yabani hayvanlar için yakılan ağıtlar b. Evcil hayvanlar için yakılan ağıtlar 6. Belde, Mekân ve Tabiat Parçaları için Yakılan Ağıtlar a. Sular için yakılan ağıtlar b. Belde ve mekânlar için yakılan ağıtlar 7. Afet ve Felâket Ağıtları a. Deprem üzerine yakılan ağıtlar b. Sel felâketi üzerine yakılan ağıtlar c. Yangın üzerine yakılan ağıtlar (Kaya 2004: 286-319)
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mani tarzında yazılan anonim halk şiirleri için Anadolu dışındaki Türki cumhuriyetlerinde kullanılan bir addır?
Aytipa |
Ficek |
Meani |
Pişrevi |
Karşı-beri |
Kırgızistan'da mani tarzında yazılan anonim halk şiiri ürünlerine tört sap, aytipa, öleng, kayım ülenek, aytış gibi isimler verilmektedir.
15.Soru
Ozan veya Aşık gibi halk şairlerinin ve adları bilinmeyen halk sanatçılarının söyledikleri şiirlerde, dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan, ancak benzeşen seslere ne ad verilir?
Ölçü |
Nazım Birimi |
Kafiye |
Redif |
Aruz |
Şiirde dizelerin sonunda tekrarlanan ve aynı ahengi veren heceler veya aynı görevde olmayan, ancak benzeşen seslere ‘’kafiye’’ denir.
16.Soru
Aşağıdaki türkü türlerinden hangisinde belirleyici olan türküyü söylemeye vesile olan olgudur?
Lirik Türküler |
Bayram Türküleri |
Güldürü Türküleri |
Anlatı Türküleri |
Hapishane Türküleri |
Hapishane türküleri, güldürü türküleri, anlatı türküleri ve lirik türkülerde konu önemlidir. Ancak iş türküleri, tören türküleri, oyun ve dans türkülerinde önemli olan türkünün söylenmesine vesile olan olgulardır.
17.Soru
"Hoca Ahmed Yesevi'nin halifesi ve mürididir. Harezm'de yaşamıştır. Birtakım şüpheleri taşımakla birlikte Şaire ait olduğu ifade edilen Bakırgan Kitabı, A^hir Zaman Kitabı ve (Bibi) Meryem Kitabı olmak üzere üç eseri vardır."
Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Süleyman Hakim Ata |
Şah İsmail Safavi Hatayi |
Devlet Mehmed Azadi |
Muhammed Danişmend |
Mahdumkulu |
Süleyman Hakim Ata; Hoca Ahmed Yesevi'nin halifesi ve mürididir. Harezm'de yaşamıştır. Birtakım şüpheleri taşımakla birlikte Şaire ait olduğu ifade edilen Bakırgan Kitabı, A^hir Zaman Kitabı ve (Bibi) Meryem Kitabı olmak üzere üç eseri vardır.
18.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi aruzlu nazım şekilleri arasında yer almaz?
Taşlama
|
Selis
|
Vezn-i Aher
|
Kalenderi
|
Semai
|
19.Soru
Aşağıdaki nazım şekillerinden hangisi Türk Halk Edebiyatına ait ortak nazım şekillerinden biridir?
Gazel |
Müstezad |
Varsağı |
Kıt'a |
Mani |
Mani koşma ile beraber hem anonim, hem de aşık şiiri ortak nazım şekillerindendir.
20.Soru
Kaugusuz Abdal’ın şeriat unsurlarına en çok yer verdiği için daha ziyade “kuru” olan eseri hangisidir?
Dil-güşa |
Mesnevî-i Baba Kaygusuz |
Kitâb-ı Miglâte |
Saray-name |
Vücûd-nâme |
“Cihan-Saray” teşbihiyle yola çıkılarak, dünyaya gelmekten maksadın ibadet etmek ve Allah’ı tanımak olduğu anlatılır. Kaygusuz’un şeriat unsurlarına en çok yer verdiği eser Saraynâme’dir. Bu bakımdan diğer manzum eserlerine nispetle daha “kuru”dur. Ancak yer yer lirik söyleyişler de vardır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ