Abdal Musa, XIII. yüzyılın sonu ile XIV. yüzyılın başlarında yaşamıştır. Horasan’dan geldiği, Antalya’nın Elmalı Kazası Tekke Köyü’nde derga^hını kurduğu ve burada Anadolu’yu aydınlatacak “Alp-Erenler”ler yetiştirdiği bilinmektedir.

Hayatı hakkında bilgilerimiz yok denecek kadar azdır. şiirleri büyük ölçüde XVI. yüzyılda yaşadığı zannedilen Köroğlu ile karışmıştır. Onunla ilgili tek belge, Davut Paşa’yı idamdan kurtarmak isteyen yeniçeriler arasında yer almasıyla ilgili olandır. Çöğür çalmadaki becerisi ve sade bir dille şiir söylemesiyle dikkatleri çekmiştir.

XVIII. asır Azerî edebiyatının en şöhretli siması, Molla Penâh Vâkıf’tır. Vâkıf, geleneksel halk edebiyatı ile kaynaşmış, Klasik Azerî şiirinin son temsilcisidir.

Menâkıb-nâme: Bir tarikata üye bir velinin kerametlerinin anlatıldığı efsaneleri içeren eser.

Bursalı İsmail Hakkı, şair olmaktan çok, büyük bir mutasavvıftır. O, eserlerinde daha çok tasavvufun esas temel unsuru olan vahdet-i vücu^d meselesini sade bir şekilde açıklayan bir din a^limi ve arif kişidir.

Türk âşık şiirinde hakkında en çok bildiri sunulan, makale ve kitap yayımlanan
âşık Karaca Oğlan’dır.

 Âşıkların yaşadıkları yerleşim merkezlerinde çeşitli toplantılar düzenlenmiştir.Bu yüzyılın âşıkları bilim adamları tarafından yüksek lisans, doktora, doçentlik ve profesörlük tezlerinde değerlendirilmiştir. Yüzyılın âşıkları büyük ölçüde bir tarikate bağlanmışlardı. Bununla beraber hiçbir tarikate bağlı olmayan âşıklarımızın varlığı da gözden kaçmamaktadır.Yüzyılın âşıklarının önemli bir bölümü, hecenin yanında aruz vezniyle de şiirler yazmışlardır.

Yukarıda verilen yöntemlerin hepsi âşıkların sınıflandırılmasında kullanılabilmektedir.

Divan, Koşma, Şairnâme ve Kalenderî türlerinden farklı olarak, Semai özel bir ezgiyle söylenen nazım türüdür.

Hacı Bektaş Velî müritlerinden olup, onun Makâlât’ını Arapçadan Türkçeye tercüme eden ve asıl adı Sadeddin olan ve mecmualarda şiirlerine de rastlanan 14. yüzyıl mutasavvıfı Said Emre'dir.

Koşma:  Âşık edebiyatının aslî nazım şekillerinden olan koşma, Dinî-Tasavvufî Halk şiirinde daha çok Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal’ın şiirlerinde kullanılmıştır. Özellikle ilahilerde, koşma nazım şekli tercih edilirken Kaygusuz Abdal’ın şathiye ve nutuklarında da koşma nazım şekli sıklıkla kullanılmıştır.

 Usta Çırak ilişkisiyle Âşık Olma: Âşık adayı genç, hayranı olduğu bir âşığın yanına çırak olarak girer. Çırak yıllarca âşığın yanında gezer, ondan geleneğin esaslarını, sazı ve şiiri öğrenir. Zamanla ustasından önce meclislere çıkar ve onun parçalarından okur. Sanatta belli bir aşamaya geldikten sonra, usta âşıkların da bulunduğu bir mecliste kendisine mahlas verilir. Böylece usta bir âşık olarak kendi mahlasıyla şiirler söyler, atışma yapar ve hikâye anlatır.

Asıl adı Hüseyin Avni Başok olan ve Hacı Kardaş lakabı ile tanınan kişi Deruni’dir.

Koçaklama: Yiğitlik edası taşıyan sözleri içeren koşmaya verilen ad. Feymânî halk şiirinin sevilen türlerinden güzelleme, koçaklama, taşlama, nasihat, mektup, destan ve devriye tarzında yüzlerce şiir söylemiştir.

Âşık Osman Taşkaya, bir yaz günü söğüt gölgesinde yattığı sırada rüyasına yaşlı zat girmiş ve üç defa mahlasının Feymânî olduğunu bildirmiştir. Şairimiz bu saatten sonra da bu mahlasla şiir söylemeye başlamıştır.

Âşık edebiyatı temsilcileri (ozan, a^şık, kalem şairi, vb.) çeşitli şekillerde (bade içerek, silsile yoluyla, şartların gereği, usta çırak ilişkisi, vb.) a^şık olmuşlardır. Devletin dayattığı bir zorunluluk yoktur.

Cumhuriyet'in ilânını müteakip Mustafa Kemal Atatürk'ün Kur'an-ı Kerim tercüme ve tefsiri ile görevlendirdiği kişi Elmalılı Hamdi Yazır'dır .

Âşık: İrticalen (Doğaçlama olarak ) saz eşliğinde şiir söyleyen kişidir.

Şekil itibarıyle divan tarzında muhteva itibariyle Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı edebî mahsulleri arasındaki Vesiletü'n Necat XV. asırda Süleyman Çelebiye aittir.