Türk İdare Tarihi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eski Türk toplumunda "halk" anlamına gelen kavramdır?
Töre
|
Toy
|
Tigin
|
Kün
|
Uluş
|
2.Soru
Savaşta üstün yetenek göstermiş olan tımar sahipleri ile devlet merkezindeki divan çavuşlarına, müteferrika ve kâtipler ile eyalet ve sancaklardaki ileri gelen devlet görevlilerine verilen yıllık vergi geliri 20-100 bin akçe arasındaki dirliklere ne ad verilmektedir?
Tımar |
Has |
Zeamet |
Öşür |
Cebelü |
Dirlikler arazinin gelirine göre 3’e ayrılmıştı. Tımar: Tımar sistemine göre savaşta sivrilmiş, tımar beyi olma özelliği kazanmış sipahilere verilen 3-20 bin akçe yıllık vergi geliri olan dirliklerdir. Zeamet: Savaşta üstün yetenek göstermiş olan tımar sahipleri ile devlet merkezindeki divan çavuşlarına, müteferrika ve kâtipler ile eyalet ve sancaklardaki ileri gelen devlet görevlilerine verilen yıllık vergi geliri 20-100 bin akçe arasındaki dirliklerdir. Has: Padişah ve ailesine, sadrazam, vezirler, beylerbeyi ve sancak beylerine verilen geliri 100 bin akçeden fazla dirliklerdir. Tımar sahipleri geri kalan gelirin her 3 bin akçesi, zeamet ve has sahipleri ise her 5 bin akçesi için tam teçhizatlı bir atlı asker yetiştirmek ve gerektiğinde bunlarla birlikte savaşa katılmak zorundaydı. Bu askere “cebelü“ denirdi. Dirlik sahipleri kendisine verilen toprakları köylüye 50-150 dönümlük topraklar hâlinde dağıtır ve hasat zamanında köylünün yetiştirdiği ürünün vergisini (öşür ya da haraç) alırlardı.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı Devletinde imtiyazlı eyaletlerdendir?
- Kırım Hanlığı
- Bağdat Eyaleti
- Cezayir Eyaleti
- Sakız Cumhuriyeti
I ve III |
II ve IV |
II ve III |
I ve II |
I ve IV |
Osmanlı Devleti’nin hakimiyetini tanıyan Kırım Hanlığı, Mekke Emirliği, Eflak, Boğdan ve Erdel Beylikleri, Sakız Cumhuriyeti imtiyazlı yönetimlerdi. Bunlar iç işlerinde serbest olup yöneticileri Osmanlı tarafından kendi soyluları arasından atanırdı.
4.Soru
Aşağıdaki savaşlardan hangisi Orta Asyanın kapısını İslamiyete açmıştır?
Dandanakan Savaşı |
Malazgirt Savaşı |
Mercidabık Savaşı |
Talas Savaşı |
Miryakefalon Savaşı |
Talas Savaşı; Müttefik Abbasi-Karluk ordusunun Çinlileri yendiği ve bunun sonucunda Orta Asya kapılarının İslamiyet’e açıldığı savaştır (751).
5.Soru
“Sultan” unvanını kabul eden ilk Müslüman Türk devleti aşağıdakilerden hangisidir?
Karahanlılar
|
Selçuklular
|
Gazneliler
|
Karluklar
|
Harezmşahlılar
|
6.Soru
Karahanlılar Devleti'nde Satuk Buğra'nın amcasını tahttan indirmesi ile Karahanlılar Devleti'nin Batı kanadında gerçekleşen önemli gelişme hangisidir?
İslamiyet'in resmen kabul edilmesi
|
Bazir Arslan'ın baskısı ile işgal sürecinin başlaması
|
Kentlerdeki tapınakların camiye çevrilmesi
|
Samani emirinin Karahanlılar'a sığınması
|
Talas zaferinin etkisini artırması
|
7.Soru
900 lü yıllardan sonra Karahanlı hükümdarlarının “şihabü’d-devle”, “zahir’üd-devla” gibi elkabları isimlerinin önüne iliştirmeleri aşağıdakilerden hangisinin göstergesi değildir?
İslamiyeti resmen kabul etmiş olmalarının.
|
Halifelik müessesesi ile iletişime geçmiş olmalarının.
|
Hukukun şeraite göre düzenlenmiş olmasının.
|
Karahanlı ordusunun cihad uğruna savaşmaya başlamasının.
|
Hukuki sorumluluğun kadılara tahvil edilmesinin.
|
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devşirme sistemiyle ilgili doğru bir bilgi değildir?
Devşirme sistemi ilk olarak Orhan Gazi zamanında ortaya çıkmıştır
|
Devletin direk merkeze bağlı bir ordu kurma ihtiyacından doğmuştur
|
Devşirme sistemi Hristiyan esirlerin Müslüman olarak yetiştirilmeleriyle oluşturulan bir sistemdir
|
I. Bayezid zamanında güçleri gitgide artmıştır
|
Fatih Sultan Mehmed devrinde veziriazamlık dahil devletin önemli görevleri kullara teslim edilmiştir
|
9.Soru
Savaşta üstün yetenek göstermiş olan tımar sahipleri ile devlet merkezindeki divan çavuşlarına, müteferrika ve kâtipler ile eyalet ve sancaklardaki ileri gelen devlet görevlilerine verilen yıllık vergi geliri 20-100 bin akçe arasındaki dirliğe ne denir?
Zeamet |
Yaylak |
Has |
İltizam |
Tedris |
Zeamet, savaşta üstün yetenek göstermiş olan tımar sahipleri ile devlet merkezindeki divan çavuşlarına, müteferrika ve kâtipler ile eyalet ve sancaklardaki ileri gelen devlet görevlilerine verilen yıllık vergi geliri 20-100 bin akçe arasındaki dirliklerdir. Doğru cevap A'dır.
10.Soru
Çinlilere boyun eğdiren, Ötüken ormanlarını bir kez daha imparatorluğun merkezi haline getiren Gök-Türk Kağan’ı kimdir?
Bumin |
Tonyukuk |
Bilge |
İlteriş |
Kapgan |
Çinlilere boyun eğdiren, Ötüken ormanlarını bir kez daha imparatorluğun merkezi haline getiren Gök-Türk Kağan’ı İlteriş Kağan’dır.
11.Soru
Hun yönetim hiyerarşisinin en büyükten küçüğe sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Kağan-Kuli-Tuki-Vali-Binbaşı |
Kağan-Tuki-Kuli-Vali-Binbaşı |
Kağan-Vali-Binbaşı-Tuki-Kuli |
Kağan-Vali-Tuki-Kuli-Binbaşı |
Kağan-Vali-Kuli-Tuki-Binbaşı |
Hun yönetim hiyerarşisinin büyükten küçüğe sıralanışı Kağan-Tuki (Prensler)-Kuli (Beyler)-Vali-Binbaşı şeklindedir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Osmanlı Devleti’nin taşra idaresi büyükten küçüğe doğru olarak sıralanmıştır?
Köy-Kaza-Nahiye-Sancak-Beylerbeyilik
|
Beylerbeyilik-Sancak-Kaza-Nahiye-Köy
|
Sancak-Kaza-Beylerbeyilik-Nahiye-Köy
|
Beylerbeyilik-Nahiye-Sancak-Kaza-Köy
|
Beylerbeyilik-Kaza-Nahiye-Sancak-Köy
|
13.Soru
Gazneli Mahmut’un vezirleri “sultanların düşmanı” olarak değerlendirmesinin temel nedeni, bu dönem vezirlerinin hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?
Oarlak bir zekâya sahip olmaları |
Halk üzerinde etkili olmaları |
Mali işlerin başlarında bulunmaları |
Geniş yetkilere sahip olmaları |
Devlet yönetiminde geçirilmiş istisnai bir kariyere sahip olmaları |
Gazneli Mahmut, vezirleri “sultanların düşmanı” olarak değerlendirmişti. Vezirlerin ellerinde tuttukları abartılı yetkiler böylesi bir çekinceye yol açmıştır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin Anadolu Selçuklulara ait idari uygulamalardan biri olduğu söylenemez?
Devletin hanedanın ortak malı sayılması |
Toprakların miri arazi statüsüne sokulup devletleşmesi |
Yönetim yapısının merkezileşmekten uzaklaşması |
Veraset sisteminin yürürlükte olması |
Kardeş katlinin gerektiğinde başvurulan bir husus halini alması |
Selçuklular başlığı okunacak
15.Soru
Medreselerde iyi eğitim görmüş, devletin adalet, eğitim ve yargı görevlerini üstlenen grup aşağıdakilerden hangisidir?
Seyfiye sınıfı |
İlmiye sınıfı |
Kalemiye sınıfı |
Göçebe sınıfı |
Maliye sınıfı |
İlmiye sınıfı: Medreselerde iyi eğitim görmüş, devletin adalet, eğitim ve yargı görevlerini üstlenen gruptu. Şeyhülislam, kazasker ve müderrisler gibi ilmi görevliler bu grubun içindedir.
16.Soru
Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan dirliklere ne ad verilir?
İltizam |
Sipahi |
Tımar |
Zeamet |
Has |
Dirlikler arazinin gelirine göre 3’e ayrılmıştı.
Tımar: Tımar sistemine göre savaşta sivrilmiş, tımar beyi olma özelliği kazanmış sipahilere verilen 3-20 bin akçe yıllık vergi geliri olan dirliklerdir.
Zeamet: Savaşta üstün yetenek göstermiş olan tımar sahipleri ile devlet merkezindeki divan çavufllarına, müteferrika ve kâtipler ile eyalet ve sancaklardaki ileri gelen devlet görevlilerine verilen yıllık vergi geliri 20-100 bin akçe arasındaki dirliklerdir.
Has: Padişah ve ailesine, sadrazam, vezirler, beylerbeyi ve sancak beylerine verilen geliri 100 bin akçeden fazla dirliklerdir.
Doğru cevap E'dir.
17.Soru
I. Devlet örgütünün merkezinde yer alır. II. Eyalet taşrasının başında yer alır. III. Şehir ve kasabaların başında yer alır. Selçuklu yönetimindeki yöneticilere ilişkin aşağıdaki eşleştirmelerin hangisi doğrudur?
Amid-I |
Reis-I |
Reis-III |
Vezir-II |
Amid-III |
Amid, eyalet/vilayet yöneticisi, reis ise şehir/kasaba amiridir.
18.Soru
Selçuklu Devleti’nin kuruluş şekli birçok bakımdan .... Devleti'nin kuruluş modeline benzemektedir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere gelmesi gereken devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı |
Gazne |
Sasani |
Karahan |
İran |
Selçuklu Devleti’nin kuruluş şekli birçok bakımdan Gazne Devleti'nin kuruluş modeline benzemektedir. Nasıl Gazneliler, Samani devletini ülkesinden bürokrasisine kadar tüm ögelerini içine alarak kurumlaşmışsa, Selçuklular da Gazne geleneğinin üzerine bir imparatorluk inşa etmişlerdi.
19.Soru
Bumin Kağan’ın Avarlar’ı tarihten silmesinden sonra Türkler hangi bölgeyi kendilerine yurt edinmişlerdir?
Balasagun |
Kaşgar |
Ötüken |
İsfahan |
İtil |
Bumin Kağan’ın Moğolistan’a hakim Avarlar’ı tarihten silmesi, Türkler’in yeni adreslerini de tayin etmiştir. Ötüken adı verilen nehirler ve ormanlarla çevrili kuzey Moğolistan bölgesi, en baştan itibaren imparatorluğun esas merkezi olarak sivrilmesine neden olmuştur. Bu nedenle Türkler, Orhon nehrinden beslenen dağlık ve ormanlık alana, “Kutlu Ötügen Ormanı”, havzaya da “Ötügen yeri” adını vermişlerdi. Hunların merkezi, “ejderler şehri”, Göktürklerin “Ötügen”i, Uygurların “Ordu-balıg”ı hep bu havza içerisinde kurulup yükselmiştir.
20.Soru
Bir tarih araştırmacısı tarafından Selçuklu Hanedanlığına ait "soy ağacı" oluşturulacak olsa aşağıdaki yöneticilerden hangisinin bu soy ağacında en üste yazacağı isim aşağıdakilerden hangisi olacaktır?
Dukak |
Arslan Yabgu |
Kavurd Kara Aslan |
Alp Arslan |
Berkyaruk |
Selçuklu Hanedanlığına ait Soy Ağacı irdelendiğinde Dukak'ın dönem olarak en üst konumda yer aldığı görülecektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ