Türk İdare Tarihi Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Gazneliler'de günümüz Milli Savunma Bakanlığı'na karşılık gelen kurum hangisidir?
Divan-ı Vekalet
|
Divan-ı Berid
|
Divân-ı Şugul-i İşrâf-ı Memleket
|
Divan-ı Risalet
|
Divan-ı Arz
|
2.Soru
I. Kelime-i Şahadet getirtilerek Müslüman edilirlerdi.
II. Yeniçeri ağasının huzurunda kontrol edilirlerdi.
III. Enderun Mekteplerine gönderilirlerdi.
IV. Sünnet edilirlerdi.
V. Anadolu ve Rumeli’deki Türklere satılırlardı.
VI. Hapishanede bir süre bekletilirlerdi.
Devşirilen çocuklar İstanbul’a getirildiklerinde yukarıdakilerden hangileri yapılırdı?
I, II, III, VI |
I, II, V, VI |
II, III, IV, VI |
III, IV, V, VI |
I, II, IV, V |
Devşirilen çocuklar “sürü“ denilen yüzer, yüz ellişer, iki yüz veya daha fazla kişilik kafileler hâlinde “sürücü“ denilen devşirme memurlarının ve muhafızların nezaretinde at, deve ya da arabalarla İstanbul’a sevk edilirlerdi. İstanbul’a gelen çocuklar, iki üç günlük istirahattan sonra kelime-i şahadet getirerek Müslüman olurlar ve daha sonra Yeniçeri ağasının huzurunda kontrolden geçirilirler ve eşkal defterlerine kaydedilir ve sünnet edilirlerdi. Yeniçeri ağasının padişaha arzı ile fiziken güzel olanlar saray için ayrılır ve gürbüzce olanlar Bostancı ocağına verilir, kalanlar ise Anadolu ve Rumeli ağaları vasıtasıyla Anadolu ve Rumeli’deki Türklere geçici bir süre için satılırdı.
3.Soru
Göktürkler, kurucu atalarının dişi bir kurt tarafından yetiştirilmesi veya demircilik yetenekleriyle dağı eritmeleri gibi motifleri sıklıkla belirterek kolektif hafızada yer edinen söylenceler oluşturarak şecerelerini doğrudan doğruya ortaya koyma konusunda nasıl bir görüş sahibi olduklarını ortaya koymaktadırlar?
Efsanevi öğelerle anlatımı tercih ettiklerini
|
Pek çok ilk çağ uygarlığının aksine bir yöntem izlediklerini
|
Dini motiflerin dikkat çekici biçimde idareye damga vurduğu
|
Coğrafi açıdan sıkıntılı bir yörede bulunduklarını
|
Zanaatçılık etkilerinin yoğun biçimde günlük hayata tesir ettiğini
|
4.Soru
Bu topraklar, devlete ait olan miri topraklardır. Mülkiyeti devletin olan bu topraklarda tasarruf hakkı ise reayaya verilmiştir. Bağ, bahçe ve meralar dışındaki yeni fethedilen topraklar da bu gruba alınmış ve işlenmek şartıyla yeni sahiplerine bırakılmıştır. Bu toprakları işletenler, tarlalarına ait öşür ve vergileri her yıl devlet arazisi yerine hizmet karşılığı olarak kime tahsis edilmiş ise, tespit edilen ürün miktarı ya da parayı one verirlerdi. Yukarıda özellikleri açıklanan devlet arazisi aşağıdaki tanımlamalardan hangisine karşılık gelmektedir?
Arazi-i Öşriyye
|
Arazi-i Haraciyye
|
Vakıf Topraklar
|
Arazi-i Emiriyye
|
Mülk Topraklar
|
5.Soru
Savaşlarda alınacak her bir esire 125 akça paha biçilerek bunun 1/5’i olan 25 akça tahsis edilmiş veya her erkek esirden birinin padişah hakkı olarak alınması kanunlaştırılmıştır. Bu kanuna ne ad verilir?
Pençik kanunu |
Devşirme kanunu |
Yeniçeri kanunu |
Askerlik kanunu |
Divan kanunu |
Buna “pençik kanunu” adı verilmiştir. Uzunçarşılı bu konuda Gelibolu iskelesine pençikçi adıyla bir memur tayin edildiğini kaydetmektedir. Daha Süleyman Paşa zamanından beri savaş esirleri arasından acemi oğlanların alındıkları bilinmektedir. Pençik oğlanlarının önemli bir kısmı ise akıcıların düşman memleketlerine yaptıkları akınlar sonucunda elde edilmiştir.
6.Soru
Kök-Türk kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ana-Ruh |
Mavi-Kutsal |
Gök-Ruh |
Gök-Kutsal |
Ana-Kutsal |
Kök-Türk kelimesinin anlamı Mavi-Kutsal olduğundan doğru cevaptır.
7.Soru
Divan-ı Humayun ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Danışma meclisi anlamına gelmektedir
|
Divan kararları şeri hukuka göre verilirdi
|
Askeri ve örfi işleri veziriazamlar, şeri ve hukuki işleri kazasker, mali işleri de defterdar yürütürdü
|
Fatih Kanunnamesi ile tam olarak hukuki niteliği belirlenmiştir
|
Civanda verilen kararlar padişahın onayından sonra hüküm adı alırdı
|
8.Soru
I. Devletin hakimiyet sahası milletin malı, devletin temeli olması II. Başa geçen bir kağanın ilk başta devletin nizamını düzenlemeye çalışması III. Yerleşik hayata geçmenin devamlı küçümsenmesi IV. Sınıflara ayrılan toplumsal yapının oluşmaması Yukarıdakilerin ışığında aşağıdakilerden hangisinde Eski Türklerin imparatorluk idaresinin ilkeleri doğru eşleşmiştir?
III. Bağımsızlık (Oksızlık)
|
I. Kanun (Töre)
|
IV. Ülke (Ulus)
|
II. Halk (Kün)
|
I.Halk (Kün)
|
9.Soru
“Osmanlı Devleti’nin, birtakım asker ve memura geçimlerini ve hizmetlerine ait masraflarını karşılamak üzere bazı bölgelerin gelirlerinin tahsis etmesi durumudur.” tanımı aşağıdakilerden hangisi için doğrudur?
Tımar Sistemi
|
Vakıf Reayası
|
Arazi-i Emiriyye
|
Zeamet
|
Arz-ı Memleket
|
10.Soru
I) Osmanlılarda, Divan-ı Hümayun'un temelleri Orhan Bey tarafından atılmıştır.II) Orhan Bey'den Fatih'in ilk yıllarına dek divan, sadece padişahın başkanlığı altında ve başkentte toplanırdı.III) Fatih Kanunnamesi ile Divan-ı Hümayun'un hukuki niteliği tam olarak şekillenmiştir.IV) Devlet işlerinin Divan kurularak yürütülmesi, İran, İslam ve Türk-İslam devlet geleneğine dayanmaktadır.Osmanlı Devleti'nde merkez teşkilatın en önemli organı olan Divan-ı Hümayun ile ilgili yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?
I, II, III
|
I, III, IV
|
II, III, IV
|
I, II, IV
|
I, II, III, IV
|
11.Soru
Selçuklular kuruluş itibarıyla Gazneliler Devleti'ne benzer. Gazneliler'e bağlı bir eyalet iken Gazneliler'e savaş açarak siyaset meydanına çıkmışlardır. Selçuklu Devleti'nin Gaznelilere karşı bağımsızlığını ilan ettiği savaş hangisidir?
Pasinler |
Dandanakan |
Malazgirt |
Niğbolu |
Çaldıran |
Selçuklu Devleti, bağlı olduğu Gazneliler Devleti'ni Dandanakan savaşında yenilgiye uğratarak bağımsızlık kazanmıştır.
12.Soru
Şeyhülislam divan toplantılarına ne zaman katılırdı?
Her gün |
Her hafta |
Her ay |
Yılda bir kez |
Davet edildiğinde |
Şeyhülislam ancak davet edilmesi durumunda Divân toplantılarına katılabilmiştir.
13.Soru
Selçuklular'da sonradan Osmanlı Devleti'nde de görülen divan makamı yaygındır. Bu makamlar yönetimde söz sahibidirler ve büyük divanda yer alan ve bunun dışında kalan makamlar olarak ayrılırlar. Aşağıdakilerden hangisi büyük divandadır?
Divan-ı Arzı’l-cuyuş
|
Divan-ı Mezâlim
|
Divan-ı Müsâdere
|
Divanü’l-Terekât
|
Divanü’l- Kaza
|
14.Soru
I. İfta görevi, yapılanların şeriata uygun olup olmadığı konusunda fikir beyan etme görevidir.
II. Müftilerin en üst rütbelisi, kadı ve kazaskerlerdi.
III. Tedris görevi, müderris ve muallim gibi kişiler tarafından yürütülürdü.
Ulema adı verilen grubun görevlerine ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I - II |
I - III |
II - III |
I - II - III |
İfta görevi, yapılanların şeriata uygun olup olmadığı konusunda fikir beyan etme görevidir. Fetva verme yetkisine sahip olanlara müfti denilirdi. Müftilerin en üst rütbelisi şeyhülislam ve kazaskerlerdi. Yargı görevini yürüten kişilere ise kadı denilirdi. Tedris görevi, müderris ve muallim gibi kişiler tarafından yürütülürdü. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
II. Mehmed Dönemi’ne (1451-1481) gelindiğinde mutlak merkeziyetçi bir yapılanma içinde aşağıdakilerden hangileri yeni bir yönetici sınıfın ortaya çıkmasında etkili olmuştur?I. Kul sisteminin geliştirilmesiII.Ümeranın giderek daha etkin bir hale getirilmesiIII. Devletin eski Türk töresine uygun bir yapılanmayı sürdürmesi
Yalnız I
|
Yalnız II
|
Yalnız III
|
I ve II
|
II ve III
|
16.Soru
Erken dönem Osmanlı askeri teşkilatının ilk düzenli birliklerine ne ad verilir?
Akıncılar
|
Yeniçeriler
|
Yaya ve Müsellem
|
Topçular
|
Serhad Kulları
|
17.Soru
Geniş bir yönetici kadrosunun bulunduğu sarayın dış bölümü aşağıdakilerden hangisidir?
Enderun |
Birun |
Harem |
Divan-ı Hümayun |
Ocak |
Birun, sarayın dış bölümüdür. Birun’da geniş bir yönetici kadro yer alırdı. Birun’da farklı kapıkulları bulunmaktaydı. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
Tutuş, Suriye’de; Kavurdlar, Güney İran’da; Süleyman Şah ise Anadolu’da merkezden bağımsız olarak, hangi taşra teşkilat ünvanı ile idarelerini sürdürmüşlerdir?
Melik |
Gulam |
Emir |
Gazi Beyi |
Mekke Şerifi |
Selçuklu taşrası yönetimi; hanedan mensupları, Gazne, Memluk örneğinden bildiğimiz gulam (kul-köle) emîrler, Türkmen gazi beyleri, Ermeni ve Gürcü krallıkları, Mekke şerifleri gibi hükümetler/idareler arasında taksim edilmişti. Merkezden tayin edilen eyalet yöneticisine “emir” unvanı verilirken hanedan mensuplarına “melik” denmekteydi. Örneğin Melikşah’ın kardeşi Tutuş Suriye’de, amcaoğulları Kavurdlar Güney İran’da, aynı şekilde Süleyman Şah Anadolu’da özellikle de Melikşah’dan sonra merkezden bağımsız kendi başına idarenin keyfini sürmüşlerdi. Şehzadeler/melikler ise kendi başına bir kategori oluşturmaktaydı. Atandıkları eyalette küçük bir divan oluşturur ve vezir (atabeg) tayin ederdi.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da kurulan ilk Türk devlet yapılanmalarından biri değildir?
Danişmentliler
|
Artuklular
|
Mengücüklüler
|
Saltuklular
|
Oğuzlar
|
20.Soru
-Hükümdarın baş danışmanıdır. -Sarayın dışarı ile bağlantısını kurar. -Sarayın tüm teşrifat ve protokol işlerinden sorumludur. Yukarıda özellikleri verilen Karahanlı saray teşkilatı görevlisi aşağıdakilerden hangisidir?
Alemdar |
Emir-i candar |
Hacib |
Kapucubaşı |
Silahdar |
Karahanlılarla beraber hanın işlerini görmek üzere görev tanımı yapılmış kalabalık bir görevliler gurubu ile karşılaşmaktayız. Söz konusu maiyetin başında Hacib unvanlı ve hükümdarın bir numaralı danışmanını görüyoruz. Sarayın dışarı ile bağlantısını kuran Hacib, sarayın tüm teşrifat ve protokol işlerinden sorumlu tutulmuştu. Bu bakımdan hükümdarın her adımını takip eder, devlet görevlileri ve yabancı yöneticilerle olan tüm bağlantılarını kurardı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ