Hz. Hüseyin ve arkadaşlarının Kerbelâ’da hunharca şehid edilmesini acıklı bir biçimde anlatan şiirlere maktel adı verilir.

Dini edebiyatımızda bir kişinin ölümü üzerine duyulan üzüntüyü ifade etmekiçin yazılan manzumelere mersiye denir. 

 Garibname aşık Paşa tarafından yazılmıştır. 

 Kitabu Kısası’l-enbiya Kısai tarafından yazılmıştır. 

Esmâü’l-hüsna ifadesi, Kur’ân-ı Kerîm’de dört ayrı surede yer alan birer ayette geçmektedir. Bunlar; Araf, Haşr, Taha, İsra sureleridir. 

Dört halife için yazılan na’tlara Na’t-ı çehâr-yâr-ı güzin adı verilir.

 Dürretü’t-tâc fî siret-i sahibi’l-mi’rac Veysi tarafından yazılmıştır. 

Dinî-tasavvufî edebiyatın ilk temsilcisi olarak görülen Hoca Ahmet Yesevî’nin hikmet adını verdiği şiirleri, dinî ve tasavvuf yolunu öğretmeyi amaçlayan manzumelerdir. 

“Mersiye”, dinî edebiyatımızda bir kimsenin vefatı üzerine duyulan üzüntüyü ifade etmek üzere, ölenin meziyetlerini anlatmak suretiyle yazılan duygu yoğunluğu yüksek manzumelere denir. Mersiye daha çok bir yakının, sevilen bir şahsın, şair ile maddi manevi bir bağı bulunan kişinin ölümü üzerine yazılır.

Bazı meslek sahipleri için yazılan biyografik edebi eserlere tezkire denir. 

Bu sûfîler arasında ilk bu ünvanı alan 150/768 yılında vefat eden Kûfeli Ebû Hâşim’dir. 

Devriyeler işledikleri konulara göre ikiye ayrılmaktadır: Bunlardan dünyaya gelişi (kavs-i nüzûl) anlatanlara ferşiyye, insanın ahlâken olgunlaşarak hakîkate ermesini (kavs-i urûc) anlatanlara ise arşiyye adı verilmektedir. 

 Muhammediye adlı eser Yazıcıoğlu Mehmed’e aittir. 

Risale-i Tasavvuf adlı eser Lamii Çelebi’ye aittir. 

Bu bilgi, tecrübe ve test edilen bir bilgidir. Daha doğrusu, varlığı, eşyayı olduğu gibi bilmektir. Diğer bir anlamı ise, düşünme melekesinin itidal hâlinde olmasıdır. Bu anlamda hikmet, daha önceleri felsefe kelimesinin yerinde kullanılmıştır. Filozofa ise, hakîm denmiştir. 

Sultanları tanıtmak gazavatnamelerin yazıldığı konulardan birisi değildir

 Şerhu’l-Esmâi’l-Hüsnâ Mir Hüseyin eş-Şirazi’ye aittir. 

 Hadîkatü’s-süedâ Fuzuli tarafından yazılmıştır. 

 Batı’yla ilişkilerini geliştiren Osmanlı Devleti Batı’nın pek çok özelliklerinden etkilendi. Etkilendiği özelliklerden biri de Batı’nın edebiyatıdır.