“Muasır cemiyet”, “cemiyet ve fert”, “cemiyet ve büyük adam”, “milliyet” gibi sorunlarla ilgilenen sosyolog Mehmet İzzet’tir.

İlgili kuram çerçevesinde Osmanlı tarihinini açıklamaya çalışan sosyolog Mehmet Ali Şevki Sevündükdür.

Batı dünyasında Fransız ve Sanayi Devrimleri sosyolojinin gelişmesinde etkili faktörlerdendir.

Türkçülüğün dünya şartlarında gerçekçi olmadığını düşünen Hilmi Ziya Ülken, bununla birlikte Anadoluculuğu ileri sürmüştür. Bunun yaklaşım tamamen sosyoloji bilimi çerçevesinde yapılmıştır.

Berkes sorunun laiklik kavramına yüklenen dar anlamda din devlet ya da devlet-kilise ayırımı noktasında olmadığını, daha geniş anlamda “kutsallaşmış gelenek boyunduruğundan kurtulma” noktasında düğümlendiğini belirtir.

Mehmet İzzet “Milliyet Nazariyeleri” eserinde milliyetin bir şuurlaşma, hürriyete dair bir şuur olmasından hareketle, milliyeti, toplumsal hürriyeti sağlayacak bir ideal olarak tespit eder. Milliyeti açıklamak için müracaat edilen olgulardan hiçbiri ne ırk, ne toprak, ne lisan bu görevi üstlenebilir.

Belirtilen görüş Osmanlıcılık’ın ifadesidir.

Türkiye’de ilk sosyoloji bölümünü 1914 yılında Ziya Gökalp kurmuştur.

Prens Sebahattin’e göre Türkiye’yi kurtarmak Eğitim yoluyla mümkündür.

Gökalp’e göre halkçılık milliyetçiliğin ikiz kardeşidir. Gökalp, milliyetçi ve halkçı görüşleri beraber değerlendirmiştir. Halkçılık, halka dayanmaktır. Halk, saflığını koruyan kesimdir. Bilim; ırklar, cinsler, uluslar, kastlar ve sınıflar arasında eşitsizliklerin yapay olduğunu göstermiştir. Bunun için tüm eşitsizliklerin ortadan kaldırılması gerekir. Bunu gerçekleştirecek olan da halkçılık ilkesidir.

Türk sosyolojisinin kurucusu Ziya Gökalp 25 Ekim 1924’te İstanbul’da ölmüştür.

Fransa’da F. Le Play, H. de Tourville ve E. Demolins önderliğinde geliştirilen anket, gözlem ve monografi tekniklerini esas alan, Science Sociale ekolünü ülkemize taşıyan isim Prens Sabahattin; ekolün çizgisinde alan araştırmaları yürüten isim de Mehmet Ali Şevki Sevündük’tür. Sevündük, Science Sociale’in genel yaklaşımından yola çıkarak monografik incelemelerin önemini vurgulamış, monografi ve anket örnekleri hazırlayarak uygulamış bir sosyologtur.

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, milleti, toplumsal evrimin ulaştığı son aşama olarak ele alır. Toplumların evrimini kabile, aşiret, derebeylik, site ve millet şeklinde sıralar.

“Muasır cemiyet”, “cemiyet ve fert”, “cemiyet ve büyük adam”, “milliyet” gibi sorunlarla ilgilenen sosyolog Mehmet İzzet’tir.

Ülkemizin, ekonominin her alanında gereksinim duyduğu girişken iş adamları yetiştirecek bireyci bir eğitim felsefesine ihtiyacı vardır. Batı Avrupa’nın gelişmesi, bireyci aile ve onun yetiştirdiği kişisel girişkenlerin ürünüdür. Sosyolojinin gösterdiği yola girmek için, aile ve tüm eğitim sistemini kökten değiştirmek gerekir. Eğitim konusundaki görüşlerini Science Sociale ekolü doğrultusunda ortaya koyan Mehmet Ali Şevki Bey’e göre, devlet müdahalesinin olduğu her yerde kadrolar tekdüze yetiştirilir. İngiltere’de ise okul sisteminin daha karışık gözükmesi devlet müdahalesinin sınırlı olmasındandır (Sevündük, 1934a: 7) Eğitim devlet sorumluğunda başarıya ulaştırılmalıdır ama özel eğitim olanaklarının gelişmesine de olanak verilmelidir. A seçeğinde verilen görüş İsmayıl Hakkı Baltacıoğluna aittir.

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu 1886 yılında İstanbul’da doğmuştur ve 1978 yılında Ankara’da hayata veda etmiştir.

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu 1886 yılında İstanbul’da doğmuştur ve 1978 yılında Ankara’da hayata veda etmiştir.

Niyazi Berkes, sosyoloji çalışmalarında Cumhuriyet dönemi devrimlerine ve Kemalist ilkelerin yorumuna geniş yer ayırmıştır.