Türk Sosyologları Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Milliyet Nazariyeleri’nin yazarı kimdir?
Ziya Gökalp |
Nazım Hikmet |
Prens Sabahattin |
Mehmet İzzet |
Tevfik Fikret |
Milliyet Nazariyeleri’nin yazarı Mehmet İzzet’dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ülken’e göre içine aldığı fertler arasında, fertliklerinden ayrı bir hareket, duygu ve düşünce tarzı halinde bütünleşen varlıktır?
Aile |
Milliyet |
Mezra |
Ülke |
Toplum |
Diğer canlılara göre insan sosyalliğe yatkın bir varlıktır. Toplum, ne fertler toplamından ibaret bir yığın ne de tamamen organizmaya benzeyen bir gerçeklik veya bir varlık sahasıdır. O ancak içine aldığı fertler arasında, fertliklerinden ayrı bir hareket, duygu ve düşünce tarzı halinde bütünleşen bir varlıktır.
3.Soru
Niyazi Berkes Modernleşme’yi hangi kavramla ifade etmiştir?
Batılılaşma |
Sekülarizm |
Laiklik |
Çağdaşlaşma |
Demokrasi |
Çağdaşlaşma dilimizde modernleşme anlamında yeni bir toplumsal merhaleyi açıklamak için kullanılmaktadır. Berkes özellikle modernleşme yerine çağdaşlaşma kavramını kullanır. Bunu eserlerinde yaptığı kavram analizlerinde gösterir. Çağdaşlaşma bir süreci ifade eder. Bu süreçte geleneksel ve kalıplaşmış yapılar yeni biçimlere dönüşmektedir.
4.Soru
Osmanlı Türk toplum yapısını, ekonomik özelliklerini ve meydana gelen yapısal değişimleri ayrıntılı olarak ele alan isim aşağıdakilerden hangisidir?
Ziya Gökalp |
Mehmet İzzet |
Prens Sabahattin |
Niyazi Berkes |
Hilmi Ziya Ülken |
Berkes çok yönlü bir düşünür ve yazardı. Tarihten sosyolojiye, felsefeden gezi yazılarına kadar geniş bir alanda kitaplar yayınladı. Ağırlıklı olarak Türkiye’nin geçirmekte olduğu sosyal değişimi analiz etmeye çalıştı. “Türk İktisat Tarihi” adlı eserinde Osmanlı Türk toplum yapısını, ekonomik özelliklerini ve meydana gelen yapısal değişimleri ayrıntılı olarak ele aldı.
5.Soru
Fındıkoğlu’nun metodolojik görüşlerine ilişkin hangisi doğrudur?
Determinizm, Hürriyetçilik, Tarihi Metot ve Bütüncül Görüş olmak üzere dört ana başlıkta incelemek mümkündür |
Tarihi bakış açısı, metedolojik olarak Durkheim ile paralellik gösterdiği bir noktadır |
Toplum ve sosyal realiteyi ayrıştırarak incelemek yoluna gitmiştir |
Bilimsel araştırmada tümdengelim esastır |
Sosyal bilimlerde mutlak hakikatlar peşinde koşmak doğru değildir |
Fındıkoğlu’nun metodolojik görüşleri Determinizm ve Hürriyetçilik, Tarihi Metot ve Bütüncül Görüş olmak üzere üç ana başlıkta incelemek mümkündür. Bu tarihi bakış açısını da onun metodolojik yönden sosyolojiye katkısı olarak düşünmek mümkündür. Çünkü Durkheim sosyolojisinde bu anlamda bir tarihi bakış açısı belirginleşmemiştir. “Bütüncü görüş” ile hem “toplum” veya “sosyal realite” denen karmaşık yapıya bir bütün olarak bakmayı hem de sosyal olayları toplumun bütünü içinde birbirleri ile ilişkileri olan birer bütün olarak incelemeyi getirmiştir. Bilimsel araştırmada akıl ve tecrübenin, tümevarım ve tümdengelimin birlikte kullanılması gereğini de belirtmiştir.
6.Soru
Mehmet İzzet’e göre cemiyet ve medeniyet hangi yolla ilerleyebilmektedir?
Din |
Teknoloji |
Eğitim |
Zenginlik |
Sosyalizm |
Mehmet İzzet’e göre cemiyet ve medeniyet teknoloji yoluyla ilerleyebilmektedir.
7.Soru
Türkiye’de ilk sosyoloji kürsüsünü kuran toplum bilimci kimdir?
Ziya Gökalp |
Prens Sabahattin |
Mehmet İzzet |
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu |
Mehmet Ali Şevki Sevündük |
Sosyolojiyi bir bilim haline getiren Fransız sosyoloğu E. Durkheim’in görüşlerini zaman zaman aynen tercüme eden, zaman zaman da Türkiye’nin koşullarına uyarlayarak yeniden yorumlayan Ziya Gökalp, Türkiye’de sosyolojinin kurucusudur. Gökalp, ülkemizde, 1914 yılında, E. Durkheim’in sosyoloji görüşlerini, eğitimde esas alan bir sosyoloji kürsüsü kurmuş ve bu kürsü aracılığı ile Sosyolojizm ekolüne dayalı görüşler ülkenin egemen anlayışı, resmi görüşü haline getirilmiştir.
8.Soru
Niyazi Berkes, Türk toplumunda çağdaşlaşma serüvenini incelerken hangi kavrama özel bir önem vermiştir?
Teknolojik Gelişim |
Batılılaşma |
Laiklik |
Milliyetcilik |
Eğitim |
Berkes Türk toplumunda çağdaşlaşma serüvenini incelerken, toplumdaki sekülerleşmeye ve laikliğe özel bir önem verir. Bir toplumun çağdaşlaşması için, ilerlemesini engelleyen her türlü eski kalıplardan kurtulması gerekir. Batı toplumları skolastik bir yapı oluşturan dinî taasuptan modernleşme sayesinde kurtulmuşlardır.
9.Soru
I. Determinism
II. Hürriyetçilik
III. Bütüncü Görüş
IV. Tarihi Metod
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Fındıkoğlu’nun metodolojik görüşlerini içerir?
Yalnız I |
Yalnız II |
II ve III |
Yalnız III |
Hepsi |
Yukarıdakilerden hepsi Fındıkoğlu’nun metodolojik görüşlerini içerir.
10.Soru
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu sosyolojide hangi anlayışı benimser?
Bireyci |
Toplumcu |
Metafizik |
Komünizm |
Benlikçi |
İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu sosyolojide toplumcu anlayışı benimser.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mehmet Ali Şevki Sevündük’ün sosyoloji anlayışı için hangisi söylenemez?
Yüksek öğretim ve orta öğretim programlarında Science Social ekolünün görüşlerine yer verilmemesini olumsuz bir durum olarak değerlendirmiştir |
Köy sosyolojisini merkeze alan çalışmalar planlar |
Sosyolojinin felsefeden tamamen ayrılmadan, araştırılan olayların derinliğine ulaşılamayacağı ve açıklanamayacağı görüşünü savunmuştur |
E. Durkheim’in sosyoloji görüşlerden de hareket ederek din, dil ve sanatsız bir toplum olamayacağını belirtmiştir |
Sosyolog da jeolog gibi anket tekniğine başvurur. Monografiyi esas almak, dikkati belirli bir yerde toplamaktır |
Mehmet Ali Bey, yüksek öğretim ve orta öğretim programlarında sosyoloji dersinin yer almasını olumlu karşılamakla birlikte, bu programlar çerçevesinde Science Social ekolünün görüşlerine yer verilmemesini olumsuz bir durum olarak değerlendirmiştir. Mehmet Ali Şevki Bey, 1918’den itibaren, Meslek-i İçtimai dergisiyle Science Sociale ekolünü canlandırmayı, etkili hale getirmeyi dener. Köy sosyolojisini merkeze alan çalışmalar planlar. Çalışmalarında, ekolüne bağlı olarak monografi, anket ve gözlem tekniklerini kullanan araştırmalar yürüten Sevündük, bu teknikler aracılığı ile ülkenin nasıl tanınabileceğini de göstermeyi dener. D seçeneğinde belirtilen soyolojik anlayış İsmayil Hakkı Baltıcıoğuna aittir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Fındıkoğlu’na göre dinamik bir üniversite özerkliği özelliklerindendir?
Memleket meselelerinden bağımsız |
Çevreden kopuk |
Elemanları üniversite dışı işlerle meşgul |
Eğitimin diğer kademeleriyle işbirliği halinde |
İçine kapanık |
Fındıkoğlu’na göre özerk üniversiteden Türkiye’de şimdiye kadar anlaşıldığı gibi, öğretimin diğer kademelerinden, memleket meselelerinden, çevreden kopuk, kendi iç meselelerini çözmekten aciz, elemanları üniversite dışı işlerle meşgul bir üniversite anlaşılmamalıdır. Tam aksine özerk üniversite; eğitimin diğer kademeleri ve diğer üniversitelerle işbirliği hâlinde, ülke ve çevre meselelerinden haberdar olup onlara çözüm arayan, kendi organlarını dışardan bir müdahaleye gerek bırakmaksızın kendi içinde kontrol altında tutabilen bir üniversitedir.
13.Soru
Mehmet İzzet’e gore medeniyetin mümkün olabilmesi için hangi kavramın mevcut olmasına bağlıdır?
Cemiyet |
Dil |
Din |
Kültür |
Eğitim |
İzzet, “muasır cemiyet”, “cemiyet ve fert”, “cemiyet ve büyük adam”, “milliyet” gibi sorunlarla ilgilenmiştir. Hepsinde önemli olan cemiyettir. Birey cemiyete tabiidir ama bu esir demek değildir. Manası, derecesi ve kıymeti iyi anlaşılmak şartı ile bireyin cemiyete tabi olduğunu kabul etmekte bir sakınca yoktur. Lisan sayesinde bireyin şuuru inzivadan kurtulur, ilim sayesinde gerçek olmayanın hâkimiyetinden kurtulur. Medeniyetin mümkün olması, cemiyetin mevcut olmasına bağlıdır. Medeniyeti muhafaza eden ve onu bireylere ileten cemiyettir. Dolayısıyla medeni insanın ait olduğu cemiyetler ile faaliyet amaçları çeşitli olduğundan, sosyolojinin ilk amacı cemiyetlerin tasnifidir.
14.Soru
Ziya Gökalp’le ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Ziya Gökalp, ulusal bir toplum oluşturma yolunda kadın haklarına büyük önem verir ve bu anlayışını yerleştirmek için de eski Türklerdeki kadınların sahip oldukları haklara dikkat çeker |
Gökalp, bireyin kültüre uyumunun eğitim, teknolojiye uyumunun ise öğretimle olduğunu belirtir |
Halktan kültür almak ve halka uygarlık götürmek aydının temel görevi olduğunu savunur |
Ziya Gökalp’e göre dil ve din ulusallığın en büyük ve en önemli bileşenleridir |
Türk diline giren Arapça ve Farsça kelimelerin kültürümüz bir parçası olarak korunması gerektiğini savunur |
Ziya Gökalp, Türk diline giren Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçeden çıkarılmasından yanadır. Ancak Türkçeleşmiş, Türkçenin malı olmuş yabancı kelimelerin dilden çıkarılmasına karşıdır. Ona göre dildeki aşırı sadeleştirme çabaları, Türkçeye arılık, açıklık ve sadelik getirmek yerine, karışıklığa, dilin canlılığının kaybolma sına yol açar.
15.Soru
Türkiye’nin çağdaşlaşma serüveninde bir dönem asrilik kavramınının yerine ‘muasırlaşmak’ kavramını kullanan sosyolog kimdir?
Ziya Gökalp |
Prens Sabahattin |
Hilmi Ziya Ülken |
Niyazi Berkes |
İsmayil Hakkı Baltacıoğlu |
Sekülarizm terimi Latinceden gelir ve daha çok Protestanlığın etkisi altında olan dillerde, İngilizce ve Almanca’da kullanılır. Aslındaki sözcük, çağ anlamına gelen saeculum sözcüğünden türemiştir. Bunun karşılığı Türkçe’ye çağ anlamında asır olarak yerleşmiş olan Arapça asr sözcüğüdür. Bu sebepten Türkiye’nin çağdaşlaşma serüveninde bir dönem asrilik kavramı kullanılmıştır. Fakat bazı kesimler tarafından olumsuz anlam yüklemelerinden dolayı çabuk terk edildi. Bu anlamda asrîlik züppelik, köksüzlük, sathilik, dinsizlik anlamları çağrıştırmaya başladığı için mesela bu kavramın yerine Ziya Gökalp “muasırlaşmak” ifadesini kullandı.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Hilmi Ziya Ülken’in eserleri hakkında yanlış bilgi içermektedir?
75 adet eseri bulunmaktadır |
42 adet makale ve tebliği bulunmaktadır |
165 civarında Türkçe makale yazmıştır |
Sosyoloji ve psikoloji alanında da eserleri bulunmaktadır |
22 adet şiir yazmıştır |
Ülken’in kitap halinde basılmış 75 adet eseri, 42 adet Fransızca makale ve tebliği yaklaşık 165 civarında Türkçe makale ve tebliği vardır. Ülken felsefe, sosyoloji ve psikoloji alanında da eserler vermiştir. Ayrıca yazdığı romanlar vardır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıdaki sosyal problemlere yönelik gelişen fikir akımlarından biri değildir?
Akılcılık |
Türkçülük |
Batıcılık |
Osmanlıcılık |
Avrupacılık |
Osmanlıdaki sosyal problemlere yönelik gelişen fikir akımlarından bir akılcılıktır.
18.Soru
Mehmet Ali Şevki Sevündük’e göre ideal olan toplum tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Kamucu |
Dayanışmacı |
Çatışmacı |
Bireyci |
Sarsılmış |
Ekonominin her alanında gereksinim duydu¤u girişken iş adamları yetiştirecek bireyci bir eğitim felsefesine ihtiyacı vardır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sevündük tarafından üretimde merkez olarak ele alınmıştır?
İşçi |
İşveren |
Fabrika |
Aile |
Sendika |
Mehmet Ali Şevki Bey, aile ile ilgili çalışmalarında, üretim ilişkileri açısından ailenin önemine dikkat çeken bir anlayış sergiler. Türkiye’de yaşayan halkın toplanış şekillerinive bunlar arasındaki ilişkileri bilimsel yollarla kavramalıyız. Bu yorumu ile Sevündük, üretimde merkeze aile birimini koymakta ve onun etrafında ördüğü ilişkilerin araştırılması gerektiğine dikkat çekmektedir.
20.Soru
Mehmet İzzet’in yazdığı en önemli eser aşağıdakilerden hangisidir?
Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak |
Türkiye Nasıl Kurtarılabilir? |
Bilgi ve Değer |
Milliyet Nazariyeleri |
Türkiye’de Çağdaşlaşma |
İlk şıkta belitilen eser Ziya Gökalp’e aittir. B seçeneğindeki eser Prens Sabahattin’e, C seçeneğindeki eser Hilmi Ziya Ülken’e son seçenekteki Türkiyede Çağdaşlaşma adlı eser ise Niyazi Berkese aittir. D seçeneğindeki eser Mehmet İzzet’in geride bıraktığ en önemli eserleridir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ