Türk Devlet Felsefesinin Kaynağı Mitolojidir. Doğu-Batı dünya görüşünün arkasında daha önce İslamiyet’le ilişkisi açısından durulan iki mitoloji vardır. Biri antik çağ yani Yunan mitolojisi diğeri Şamanist mitolojisi. Türk devlet felsefesinin kaynağını bu mitolojide aramak gerekir.

E seçeneğinde verilen din ile ilgili görüş İsmayil Hakkı Baltacıoğluna aittir. Baltacıoğlu, din konusunda milliyetçi ve reformist bir anlayışa sahiptir. Ona göre, dini yok saymak onu gerici güçlerin tekeline bırakmak demektir. Oysa dinde reform yapmak ve herkesin dini ile ilgili içeriği anlamasını sağlamak gerekir. Bunun yolu da, Kuran’ın Türkçe’ye çevrilmesi ve Türk halkının dinini aracısız anlamasını sağlamaktır.

Boran araştırma konusunu, araştırma stratejisini belirledikten sonra uygulamanın sonuçlarını rapor eder. Boran, bu süreçte, araştırma konusunu tanımlama biçimine binaen belirlediği araştırma stratejisini takip eder; ekoloji, demografik özellikler, ekonomik durum, sosyal tabakalaşma, dışla ilişkiler, aile ve kültürel değişme yani şehirli âdetlerin yayılımı.

Ziya Gökalp’e göre bireysel ve toplumsal değişimin bilimsel temelleri sosyolojinin rehberliğinde gerçekleştirilecektir. Gökalp, Sosyoloji aracılığı ile Batıcı ve milliyetçi değerlerle biçimlenmiş bir toplum oluşturmayı amaçlar. Bu yüzden Mümtaz Tarhan’ın yaklaşımı Ziya Gökalp’e benzer.

İnsanlar toplu olarak bir arada yaşarlar ve yaşamlarının bir düzeni vardır. İnsanlara ve oluşturdukları yaşam düzenlerine toplum diyoruz. Toplumun ne olduğu değil ne tür özellikler taşıdığı önemlidir.

İbrahim Yasa, Türkiye’de toplumsal yapı ve değişme alanında önemli çalışmaları gerçekleştirmiş modern Türk sosyolojisinin oluşumuna katkılarda bulunmuş bir sosyologdur. Eserlerini iki ana başlıkta toplamak mümkündür: Toplumsal yapı ve değişme ve aile yapısı. Yasa çalışmalarında nicel tekniklere önem vermekle beraber bu sonuçlardan nitel ve kültürel sonuçlar da çıkarabilmiştir. Bu özellik onun sosyolojisinin en temel niteliğidir. Asla nicel-sayısal veri ile yetinmemiştir.

Behice Boran 1938 yılında (Bir Mesleki Hareketlilik Çalışması: 1910-1930 (arasında) Birleşik Devletlerde, Meslek Gruplarının Yaş Dağılımının Bir Analizi) adlı çalışma ile doktor ünvanını almıştır.

Kıray, Türkiye’de metropoliten alanların oluşumunda sanayilerin kent merkezlerinin dışına çıkarılmasında ortaya çıkan özgün bir sanayi, yer seçim tipiolojisi tanımlamaktadır. Kıray’ın “saçaklanma” olarak kavramlaştıracağı bu özgün mekansal dönüşüm süreci kent ve sanayi coğrafyası yazınına çok değerli bir katkı yapmıştır.

Tanzimat sonrasında Meşrutiyetin ilan edilmesi ülkeye belli bir özgürlük ortamı sağlamıştır. Bu özgürlük ortamından faydalanan zamanın Osmanlı aydınları kendi ülkelerinin ve toplumlarının problemleriyle daha yakından ilgilenmeye başlamışlardır.

Fransız sosyolog Le Play’i ülkemize tanıtan Prens Sabahattin ve Mehmet Ali Şevki Bey ile başlayan “ilm-i içtima” denilen bu sosyoloji anlayışı Türk toplumunun yapısal işleyiş ve değişimini mikro çalışmalar ile yakalamaya çalışır. Erken Cumhuriyet döneminde başlayan bu çalışmaların öncü isimlerinden biri de İbrahim Yasa’dır. Bu konuda ilk eseri, Ankara yakınlarındaki ve ilk köy enstitüsünün kurulduğu, Hasanoğlan köyü üzerindedir (Yasa, 1955).

Toprak Reformunun tek çare olarak ileri sürüldüğü dönem içerisinde Mümtaz Turhan bu konuda ayrıntılı bir kitap yazarak konuyu çeşitli yönleriyle ele almıştır. Buna göre, öncelikle köy ve köy toplumu hakkında araştırmalar yapmak, toprak reformunun sonuçlarını objektif şekilde tespit etmek, toprak reformunun yapılacağı bölgelerin toplumsal yapılarını dikkate almak, tarım üretimini hesaba katmak, toprak reformunu tarım politikası ile birlikte düşünmek gibi konular üzerinde durur. Toprak reformunun devlete yükleyeceği mali külfet, ekonomiye katkısı ve kültüre ilişkin faktörlerin de araştırılmasının gerektiğinden bahseder.