Belirtilen tüm maddeler hangileri İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun yaptığı tanımlar esas alındığında, özelliklerden kültürün içerisinde yer alır.

Sosyoloji ve psikoloji alanında önemli eserleri ile katkı sağlamış olan Hilmi Ziya Ülken, 1901 yılında İstanbul’da doğdu, 1974 yılında yine doğduğu yer olan İstanbul’da vefat etti.

Niyazi Berkes’in ilk çalışmalarından birisi, Bazı Ankara Köyleri Üzerine Bir Araştırma kitabıdır. Bu eser Türk sosyolojisinde ilk monografiler arasında yer alır.

“Üniversite Problemi” adlı 1967 yılında hazırladığı kitabında Mümtaz Turhan Üniversitelerin ana fonksiyonlarını şu şekilde sıralar: 1. Bilim adamı, araştırmacı yetiştirmek ve bilimsel araştırmalarda bulunmak, 2. Üniversite de dâhil olmak üzere bütün eğitim kademeleri için eğitim elemanı yetiştirmek. 3. Kaliteli yönetici ve iş adamı yetiştirmek.

Türk sosyolojisinin kurucusu Ziya Gökalp 25 Ekim 1924’te İstanbul’da ölmüştür.

Osmanlının son döneminde toplumun dağılma tehlikesine karşı çözüm önerisi olarak üç fikir akımı ortaya çıkmıştır. Bu fikir akımları aynı zamanda bazı sosyolojik çözümlemelere dayanmaktadır. Toplumun bir arada yaşamasını sağlayan temel ilkeleri belirleme ve buna dayalı politikalar üretilmesini sağlamaya yöneliktir. Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülüktür. Ülken bu çerçevede meydana gelen toplumsal olayların da etkisiyle düşüncelerini geliştirir. Anadolucu akımın öncüsü olması bu noktayla ilgilidir. Anadolucu düşünceler geliştirirken dayandığı sosyoloji de burada önem taşımaktadır.

Mekanik dayanışma dinsel niteliktedir. Tanyol Durkheim’ın kutsal-kutsal dışı ayrımından hareket ederek din ve laik hayat arasındaki koşutluk üzerinde durur. İlkel toplumlarda kutsal alan geniş, kutsal dışı alan ise çok sınırlıdır. Tönnies’in deyimiyle kutsal alana cemaat, kutsal dışı alan cemiyet diyecek olursak ileri toplumlara doğru gidildikçe kutsal dışı alan önem kazanır.

Dış göçün en önemli toplumsal etkisi yeni iş-güç alanlarının açılması ve arkada kalanları tüketici hale sokmasıdır. Türk işçiler özellikle fabrika işçiliği yapmak istemektedirler; çünkü bunu işi daha prestijli saymaktadırlar. Yasa, Almanya’dan dönen Türk işçilerin çok ağır bedeller ödeyerek ülkelerinde iyi ekonomik geçime kavuştuklarının altını çizer. İşçi aileler genellikle toprağa yatırım yapmaktadırlar.

Şerif Mardin’dir.

Cemil Meriç¸ şair, mütercim, eleştirmen ve her şeyden önce büyük bir düşünürdür. O bir akademisyen değildi. Gerek teknik gerekse yöntem bakımından eserlerini, makale ve yazılarını bilimsel kalıp ve sınırlar içerisinde değerlendirmek zordur.

İnsanlar toplu olarak bir arada yaşarlar ve yaşamlarının bir düzeni vardır. İnsanlara ve oluşturdukları yaşam düzenlerine toplum diyoruz. Toplumun ne olduğu değil ne tür özellikler taşıdığı önemlidir.

Ziya Gökalp, Türk diline giren Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçeden çıkarılmasından yanadır. Ancak Türkçeleşmiş, Türkçenin malı olmuş yabancı kelimelerin dilden çıkarılmasına karşıdır. Ona göre dildeki aşırı sadeleştirme çabaları, Türkçeye arılık, açıklık ve sadelik getirmek yerine, karışıklığa, dilin canlılığının kaybolmasına yol açar.

Avrupa’ya öğrenci gönderme fikri ve uygulaması esasen Batılılaşma tarihinin tümünde vardır. Mümtaz Turhan’a göre geçmiş yıllardaki uygulamaların aksaklık ve hataları şunlardır: Batıyı tanımamak, hedefi doğru tayin edememek, plan ve programsızlık ve yanlış öğrenci seçimi.