Türk Sosyologları Final 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Boran’a göre aşağıdakilerden hangisi modern aile tipidir?
Çok çekirdekli aile |
Tek çekirdekli aile |
Karışık aile |
Dikine mürekkep aile |
Yanlama mürekkep aile |
Boran köylerde ailenin durumunu incelerken, aile tipolojisini serimler. Ailenin çekirdeğini evli çift meydana getirir. Birkaç çiftin bir araya geldiği aile çok çekirdekli ailedir. Modern aile tek çekirdeklidir. Tek çiftli ve diğer akrabaların karıştığı aileye ‘karışık aile’ demektedir. Aile tiplerini ayrıca ‘dikine mürekkep’ ve ‘yanlama mürekkep’ aile olarak ayrımlar. Dikine mürekkep aile; anne-baba ve evli kardeşlerden, yanlama mürekkep aile ise evli kardeşlerden oluşur.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mümtaz Turhan’a göre Avrupa’ya öğrenci göndermede geçmiş yıllardaki uygulamaların hatalarından değildir?
Batı’yı tanımamak |
Hedefi doğru tayin edememek |
Plan ve programsızlık |
Milli yaklaşım geliştirememek |
Yanlış öğrenci seçimi |
Avrupa’ya öğrenci gönderme fikri ve uygulaması esasen Batılılaşma tarihinin tümünde vardır. Mümtaz Turhan’a göre geçmiş yıllardaki uygulamaların aksaklık ve hataları şunlardır: Batı’yı tanımamak, hedefi doğru tayin edememek, plan ve programsızlık ve yanlış öğrenci seçimi.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kıray’a göre sosyal bilimciler için ilk adım olabilir?
Teknik |
İstatistik |
Envanter |
Kategorilendirme |
Sentez |
Kıray’a göre sosyal bilimci için ilk adım envanter olabilir. İkinci adım kategorilendirmedir. Bunun içinde mutlaka dünyada neler olup bittiğini bilmek gerekir ve değişme boyutuna, zaman boyutuna girmeniz gerekir. Sonrada istatistiğin ayrıntıları gelir ki bu ikincil bir sorundur. O da uzmanına bırakılabilir.
4.Soru
Şerif Mardin’in, Türk Modernleşme sorunsalının öncül aktörlerinden olan Jön Türkleri, içinde bulundukları dönemin siyasal-sosyal-ekonomik ve sosyo-bilişsel özellikleri açısından incelediği eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Genç Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu |
Jön Türker’in Siyasi Fikirleri |
Din ve İdeoloji |
Türk Modernleşmesi |
Osmanlı’da Sosyoloji |
Şerif Mardin Jön Türklerin Siyasi Fikirleri (1895-1908) başlıklı çalışmasında modernleşme sorunsalına eğilir.
5.Soru
Türk sosyolojisinin ve Türk toplumunun konuları ve sorunları üzerine görüşleri ve çözüm önerileri bulunan Türk sosyologu aşağıdakilerden hangisidir?
Baykan Sezer
|
Mümtaz Turhan
|
Şerif Mardin
|
Cahit Tanyol
|
Mübeccel Kıray
|
6.Soru
Mübeccel Kıray’ın Türkiye’de ilk derslerini verdiği ve sosyoloji bölümünün kurulmasına öncülük ettiği üniversite hangisidir?
Ankara Üniversitesi |
Hacettepe Üniversitesi |
Ortadoğu Teknik Üniversitesi |
Yıldız Teknik Üniversitesi |
Marmara Üniversitesi |
1951’de Amerika’da doktorasını bitirip Türkiye’ye dönen Kıray, 1962 yılına kadar farklı işlerde çalıştıktan sonra ODTÜ’den teklif alarak akademide çalışmaya başlamıştır.
7.Soru
Aşağıdaki önermelerden hangisi Sosyolojim ekolü ile ters düşmektedir?
Toplumun yaptığı her şey doğrudur |
Sosyal dayanışma, toplumsal bilinç ve iş bölümü gibi kavramlarla bireyi toplum karşısında etkisiz bir konuma taşımaktadır |
Toplumun birey üzerinde hükmü yoktur |
Pozitivist ve determinist bir anlayış üzerine kurgulanmıştır |
Toplum mutlaktır |
Pozitivist ve determinist bir anlayış üzerine kurgulanmış olan Sosyolojizm ekolünde toplumun birey üzerinde mutlak bir egemenliği vardır.
8.Soru
Şerif Mardin siyaset bilimi çerçevesinde aşağıdaki alanlardan hangisi üzerinde çalışma yapmamıştır?
Siyaset teorisi
|
Siyaset sosyolojisi
|
Küreselleşme
|
Siyaset felsefesi
|
Siyasi kültür
|
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Cemil Meriç’in sosyoloji alanındaki eleştirel yazılar yazdığı konulardan değildir?
Batı ve Doğu toplumlarının özellikleri |
Doğu emperyalizmi |
Önemli sosyolog ve düşünürler |
İdeolojiler |
Toplumsal tabaka ve sınıflar |
Cemil Meriç, Batı ve Doğu toplumlarının özellikleri, sosyolojinin Batı Avrupa’da doğuşu, gelişmesi, önemli sosyolog ve düşünürler, ideolojiler, toplumsal tabaka ve sınıflar konularında akademik olmamasına rağmen pek çok yazı yazmıştır. Doğu emperyalizmi ile ilgili yazısı bulunmamaktadır.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi büyük yapısal değişmenin en anlamlı yönüdür?
Entellektüelleşme |
Sanayileşme |
Tarımsallaşma |
Modernleşme |
Kentleşme |
Kentleşme, büyük yapısal değişmenin en anlamlı yönüdür denebilir.
11.Soru
“Sorgulamadan ve sosuz bir güvenle Batı’nın tüm öğelerini ithal etmektir” ifadesi Baykan Sezer’e göre, aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?
Batılılaşma |
Batıcılaşma |
Doğu-Batı çatışması |
Doğu-Batı çelişkisi |
Çağdaşlaşma |
Batılılaşma çağdaşlaşma anlamında kullanılırken batıcılaşma Sezer’e göre, sorgulamadan ve sosuz bir güvenle Batı’nın tüm öğelerini ithal etmektir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Şerif Mardin’in eğitim aldığı kurumlardan değildir?
Galatasaray Lisesi |
İstanbul Üniversitesi |
Stanford Üniversitesi |
John Hopkins |
Princeton Üniversitesi |
Galatasaray Lisesi’nde başladığı orta öğrenimini Amerika Birleşik Devletleri’nde tamamlamıştır. Lisans öğrenimini 1948 yılında Stanford Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nde; Yüksek Lisansını 1950 yılında John Hopkins Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde tamamlamış, 1958-1961 yılları arasında Princeton Üniversitesi Şark Çalışmaları Bölümü’nde Doktora Sonrası Araştırmacı olarak çalışmıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Sezer’e göre Türk sosyolojisinin önünde bulunan yollardır?
Batı’nın getirdiği tüm açıklamaları evrensel kabul ederek Türk gerçeğini buna göre açıklamak |
Batı sosyolojisinin yalnızca kuram ve yöntemini kabul etmek |
Türk toplumunun kendine özgü sorunları vardır ve bu sorunları yine kendine özgü kuram ve yöntemlerle çözme yoluna gitmek |
Kendine özgü yöntem ve teknikler geliştirmek |
Hepsi doğru |
Hepsi doğrudur.
14.Soru
Boran’a göre aşağıdakilerden hangisi modern aile tipidir?
Çok çekirdekli aile |
Tek çekirdekli aile |
Karışık aile |
Dikine mürekkep aile |
Yanlama mürekkep aile |
Boran köylerde ailenin durumunu incelerken, aile tipolojisini serimler. Ailenin çekirdeğini evli çift meydana getirir. Birkaç çiftin bir araya geldiği aile çok çekirdekli ailedir. Modern aile tek çekirdeklidir. Tek çiftli ve diğer akrabaların karıştığı aileye ‘karışık aile’ demektedir. Aile tiplerini ayrıca ‘dikine mürekkep’ ve ‘yanlama mürekkep’ aile olarak ayrımlar. Dikine mürekkep aile; anne-baba ve evli kardeşlerden, yanlama mürekkep aile ise evli kardeşlerden oluşur.
15.Soru
Günümüz Türk toplumu açısından ilk belirlememiz gereken sorun, köy sorunudur diyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Baykan Sezer |
Şerif Mardin |
Behice Boran |
Cemil Meriç |
Niyazi Berkes |
Baykan Sezer, köy sorununu iyi anlayabilmemiz için Osmanlı toprak düzenini iyi bilmemiz gerektiğini düşünür. Osmanlı döneminde, köy düzeni ve tarımda oluşan ilişkiler, tarihin bizlere aktardığı mirası tanımlamamız açısından ne kadar önemliyse, günümüz Türkiye’sinde köy, toplumsal sorunlarımızın kökenini bilmek açısından o denli önemlidir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Mümtaz Turhan’ın “Kültür Değişimleri” adlı eserinde yer alan kavramlardan birisi değildir?
Kültür
|
Medeniyet
|
Teknoloji
|
Değişme
|
Kalkınma
|
17.Soru
Aşağıda Behice Boran ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğru değildir?
Behice Boran, Türk sosyolojisinde ‘ilm-i içtima’ ekolünün bir üyesidir |
Boran doktora tez çalışmasında Durkheimcı bir tavır ile meslekleri toplumsal iş bölümü içinde fonksiyonel birlikler olarak tanımlar |
Boran, meslekleri hem toplum organizmasını oluşturan fonksiyonel birlikler olarak hem de toplumsal tabakalaşmada bir sınıf olarak ele almaktadır |
Boran, toplumun kurumları arasında fonksiyonel bir ilişki görür ve aynı zamanda bu ilişkinin iki temel yapı arasında olduğunu söyler |
Boran’a göre, bir köyün toplumsal ve ekonomik yapısını ortaya çıkarmak için ilk önce iş-güç tarzı ile ekolojiye bakılmalıdır |
Behice Boran, toplumsal kurumların işleyiş biçimini, bireylerin günlük pratiklerinden çıkarmaya yönelen ‘ilm-i içtima’ ekolünün 1940’lı yıllardaki temsilcisidir. Boran, tez raporunda önce mesleğin toplumsal anlamını kavramlaştırmıştır. Durkheimcı bir tavır ile meslekleri toplumsal iş bölümü içinde fonksiyonel birlikler olarak tanımlar (1938: 3). Ona göre, mesleki farklılıklar insanlar arasındaki sosyal ilişkileri belirlediği için sosyolojik göstergelerdir. E seçeneğinde verilen bilgi İbrahim Yasa’nın köy sosyolojisiyle ilgili çalışmalarında öne sürdüğü bir fikirdir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Cahit Tanyol’a göre tarikatların oluşma nedenlerindendir?
Türk halkının şamanizmle islamiyeti yoğurmuş olması
|
Ortaçağın ideal tipi mümin ile yeniçağın ideal tipi vatandaş arasındaki çatışma
|
Maddi kıymetler ile manevi kıymetler arasındaki dengesizlik
|
Türk devlet geleneğinde sınıf mücadelesinin olmaması
|
Tanrıyı ahlaki hareketlerin temeli olmaktan çıkarmadan kaynaklanan ideal eksikliği
|
19.Soru
Ziya Gökalp Türkiye’de hangi sosyoloji ekolüne dayalı bir sosyoloji anlayışı getirmiştir?
Science Sociale Ekolü |
Sosyolojizm Ekolü |
Marksist Ekol |
Batıcılık Ekolü |
Adem-i Merkeziyetçi anlayışı |
Sosyolojiyi bir bilim haline getiren Fransız sosyoloğu E. Durkheim’in görüşlerini zaman zaman aynen tercüme eden, zaman zaman da Türkiye’nin koşullarına uyarlayarak yeniden yorumlayan Ziya Gökalp, Türkiye’de sosyolojinin kurucusudur. Gökalp, ülkemizde, 1914 yılında, E. Durkheim’in sosyoloji görüşlerini, eğitimde esas alan bir sosyoloji kürsüsü kurmuş ve bu kürsü aracılığı ile Sosyolojizm ekolüne dayalı görüşler ülkenin egemen anlayışı, resmi görüşü haline getirilmiştir.
20.Soru
Köy çalışmaları yapan İbrahim Yasa’nın ilk eseri hangi köy üzerinedir?
Kuruköy Köyü |
Kurna Köyü |
Tepecik Köyü |
Adiloba Köyü |
Hasanoğlan Köyü |
Fransız sosyolog Le Play’i ülkemize tanıtan Prens Sabahahattin ve Mehmet Ali Şevki Bey ile başlayan “ilm-i içtima” denilen bu sosyoloji anlayışı Türk toplumunun yapısal işleyiş ve değişimini mikro çalışmalar ile yakalamaya çalışır. Erken Cumhuriyet döneminde başlayan bu çalışmaların öncü isimlerinden biri de İbrahim Yasa’dır. Bu konuda ilk eseri, Ankara yakınlarındaki ve ilk köy enstitüsünün kurulduğu, Hasanoğlan köyü üzerindedir (Yasa, 1955).
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ