Başlangıç tarihi kesin olmakla birlikte, Meşrutiyet Dönemi Tiyatrosu’nun son bulduğu tarih üzerinde görüş ayrılıkları vardır. Mondros Mütarekesi’nin imzalanması (30 Ekim 1919), İttihat ve Terakki Partisi’nin son kongresi (5 Kasım 1918), İzmir’in işgali (15 Mayıs 1919), İstanbul’un işgali (16 Mart 1920). En makul tarih, Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin kurulduğu 23 Nisan 1920 tarihi gibi görünse de, Cumhuriyetin ilânı olan 29 Ekim 1923, Meşrutiyet Dönemi Tiyatrosu’nun son bulduğu ve Cumhuriyet Dönemi Tiyatrosu’nun başladığı tarihtir.

Gölgeoyunu Kanuninin değil Yavuz Sultan Selim’in hükümdarlığı döneminde Osmanlı Türkiyesine girmiştir.

Etkisi görülen Avrupa yazarları arasında özellikle Molière, Goldoni, Corneille, Racine, Shakespeare, Alexander Dumas fils, Victor Hugo Pixérecourt, Schiller, İbsen, Labiche ve çeşitli melodram yazarlarıydı. Meşrutiyet Döneminde Avrupa tiyatrosunun etkisi daha çok Fransız tiyatrosundan geliyordu. Karl Marx Meşrutiyet dönemi yazarlarını etkileyen yabancı yazarlarından biri değildir.

Sonuç olarak, daha çok Osmanlı’ya başkentlik yapmış kentlerde gelişen Meddah, Karagöz ve Orta oyunu, bir imparatorluk merkezi olduğu gibi bir kültür merkezi de olan İstanbul’da yoğunlukla yaşanmış olan durum ve olayların, dolayısıyla içerik olarak da, bu kentte yaşayan farklı dil, din, ırk, kültür, sınıf özelliklerine sahip katmanların simgeleri olan tiplerin ilişkilerinin işlendiği türlerdir.

Darülbedayi’ de oynanan ilk profesyonel temsil, 20 Ocak 1916 gecesi Hüseyin Suat’ın, Emile Fabre’den uyarladığı “Çürük Temel” (La Maison d’Argile) adlı oyundur.

Pişekâr da, Hacivat’ın Ortaoyunu’ndaki karşılığıdır. O da kurulu düzenden ve kurallardan yanadır. Oyunun sorumluluğu ve yönetimi de ona aittir. Bu yüzden de Kavuklu’nun “Oyun Bozma” numarasıyla karşı karşıya kalır. Hacivat gibi görmüş geçirmiş bir mahalle büyüğü havasındadır. Mal-mülk sahiplerinin ve işsizlerin başvurduğu bir kişidir. Fırsatları değerlendirmeyi bilir. İçten pazarlıklı ve içe dönük bir yapısı vardır.

Meşrutiyet Döneminde oyunların çoğunda düşünceden çok olayların sıralanması yer alıyordu. Bu dönemde, yazarlar, toplum sorunlarına Tanzimat dönemindekinden daha yürekli bir tutumla eğilmekteydiler. Meşrutiyet’in coşkulu havası içinde, İstibdat’ın kötülükleri ve Meşrutiyet’in bu kötülükleri ortadan kaldıracağı yönelimi genel bir tutumdu. Bunun için de, oyunların kahramanları Jön Türkler, subaylar, sürgüne gönderilen aydınlardı. Bununla birlikte, Tanzimat Dönemi yazarlarının yazdıkları oyunlar arasında, manzum tragedyalar, romantik tragedyalar, fantezi oyunlar, tarihsel oyunlar, romantik dramlar, melodramlar, içli gerçekçi oyunlar, entrika komedyalar, töre ve karakter komedyaları en çok öne çıkanlardır.

Hayvancılıkla geçinen yörelerde yansılanan “Koç Katımı” soğuk bölgelerde Kasım ayında yapılır.

Keir Elam, dramatik bir sanat olan tiyatronun “sen-ben” ilişkisi ve “buradalık”
özelliklerinin yanı sıra, “şimdi” özelliğini belirtmektedir.

Anlatının temel öğelerinden biri olan uzam, eylemlerin geçtiği yeri belirtmektedir.

Karagöz bir gölge oyunudur. Bir hayal perdesinde Osmanlı İmparatorluğu çatısı altında yaşayan farklı kültürlerden çeşitli tasvirlerin Karagöz Oynatıcısı (Hayalbaz) aracılığıyla oynatılmasıdır.

Hikâye anlatma sanatının Osmanlı Dönemi’ndeki yansıması olan Meddah ve Meddahlık geleneği ise yine Bursa, Edirne, İstanbul gibi başkentlerde yaygınlaşmıştır. Osmanlı’da Meddah isminin 17. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başladığı belirtilir.

Düzenbazlar; Meddah, Karagöz ve Ortaoyununda geçen olumsuz ve uygunsuz tiplerden biri değildir.

Köy seyirlik oyunları da ibadet gibi belli zamanlarda yansılanır. Oyunları yönetecek bir yetenekli kişinin varlığı gerekir. Anlatım aracı dans ve müziktir. Köy seyirlik oyunlarında bir ön hazırlık yapılması gerekir. İbadet kuralları gibi bu oyunlarında belli kalıpları ve çatıları vardır.