Türkçe Biçim Bilgisi Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Eğer bir ek sık kullanılıyor, gerektiğinde yeni kelimeler türetiyorsa işlek sayılmaktadır. Sık kullanılmıyor, yeni kelime türetmeye yaramıyorsa işlek değildir.” Aşağıdakilerden hangisinde işlek olmayan eklere bir örnek vardır?
Gizle |
Sözlü |
Görsel |
Kışın |
Bolulu |
-lA ve –lX ekleriyle isim ya da daha az sıklıkla fiillere eklenen –sAl ekleri işlekken, -n eki işlek değildir.
2.Soru
Kişi ekleri ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Öznenin tekil veya çoğulluğunu belirtir |
Fiil çekiminde kişi her zaman belli bir ek ile ifade edilir. |
Zaman ve kip eklerinden sonar gelir. |
tip kişi ekleri zamir kökenlidir. |
2. tip kişi ekleri iyelik kökenlidir. |
Fiil çekiminde kişi her zaman belli bir ek ile ifade edilmez. 3. tekil kişi bugün ek almamasıyla belirlenir.
3.Soru
Türetme dışında en çok kullanılan yeni kelime yapma yollarından biri, birden çok kelimeyi tek bir kavramı ifade etmek için kullanmak olarak açıklanan kavram aşağıdakilerden hangisidir.
Kopyalama |
Kısaltma |
Birleştirme |
Türetme |
Ayırma |
Türetme dışında en çok kullanılan yeni kelime yapma yollarından biri, birden çok kelimeyi tek bir kavramı ifade etmek için kullanmak yani birleşik kelime oluşturmaktır. Doğru cevap C' dir.
4.Soru
Öbek veya cümle içindeki isimleri diğer kelimelere, farklı anlam ilişkilerini ifade edecek biçimde bağlamaya yarayan ekler aşağıdakilerden hangisidir?
Yapım ekleri |
Çekim ekleri |
İyelik ekleri |
Durum ekleri |
Çoğul ekler |
İsim kök ve gövdelerine gelen durum ekleri, öbek veya cümle içindeki isimleri diğer kelimelere, farklı anlam ilişkilerini ifade edecek biçimde bağlamaya yarar.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem yapım hem çekim eki almıştır?
askıda |
evimiz |
kapılar |
sürgülü |
içeride |
A seçeneğinde as- fiil köküne -kı yapım eki ve -da çekim eki gelmiştir.
6.Soru
Çekimlenebilen kelimeler, alabildikleri çekim eklerine göre kaç gruba ayrılır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Ekler ve Kelime Türleri konularında gördüğümüz gibi kelime türlerinin belirlenmesinde, çekimlenebilir olmaları ve çekimlenirken alabilecekleri ekler belirleyicidir. Çekimlenebilen kelimeler, alabildikleri çekim eklerine göre isim soylu kelimeler ve fiiller olmak üzere iki gruba ayrılır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basit kelime değildir?
Seni |
Anneye |
Geldim |
Başkan |
İle |
Yalnızca kök durumunda olan ya da anlam değişikliği yaratmayan çekim eklerini alan sözcükler basittir. Bu durumda “seni”, “anneye”, “geldim” ve “ile” sözcükleri basitken, bir köke yapım eki eklenmesiyle oluşan sözcükler, türemiştir. Bu durumda “başkan” sözcüğü basit değil, türemiş kelimedir.
8.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük diğerlerinden farklı türde kullanılmıştır?
Hepimiz zor zamanlardan geçtik. |
Kendini boş uğraşlara verdi. |
O güzelim yıllarını heba ettin. |
Biz verdiğin kararların arkasındayız. |
Biri işin doğrusunu bana anlatsın. |
A, B, D ve E seçeneklerindeki altı çizili kelimler zamir göreviyle kullanılmakta olup C seçeneğindeki altı çizili kelime sıfat görevinde kullanılmaktadır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çekimlenemeyen kelime türlerindendir?
İsimler |
Sayılar |
Zamirler |
Fiiller |
Sıfatlar |
Türkçede kelimeleri anlam değiştirmeyen çekim ekleriyle çekimlenebilen ve çekimlenemeyen biçiminde iki gruba ayırmak mümkündür. İsimler, sayılar, zamirler ve fiiller çekim eki alırlar ve dolayısıyla çekimlenebilen kelime türlerine dâhil olurlar. Sıfatlar, zarflar, bağlaçlar, edatlar, ünlemler ise çekim eki almadıkları için çekimlenemezler.
10.Soru
Fiile bağlı olan öğelerin fiille olan ilişkilerini değiştiren ekler aşağıdakilerden hangisidir?
Yapım ekleri |
Çekim ekleri |
Çatı ekleri |
İyelik eki |
Çoğul eki |
Fiillere gelen çatı ekleri de her zaman fiilin anlamında değişiklik yapmaz ama fiile bağlı olan ögelerin fiille olan ilişkilerini değiştirir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.
11.Soru
Ses açısından, vurgusu ve kelime aralarını gösteren sinyallerle birbirinden ayrılan, yazı dilinde araya konan bir boşlukla sınırları gösterilen ses birlikleri nedir?
Fiil |
Kelime |
İsim |
Zamir |
Sıfat |
Ses açısından, vurgusu ve kelime aralarını gösteren sinyallerle birbirinden ayrılan, yazı dilinde araya konan bir boşlukla sınırları gösterilen ses birlikleri kelimelerdir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem isme hem fiile gelen eklerdendir?
-iniz |
-sel |
-sın |
-dı |
-iyor |
-iniz, -sın, -dı ve –iyor ekleri fiillere gelen kılınış, görünüş, zaman, kip ve kişi eklerindendir. Ancak –sel, hem fiillere hem de isimlere eklenebilir. Örneğin, işitsel ve uysal, fiillere gelen, bilimsel ve kumsal ise isimlere gelen bu eke örnektir.
13.Soru
Enklitikler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Eklerden farklı olarak vurgulanırlar. |
Ünlü ve ünsüz uyumuna uymazlar |
Ayrı ya da bitişik yazılabilirler. |
Kelimelerin başında bulunurlar. |
Türkçeye batı dillerinden geçmiştir. |
Eklerden farklı olarak vurgulanmayan enklitikler, ünlü ve ünsüz uyumuna uyarak kelimelerin en sonunda yer alırlar. Bu biçimler Eski Anadolu Türkçesi’nde ve Osmanlıca’da bitişik yazılmakta iken günümüzde ayrı da yazılabilmektedir.
14.Soru
Kelime sonundaki /k/, /ç/, /p/, /t/ ünsüzlerinin ünlüyle başlayan bir ekten önce sırayla /ğ/, /c/, /b/, /d/ ünsüzlerine dönüşmesine ne ad verilir?
Öbek |
Ötümleşme |
İstem |
Yapım Eki |
Üleştirme |
Ötümleşme kelime sonundaki ötümsüz /k/, /ç/, /p/, /t/ ünsüzlerinin ünlüyle başlayan bir ekten önce sırayla ötümlü /ğ/, /c/, /b/, /d/ ünsüzlerine dönüşmesine ötümleşme denir.
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ayrılma, yönelme, bulunma ve araç bildiren durum eki bir arada bulunur?
Dün okula servisle giderken köprüden geçtik. |
Şehirden kasabaya otobüsle bir saatte varılıyor. |
Buradan çarşıya bisikletle giden pek çok kişi var. |
Minibüsle giderken yolda eski bir kulübe gördük. |
Ankara’dan Eskişehir’e trenle gitmek kısa sürer. |
Ayrılma durum eki –dan, yönelme durum eki –a, -e, Bulunma durum eki –da, araç bildiren ek ise –(y)lA ekidir. Şıkları incelediğimizde her birinin B seçeneğinde verildiğini görürüz: Şehir-den (ayrılma) kasaba-ya (yönelme) otobüs-le (araç) bir saat-te (bulunma) varılıyor.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde fiilden isim türeten yapım eki bulunur?
Gözlük |
Görgü |
Sözlü |
Yolcu |
Başlık |
Yapım ekleri, isim ve fiillerin kök ve gövdelerine eklenerek yeni isimler ve fiiller türetir. Eklendikleri köke ve türettikleri kelimeye göre 4 gruba ayrılırlar: isimden isim, fiilden isim, fiilden fiil, isimden fiil. Göz-lük, Söz-lü, Yol-cu, Baş-lık sözcüklerinde isme yapım eki gelmesiyle isimden isim türemiştir. Gör-gü sözcüğünde görmek fiil köküne yapım eki gelmesiyle fiilden isim türemiştir.
17.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk adı kullanılmamıştır?
Bir bölük asker terhis edildi. |
Grupla toplantı gerçekleştirdik. |
Halk alınan karara tepki gösterdi. |
İnsanlar arasındaki dayanışma önemlidir. |
Çoban, sürüsünü toplayıp başka bir otlağa yöneldi. |
Bölük, grup, halk ve sürü kelimeleri topluluk isimleridir. İnsanlar kelimesi –lar eki eklenerek çoğul yapılmıştır.
18.Soru
Aşağıdaki birleşik kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
Yeşilbiber |
Kankırmızı |
Yeşil çekirge |
Kırmızı kart |
Karagöz |
Yeşilçekirge birleşik yazılan bir kelimedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden kelimelerdeki eklerden hangisi yeni eklerden biridir?
Bankamatik |
Geliyor |
Çirkindi |
Kalemler |
Annemgil |
Yeni ekler arasında -syon ve -matik örneklerini de sayabiliriz. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağlaçlara bir örnek olarak verilebilir?
Ben |
Hızlı |
Fakat |
Bir |
Ah |
Fakat, ama, ve gibi kelimeler bağlaç görevi görürler. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ