Türkçe Biçim Bilgisi Ara 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki altı çizili isimlerden hangisinde yönelme durum eki kullanılmıştır?
Yolda arkadaşı ile karşılaştı. |
Savcılığa dilekçe verdi. |
Muhtarlıktan telefon ettiler |
Dayımın oğlu sınıfı geçti. |
Pencereyi araladı. |
“Yolda” kelimesi bulunma, “muhtarlıktan” kelimesi ayrılma, “dayımın” kelimesi ilgi, “pencereyi” kelimesi belirtme durumu gösteren ekler almıştır. “Savcılığa” kelimesindeki durum eki ise yönelme ifade eder.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirtisiz isim tamlamasına bir örnek olarak verilebilir?
Yemek masası |
Kitabın rengi |
Dolabın kapağı |
Evin penceresi |
Kapının kolu |
Belirtisiz isim tamlamalarında sadece tamlanan ek alır. Yemek masası ifadesindeki tamlanan konumundaki masa kelimesi ek almış iken tamlayan konumundaki yemek kelimesi ek almamıştır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özel bir adın genelleşmesi yoluyla ortaya çıkmış kelimelerdendir?
Selpak |
Lazer |
İnternet |
DNA |
Dopdolu |
Selpak kelimesi aslında bir peçete markası olmasına rağmen zaman içinde genelleşerek peçete veya mendil manasında kullanılmaya başlamıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yanlış bir kullanımdır?
Kardeşimler |
Halamlar |
Teyzemgil |
Dayımgil |
Abimler |
İsim+iyelik+çoğul sıralanışıyla ilgili olarak dikkat edilmesi gereken bir nokta da bu
sıralamanın bütün akrabalık isimleri için geçerli olmaması, -lAr yerine konuşma dilinde
ve bazı ağızlarda daha alışılmış olan –gil ekinin kullanılmasıdır:
X+iyelik+çoğul
kardeşimgil *kardeşimler
yeğenimgil *yeğenimler
5.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kopyalama tekniğiyle dilimize kazandırılmıştır?
Tömer |
Lazer |
Tedaş |
İmge |
Ram |
Tömer, Lazer, Tedaş ve Ram kelimeleri kısaltma yapım tekniği ile oluşturulmuşken; İmge kopyalama tekniğiyle dilimize geçmiş kelimedir.
6.Soru
Söz diziminde tek kelime gibi işlev gören, yeri kaydırılabilen iki ve daha fazla kelimenin oluşturduğu söz birliklerine ne denir?
Öbek |
Esnek ekler |
Değişken ekler |
Kısmen değişken ekler |
Son ekler |
Verilen tanım öbek kavramını anlatmaktadır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde belirtme sıfatlarına örnek vardır?
Daha büyük araba gönderdi. |
Çekim için iki çocuk lazım. |
Sarışın kadını tanıyor musun? |
Kapkara gökyüzüne baktı. |
Hoş kokulu çiçekler arıyordu. |
Büyük, sarışın, kapkara ve hoş kokulu niteleme sıfatları iken, iki çocuk ifadesindeki iki belirtme sıfatına örnektir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağımlı biçimbirimlerden değildir?
mu |
gel- |
-de |
-dir |
sun |
A, C, D ve E seçeneklerinde belirtilenler bağımlı biçimbirimlerdenken gel- bağımsız biçimbirimlerden biridir.
9.Soru
“(I) İnsan tutkuları (II) bilmecemsi şeylerdir ve bu, çocuklarda da yetişkinlerinkinden farklı değildir. Buna yakalananlar ne olduğunu açıklayamazlar. Bir (III) dağ doruğuna ulaşmak uğruna hayatlarını (IV) büyük tehlikeye atan insanlar vardır. Nedendir; hiç kimse, kendileri bile açıklayamaz.”
Michael Ende
Yukarıdaki paragrafta numaralanmış bölümlerden hangi ikisi sıfat tamlamasıdır?
I ve II |
II ve III |
I ve III |
II ve IV |
III ve IV |
‘İnsan tutkuları’ ve ‘Dağ doruğu’ isim tamlamasına örnektir ‘Bilmecemsi şeyler’ ve ‘Büyük tehlike’ sıfat tamlamalarıdır.
10.Soru
Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisi yalnızca yapım eki almıştır?
Öğleden sonra gözlükçüye uğramalısın. |
Buraya gelirken ağaçlı yollardan geçtik. |
Parasızlıktan ne yapacağını şaşırmış. |
Gülümsemesi ay ışığını andırıyordu. |
Düşüncelerini kendine saklamalısın. |
A, C, D ve E seçeneklerindeki altı çizili kelimler hem yapım hem de çekim eki almıştır. B seçeneğinde yalnızca yapım eki almış kelime bulunmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yabancı dillerden kopyalama vasıtasıyla elde edilmiş ve ön ek almış bir kelimedir?
Bihaber |
Bekar |
Asansör |
Kitapçı |
E-posta |
Türkçenin söz varlığında, kelimenin başına bi- ve na- ekleri almış örnekler vardır. Kelimenin başına gelen bu ön ekler, Türkçeye başka dillerden kopyalanmış kelimelerde görülür. Farsça olan bi- ve na- ekleri başka kelimelere serbestçe getirilemez, bu eklerle yeni kelime türetilemez. Bu da sözcüğün bütün olarak kopyalanmış olduğunu gösterir.Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.
12.Soru
Araç durumunu alan kelime cümle içinde hangi görevi alır?
Dolaylı tümleç |
Zarf tümleci |
Kişi zamiri |
Özne |
Nesne |
Cümle içinde özne, yalın durumda; nesne belirtme durumunda, dolaylı tümleç yönelme, ayrılma ve bulunma durumunda bulunur. Araç durumu alan bir kelime ise zarf tümleci olur.
13.Soru
“İsim soylu kelimelere sırasıyla çoğul, iyelik ve durum ekleri gelir.”
Yukarıdaki bilgiye verilebilecek örnek cümle aşağıdakilerden hangisidir?
Tatilde yeğenlerimizi ziyarete gideceğiz. |
Annemleri görmeyeli uzun zaman oldu. |
Çarşıda teyzenleri gördüm. |
Küçükken dayımların bahçesinde oynardık. |
Abinler yarın burada olacak. |
B, C ve D şıkkında bulunan “annemleri, teyzenleri, dayımların ve abinler” kelimelerinde isime gelen eklerde iyelik eki çoğul ekinden önce kullanılmıştır. “Yeğenlerimizi” kelimesinde ise çoğul, iyelik ve durum sıralaması mevcuttur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi isim + sıfatfiil ile türetilmiş birleşik isimdir?
Ağaçkakan |
Topkapı |
Mirasyedi |
Elalem |
Karnıyarık |
Topkapı; iyelik eki düşmüş birleşik isim, mirasyedi; cümle biçiminde birleşik isim, elalem; ikileme ile türetilmiş birleşik isim, karnıyarık; iyelik ekli birleşik isim olup, ağaçkakan isim + sıfatfiil ile türetilmiş birleşik isimdir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi anlamlı kelimelerden biridir?
Zamir |
Edat |
Bağlaç |
Ünlem |
Zarf |
Zamirler, edatlar, bağlaçlar ve ünlemler işlevli kelimelerdenken, zarf anlamlı kelimelerden biridir.
16.Soru
Ekleşme özelliği taşıyan son çekim edatları, kuvvetlendirme ve pekiştirme işlevi taşıyan bağlaçlar, birleşik çekimleri oluşturmakta kullanılan imek fiili gibi dil birlikleridir ifadesi aşağıdakilerden hangisinin tanımıdır.
Durum eki |
Çekim eki |
Yapım eki |
Enklitik eki |
Çoğul eki |
Eklerden söz ederken ek olmadıkları hâlde ek gibi davranan ögelerden de söz etmek gerekir. Enklitikler; ekleşme özelliği taşıyan son çekim edatları, kuvvetlendirme ve pekiştirme işlevi taşıyan bağlaçlar, birleşik çekimleri oluşturmakta kullanılan imek fiili gibi dil birlikleridir. Bunlar, ek değildir ancak ek gibi davranır; ünlü ve ünsüz uyumu gibi eklere özgü ses oylarına tabidir, ancak eklerden farklı olarak vurgulanmazlar. Doğru cevap D'dir.
17.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde dönüşlülük zamirine örnek vardır?
Ne oluyor bu hastanede? |
Bazıları da fazla kendini beğenmiş. |
Kimse aramadı henüz. |
Kendisi istedi bunu. |
Onlarınkini ben alırım. |
Türkiye Türkçesinde dönüşlülük zamiri olarak “kendi” kullanılır. Kişi zamirlerinde farklı olarak “kendi” çekimde iyelik alır.
18.Soru
Bir kelimenin cümlede diğer ögeleri kendine bağlayabilme ve boşluk açabilme güçleri nasıl adlandırılır?
Öbek |
Ötümleşme |
Üleştirme |
Değişkenlik |
İstem |
Bir kelimenin, genellikle de bir fiilin cümlede diğer ögeleri kendine bağlayabilme, boşluk açabilme güçlerine istem denir. Buna Türkçede değerlilik de denir.
19.Soru
Aşağıdaki birleşik isimlerden hangisi sıfat + isim kuralına göre oluşmuştur?
Kabakulak |
Ağaçkakan |
Kuşkonmaz |
Alışveriş |
Okuryazar |
Ağaçkakan ve Kuşkonmaz isim + sıfatfiil kuralıyla oluşmuştur. Alışveriş ve Okuryazar kelimeleri ikileme şeklinde oluşmuştur. Kabakulak sıfat + isim kuralıyla oluşmuştur.
20.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi aldığı ekler dolayısıyla diğerlerinden farklıdır?
sulak |
içecek |
görgü |
soru |
açık |
Diğer seçeneklerde kelimeler fiile gelen ek ile (fiilden isim) oluşurken, A seçeneğinde ek isme gelmiştir. su-la-k
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ