Türkçe Biçim Bilgisi Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikilemelere bir örnek olarak verilebilir?
Mirasyedi |
Okuryazar |
Dalgakıran |
Dilbilim |
Delikanlı |
Alışveriş, az çok, er geç, okuryazar ve altüst gibi kelimeler ikilemeye birer örnektir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.
2.Soru
Herhangi bir çekim eki almadan bir fiili zaman, yer, durum, azlık, çokluk, soru gibi çeşitli açılardan niteleyen isim soylu kelimelere ne denir?
Zarflar |
Zamirler |
Sıfatlar |
Bağlaçlar |
Ünlemler |
Yukarıda verilen tanım zarflara aittir.
3.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde isimden fiil yapım eki örneği görülmektedir?
Başlık |
Sözlü |
Kondur |
Açık |
Yolla |
İsimden fiil yapım eki örneği yolla kelimesinde görülmektedir.
4.Soru
Bir dilin kelimeleri genel olarak anlamlı kelimeler ve işlevli kelimeler olmak üzere iki gruba ayrılır. Aşağıdakilerden hangisi anlamlı kelimeler grubundandır?
Zamirler |
Bağlaçlar |
Zarflar |
Edatlar |
Ünlemler |
Bir dilin kelimelerini genel olarak iki gruba ayırabiliriz: Birincisi, bağlam olmadan sözlükte tanımlanabilecek anlama sahip olan anlamlı kelimelerdir. Bunlar isimler, sıfatlar, zarflar ve fiillerdir. İkincisi ise bağlam olmadan tanımlanabilecek bir anlam taşımayan, sözlüklerde görevi belirtilen; ancak cümle içinde belli ilişkileri gösteren işlevli kelimelerdir. Zamirler, bağlaçlar, edatlar, ünlemler bu gruba dâhildir.
5.Soru
Aşağıdaki dizelerin hangisinde ikileme diğerlerinden ayrı bir tür ve görevde kullanılmıştır?
Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden. |
Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta. |
Yavaş yavaş geçtim kalabalıkların arasından. |
Işık ışık, dalga dalga bayrağım! |
Dalgın dalgın seyreyledim alemi. |
Zarflar; herhangi bir çekim eki almadan bir fiili zaman, yer, durum, azlık, çokluk, soru gibi çeşitli açılardan niteleyen isim soylu kelimelerdir. Şıklarda verilen’ ışık ışık, dalga dalga bayrağım’ ikilemesi sıfat görevinde kullanılmışken diğer şıklardaki ikilemeler zarf göreviyle kullanılmıştır.
6.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi aldığı ekin yapısı itibariyle diğerlerinden farklıdır?
gözde |
evde |
kaleme |
sola |
oradan |
Yapım ekleri, var olan kök ve gövdelerden yeni kelimeler türetir. Kelimelerin niceliğini, öbek veya cümle içerisinde birbirleriyle olan ilişkilerini gösteren eklere çekim ekleri denir. A seçeneğindeki -de eki, kelimenin anlamının değişmesine sebep olurken, diğer seçeneklerde yani bir kelime oluşumu yoktur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tür isimlerine bir örnek olarak verilemez?
Geyik |
Araba |
Amasya |
Çam |
Bilgisayar |
Özel isimler doğrudan ismi oldukları varlıkları göstermeleriyle diğer isimlerden ayrılır. Amasya kelimesi bir ilin adı olduğu için özel isimdir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdaki tamlamaların hangisinde ögelerin yeri değiştirilirse tamlama yapısı bozulur ve bir cümle ortaya çıkar?
Evin kapısı |
Arabanın camı |
Kapının kolu |
Sandalyenin ayağı |
Güzel hava |
Hem tamlayanın hem de tamlananın ek aldığı belirtili tamlamalarda tamlayanla tamlanan yer değiştirse bile tamlama ilişkisinde bir değişiklik olmaz: Kapısı evin, Camı arabanın, kolu kapının, ayağı sandalyenin. Buna karşılık sıfat tamlamalarında, ögelerin yeri değiştirilirse tamlama yapısı bozulur ve bir cümle ortaya çıkar: Güzel hava – hava güzel (dir).
9.Soru
Aşağıdaki birleşik isimlerden hangisi diğerlerinden farklıdır?
Ağırbaşlı |
Delikanlı |
Soğukkanlı |
Aslanağzı |
Serinkanlı |
Ağırbaşlı, delikanlı, soğukkanlı, serinkanlı sıfat tamlaması şeklindeki birleşik kelimelerken, aslanağzı kelimesi belirtisiz isim tamlaması şeklindedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kısaltma yolu ile elde edilmiş bir kelimedir?
Okul |
Lazer |
Özçekim |
İnternet |
E-posta |
Bazı kısaltmaların açılımı dilde hiç kullanılmaz. LAZER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation) kelimesinin de açılımı hiç bir zaman kullanılmadığı için doğru cevap B şıkkıdır.
11.Soru
Türkçede yüklemi isim soylu bir kelime olan cümlelere ne ad verilir?
Fiil cümlesi |
İsim cümlesi |
İsim tamlaması |
Ek fiil |
Yardımcı fiil |
Türkçede yüklemi isim soylu bir kelime olan cümlelere isim cümlesi denir.
12.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik fiilin oluşturulma şekli diğerlerinden farklıdır?
Konuşmasıyla herkesi tedirgin etti. |
Yaptığı hareketlerden dolayı şaşıp kaldım. |
Kafesteki kuşu salıverdi. |
Arkalarından söylendi durdu. |
Sinirlendiği için odadan çıkıp gitti. |
B, C, D, E seçenekleri iki ögesi de fiil olan birleşik fiillere örnektir. A seçeneğinde bulunan’ tedirgin etti’ kelimesi isim+yardımcı fiil birleşik fiil yapısına örnektir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “dilsel yaratıcılık” yöntemiyle oluşturulmuş bir sözcüktür?
Yıldız |
Yüz |
İmge |
Yanıtlamak |
Gelivermek |
Yıldız, yeni anlam kazanma yöntemiyle; yüz, yazım yöntemiyle; imge, kopyalama yöntemiyle; gelivermek, birleştirme yöntemiyse; yanıtlamak ise dilsel yaratıcılık yöntemiyle oluşturulmuştur.
14.Soru
Türkçenin yapısal özelliği olan ünlü ve ünsüz uyumları sayesinde bir kelimeye bir ekin farklı altbiçimlerinden hangisinin eklenebileceğini önceden tahmin edebilmenin mümkün olması eklerin hangi özellikleri ile ilgilidir?
Tek biçimli olmaları |
Kestirilebilir olmaları |
Eklerin kısmen değişebilir olmaları |
Eklerin esnek olmaları |
Art Arda gelebilmeleri |
Türkçedeki eklerin bir başka önemli ortak özelliği, çoğunun önceden kestirilebilir olmasıdır. Türkçenin yapısal özelliği olan ünlü ve ünsüz uyumları sayesinde bir kelimeye bir ekin farklı alt biçimlerinden hangisinin eklenebileceğini önceden kestirmek mümkündür. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde diğerlerinden farklı bir sıfat türü kullanılmıştır?
Şehrin üstünü kara bulutlar kaplamıştı. |
Kurul üyeleri yuvarlak masa etrafında toplanmıştı. |
Yeşil yapraklar sonbaharda sarıya döndü. |
Okuryazar toplumlarda refah seviyesi yüksektir. |
Bütün çocuklar mutlu olmayı hak ediyor. |
A, B, C ve D seçeneklerinde niteleme sıfatı kullanılmıştır. E seçeneğinde belirtme sıfatı kullanılmıştır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “iyelik ekli isim+sıfat” yapısıyla oluşturulmuş birleşik isimlere örnektir?
Dilbilim |
Kabakulak |
Kuşkonmaz |
Başıbozuk |
Serinkanlı |
Dilbilim iyelik eki düşmüş yapılara, Kabakulak sıfat+isim yapısına, Kuşkonmaz isim+sıfatfiil yapısına, Serinkanlı –IX ekli sıfat tamlaması kuralına örnek iken; Başıbozuk kelimesi İyelik ekli isim+sıfat yapısıyla oluşturulmuş bir birleşik isimdir.
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi bir zarftır?
Yavaş (araba) |
Kırmızı (tren) |
Yaşlı (adam) |
Hızlı (koşuyor) |
Büyük (ağaç) |
Seçeneklerdeki yavaş, kırmızı, yaşlı ve büyük kelimeleri isimleri nitelediği için sıfattır. Hızlı kelimesi bir fiili nitelediği için zarftır.
18.Soru
Dilbilgisinin ve dilbilimin, dildeki anlamlı ve işlevli en küçük birimler olan kelimelerin ve eklerin yapı, işlev ve kullanımını inceleyen koludur tanımı aşağıdakilerden hangisidir.
Durum bilgisi |
Biçim bilgisi |
Ses bilgisi |
Anlam bilgisi |
Ek bilgisi |
Biçim bilgisi; dilbilgisinin ve dilbilimin, dildeki anlamlı ve işlevli en küçük birimler olan kelimelerin ve eklerin yapı, işlev ve kullanımını inceleyen koludur. Doğru cevap B'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zamir türlerinden biri değildir?
Kişi |
Sayı |
Dönüşlülük |
Soru |
Belirsizlik |
Zamirlerin kişi, dönüşlülük, soru, belirsizlik ve gösterme zamirleri olmak üzere türleri vardır. Sayı ise sıfat türlerinden biridir.
20.Soru
I. Bulunma durumu eki –DA, fiilin gösterdiği oluşun geçtiği somut ve soyut her tür yeri gösterirler.
II. Bulunma ekini alan öge cümlede yer tamlayıcısı olarak kullanılır.
III. Bulunma eki fiili düşmüş kısaltma gruplarında kullanılabilir.
Bulunma durumu ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yukarıdaki seçeneklerin tamamı doğrudur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ