Türkçe Biçim Bilgisi Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde 2. Tip kişi eki kullanılabilir?
Gönüllülük kipi |
Şart kipi |
Emir eki |
İstek eki |
Gereklilik kipi |
2. Tip kişi ekleri; görülen geçmiş zaman ve şart kipinin çekiminde iyelik kökenli kişilik ekleri kullanılır.
2.Soru
Cümlede yüklemin belirttiği oluş ya da kılışla ilgili kişiyi gösteren biçimbirimlere ne ad verilir?
Kişi ekleri |
Kişi zamirleri |
İşaret zamirleri |
Özne |
Durum ekleri |
Cümlede yüklemin belirttiği oluş ya da kılışla ilgili kişiyi gösteren biçimbirimlere kişi ekleri denir. Kişi ekleri; öznenin tekil mi çoğul mu olduğunu, yani kişinin sayısını gösterir. Bir başka ifade ile kendisi özne olmadığı hâlde özneyi temsil eder.
3.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil dönüşlü yapıdadır?
30’da havaalanında olmamız gerekiyor. |
Çocuklar dövüştüler. |
Çocuk güldü. |
Otobüse binildi. |
Ahmet Ali’ye kitabı okuttu. |
Olmamız kelimesinde iyelik ekli –mA yapılarına örnek vardır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sözlüksel açıdan sıfatfiil eklerine bir örnektir?
Gülen |
Akar |
Bildik |
Oynayan |
Bakmadık |
Gülen, akar, oynayan ve bakmadık öbek açısından sıfatfiillere örnektir.
5.Soru
”İnsanların geçmişi anımsama ve değerlendirme, şimdi ve şu anda olanı geçmişten ayırabilme, geleceği de tasarlama yetisi vardır.” cümlesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Comrie |
A. Demir |
Akerson |
Banguoğlu |
Korkmaz |
“İnsanların geçmişi anımsama ve değerlendirme, şimdi ve şu anda olanı geçmişten ayırabilme, geleceği de tasarlama yetisi vardır.” (Akerson, 2000)
6.Soru
Görünüş biçimbirimleriyle işaretlenen görüntüleme alanının, göreceli darlığı ve buna bağlı psikolojik yoğunlukla ilgili ölçütsel parametre aşağıdakilerden hangisidir?
Odaklılık |
Sınır sonrası bakış |
Sınır öncesi bakış |
Öngörülülük |
Bitmişlik |
Odaklılık, görünüş biçimbirimleriyle işaretlenen görüntüleme alanının, göreceli darlığı ve buna bağlı psikolojik yoğunlukla ilgili ölçütsel bir parametredir.
7.Soru
I. Her fiile eklenebilirler.
II. Tüm isim-fiil ekleri isimlerin aldığı her eki alabilir.
III. Fiillerin veya fiillerin gösterdiği oluşun adını yaparlar.
Yukarıda isimfiillerle ilgili verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
İsimfiil ekleri, fiillerin veya fiillerin gösterdiği oluşun adını yaparlar. Her fiile eklenebilirler. -mAk isimfiil eki; ilgi, iyelik ve çoğul eklerini almamasıyla diğerlerinden ayrılır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.
8.Soru
Aşağıda isimler ile ilgili verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I. İsimlerin sınıflandırılmasında kullanılan ayrımlardan biri somut veya soyut olması ile ilgilidir.
II. Özel isimler, mevcut varlıkların ismi olabilecekleri gibi tarihte var olmuş, gerçek veya kurgusal varlıkların da ismi olabilir.
III. Tür isimleri türleri gösterirken, özel isimler her seferinde farklı bir gösterilene işaret eder.
Yalnızca I |
II ve III |
I ve III |
I ve II |
I, II ve III |
Yukarıda verilen bilgilerin tamamı doğrudur. İsimlerin sınıflandırılmasında kullanılan ayrımlardan biri somut veya soyut olması ile ilgilidir. Somut isimler görülebilir, ölçülebilir bir yapısı olan nesneleri; soyut isimler ise bir şekle büründürülmeleri güç olan kavramları gösterirler: Gözlük- güzellik. Özel isimler, mevcut varlıkların ismi olabilecekleri gibi tarihte var olmuş, gerçek veya kurgusal varlıkların da ismi olabilir. Tür isimleri genel olarak türleri gösterirken özel isimler, örneğin kişi isi isimleri gösterende bir değişme olmadığı halde her seferinde farklı bir gösterilene işaret edebilir.
9.Soru
“Fiillere eklenen işteşlik eki farklı seviyelerde işteşlik ifadesi taşır. Bazı kullanımlarda her katılımcı birbirini karşılıklı olarak doğrudan etkiler.” Aşağıdakilerden hangisine işteşlik eki gelirse bu duruma örnek olur?
Koş |
Gül |
Boğ |
Sakin |
Uç |
Koşuşmak, gülüşmek ve uçuşmak türetmelerinde özneler anlamsal olarak birbirini etkilemez; fiilin gösterdiği hareketi beraber yaparlar. Sakinleşmek işteş gibi görünen bir ek alsa da bu sözcük işteş yapılı değildir. Boğuşmak eylemi ise karşılıklı yapılan bir eylemdir ve özneler birbirlerini doğrudan etkiler.
10.Soru
Yansıma isimlere gelerek araç gereç ya da nesne isimleri türeten veya türettiği yeni ismin, yansımanın bildirdiği sesle/görüntüyle ilgili bir niteliğe sahip olduğunu belirten bir ektir. Az sayıda örneği bulunur.Aşağıdakilerden hangisi bu eklere örnektir?
Soydaş |
Türdeş |
Kıkırdak |
Teyzemgil |
Sulak |
-dak eki yansıma isimlere gelerek araç gereç ya da nesne isimleri türeten veya türettiği yeni ismin, yansımanın bildirdiği sesle/görüntüyle ilgili bir niteliğe sahip olduğunu belirten bir ektir. Az sayıda örneği bulunur.Fırıldak, ışıldak, kıkırdak , gibi.
11.Soru
Aşağıdaki altı çizili kelimelerin hangisinde dönüşlülük eki kullanılmıştır?
Hiç sebep yokken dövüştüler. |
Herkesin önünde yazdığını okuttu. |
Çiçekler belediye aracı tarafından sulandı. |
Güzel kız giyindi kuşandı, çeşme başına gitti. |
Düğün için çeşitli yemekler pişirildi. |
Dönüşlü bir yapı –(X)n ya da –(X)l eklerinin fiile eklenmesiyle yapılabilir. Bu ekler fiilin nesnesini ortadan kaldırır ve özne üzerinde doğrudan bir etki yapar.
12.Soru
Sıfatfiil yan cümleleri aşağıdakilerden hangisini niteler?
Fiilleri |
Fiilimsileri |
İsimleri |
Sıfatları |
Cümleleri |
İsimfiillerle kurulan yan cümleler, özne ve nesne gibi zorunlu ögelerdir; ama sıfatfiiller ve zarffiillerle kurulan yan cümleler seçimliktir. Sıfatfiil yan cümleleri isimleri, zarfiil yan cümleleri ise fiilleri ve cümleleri nitelerler.
13.Soru
Özel adların, marka adlarının yaygınlaşarak genel anlamlı kelimelere dönüşmesine ne denir?
Tekrar |
Özel adların genelleşmesi |
Dilsel yaratıcılık |
Tür değiştirme |
Yeni anlam kazanma |
Özel adların, marka adlarının yaygınlaşarak genel anlamlı kelimelere dönüşmesine ‘Özel adların genelleşmesi’ denir.
14.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin kritik sınırı, geçmişteki bir noktada zaten aşılmış; böylece geçmiş zamanda sınır sonrasılık ifade edilmiştir
Yolculuk sırasında’ Suç ve Ceza’yı okuyordu. |
Gazetemizde 200 personel çalışmaktaydı. |
Çocukken benimle hep alay ederlerdi. |
Arkadaşlarını doğum gününe davet edecekti. |
Eve geldiğimde söz verdiği gibi bütün işleri bitirmişti. |
A ,B ve C seçenekleri geçmiş zamanda belli bir süre devam eden eylemleri, D seçeneğinde geçmiş zamanda öngörülülük vardır. E seçeneğinde ise eylemin kritik sınırı, geçmişteki bir noktada zaten aşılmış; böylece geçmiş zamanda sınır sonrasılık ifade edilmiş.
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eklenmeye bağlı bir değişim gerçekleşmemiştir?
Küçücük ellerini bana doğru uzattı. |
Haykırışları göğe yükseldi. |
Korkudan benzi atmıştı. |
Bu pazar geliyor musunuz? |
Gidenler geri gelir mi? |
A seçeneğinde ‘küçücük’, B seçeneğinde ‘göğe’, C seçeneğinde ‘benzi’ ve E seçeneğinde ‘gidenler’ kelimelerinde eklenmeye bağlı değişim gerçekleşmiştir. D seçeneğindeki kelimelerde herhangi bir değişim olmamıştır.
16.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde bir çekim eki örneği vardır?
Açık |
Sözlü |
Başlık |
Günler |
Görgü |
Günler kelimesinde bir çekim eki vardır.
17.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi yapım eki getirilerek türetilmiş sözcüklerden değildir?
Başlangıç |
Yoksulluk |
Ankaralı |
Bekleyiş |
İşkembe |
Bir köke yapım eki getirilerek türetilen yeni kelimelere gövde denir ve kök ile gövde arasında anlam ilişkisi vardır. Kelimeleri eklere ve köklere ayırdığımızda A seçeneğinde baş-la-n-gıç, B seçeneğinde yok-sul-luk, C seçeneğinde Ankara-lı, D seçeneğinde Bekle-yiş, olmak üzere her birine yapım ekleri getirildiğini görüyoruz. E seçeneğinde ise işkembe bir yemek ismidir ve hiçbir kökten türememiş, hiçbir ek almamıştır.
18.Soru
“Bazı fiiller, sadece ünlü zarf fiil ekleriyle birleşebilmektedir. Geri kalanlar ise bitimli fiillerle birleşebilmektedir.” Aşağıdakilerden hangisi birinci duruma bir örnektir?
Göçüp gitti |
Düşeyazdım |
Affettim |
Şaşıp kaldım |
Bakar dururdu |
Bazı fiiler sadece ünlü zarf fiil ekleriyle birleşebilmektedir: yapabilmek, düşeyazmak. Geri kalanlar ise –(y)A, -(y)Xp zarffiil ekleri veya bitimli fiillerle birleşebilmektedir: Göçüp gitti, şaşıp kaldım. Birleşiklerde kendi anlamıyla kullanılan fiilden sonra geniş zaman, görülen geçmiş zaman, öğrenilen geçmiş zaman, şart, emir ve istek ekleri bulunabilir: bakar dururdu.
19.Soru
I. Sürekli hata yapıp özür dilemeyi huy edinmişti.
II. Şarkı söyleyerek ofiste dolaşmasına katlanamıyorum.
III. Yapılan uyarılara aldırmaksızın yere çöp atmaya devam etti.
Yukarıda verilen cümlelerden hangisi veya hangileri birleşik cümledir?
Yalnız III |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Verilen tüm cümlelerde zarf-fiil olmasından dolayı hepsi birleşik cümledir. Doğru cevap E'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ikinci gruplar ekler kategorisinde yer almaz?
Dönüşlülük eki |
İşteşlik eki |
Edilgenlik eki |
Ettirgenlik eki |
Olumsuzluk eki |
Birinci grupta olumsuzluk eki, ikinci grupta çatı ekleri (dönüşlülük, işteşlik, edilgenlik, ettirgenlik) ve üçüncü grupta diğer fiilden fiil yapım ekleri yer almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ