Türkçe Cümle Bilgisi 1 Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirtme hali eki ile oluşturulmuş bir tekrar grubudur?
Şurayı burayı |
Günden güne |
Çığlık çığlığa |
Yapayalnız |
Ucundan ucundan |
Belirtme Hâli Eki ile Oluşan Tekrar Grupları:
Şükriye Hanım buraya temizliğe gelir ama ben beğenmem yaptığı işi. Evi merak ediyorsun değil mi? Dolapları, bohçaları, şurayı burayı… (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 67)
Kavak yeli kanı kaynatır. Kan kaynamaya başlayınca adamın gözü kararır, ölçüyü durağı yitirir. (Mustafa Kutlu, Rüzgârlı Pazar, s.127)
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin nesnesi belirtisiz isim tamlamasıdır?
Edebâli şerbet bardağını ağzından hızla çekti. |
Aşkın şiirli şarkısı yüzlerce dildedir. |
Alpaslan’ın söylemek istediği cümleyi geçirdi zihninden. |
İhtiyarlık vaktinde gönlü hoş olsun! |
Çılkır’ın leşiydi bu. |
"Edebâli şerbet bardağını ağzından hızla çekti." cümlesinde 'şerbet bardağını' nesnedir ve belirtisiz isim tamlamasıdır. Cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir niteleme sıfatı içermektedir?
Bu taraftan gidelim diye tutturmaz mı! |
Bazı şeyler var ki affedilmiyor. |
Hangi devirde yaşıyoruz yahu? |
Nasıl unuturum o korkulu bakışlarını? |
Yüz milyon dolarlık bir servete kondu bu küçük bugün. |
Korkulu bakışlar niteleme sıfatı içren bir tamlama olduğundan cevap D şıkkıdır.
4.Soru
"Karlar vıcık vıcıktı. Daracık ve bozuk kaldırımlardan çamurlu sular akıyordu. Ama gökyüzü muhteşemdi. (Tarık Buğra, Firavun İmanı, s. 130)" Tekrar gruplarının cümlede kullanılmasında hangisine örnektir?
"Karlar vıcık vıcıktı. Daracık ve bozuk kaldırımlardan çamurlu sular akıyordu. Ama gökyüzü muhteşemdi. (Tarık Buğra, Firavun İmanı, s. 130)" Tekrar gruplarının cümlede kullanılmasında hangisine örnektir?
Tekrar Gruplarının Birleşik Filler Oluşturması |
Tekrar Gruplarının Türemiş Filler Oluşturması |
Fiil Soylu Yüklem Olarak Kullanılması |
İsim Soylu Yüklem Olarak Kullanılması |
Belirtili Nesne Olarak Kullanılması |
İsim Soylu Yüklem Olarak Kullanılması:
Karlar vıcık vıcıktı. Daracık ve bozuk kaldırımlardan çamurlu sular akıyordu. Ama gökyüzü muhteşemdi. (Tarık Buğra, Firavun İmanı, s. 130)
Saati kolumdan aldı. Merceğini taktı. Ustalar bir, bilgeler iki; şaşmazlar hiç. S¸aşmamak onların şanındandır. Demek ki ustadan geçinen bizim usta, usta filan değil. (Ha^ldun Taner,Yalıda Sabah, Bütün Hika^yeleri 4, s. 65)
Doğru cevap D' dir.
5.Soru
'Sıfat tamlamasında, tamlayan yani sıfat kısmı,bazen, sıfat-fiil ekleri (-An, -DIk, -Ar,-mAz, -mIş/-mUŞ ve –AcAk vb.) ile kurulmuş sıfat-fiil grubunun sıfat gibi kullanılmasıyla oluşabilir.'
Yukarıdaki açıklamaya uymayan aşağıdakilerden hangisidir?
yapılacak işler |
ufka giden sandal |
denizden esen rüzgar |
koca koca yalanlar |
ipe sapa gelmez laflar |
Tamlanan yani isim unsuruna nasıl? sorusu sorularak niteleme sıfatları belirlenebilir: koca koca binalar (nasıl binalar?).
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ha^l ekleri ile oluşan tekrar gruplarından biridir?
Ayrılma Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları |
Gönderme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları |
Bildirme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları |
Birleştirme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları |
Yönlendirme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları |
Ha^l ekleri ile oluşan tekrar grupları şunlardır:
- Ayrılma Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları
- Yönelme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları
- Belirtme Ha^li Eki ile Oluşan Tekrar Grupları
- Farklı Ha^l Eklerinin Kullanılmasıyla Oluşan Tekrar Grupları
Doğru cevap A'dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde tekrar grubu cümlenin farklı bir ögesi konumundadır?
Anlatılan fıkraya katıla katıla güldü. |
Köyün genci yaşlısı arama çalışmalarına katıldı. |
İşten eve güle oynaya geldi. |
Kapı açılır açılmaz kedi dışarıya fırladı. |
Oda tıklım tıklım doluydu. |
Tüm seçeneklerde zarf tümleci görevi görürken B seçeneğinde özne konumundadır. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
"Sıfat tamlamasında, tamlananın yani ismin önüne birden fazla sıfat getirilebilir." Aşağıdaki dizelerden hangisi bu kuralı örnekler?
Uzun ince bir yoldayım |
Gidiyorum gündüz gece |
Bilmiyorum ne haldeyim |
Dünyaya geldiğim anda |
Yürüdüm aynı zamanda |
'Uzun ince bir yol' tamlamasında üç tane sıfat olduğundan bu şık kuralı örnekler. Cevap A şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Kelime grubu hâlindeki sayılar ya sıfat tamlaması ya da sayı grubu kuruluşundadır. |
Sıfat tamlaması genellikle ana sayıları karşılar. |
Sayı grubu ara sayılar içindir. |
Sayı grubunu oluşturan sayılar, aralarına herhangi bir işaret konmaksızın ayrı |
Sayı grubu, belirtili isim tamlamasının tamlanan ögesi olarak kullanılır. |
Sayı grubu, belirtili isim tamlamasının tamlayan ögesi olarak kullanılır.
10.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil bulunmaktadır?
Yaşamı anlamak insanı geliştirir. |
Gelecek sene okulunu bitirecek. |
Bilmeden hata yaptığını söyledi. |
Arkadaşını durakta görünce hemen tanıdı. |
Gözleri kalabalıkta tanıdık birini aradı. |
"Yaşamı anlamak gelişmeyi sağlar." cümlesinde "anlamak" sözcüğü "anla-mak" "-mak" ekini almıştır. Fiil olan "anla" kökü "-mak" isim-fiil ekini alarak isim-fiil olmuştur. Doğru yanıt: A'dır.
11.Soru
"Türkçe’de kimi kelimeler yalın halde anlamlı olmaz, yalın halde kullanılmaz." Aşağıdakilerden hangi kelime ikileme olarak kullanıldığında anlam kazanmaktadır?
Deli dolu |
Hemen hemen |
Kara kuru |
Tıklım tıklım |
Eş dost |
Tıklım tıklım ikilemesindeki “tıklım” kelimesi tek başına anlamsızdır. İkileme olarak kullanıldığında anlam kazanmaktadır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde bir üleştirme sayı sıfatı vardır?
Beşinci bölük |
Altı milyon insan |
Beşer elma |
Çeyrek altın |
Üçüz bebek |
Beşer elma paylaştırma anlamı taşıdığından cevap C şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim olarak kullanılmış bir sayı grubu bulunmaktadır?
Doğumgününde yirmi beş gül gönderdi. |
Yaptığı sarayların sayısı otuz yedi idi. |
Kedilerin canının yedi olduğu söylenir. |
Binbir gece masalları içindedir bu öykü de. |
Avrupa'dan on bin adet T-shirt siparişi aldık. |
Sayı grubuyla karşılanan sayılar, tek kelime ile karşılanan sayıların on’dan sonra yer alanlarının ve sıfat tamlaması ile karşılanan sayıların ara yerlerindeki sayılardır. "yirmi beş gül", "binbir gece masalları" tamlamalarında sayı grupları sıfat görevindedi. "yedi" sayı grubunda değildi. "on bin" ise sıfat tamlaması ile oluşan sayılardandır. 'Yaptığı sarayların sayısı otuz yedi idi.' cümlesindeki "otuz yedi" sayı grubudur ve cümlede isim görevindedir. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tamlayanı unvan grubu olan belirtili ad tamlamasıdır?
Tamer Bey'in hitabeti |
Engerek yılanı |
Yavuz Selim Lisesi |
Fevzi Çakmak mahallesi |
Yunus Emre Türbesi |
Tamlayanı unvan grubu olan belirtili ad tamlaması:
Hafız Nuri’nin dik, meşum bir sesle salâ vermesi, ezan okuması, cenaze namazı kıldırması tüyler ürpertecek bir şey. (Reşat Nuri Güntekin, Çalıkuşu) Piyano öğretmenim Mediha Hanımın ölümünden sonra dağılıp kaybolan nota defterlerini unutamam. (Selim İleri, Nota Defterleri) Zeyni Babanın türbesi, mezarlığın en nihayetinde, kocaman bir servinin altında idi. (Reşat Nuri Güntekin, Çalıkuşu)
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla tamlananı bulunan bir ad tamlaması vardır?
Tek çabası, yoksulluğunu biraz olsun çocuklarından gizlemekti. |
Evin kapılarını ve duvarlarını tek tek beyaza boyadı. |
Kortej gençlerin ve çocukların önderliğinde yol boyunca sürdü. |
Hayatının en büyük mücadelesini demir parmaklıklar arkasında verdi. |
Eve geldiğimde her yer yeni pişirilmiş süt kokuyordu. |
'Evin (tamlayan) kapıları (tamlanan) ve duvarları (tamlanan)' ad tamlamasında iki adet tamlanan bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde tamlanan işlevinde bir isim-fiil grubu vardır?
Çocuğun lafı eveleyip gevelemesi |
Hızlı yürümenin faydaları |
Yabancı dil öğrenmenin yolları |
Kalemi tutuş şekli |
Kitap okumanın yararları |
Kapının kolu, çocuğun sorusu, kitabın rengi gibi isim tamlamalarında tamlanan kolu, sorusu ve rengi sözcükleridir. Bu yapıda isim-fiil barındıran, Çocuğun lafı eveleyip gevelemesi seçeneğidir. Burada lafı eveleyip gevelemesi bir isim-fiil grubu olup tamlanan görevindedir. Doğru cevap A’ dır.
17.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde topluluk sayı sıfatı alan bir sözcük vardır?
Her komşuda yarımşar saat oturduktan sonra kalktık. |
Vakfımız bu yıl kuruluşunun yetmiş ikinci yıldönümünü kutluyor. |
Altı adam bir çocuğun peşinden tüm gün koştular durdular. |
Öğretmenimiz bizden ikiz kenarlı üçgen çizmemizi istedi. |
Gelecek ay doğalgaza yüzde kırk zam yapılacağı konuşuluyor. |
Topluluk sayı sıfatları, “asıl sayı sıfatlarına gelerek belirttikleri nesneler arasında yakınlık, birlik olduğunu gösteren ve bir nesne topluluğu bildiren sıfatlardır.”: ikiz (çocuk), üçüz (bebek) vb. "ikiz kenarlı üçgen" sıfat tamlamasındaki 'ikiz' topluluk sayı sıfatıdır. Doğru cevap D'dir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde bir sıfat fiil grubu nesne görevindedir?
Her zaman gençlerin çok çalışmaları gerektiğini savunmuşumdur. |
Hanımefendi, evin her tarafını güzelce temizlemenizi emretti. |
Onunla tanışmayı annem ve babam da çok istiyor. |
Dün akşam sahnede şiir okuyuşunu herkes beğendi. |
Kötü hava şartları sebebiyle tüm uçuşları iptal ettiler. |
A seçeneğindeki sıfat fiil grubu nesne görevindedir, diğer seçeneklerde ise isim fiil grubu nesne görevindedir. Doğru cevap A'dır.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ismin önüne birden fazla sıfat gelmemiştir?
Yüce dağ başını bürüdü duman. |
İki kapılı bir handa yürüyorum gündüz gece. |
Gülen dudakları zulmette kanlı bir güldü. |
Giyilmemiş birtakım çamaşırlar asılıydı odada. |
Nasıl da geçmişti bütün bir yaz... |
"Yüce dağ başını bürüdü duman." cümlesinde tek sıfat 'yüce' olduğundan doğru cevap A şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kelime grubu kullanılmamıştır?
İhtiyar kadına göre hava hoştu. |
Mum ışığında ders çalışıyorlardı. |
Kızlar durakta bekledi. |
Ustanın dükkanına koşarak girdi. |
İki saatten beri sayıklıyordu. |
‘Kızlar durakta bekledi’ cümlesinde kelime grubu bulunmamaktadır. Oysa ‘ihtiyar kadın, mum ışığı, ustanın dükkanı ve iki saatten beri’ birer kelime grubudur.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ