Türkçe Cümle Bilgisi 1 Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde zarf-fiil ekinin kullanıldığı bir sıfat tamlaması vardır?
Güneşi görmeyen şehir |
Gülünü koklamadan yitirdiğimiz bahar |
Cemreler düşmeyen bir yayla |
Çalışkan bir arkadaş |
Kimi uykusuz geceler |
"Gülünü koklamadan yitirdiğimiz bahar" zarf-fiil ekinin kullanıldığı bir sıfat tamlamasıdır. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ad tamlamalarında bulunan ögeler doğru verilmiştir?
Tamlanan-Tamlatan |
Tamlayan-Tamlatan |
Tamlayan-Tamlanan |
Tamlatan-Bağlanan |
Bağlanan-Bağlatan |
Ad tamlamalarında iki öge bulunur. Bu ögeler “tamlayan” ve “tamlanan” olarak adlandırılır. Ana öge olan “tamlanan” sonda, yardımcı öge olan “tamlayan” ise tamlanandan önce yer alır. Tamlayan tamlananla arasındaki ilgi ekle kurulabileceği gibi eksiz de olabilir.
3.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde süreklilik belirtmek için kullanılan bir kelime grubu vardır?
Söylediklerinin hemen hemen hiçbirini anlamadı. |
Ondan başka güveneceğim kimim kimsem yoktu. |
Akıllı uslu bir çocukla karşılaşacağımı bilmiyordum. |
O olaydan sonra git gide içine kapandı. |
Aralarında fısfıslaşıp durdular ki anlasınlar beni. |
"hemen hemen, akıllı uslu, kimim kimsem" kelime grupları cümlede ifadeyi güçlendirmektetir. "fısfıslaşmak" fısıldaşmak anlamına gelen sonradan oluşturulmuş yeni bir kavramdır. "git gide" ise cümlede süreklilik belirtmektedir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde ad tamlaması farklı bir görevde kullanılmıştır?
Ceketin düğmesi yolda gelirken koptu. |
Pazardan çocuğun elbisesini alacağız. |
Resimlerin birini de ben alayım. |
Gözlük kabını sınıfta bıraktı. |
Köpek ön patilerini çocuğa uzattı. |
'çocuğun elbisesi', 'resimlerin biri', 'gözlük kabı', 'ön patileri' tamlamaları cümlede nesne olarak kullanılmıştır. 'ceketin düğmesi' ise cümlede özne olarak kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
"televizyonun kumandası" kelime grubunda hangi ad tamlamasından söz edilebilir?
Belirtili ad tamlaması |
Belirtisiz ad tamlaması |
Takısız ad tamlaması |
Sıfat tamlaması |
Birleşik isim grubu |
Belirtili ad tamlamasında tamlayan ve tamlanan arasındaki ilişki düzeyi ilgi eki ile ortaya konur. Örneğin, okulun kapısı, apartmanın girişi, kapının kolu, masanın gözü, çocuğun kabanı derken tamlayanın tamlananın bir parçası olduğu belirtilir. Başka bir deyişle iki nesne veya varlık arasındaki ilişki daha “belirli” bir özellik gösterir. Okul kapısı, apartman girişi, kapı kolu, masa gözü, çocuk kabanı örneklerinde ise ilgi eki kullanılmamıştır. Ek kullanılmadığı için iki nesne arasındaki ilişki zayıflamış ve nesneler arasında bir “belirsizlik” meydana gelmiştir. Belirtili ad tamlamalarında ilgi ekinin olduğu tamlayan yardımcı öge, iyelik ekinin olduğu tamlanan ise temel (asıl, ana) ögedir.
televizyonun kumandası
tamlayan tamlanan
(yardımcı öge) (temel öge)
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil özne görevindedir.
Düşüncelerini geçen zamanla birlikte kafasından attı. |
Gözleri bitmeyecek yollardaydı. |
Günlerdir arkadaşını aramayı ihmal etti. |
Önce gelen misafirler salona alındı. |
Bu hastalığın nereden başına geldiğini anlayamadı. |
"Önce gelen misafirler salona alındı." cümlesinde geçen "önce gelen misafirler" söz grubu sıfat-fiildir. Sıfat-fiil cümlede özne görevindedir. Doğru yanıt: D'dir.
7.Soru
Türkçede, TDK tarafından “Olumlu veya olumsuz olarak çekimli durumda zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı ile birlikte kişi kavramı veren kelime, eylem” şeklinde tanımlanan kelime türü isim olarak kullanılmak istendiğinde mutlaka üç ekten birini alması gerekir. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi farklı bir ek alarak oluşmuştur?
gizleyiş |
görüşme |
konuşma |
buluşma |
dinleme |
Türkçede, TDK tarafından “Olumlu veya olumsuz olarak çekimli durumda zaman kavramı taşıyan veya zaman kavramı ile birlikte kişi kavramı veren kelime, eylem” şeklinde tanımlanan kelime türü isim olarak kullanılmak istendiğinde mutlaka üç ekten birini alması gerekir. Bunlardan ilki ve en işlek olanı -mAk ile bu ekin hafiflemişi olduğu kabul edilen -mA, son olarak da -Xş ekidir. B, C, D ve E seçenekleri -ma eki almışken A seçeneği -ış eki almıştır. Doğru yanıt A
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi biri anlamlı biri anlamsız iki kelimeden oluşan tekrar grubu örneğidir?
Yaz kış erken kalkarız. |
Burayı zaman zaman derleyip toplarız. |
Yarım yamalak da olsa konuşulanları işittik. |
Aşağı yukarı aynı boydalar. |
Eşe dosta borçlandık. |
"Yarım yamalak da olsa konuşulanları işittik.” cümlesindeki yarım kelimesi anlamlı olup yamalak kelimesi ise tek başına bir anlam ifade etmemektedir.
9.Soru
"Evet, hayır, yok gibi cevap edatları yanında ay, vay, vah, eyvah, aman gibi kelimeler hangi tekrar grubuna aittir?
Tekrar Gruplarının Fiil Olarak Kullanılması |
Tekrar Gruplarının Edat Olarak Kullanılması |
Tekrar Gruplarının U¨nlem Olarak Kullanılması |
Tekrar Gruplarının Bağlaç Olarak Kullanılması |
Tekrar Gruplarının Zamir Olarak Kullanılması |
Tekrar Gruplarının U¨nlem Olarak Kullanılması: Evet, hayır, yok gibi cevap edatları yanında ay, vay, vah, eyvah, aman gibi ünlemler de tekrar grubu ha^linde pekiştirilerek kullanılabilir.
Doğru cevap C' dir.
10.Soru
"Bir yazım, basıldıktan sonra, benim olmaktan çıkar." cümlesindeki koyu yazılan isim-fiil cümlenin hangi öğesidir?
Özne |
Yüklem |
Zarf Tümleci |
Dolaylı tümleç |
Nesne |
"Benim olmaktan" isim-fiili cümlenin dolaylı tümlecidir. Doğru cevap D'dir.
11.Soru
Alan yazında tekrar grupları için aşağıdaki kavramlardan hangisi kullanılmaz?
Koşma takımları |
İkilemeler |
İkiz kelime |
Benzer takım |
Kelime koşması |
Alan yazında tekrar grupları, ikilemeler, yinelemeler, koşma takımları, ikilemeli ad, kelime koşması, ikiz kelime kavramları kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Aşağıdaki ad tamlamalarından hangisinin tamlananı sıfat tamlamasıdır?
bu adamın korkusuzluğu |
kız kardeşlerinin bakışı |
emeğin ve sevginin gücü |
prensesin kötü kalpli annesi |
köyün muhtarı ve sahibi |
'bu adamın korkusuzluğu' tamlayanı sıfat tamlaması olan belirtili ad tamlaması, 'kız kardeşlerinin bakışı' tamlayanı belirtisiz ad tamlaması olan belirtili ad tamlaması, 'emeğin ve sevginin gücü' tamlayanın birden fazla olduğu belirtili ad tamlaması ve 'köyün muhtarı ve sahibi' tamlananı birden fazla olduğu belirtili ad tamlamasıdır. 'prensesin kötü kalpli annesi' ad tamlamasında tamlanan (kötü kalpli anne) bir sıfat tamlamasıdır. Doğru cevap D'dir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde yüklem olarak kullanılmış bir sıfat-fiil grubu vardır?
O hep güzel konuşandı. |
Son gülen iyi güler. |
Erken gelen oturur. |
Erken kalkan yol alır. |
Damlaya damlaya göl olur. |
Sıfat-Fiillerin Yüklem Olarak Kullanılması: Sıfat-fiiller tıpkı birer isim gibi kullanılabildiklerinden - isim soylu yüklemlerde olduğu gibi - geniş, hikâye, rivayet ve şart çekimlerinde ek fiilden, diğer kiplerde ise ol- fiilinden yararlanılarak cümlede yüklem olarak yer alırlar: [Gevezeliği sevenlerden değilim] ama ‘dolu’ konuşmaların ille de bilgi vermesi gereğini saçma buluyorum. (Nermi Uygur, Dilin Gücü, s. 47). Benzer şekilde, O hep doğru konuşandı örneği, ek fiil taşıyan yüklem durumunda bir sıfat fiil grubu içermektedir. Doğru cevap A’ dır.
14.Soru
Tekrar grupları ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Türkçenin her döneminde ve her lehçesinde kullanılmıştır. |
Cümleler tekrar grubu olarak kullanılabilir. |
Hal ekleri ile oluşan tekrar grupları mevcuttur. |
Tekrar grupları cümlede isim olarak kullanılmazlar. |
Tekrar grupları türemiş kelimeler oluşturabilir. |
Tekrar grupları isim olarak kullanılabilir. Örnek olarak "İn cin sokakta top oynuyordu." Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde isim fiil grubu cümlede yüklem olarak kullanılmamıştır?
Terbiyenin gayesi, insanların vücut ve ruh kabiliyet ve imkânlarını geliştirmektir. |
Dalgıçların ara sıra yaptıkları bu hokkabazlık ve cambazlık miğfersiz dalmaktır. |
Bunun sebebi gençlik dönemimizin dört yılını orada geçirmiş olmamızdır. |
Türkiye durmadan değişen ekonomik, sosyal, politik ve kültürel şartlara uymaya çalışıyor. |
Biliyorsun prensibim, çocuklara müdahale etmek değil, onları kabiliyetleri yönünde desteklemektir. |
"Türkiye durmadan değişen ekonomik, sosyal, politik ve kültürel şartlara uymaya çalışıyor." cümlesinde isim fiil gurubu dolaylı tümleç işlevinde kullanılmıştır. Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.
16.Soru
Sıfatlarların yapısına ve işlevine ait bilgilerden hangisi yanlıştır?
Sıfat tamlamasını oluşturan kelimelerden sıfatlar tamlayan,isimler tamlanan grubuna dahildir. |
Sıfatlar isimleri renk,şekil,sayı,işaret,durum gibi çeşitli yönlerden belirtir veya niteler. |
Sıfat tamlamasını oluşturan sıfatlar da isimler gibi çokluk eki,iyelik eki gibi ekler alabilirler. |
Sıfat olarak kullanılan kelimeler, bir sıfat veya fiilin önüne getirildiklerinde zarf görevi yüklenmiş olurlar. |
Sıfat tamlamasında, tamlanan yani isim kısmı bir isim tamlaması olabilir. |
Sıfat tamlamasını oluşturan isimler iyelik eki,çokluk eki gibi ekleri alabilirlerken sıfatlar bu ekleri alamaz.
17.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi belirtili isim tamlamasıdır?
Bu dünyanın sevgisi, ağulu aşa benzer. |
Bu insan yığınının öyle hakikî faciaları vardır ki… |
Yüzün ayın on dördü. |
Ama şu anda gönlü ve kafası çırılçıplaktı, bomboştu |
Kutupların, denizlerin, romanların sihrini taşıyordu. |
"Yüzün ayın on dördü." cümlesinde 'ayın on dördü' belirtili isim tamlamasıdır ve cümlenin yüklemidir. Cevap C şıkkıdır.
18.Soru
‘Kız kardeşlerinin hayret dolu bakışları altında bunları Hediye’ye götürdü ama o yalnızca suyu kabul etti.’ (Elif Şafak, İskender)
Yukarıdaki altı çizili belirtili ad tamlaması aşağıdakilerden hangisidir?
Tamlayanı belirtisiz ad tamlaması olan belirtili ad tamlaması |
Tamlayanı sıfat tamlaması olan belirtili ad tamlaması |
Tamlayanı isim-fiil olan belirtili ad tamlaması |
Tamlayanı sıfat-fiil olan belirtili ad tamlaması |
Tamlayanı unvan grubu olan belirtili ad tamlaması |
‘Kız kardeşinin hayret dolu bakışları’ belirtili ad tamlamasının tamlayanı ‘kız kardeşi’dir ve belirtisiz ad tamlaması görevindedir.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat tamlaması cümlede dolaylı tümleç olarak kullanılmıştır?
Karlı bir havada buz gibi ellerini ısıtmak isterdim. |
Aynı yerde değil aynı göğün altındayız seninle. |
Hangi deliğe baksam kaybolan yıllarımı bulmak için? |
Ela gözlü benli dilber, sen de olasın benim gibi... |
Her yerde kar var; kalbim senin bu gece. |
"Hangi deliğe" sıfat tamlaması cümlede dolaylı tümleç olarak kullanılmıştır. Cevap C şıkkıdır.
20.Soru
Aşağıdaki tamlamalardan hangisinin tamlananı başka bir ad tamlamasıdır?
Babamın şen kahkahaları |
Turistin kusursuz aksanı |
Aklın kutsal kitabı |
Ankara'nın Yenişehir Konakları |
Yazarın dokunaklı hikayesi |
'Babamın (şen) kahkahaları', 'Turistin (kusursuz) aksanı', 'Aklın (kutsal) kitabı' ve 'Yazarın (dokunaklı) hikayesi' sözcük grupları aslında belirtili isim tamlamasıdır ve parantez içinde belirtilen sözcükler ise araya girmiş ve tamlananı niteleyen sıfatlardır. D seçeneğindeki 'Ankara'nın Yenişehir Konakları' tamlamasında 'Yenişehir' kelimesi sıfat değil bir semt adıdır, dolayısıyla isimdir. Bu yüzden diğer seçeneklerden farklıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ