Türkçe Cümle Bilgisi 1 Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil yüklem görevindedir?
Akrabalarımın benden istediği şey servetimin ta kendisiydi. |
Onun hakkında en sevdiğim şey herkese umut dağıtan gülümsemesiydi. |
Seni beklerim bırakıp gittiğin yerde. |
Çarşaf gibi uzanan denizde irili ufaklı tekneler yüzüyordu. |
Göz alabildiğince uzanan maviliklere atmak isterdim kendimi. |
B şıkkında sıfat-fiil yüklem görevinde olduğu için doğru cevap bu seçenektir.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil nesne görevindedir?
Yaşanmış yıllara özlem duydu. |
Öğrenciler, bu hafta gelecek sınava hazırlık yapacaklar. |
Korkunun ecele faydası yok. |
İyi evlatlar yetiştirmesini bilmişler. |
Her zaman evlerine gelen çok olurdu. |
"İyi evlatlar yetiştirmesini bilmişler." cümlede geçen "iyi evlatlar yetiştirmesini" isim-fiil söz grubu cümlede nesne görevindedir. "yetiştir-me" "me eki fiile gelerek fiili fiilimsiye dönüştürmüştür. Doğru yanıt: D'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde bir isim-fiil grubu cümlede yüklem olarak kullanılmıştır?
Sermet Bey, bir gün çamlığın içine saklanıp, birdenbire perinin karşısına çıkmayı düşündü. |
Aklımın ucundan bile geçmedi bir şey istemek. |
Bir yazım, basıldıktan sonra, benim olmaktan çıkar! |
Sitâre, Saffet Ferit’le ötede beride görünmekten hoşlanıyordu ilk günlerde. |
Biliyorsun prensibim, çocuklara müdahale etmek değil, onları kabiliyetleri yönünde desteklemektir. |
"Biliyorsun prensibim, çocuklara müdahale etmek değil, onları kabiliyetleri yönünde desteklemektir." cümlesinde 'müdahele etmek değil- desteklemektir' isim fiilleri cümlede yüklem olarak kullanıldığından cevap E şıkkıdır. İsim fiil grupları, A şıkkında nesne, B şıkkında özne, C şıkkında dolaylı tümleç ve D şıkkında zarf tümleci işlevinde kullanılmışlardır.
4.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde sıfat tamlaması cümlede nesne olarak kullanılmıştır?
Parasızlıktan kutu gibi bir dairede kaldılar yıllarca. |
Şişmiş göz kapakları üzüntüsünü göstermeye yetiyordu. |
Çiçek kokusu, onunla geçirdiği güzel günleri hatırlatıyordu. |
O incecik dal gibi kız doğumdan sonra kilo almıştı. |
Babaannem öldükten sonra kaç defa rüyama girdi. |
Verilen cümlelerdeki "kutu gibi bir dairede" yer tamlayıcısı, "şişmiş göz kapakları" ve "o incecik dal gibi kız özne, "kaç defa" zarf tümleci olarak kullanılmıştır. C şıkkındaki "onunla geçirdiği güzel günler" cümlede nesne olarak kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.
5.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde 'böyle' sözcüğü farklı türde kullanılmıştır?
Eve ekmekle tuz götürmeyi böyle havalarda unuttum. |
Böyle iyi niyetli insanlar da olmasa n'apardı biz fakirler? |
Babam böyle pasta yapmayı nereden öğrendi peki? |
Doktor olarak daha önce böyle bir vakayla karşılaşmamıştım. |
Ona yaptığını anlayabiliyorum da bize böyle davranmasaydı keşke. |
Sıfatlar, isimleri; zarflar ise fiilleri (cümlede yüklemi) niteler veya belirtirler. 'Ona yaptığını anlayabiliyorum da bize böyle davranmasaydı keşke.' cümlesindeki böyle zarftır. Diğer cümlelerdeki 'böyle' sözcüğü ise cümlede sıfat olarak kullanılmıştır. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
kaçar - soru sıfatı |
şu - işaret sıfatı |
korkulu - belirtme sıfatı |
bütün - belgisiz sıfatı |
ikişer - sayı sıfatı |
Niteleme sıfatları, varlıkların durumlarını, biçimlerini, renklerini, kısaca nasıl-nice olduklarını bildiren, onları çeşitli yönlerden niteleyen kelimelerdir. 'Korkulu' belirtme sıfatı değil, niteleme sıfatıdır. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Aşağıdaki tekrar gruplarından hangisi iki anlamsız kelimenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur?
Pılını pırtısını toplayıp süklüm püklüm terk etmişti baba evini. |
Çoluk çocuk sokakta kalıverdiler yangından sonra. |
Güneş batar batmaz eve gel, geç kalma! |
Bazı çocuklar yok mok anlamıyor, istediğini aldırıyor. |
Top tüfek düşmanın üstüne yürüme vaktiydi. |
Süklüm püklüm iki anlamsız kelimeden oluştuğundan cevap A şıkkıdır.
8.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belirtisiz ad tamlaması vardır?
Ali yazdığı kağıdı masanın üstünden aldı. |
Bunun ikisini bir arada götüremezse bir eşkıya, dağlarda bir yıldan fazla yaşayamaz. |
Adamın elleri ceplerinde / Kadın çocuğun elinden tutmuş. |
Sonraki haberler Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi, Meclis-i Mebusan’ın toplanması ve Misak-ı Millî ile ilgiliydi. |
Kahramansız yaşamak kahrına mahkumdurlar. |
"Kahramansız yaşamak kahrına mahkumdurlar." cümlesindeki 'kahramansız yaşamak kahrı' belirtisiz isim tamlamasıdır. Dolayısıyla cevap E şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yakın anlamlı ögelerden oluşan tekrar grubudur?
Büyük küçük |
Eş dost |
Yudum yudum |
Çoluk çocuk |
Yaz kış |
Yakın Anlamlı Ögelerden Oluşan Tekrar Grupları:
Dalgıçların ara sıra yaptıkları bu hokkabazlık ve cambazlık miğfersiz dalmaktır. (Hâlikarnas Balıkçısı, Dalgıçlar, s.35)
Bu evi, babasının yetiştirip büyüttüğü boylu boslu ağaçları, alacalı ineği, kıyısında oynadıkları kurbağalı dereyi, kim bilir nasıl özleyecekti… (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 5)
O gece Gülseren’in serdiği ak pak, serin çarşaflarda ana kız birbirlerine sokularak köylerini düşündüler hep. (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 28)
Sen, koskoca İstanbul hastanesi dersin Şerife ana, ama paran olmadı mı kalırsın ortalarda koca İstanbul yutuverir insanı. Bizimkisi sigortadan emekli ya ilaçlara daha az para alırlardı. Kardeşim koşturdu, eşe dosta borçlandık da ortalarda kalmadık. (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 9)
10.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil özne görevinde kullanılmıştır?
Yaşayan tüm insanlardan daha iyi anlıyordu beni bu şair. |
Bende kalan tüm fotoğraflarını sana geri yolluyorum. |
Olur olmaz terk edişlerin sürükledi bizi bugünlere. |
Haykırışlarımı kulak ardı eden insanlara mı yardım edeceğim şimdi? |
Sende olanı senden almaya yeltenen kimseyi affedemiyorsun. |
C şıkkında sıfat-fiil özne görevinde kullanıldığı için doğru cevap bu seçenektir.
11.Soru
Sıfat-fiiller ikilemeler kurabilirler. Aşağıdaki cümlelerin hangisi buna örnek oluşturur?
Ormanlara salıverilmiş genç bir fili sonunda bana ve arkadaşlarımdan birine benzemesi |
Çelebi Mehmet, -1380’de doğduğunu kabul edersek- 41 yıllık ömründe ne hengameler |
Dolayısıyla niteliğini belirtmeye çalıştığımız İslâm öncesi Türk tarihine ilişkin Orta Asya araştırmalarının olmazsa olmazı Çin kaynakları ve araştırmacıların Çince bilmesidir. |
Yöneldiği “bir şeyler” bulmasına karşın çeviriye dıştan edilgen, olanı düpedüz yansıtan, |
İstanbul o İstanbul değil. Nurcan beni bazen arabasıyla gezdirir de tanıdığım bildiğim |
Sıfat-fiiller cümlede ya doğrudan bir kelimenin sıfatı yahut da tıpkı adlaşmış sıfatlarda
olduğu gibi tamlananı düşmüş olarak kullanılır:A seçeneğinde "Ormanlara salıverilmiş genç bir fili" ifadesi ve B seçeneğindeki "1380’de doğduğunu" ifadesi buna örnektir. Sıfat-fiiller bir isim gibi kullanılabilirler: C seçeneğindeki "niteliğini belirtmeye çalıştığımız İslâm öncesi Türk tarihine ilişkin Orta Asya araştırmalarının olmazsa olmazı" ifadesi buna örnektir. Bir ismin birden çok sıfatı olabilir. Aynı şekilde bir isim birden çok sıfat-fiil grubunca tamlanabilir: D seçeneğindeki "olanı düpedüz yansıtan, salt alıcı bir iletken göz" ifadesi buna örnektir. E seçeneğindeki "tanıdığım bildiğim" ifadesi sıfat fiillerin ikilemelerle kurulabileceğine örnektir. Doğru yanıt E
12.Soru
Aşağıdaki kelime gruplarından hangisi diğerlerinden farklıdır?
Yüz |
Otuz yedi |
Dört bin |
Altı |
Dokuz milyar |
Sayı grubuyla karşılanan sayılar, tek kelime ile karşılanan sayıların on’dan sonra yer alanlarının ve sıfat tamlaması ile karşılanan sayıların ara yerlerindeki sayılardır. Buna göre "otuz yedi" sayı grubu ile karşılanan bir sayıdır. "altı" ve "yüz" tek kelime ile, "dört bin" ve "dokuz milyar" sıfat tamlaması ile karşılanmaktadır. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki tekrar gruplarından hangisi anlamı güçlendirmek için kullanılmamıştır?
Aşağı yukarı |
Kimi kimsesi |
Hayırlı uğurlu |
Yazık günah |
Akıllı uslu |
Aşağı yukarı, yeni bir kavram oluşturmak için kullanılmış bir tekrar grubu olduğundan doğru cevap A şıkkıdır.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde belirtili isim tamlaması vardır?
Hâlis Efendinin yormak istememesine rağmen, bu adamın başından bir gönül rüzgârı esmiş gibi idi. |
Yatmışım sırt üstü, gözüm tavanda. |
Bir şair cesedinden hiç farkı yok denizin. |
Bir aşağıya, bir bana baktı, sonra geldi, ayağımın dibine yattı. |
Bir Akdeniz şehri çıkabilir içinden. |
"Bir aşağıya, bir bana baktı, sonra geldi, ayağımın dibine yattı." cümlesindeki 'ayağımın dibi' ifadesi belirtili isim tamlaması olduğu için cevap D şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde özne isim-fiilden oluşmuştur?
Söz vermek, ne pahasına olursa olsun o işi yapacağın anlamına gelmelidir. |
Kalıplara bağlı kalmadan yaşamaktı tek istediğim. |
Küçük köpeği kurtarmak için seferber oldu bütün mahalle. |
Öğretmenimizi çok sevmekle beraber ondan biraz çekiniyorduk da. |
Yeri ve zamanı gelince en sevdiğini bile terk etmeyi bilmeli insan. |
A şıkkında isim-fiil özne olarak görev yapmaktadır, doğru cevap bu seçenektir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kelime gruplarının özelliklerinden biri değildir?
Tek başlarına bir anlam ifade etmezler. |
En az iki veya daha fazla kelimenin bir araya gelmesiyle oluşurlar. |
Tek başlarına yargı bildirmezler. |
Kelime grubu ögeleri şiir ve konuşma dilinde yer değiştirebilirler. |
Bir cümle içinde birden fazla kelime grubu yer alabilir. |
"Tek başlarına bir anlam ifade etmezler", kelime gruplarının özelliklerinden biri değildir.
17.Soru
Seçeneklerden hangisinde iyelik grubundaki tamlayan düşmüştür?
Bu olanların hepsi senin suçun! |
Okul bizim ikinci yuvamızdır. |
Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir, ileri! |
Gitmesek de görmesek de o köy, bizim köyümüzdür. |
Bizim yaptıklarımızı sizin hayal gücünüz kavrayamaz! |
Bazen tamlayan ad yerine ad soylu bir sözcükle de kurulabilir ve bu durumda tamlayanı zamir olan kelime grubuna iyelik grubu da denir. Bu durumda A seçeneğindeki 'senin suçun', B seçeneğindeki 'bizim (ikinci) yuvamız', D seçeneğinde 'bizim köyümüz' ve son olarak E seçeneğinde 'bizim yaptıklarımız' ile 'sizin hayal gücünüz' kelimeleri zamirlerin açıkça kullanılarak oluşturulan ad tamlamalarıdır. Fakat C seçeneğinde 'Ordular! (Sizin) ilk hedefiniz, Akdeniz'dir, ileri!' demektense zamir olan 'sizin' sözcüğü düşmüştür. Tamlayanı düşmüş iyelik grubu dolayısıyla C seçeneğindedir.
18.Soru
Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
İkinci- sıra sayı sıfatı |
Biner - üleştirme sayı sıfatı |
Bin bir - asıl sayı sıfatı |
Binde bir - sıra sayı sıfatı |
İkiz - topluluk sayı sıfatı |
Binde bir, kesir sayı sıfatıdır. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Aşağıdaki tekrar gruplarından hangisi süreklilik belirtmek için kullanılır?
Yiyecek içecek |
Aşağı yukarı |
Ard arda |
Doğru dürüst |
Ermiş evliya |
Süreklilik belirtmek için kullanılan tekrar grubu:
Kadın çekip gittikten sonra adam iyicene çökmüş. Gönül yarası onmaz denilmiş. Kahır kahır. Üstüne bir de açlık, yoksulluk. (Mustafa Kutlu, Rüzgârlı Pazar, s. 119)
Ortalığı sonbahar dikenlerinin sardığı günlerdi. Rüzgâr estikçe çısıl çısıl ötüyordu bunlar. Yağmurla güz otları yeniden göveriverirdi. Kasvetli yağmurlar art arda yağmaya başlardı. (Sevinç Çokum, Gülyüzlüm, s. 13)
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde pekiştirilmiş sıfat vardır?
sıcacık çorba |
yığın yığın kar |
pespembe hayaller |
ayakta tedavi |
uçan kuş |
C şıkkındaki 'pespembe' bulutlar pekiştirme sıfatına örnektir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ