Türkçe Cümle Bilgisi 1 Final 4. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Ahmet Hikmet Müftüoğlu Beyefendi" unvan grubu aşağıdaki kurallardan hangisine uygun örnektir?
Unvan grubunda kişi ismi önce akrabalık veya unvan belirten kelime sonra gelir. |
Yer ismi olarak kullanılan bazı unvan grupları kalıplaşarak birleşik isim olmuşlardır |
Unvan grubunda kişi ismi birleşik isim grubu olabilir. |
Unvan grubu bir kişi ismi ile akrabalık belirten bir isimden oluşur. |
Unvan grubu, belirtisiz isim tamlamasının tamlayan unsuru olarak kullanılabilir. |
Unvan grubunda kişi ismi birleşik isim grubu olabilir. Verilen örnekte bu kuralı görmek mümkündür.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerde geçen birleşik fiillerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?
Kalbini çikolata dolu sepete koyduğu bir buket çiçekle fethetmiş. |
Bunun böyle olacağını çok önceden hissetmiştik. |
Mahkemeye bütün delilleri duruşma günü arzedeceğim. |
Şimdi bana kaybolan yıllarımı verseler... |
Yağmur yüzünden bütün gün eve hapsolduk. |
etmek,olmak gibi yardımcı eylemler alarak kurulan birleşik fiiller birleşme sırasında herhangi bir ses olayına (ünlü düşmesi,ünlü türemesi,ünsüz türemesi...) uğrarsa birleşik fiil bitişik yazılır. C seçeneğindeki birleşik fiil olan arz etmek , "arz" ismi ve "etmek" fiili kullanılarak oluşturulmuş ve kelimenin kökünde hiçbir ses olayı olmamıştır. Dolayısıyla doğru yazımı "arz edeceğim" şeklinde olmalıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde birleşik isim grubu cümlede yer tamlayıcısı görevindedir?
Uzun İhsan Efendi Puslu Kıtalar Atlası romanındaki bir karakterdir. |
Günümüz Türk romancılarından Hakan Günday'ı tanımayan yoktur. |
Sınıftaki tüm öğrencilerin romanlarını okuyup da anlamadığı yazar Oğuz Atay'dı. |
Profesor konuşmasında İhsan Oktay Anar'dan alıntılar yaptı. |
Sıradanlığa meydan okuyan Aylak Adam'ın yaratıcısı Yusuf Atılgan. |
A seçeneğinde özne konumunda, B seçeneğinde nesne konumunda, C ve E seçeneğinde yüklem konumundadır. D seçeneğindeki "İhsan Oktay Anar'dan" birleşik isim grubu ise yer tamlayıcısı konumundadır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi edat grubunun yapısına aittir?
Bir zarf unsuru ile bir yüklemin birleşmesinden oluşur. |
Edat grubunda zamir unsuru çoğul veya çekim ekli olabilir |
Edat grubunda birden fazla isim unsuru olamaz. |
Edat grubu zamir ile kurulmuşsa zamir mutlaka çekim eki alır. Bununla birlikte zamirlerin edat grubunda eksiz kullanıldığı da görülmektedir |
Edat grubu cümle içinde özne veya yüklem görevindedir. |
Edat Grubunun Yapısı:
- Bir isim unsuru ile bir çekim edatının birleşmesinden oluşur.
- Edat grubunda isim unsuru yalın veya çekim ekli olabilir.
- Edat grubu zamir ile kurulmuşsa zamir mutlaka çekim eki alır. Bununla birlikte zamirlerin edat grubunda eksiz kullanıldığı da görülmektedir.
- Edat grubunda birden fazla isim unsuru olabilir.
- Edat grubunda isim unsuru cins isim, zamir veya bir kelime grubundan oluşur.
- Edat grubu cümle içinde sıfat veya zarf görevindedir.
- Edat grubunun isim unsuru cümleden oluşabilir.
Doğru cevap D' dir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde isim fiillerden oluşan birleşik zarf-fiil vardır?
Örneğin Türkçe sözlüklerden birini açıp ‘masa’ sözcüğünün karşısındakileri okumakla ‘masa’ sözcüğünün anlamını öğreniriz. |
Pertev Bey yarım saatten beri kendi üzerine dönen sorgulayıcı bakışların altında ezilircesine perişanlığından “Ben göbek atmak rezaletini bekliyordum” diyordu. |
Batılıların sinoloji ile uğraşmaya başlamalarından bu yana Çince isimlerin Latin harfleriyle yazımı konusunda tam bir sistem oturtulamamıştır. |
Eski Türkler büyüklü küçüklü boy sistemine dayalı bir hayat tarzını benimsediklerinden uzun mesafeler ilerleseler de sosyal yapılarının getirdiği dayanışmanın sağlamlığından dağılmıyorlar. |
Türklerle batı ulusları arasındaki ilişkiler bilindiği üzere Osmanlı Devletinin kurulmasından,özellikle imparatorluğa dönüşmesinden sonra giderek artmıştır. |
Batılıların sinoloji ile uğraşmaya başlamalarından
bu yana Çince isimlerin Latin harfleriyle yazımı
konusunda tam bir sistem oturtulamamıştır.
6.Soru
"Bugünün Suriye’sinde, Irak’ında onun eserleriyle Osmanlılık yaşar, ama Mithat Paşa’yı methedeceğim diye Cevdet Paşa’yı karalamanın da bir gereği yoktur."
Belirtilen cümle unvan grubunun cümle içerisinde hangi görev biçiminde kullanılmasına bir örnektir?
Yüklem görevinde |
Nesne görevinde |
Ünlem görevinde |
Belirteç görevinde |
Özne görevinde |
• Unvan grubu cümlede nesne görevinde kullanılabilir: Bugünün Suriye’sinde, Irak’ında onun eserleriyle Osmanlılık yaşar, ama Mithat Paşa’yı methedeceğim diye Cevdet Paşa’yı karalamanın da bir gereği yoktur.
7.Soru
Edatlar kaç çeşittir?
2 |
4 |
6 |
5 |
3 |
Edat, tek başına anlamı olmayan sadece gramer görevi olan dil birimidir. Anlamı olan çekimli kelimelerle kullanılır ve onları anlam bakımından destekler. Bu bakımdan edat, ek almayan bir yardımcı kelime unsurudur. Edatlar, ünlem edatları (ünlemler, seslenme, sorma, gösterme, cevap edatları), bağlama edatları (sıralama, denkleştirme, karşılaştırma, cümle başı edatları, sona gelen edatlar) ve son çekim edatları olmak üzere üçe ayrılır.
Doğru cevap E' dir.
8.Soru
Birleşik fiillerin işlevleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Birleşik fiil diğer bir birleşik fiilin ögesi olamaz. |
Birleşik fiil, isim-fiil grubunun fiil ögesi olabilir. |
Birleşik fiil daima sıfat-fiil grubunun ögesidir. |
Birleşik fiiller diğer kelime gruplarının içinde görevli olarak kullanılamaz. |
Birleşik fiiller cümlede yalnızca yüklem görevinde kullanılır. |
- Birleşik fiil, diğer bir birleşik fiilin ögesi olabilir: elden ayaktan /düşüver- (fiil unsuru: birleşik fiil) ipe sapa /gelme- (isim unsuru: tekrar grubu)
- Birleşik fiil, isim-fiil grubunun fiil ögesi olabilir:
- Her gün aynı yolu tepmek yordu.
- Birleşik fiil, sıfat-fiil grubunun ögesi olabilir:-Birleşik fiil, zarf-fiil grubunun fiil ögesi olabilir:
- Sesini çıkarmadan yola koyulabilseydi...
- Melûl olan aşiretim. (Dadaloğlu, 1993:90); Budur öz şekli hayâl ettiği mimârînin. (Yahya Kemal Beyatlı’dan akt. Elçin, 1990:22)
9.Soru
"Kitap, defter, kalem, silgi, kalem açacağı ve mürekkep"
"Kitap, defter, kalem ve silgi"
Yukarıdaki kelime gruplarında yapılan değişiklik bağlaçlar ile ilgili hangi kuralı açıklar?
Bağlama grubunda sıralanan unsurlardan biri eksik olsa da grubun yapısında bozulma olmaz. |
Bağlama grubunda, bağlanan unsurlardan sonda olan başa, başta olan sona geçebilir. |
Bağlama grubunda sıralanan unsurlardan biri eksik olsa da grubun yapısında bozulma olmaz. |
Bağlama grubunu oluşturan isim unsurlarının biri ya da tamamı farklı kelime gruplarından oluşabilir. |
Bağlama grubunda vurgu bu grubu oluşturan unsurlar üzerindedir. |
Bağlama grubunun unsurları birbirine denk özellik taşır. Bu kelime grubunda asıl ve yardımcı unsur yoktur: Bağlama grupları birbirine benzer şekil ve anlamları bağlar. Bu sebeple bu kelime grubundaki unsurlar birbirine denktir. Bu grupta sıralanan unsurlardan biri eksik olsa da grubun yapısında bozulma olmaz. Kitap, defter, kalem, silgi, kalem açacağı ve mürekkep Kitap, defter, kalem ve silgi
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde ilgi grubu yer tamlayıcısı olarak kullanılmıştır?
Gözlüğün benim arabada kalmış. |
Ali odada yüzü koyun yatıyor. |
Közde patlıcan lafını duyunca kafam karışır. |
Delice rüzgârlar gönlümü kavurur. |
Öğrencim kafası karışık davranıyor. |
İlgi ekli bir isimle bir başka isim unsurunun oluşturduğu kelime grubudur. Belirtili isim tamlamasının tamlanan kısmındaki iyelik ekinin yıpranmasıyla kısalmaya uğrayan bir isim tamlaması yapısındadır. “Gözlüğün benim arabada kalmış.” Cümlesinde “benim araba” ilgi grubudur ve cümlenin yer tamlayıcısı olarak kullanılmıştır. Doğru cevap A’dır.
11.Soru
Yapıları bakımından kısaltma grupları kaç başlık altında toplanır?
6 |
5 |
2 |
4 |
8 |
Yapıları bakımından kısaltma grupları sekiz başlık altında toplanır.
12.Soru
"Küçük dil birliklerini, kelimeleri, kelime gruplarını ve cümleleri şekil veya anlam bakımından birbirine bağlayan, onlar arasında irtibat kuran edatlardır. (Ergin, 1986, s. 352)." Bu tanım hangi edat gurubuna aittir?
Çekim edatı |
Ünlem edatı |
Bağlama edatı |
İsim edatı |
Edat tamlaması |
Bağlama edatları, küçük dil birliklerini, kelimeleri, kelime gruplarını ve cümleleri şekil veya anlam bakımından birbirine bağlayan, onlar arasında irtibat kuran edatlardır. (Ergin, 1986, s. 352).
Doğru cevap C' dir.
13.Soru
Aşağıdaki özel birleşik fiillerden hangisi süreklilik fiillerine örnektir?
görebilmek |
durakalmak |
oynayıver |
çarpayazdı |
bakmayabilir |
Süreklilik Fiilleri. Esas fiile -(y)A, -(y)l/-(y) U ve (y)-lp/-(y)Up zarf-fiil ekleri ile gel-, git-, gör-, dur-, kal-, koy- yardımcı fiillerinden birinin getirilmesiyle kurulur: anlatıl-a-gel-, sür-e-git-, git-e-dur-, düş-e-gör-, dur-a-kal-, şaş-a-kal-, al-ı-koy- vb. Bu birleşik fiil kalıbının esas fiile kattığı anlam, o işin veya kılışın kesintisiz olarak sürdüğü, belli bir zaman diliminde yapılmakta olduğu, bir zamandan beri yapılageldiği yönündedir: -Hayret içinde dura- kaldım. (Abasıyanık, 1998:12)
14.Soru
Aşağıdakilerden cümlelerden hangisinde bir sayı sıfatı vardır?
Ömrümün son faslında tanıdım onu. |
İlk kez gün doğumunu izlemenin heyecanı var içimde. |
Her yerde kar var, her yer bembeyaz. |
İki bin on dokuz Türkiye'sinde insanlar ne kadar mutlu? |
İkidir yolda gördüğüm bu adamı tanıyor gibiyim. |
İki bin on dokuz Türkiye'si sayı sıfatıyla nitelenmiş bir isimden oluştuğu için cevap D şıkkıdır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi edat grubunun özelliklerinden biri değildir?
Edat grubu bir isim unsuru ile bir çekim edatının birleşmesinden oluşur |
Edat grubunda isim unsurunda çekim eki olmaz |
Edat grubunda birden fazla isim unsuru olabilir. |
Edat grubu cümle içinde sıfat veya zarf görevindedir. |
Edat grubunda isim unsuru cins isim, zamir veya bir kelime grubundan oluşur. |
Edat grubunda isim unsuru yalın veya çekim ekli olabilir.
16.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi birleşik isim grubunun özelliği değildir?
Birleşik isim grubunun unsurlarından hiçbirinin birleşik kelimeden oluşmaması |
Birleşik isim grubu tamlama özelliği taşımaması |
Birleşik isim grubunu oluşturan unsurların ek almaması |
Ad ve soyadından oluşan bütün kişi isimleri birleşik isim grubu olması |
Birleşik isim grubunu oluşturan unsurların tamamının özel isim olması |
Birleşik isim grubunun unsurlarından biri birleşik kelimeden oluşmuş olabilir. Örneğin, Mustafa Kemal Atatürk, Baybars Ataizi. Atatürk ve Baybars sözcükleri birleşik sözcüktür. Doğru cevap A’dır.
17.Soru
Hangisi bağlama grubunun cümle içindeki yerine örnektir?
Bağlama grubu cümlede soru eki görevinde kullanılabilir. |
Bağlama grubu cümlede olumsuzluk eki olarak kullanılabilir. |
Bağlama grubu cümlede isim tamlaması görevinde kullanılabilir. |
Bağlama grubu cümlede zarf tamlaması görevinde kullanılabilir. |
Bağlama grubu cümlede özne görevinde kullanılabilir. |
Bağlama Grubunun Cümle İçindeki Yeri:
- Bağlama grubu cümlede özne görevinde kullanılabilir.
-
Bağlama grubu cümlede nesne görevinde kullanılabilir.
-
Bağlama grubu cümlede yer tamlayıcısı görevinde kullanılabilir.
-
Bağlama grubu cümlede zarf görevinde kullanılabilir.
- Bağlama grubu cümlede yüklem görevinde kullanılabilir.
18.Soru
Aşağıdakilerin hangisi bir yaklaşma grubudur?
akla yatkın |
arada bir |
bin yıldan uzun |
bayrakla süslü |
gönlü zengin |
Yaklaşma ekli bir isimle bir başka isim unsurunun oluşturduğu kelime grubudur. “akla yatkın” kelime grubunda “akıl+a” yaklaşma eki vardır. Doğru cevap A’dır.
19.Soru
Aşağıdakilerinden hangisi “-Xp zarf-fiil ekleriyle” kurulan zarf-fiil gruplarına örnek değildir?
Sermet Bey, bir gün çamlığın içine saklanıp, birdenbire perinin karşısına çıkmayı yahut arkasından yavaşça gidip elini sürüvermeyi düşündü. |
Şu ne zamandır isteyip durduğun gençlik mektuplarımız var ya… |
Adam ona gülümseyerek baktı ve sağ elini kalbinin üstüne götürüp, selâm verdi. |
Ormanlara salıverilmiş genç bir fili sonunda bana ve arkadaşlarımdan birine benzemesi yüzünden, evcilleşmesi için aramıza saldılar. |
Cemil Meriç yirminci yüzyıl boyunca Türk düşünce tarihinde ele alınıp tartışılmış, pek çok konuya ciddiyetle yaklaşmakla kalmamış, meselelere nasıl yaklaşılması gerektiğinin örneklerini de sunmuştur. |
"Ormanlara salıverilmiş genç bir fili sonunda bana ve arkadaşlarımdan birine benzemesi yüzünden, evcilleşmesi için aramıza saldılar" cümlesi “-Xp zarf-fiil ekleriyle” kurulan zarf-fiil gruplarına örnek olarak verilemez. Doğru yanıt D'dir.
20.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlaç yoktur?
Annesi ile kızı düğüne geç kaldılar. |
Babasından kalan evi ve tarlayı sattılar. |
Gerek çalışkanlığı gerek dürüstlüğü övgüye değerdi. |
Başarı, uğruna harcanan emek kadar değerlidir. |
Hem şiirleri hem de romanları çok sevildi. |
"Başarı, uğruna harcanan emek kadar değerlidir." cümlede bağlaç yoktur. "kadar" sözcüğü edat görevindedir. Doğru yanıt: D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ