Türkçe Cümle Bilgisi 1 Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Edat grubunun isim grubu bağlama grubu olabilir. Aşağıdaki cümlelerden hangisi buna örnektir?
Onun kitabı ve defteri yoktu. |
Ey, mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!.. |
İşimiz bilgiyi net ve görünür kılmaktır. |
Bir ev arıyorum, temiz ve ferah olsun. |
Anneme ve bana göre bu yol doğruydu. |
• İyelik grubunun tamlanan unsuru bağlama grubu olabilir.
Onun kitabı ve defteri yoktu.
• Ünlem grubunun isim unsuru bağlama grubu olabilir.
Ey, mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!..
• Edat grubunun isim unsuru bağlama grubu olabilir.
Anneme, ablama ve bana göre bu yol doğruydu.
• Birleşik fiilin isim unsuru bağlama grubu olabilir.
Bir ev arıyorum, temiz ve ferah olsun.
İşimiz bilgiyi net ve görünür kılmaktır.
Doğru yanıt E
2.Soru
Kısaltma grublarını hangi başlıkları altında incelediğimizi ifade edemeyiz?
İsnat, |
çekilim, |
yükleme, |
yaklaşma, |
bulunma, |
İsnat, yükleme, yaklaşma, bulunma, uzaklaşma, vasıta grubu başlıkları altında incelediğimiz kısaltma gruplarının ortak özelliği, iki isim unsurundan meydana gelmeleri ve vurgunun ikinci unsur üzerinde bulunmasıdır.
3.Soru
Edatlar bir isim unsuru ile bir çekim edatının birleşmesiyle kurulabilir. Aşağıdakilerden hangisinde çekim edatı farklı bir anlamda kullanılmıştır?
düne kadar |
onun gibi |
sabaha dek |
bızden evvel |
akşama değin |
çekim edatı: (Benzerlik, karşılaştırma, sınırlandırma ve sebep anlamı veren edatlar.) ile, için, gibi, diye, dolayı, ötürü, karşılık, rağmen, üzere, başka, gayrı, aşkın, daha, değin, dek, kadar, kere, kez, beri, önce, sonra, evvel, doğru, karşı, dair, göre, nazaran
A, C, D ve E seçeneklerinde çekim edatları sınırlandırma anlamı katarken B seçeneğinde benzerlik anlamı katmıştır. Doğru yanıt B
4.Soru
Aşağıdaki hangisi öznesi ortak zarf-fiil grupları ve yüklemlere örnek bir cümledir?
Akif, beni bekliyormuş gibi hiç şaşırmaksızın vegülümseyerek: -Hoş geldiniz, dedi. |
Nitekim, Muallim Naci de, hiç de büyük iddialara kalkışmaksızın Yahya Kemal’in anladığı mânada bir beyaz lisana aşağı yukarı ulaşmıştı. |
Soyut-somut, konu-biçim kaygılarından hiçbiriyle sınırlanmaksızın, kendini denemeci gibi her çeşit yaşantıya açık tutan bir edebiyatçı var mı? |
Kimi savlarda savların ne için, hangi maksatla söylendiği hakkında bilgiler eksizsiz bir şekilde yeralırken, kimi savlarda bu bilgiler ya eksik olarak karşımıza çıkar ya da hiç bulunmaz. |
Sûzinak faslının eski yeni şarkıları birbirini takipederken bu hâle gülen doktor, gezinmeye başladı. |
Öznesi ortak zarf-fiil grupları ve yüklemlere örnek:
Akif, beni bekliyormuş gibi hiç şaşırmaksızın ve gülümseyerek: -Hoş geldiniz, dedi. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, belirtisiz ad tamlamalarının kalıplaşmaya elverişli olması özelliğinin görüldüğü durumlardan biri değildir?
Bitki Adları |
Hayvan Adları |
Eşya Adları |
Renk Adları |
Özel Adlar |
Özel adlar, belirtisiz ad tamlamalarının kalıplaşmaya elverişli olması özelliğinin görüldüğü durumlardan biri değildir.
6.Soru
Bu birleşik fiiller, bir isim unsuru ile bir fiil unsurundan meydana gelir. İsim başta, fiil unsuru sonda bulunur. Unsurların biri veya hepsi, kendi sözlük anlamları dışında kullanılır. Bunların bir kısmı deyimleşmiştir, ifadesi aşağıdakilerden hangisine aittir?
Yeterlilik Fiilleri |
Süreklilik Fiilleri |
Tezlik Fiilleri |
Anlamca Ayrışmış Birleşik Fiiller |
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller |
Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller: “Bu birleşik fiiller, bir isim unsuru ile bir fiil unsurundan meydana gelir. İsim başta, fiil unsuru sonda bulunur. Unsurların biri veya hepsi, kendi sözlük anlamları dışında kullanılır. Bunların bir kısmı deyimleşmiştir,”
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir bağlama ifadesi olamaz?
Hey |
İle |
Hem ... hem |
Ne ... ne |
Yahut |
İle,hem... hem, ne ... ne , yahut/veyahut gibi ifadeler iki kelime ya da iki cümleyi birbirine bağlayan bağlama ifadeleri olarak karşımıza çıkarken "hey" ifadesi bir ünlemdir. Cevap A seçeneğidir.
8.Soru
I. Özne II. Nesne III. Dolaylı tümleç IV. Zarf tümleci Birleşik isim grubu cümlede hangi görevde bulunabilir?
Yalnızca I |
I, II |
II, III |
I, II, III |
I, III, IV |
Birleşik isim grubu cümlede özne, nesne, dolaylı tümleç ve yüklem ismi görevinde bulunabilir. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Kısaltma Gruplarını cümle içinde ne şekilde görebilirz?
Kısaltma Grupları Yüklem Olarak Kullanılabilir |
Kısaltma Grupları Cümle içinde Öğe Olarak Kullanılmaz |
Kısaltma Grupları Cümlede Özne Olarak Kullanılabilir |
Kısaltma Grupları Cümlede Nesne Olarak Kullanılabilir |
Kısaltma Grupları Cümlede Zarf Tümleci Olarak Kullanılır |
Kısaltma grupları cümle içinde farklı şekillerde görülebilir. Özne, nesne, zarf tümleci, yüklem vb.
10.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat fiil diğerlerinden farklı bir görevde kullanılmıştır?
Cumhuriyet devrinde yeni bir nesil doğduğuna daha önce işaret etmiştim. |
Hangi dala ayrılmak istediğime öğrencilik yıllarımda karar vermiştim. |
Trafik, şehir yaşamını bozan tek şeydir. |
O gün bu korkunç şeyleri söylediğine inanamıyorum. |
Sen onun böyle inatçı olduğuna bakma, aslında yufka yüreklidir. |
"Trafik, şehir yaşamını bozan tek şeydir." cümlesindeki sıfat fiil yüklemin, diğer seçeneklerdeki sıfat-fiiler ise dolaylı tümlecin tamamlayıcısı olarak kullanılmıştır. Doğru cevap C'dir.
11.Soru
Bağlama grubunu oluşturan edatlar sıralama, karşılaştırma, denkleştirme, kuvvetlendirme ve bazı cümle başı edatlarıdır. Aşağıdakilerden hangisi cümle başı edatlarına örnektir?
ile |
ama |
veya |
ya da |
hem |
Bağlama grubunu oluşturan edatlar sıralama, karşılaştırma, denkleştirme, kuvvetlendirme ve bazı cümle başı edatlarıdır.
Sıralama edatları: ve, ile, ilâ
Karşılaştırma edatları: ya… ya…, hem… hem…, ne… ne…, dA… dA…,
Denkleştirme edatları: ya, veya, yahut, veyahut, ya da
Kuvvetlendirme edatları: …dA, … değil
Cümle başı edatları: fakat, ama
Doğru yanıt B
12.Soru
Bir nitelik (vasıf) isminin kendisinden önce gelen bir isme dayandırıldığı kelime grubu olup yapısı bakımından, sıfat tamlamasının ters çevrilmiş hâli görünümündedir tanımlaması aşağıdakilerden hangisine aittir?
İsnat Grubu |
Uzaklaşma Grubu |
Eşitlik Grubu |
Vasıta Grubu |
İlgi Grubu |
İsnat Grubu: Bir nitelik (vasıf) isminin kendisinden önce gelen bir isme dayandırıldığı kelime grubu olup yapısı bakımından, sıfat tamlamasının ters çevrilmiş hâli görünümündedir. İsnat grubunda, biri diğerine isnat edilen iki isim unsuru vardır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir fiil unsuru ile yardımcı fiilden oluşan birleşik fiillere örnektir?
affetmek |
hissetmek |
süregelmek |
yolu tutmak |
müsamaha göstermek |
Fiil+(Zarf-fiil eki)+Yardımcı Fiil = Birleşik Fiil
- Anlamca birbirine sıkı sıkıya bağlı bulunan, bir tek oluşu ve kılışı gösteren bu birleşiklerde, yardımcı fiilin görevi, esas fiildeki oluş ve kılışın biçimini, tarzını tasvir etmektir ki bu tür fiillere tasvir fiilleri denmesi de bu yüzdendir (Aktan, 2016:50): anlayabil-, ba- kıver-, süregel-, şaşakal-, öleyaz-, gidedur- vb. Bu tür yapılarda asıl fiil -(y)Ip,- (y)A, -(y)I ve -(y)U zarf-fiil ekleri alarak yardımcı fiile bağlanır.
14.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bağlama grubu zarf tümleci olarak görev yapmaktadır?
Hava ılık ve yağmurluydu. |
Duygu ve düşüncelerinde hiçbir değişiklik yoktu. |
Sezen ve Utku, üniversiteyi bitirecekleri için çok heyecanlıydılar. |
Sanığın bu sessizliği bana çok anlamsız ve saçma gelmişti. |
Hem annemi hem babamı özledim. |
A şıkkında 'ılık ve yağmurluydu' bağlama grubu cümlenin yüklemi görevindedir.
B şıkkında 'duygu ve düşüncelerinde' bağlama grubu 'nerede? neyde?' sorusunun karşılığı olarak dolaylı tümleç görevindedir.
C şıkkında 'Sezen ve Utku' eylemi yapan kişiler olarak özne görevindedir.
E seçeneğinde 'hem annemi hem babamı' bağlama grubu 'neyi?kimi?' sorusunun karşılığı olarak nesne konumundadır. Fakat D seçeneğinde ' çok anlamsız ve saçma' bağlama grubu 'bana nasıl gelmişti?' sorusunun karşılığı olarak zarf tümlecidir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde unvan grubu cümlede nesne görevinde kullanılmıştır?
Konu komşu ona artık “Veysel Bey” diyorlardı. |
Galip Paşa’nın yüzü mutlulukla parladı. |
O gün Cevher Hanım’dan hüzünlü olarak ayrıldım. |
Öteki daha boş olan mezarın sahibi Ayşe Hüseyin Avni. |
Ali Abbas Bey kurtuluş sevinci ve gönül rahatlığı ile Şam’da Sulaşbaşı’nda ömür sürebilir. |
B seçeneğinde öznenin bir unsuru, C seçeneğinde yer tamlayıcısı görevinde, D seçeneğinde yüklem görevinde ve E seçeneğinde özne görevinde görüyoruz. A seçeneğindeki cümlede ise "Veysel Bey" nesne konumundadır. O nedenle cevap A seçeneğidir.
16.Soru
Yükleme ekli bir isimle bir başka isim unsurunun oluşturduğu kelime grup aşağıdakilerden hangisidir?
Yaklaşma grubu |
Uzaklaşma grubu |
Yükleme grubu |
Bulunma grubu |
İlgi grubu |
Yükleme Grubu: Yükleme ekli bir isimle bir başka isim unsurunun oluşturduğu kelime grubudur. Grubun unsurları tek kelimeden de oluşabilir, bir kelime grubundan da oluşabilir. Vurgu, sondaki öge üzerindedir. Doğru cevap C’dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi tekrar gruplarının birleşik isimler oluşturmasına bir örnektir?
Düpedüz |
Alışveriş |
Çırılçıplak |
Çoluk çocuk |
Tatsız tuzsuz |
Tekrar Gruplarının Birleşik İsimler Oluşturması: Tekrar grupları, daha önce de değinildiği gibi, bazen pekiştirme işlevini kaybederek tamamen yeni bir anlam kazanır. Bu anlamı kazanırken çok defa tekrar grubunu oluşturan kelimelerle ilgisi de kesilir. Aşağıda örneklerde geçen gelgeç kelimesi “geçici”, alışveriş ise “satın alma, ticaret” anlamlarında kullanılan tekrar gruplarıdır.
18.Soru
"Biraz da dışarıda oynayıverin." cümesindeki fiil, anlam olarak hangi fiil grubuna girer?
Süreklilik |
Yeterlik |
Tezlik |
Yaklaşma |
Uzaklaşma |
Esas fiile "-ı" zarf eki ve "-ver" yardımcı fiili getirilerek oluşturulan fiiller tezlik anlamı verir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birleşik isim grubunun özellikleriyle ilgili yanlıştır?
En az iki ismin birleşmesiyle oluşur. |
Özel isim ve cins isimlerin birleşmesiyle oluşur. |
Bütün kişi isimleri birleşik isim grubundan oluşmuştur. |
Birleşik isim grubunu oluşturan unsurlar ek almaz. |
Birleşik isim grubu tamlama özelliği taşımaz. |
Birleşik isim grubunu oluşturan unsurların tamamı özel isimdir: Birleşik isim grubu, isim soylu kelimelerin bir araya gelmesiyle oluşur. Nadiren sıfat, unvan ve akrabalık bildiren unsurlar birleşik isim grubunu ilk unsuru olabilir.
20.Soru
Kelime grupları ve cümlelerden yıpranma ve kalıplaşma yoluyla ortaya çıkan gruplara kısaltma grupları denir. Kısaltma gruplarının yapısıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Kelime grupları, kısaltma gruplarının unsuru olamaz. |
kısaltma gruplarında vurgu, ikinci öge üzerindedir. |
Kısaltma gruplarının ikinci unsuru daima bir nitelik isminden oluşur. |
Kısaltma grupları söz diziminde zarf görevinde kullanılamaz. |
Kısaltma grupları çekimli fiil içerir. |
Kısaltma grupları iki isim unsurundan oluşup ikinci unsur, genelde bir nitelik ismidir. Ancak, ikinci unsuru nitelik ismi olmayan kısaltma grupları da bulunmaktadır (Aktan, 2016:71): insana / hasret (olan yaşlı adam), içine kapalı (olan), kalbi boş (olan), gözü kapalı (olmak), karnı tok (olarak), el ele (olmak) vb.
Kısaltma gruplarının unsurları, kelime gruplarından oluşabilir: kırk yılda bir (olmak) (birinci unsur: sıfat tamlaması), yuvasına / çok düşkün (olan) (ikinci unsur: sıfat tamlaması) vb.
Kısaltma grupları, söz diziminde sıfat ve zarf görevinde bulunurlar, kalıplaşarak birleşik kelimeleri oluştururlar: Gözü pek çocuk, oradan on adım uzaklaştı. Keyfe keder yaşıyordu. Göze göz, dişe diş bir savaş yaşanacaktı.
Kısaltma gruplarında vurgu, ikinci öge üzerindedir: gönlü yorgun, içten pazarltklt, kalbine yenik, aklı kıt vb.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ