Türkçe Cümle Bilgisi 2 Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 16 Soru1.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi bir isim fiil grubudur ?
|
Oraya kaçış kendi kendinden nefret ifade eder. |
|
Sana bir daha kopya çekme dedim. |
|
Güzel günler göreceğiz. |
|
Türk, övün, çalış, güven. |
|
Bu topraklar bölünemez. |
Oraya kaçış kendi kendinden nefret ifade eder.
özne
Özne isim-fiil grubu yapısındadır.
2.Soru
Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde özne ortak değildir?
|
Gökten dökülen sıcak yanakları yakıyor, göğüsleri eziyor, nefesleri tıkıyor |
|
Ödünç, güle güle gider, ağlaya ağlaya döner |
|
Horoz ölür, gözü çöplükte kalır |
|
Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır |
|
Geldim, gördüm, yendim |
‘Gökten dökülen yaz’,’ ödünç’, ‘mart’ ve gizli özne olan ‘ben’ özneleri sıralı cümlelerde yüklemler için ortak kullanılmış. ‘C’ seçeneğinde ise ölen, horoz, çöplükte kalan ise horozun gözüdür. C şıkkında ortak özne yoktur.
3.Soru
‘Çocuk uysallıkla onun ardından eve girdi’ cümlesindeki zarf tümleci hangi seçenekte doğru verilmiştir?
|
Onun ardından |
|
Eve |
|
Ardından |
|
Uysallıkla |
|
Çocuk |
‘Uysallıkla’ yüklemi tanımlamaktadır bu sebeple zarf tümlecidir.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cümlenin özelliklerinden değildir?
|
Kelime grupları tam bir yargı bildirmez, cümle ise tam bir yargı ifadesi taşır. |
|
Cümlede yüklem bazen başka ögelerle de desteklenir. |
|
Cümlede kelimeler, anlamın gereğine göre belli bir düzen içinde sıralanır. |
|
Cümle büyük harfle başlar, cümlenin sonuna ise anlamın gerektirdiği noktalama işaretleri konur. |
|
Karşılıklı konuşmalarda, yöneltilen sorulara cevap olarak söylenen sözler cümle olarak kabul edilmez. |
Karşılıklı konuşmalarda, yöneltilen sorulara cevap olarak söylenen sözler de, ister ek fiil alsın ister almasın, birer cümle değerindedir.
5.Soru
Aşağıdakilerin hangisinde sözde özne vardır?
|
Bugün anneannemi görmeye gittim. |
|
Gitmeden önce güzelce saçlarımı taradım. |
|
En sevdiğim elbisemi giydim. |
|
Annem bana hazırlanmamda yardımcı oldu. |
|
Saçlarım güzelce tarandı. |
Sözde özne edilgen çatılı fiillerin yüklem olduğu durumlarda ortaya çıkar. ‘Tarandı’ yüklemine bakarsak ilk bakışta öznesi ‘saçlarım’ olarak görünmesine rağmen aslında saçı tarayan kişi belli değildir.
6.Soru
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bağımsız sıralı cümledir?
|
Aç gözünü, açarlar gözünü |
|
Karaya sabun, deliye öğüt neylesin |
|
Rüzgâr esmeyince yaprak kımıldamaz |
|
Taşa çıkan keçinin, ağaca çıkan oğlağı olur |
|
Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun |
Bağımsız sıralı cümlelerde herhangi bir öge ortaklığı bulunmaz. Her cümlenin ögeleri ayrı ayrı bulunur. “Rüzgar esmeyince yaprak kımıldamaz” cümlesi bağımız sıralı cümledir; bu iki cümle yalnız başlarına kullanıldıklarında anlamı olan ve bir araya gelince de aralarında anlam ilişkisi bulunan; ancak ortak cümle unsuru (özne, nesne, zarf tümleci, yer tamlayıcısı) bulunmamaktadır.
7.Soru
Cümlenin anlamını bütünleyen ve kelime veya kelime grubunun anlamını cümledeki görevine yönelik tamamlayan parçalara ne ad verilir?
|
Özne |
|
Yüklem |
|
Cümlenin öğeleri |
|
Tümleç |
|
Zarf |
Cümlenin anlamını bütünleyen ve kelime veya kelime grubunun anlamını cümledeki görevine yönelik tamamlayan parçalar cümlenin öğeleridir.
8.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi öznesi ve zarf tümleci ortak, sıralı bir cümledir?
|
O, eve gelip uyumuş, ben ise saatlerdir ayaktayım.
|
|
Bu akşam oraya ne ben giderim ne de seni gönderirim.
|
|
Gezdiğimiz yollar da söylediğin sözler de yalanmış.
|
|
Konuşmanın sonu geldi, şimdi susmak zamanıdır.
|
|
Küçük kardeşim hiç konuşmaz, büyüğü de katiyyen susmaz.
|
9.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesne açıklayıcısıyla birlikte verilmiştir?
|
Çocuk, yeni alınan oyuncağını hemen kırdı.
|
|
Annesini, dünyalar tatlısı annesini, trafik kazasında yitirdi.
|
|
Genç adam yolda giderken cüzdanını düşürdüğünü farketmedi.
|
|
Yaralının elini bandajla sarıp onu eve gönderdiler.
|
|
Kazının bitmesine az kala topraktan tarihi eser çıkardılar.
|
10.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne iyelik eki almamıştır?
|
Büyük babam esrarlı şeyleri çok severdi |
|
Gözlerin kararan yollarda üzgün |
|
Doktorcuğum saf ve temiz bir adamdı |
|
Hatice hanım, her gece, ona üç kandil yakarmış |
|
Son günlerde gözlerim iyi görmüyor |
‘Büyük babam’, ‘gözlerin’, ‘doktorcuğum’ ve ‘gözlerim’ öznelerinde iyelik eki bulunmasına karşılık Hatice hanım iyelik eki içermemektedir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basit cümledir?
|
Yarın akşam bize gelecekler. |
|
Yemeğini bitirirsen, parka gideriz |
|
Paraları çalan hırsız bulunamadı |
|
Teyzesini görünce çok sevindi |
|
İnşaatın ne zaman biteceğini bilemiyoruz |
Basit cümle, içerisinde tek yargı, tek fiil, dolayısıyla isim veya fiil cinsinden tek yüklem bulunan cümledir.Bu nedenle diğer cümleler bileşik cümle yapısında olup doğru seçenek "Yarın akşam bize gelecekler" seçeneğidir.
12.Soru
“Onlardan daha kıskançtı bu adam diyecekler!” cümlesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
|
Temel cümlenin yüklemi “diyecekler” ögesidir. |
|
Temel cümlenin öznesi gizlidir. |
|
Onlardan daha kıskançtı bu adam” iç cümlenin nesnesidir. |
|
İç cümlenin öznesi “bu adam”dır. |
|
İç cümlenin yüklemi yoktur. |
Temel cümlenin yüklemi “diyecekler” ögesidir. Temel cümlenin öznesi gizlidir. “Onlardan daha kıskançtı bu adam” iç cümlenin nesnesidir. İç cümlenin öznesi “bu adam”dır. İç cümlenin yüklemi “onlardan daha kıskançtı” öğesidir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basit cümle değildir?
|
Benim sadık yarim kara topraktır |
|
Bütün kötülüklerin anası cehalettir |
|
İki karpuz bir koltuğa sığmaz |
|
Ağılda oğlak doğsa yazıda otu biter |
|
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır |
Ağılda oğlak doğsa yazıda otu biter cümlesi şartlı birleşik cümledir.
14.Soru
Aşağıdaki hangisi ara sözlü cümle özelliklerinden birisi değildir?
|
Açıklama amacıyla cümleye girerler |
|
Çıkarıldıklarında anlam cümlede kaybı olmaz |
|
Cümlenin yapısında eksiklik yaratmaz |
|
Bir öge olarak değerlendirilmez |
|
Tırnak işareti ile ayrılır |
İster basit ister birleşik yapılı olsun bir cümlede, bazen anlamı daha iyi belirtmek ve anlama açıklık kazandırmak için, cümlenin içine giren ve cümlenin yapısında herhangi bir değişiklik yapmayan kelime grubu veya cümle yapısında dil birlikleri yer alır. “A, B, C, ve D” seçenekleri ara söz’ ün özelliklerine aittir, fakat ara sözler iki virgül arasında veya iki kısa çizgi arasında yazılırlar. Sorunun cevabı “E” seçeneğidir. Ara sözler tırnak işareti ile ayrılmazlar.
15.Soru
Bir kısım sıralı cümlelerde zarf tümleci ortak olabilir.
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zarf tümleci ortaktır ?
|
Güzelce kızdı, beyazdı, yanakları pembe pembeydi. |
|
Merdivenleri ağır ağır çıkardı. |
|
Güzel düşünürdü, çirkin söz söylemezdi. |
|
İyi bir insandı. |
|
Beraberce okuyacağız, çalışacağız, gezeceğiz. |
Beraberce okuyacağız, çalışacağız, gezeceğiz, cümlesinde altı çizili kelime ortak zarf tümlecidir.
16.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin öznesi gizli özneye örnektir?
|
Kimse ne olduğunu bilmiyordu.
|
|
Soruları yanıtlamış, öylece bekliyordu.
|
|
Sonunda o gün gelip çatmıştı.
|
|
Çocuklar bahçede koşuyordu.
|
|
Biz oyun oynuyorduk.
|