Türkçe Cümle Bilgisi 2 Ara 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisnin ortak ögesi diğerlerinden farklıdır ?
Ödünç, güle güle gider, ağlaya ağlaya döner. |
Kavak uzaya uzaya göğe çıkmaz, tepesinden kurumaya başlar. |
Yahya Kemal'de her şey ciddiye ve eskiye doğru giderdi. |
Köşede gazete okuyan intiyar cildiye doktoru gazetesini bıraktı, söze karıştı. |
Köyleri, yolları, dağı taşı ısıtıyor, avutuyordum. |
Köyleri, yolları, dağı taşı Isıtıyor, avutuyordum.
Bu cümleler, hem anlam yönünden hem de ögelerinin ortak olmaları yönünden birbirine bağlıdır. Bu cümlelerin yalnız başına kullanılmaları durumunda da bir anlamları vardır; ancak ögelerden bazılarının ortak olduğu görülür. Yani bu cümleler, yalnız başlarına kullanıldıklarında anlamı bulunan ve bir araya gelince de aralarında anlam ilişkisinin yanında ortak cümle ögelerine de sahip olan cümlelerdir.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi basit bir fiil değildir?
Bu işleri iyi yapan da nadir bulunur.
|
Günlerdir çocuğunun güzel yüzüne hasret kaldı.
|
Kalemi eline alıp güzel bir resmimi çizdi.
|
Akşamdan beri köyümüzde yoğun bir kar yağışı var.
|
Gelen gideni mumla aratırmış.
|
3.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
Ortalık aydınlanınca ışığı kapattı ve perdeleri açtı.
|
Gider gitmez beni arayacağını söyledi; ancak henüz ses yok.
|
Çok dil döktü; ama onu ikna edemedi.
|
Okumayı bilmiyor veya numara yapıyor.
|
Sıkça varma dostuna, kalksın ayak üstüne.
|
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre basit cümledir?
Umursamamış, anlamaya çalışmamıştı. |
Gittim, baktım, yoktu. |
Benim bu dünyadaki en kıymetli hazinem sensin. |
Sen yapmazsan ben yaparım |
Bilsem söylerdim |
“Benim bu dünyadaki en kıymetli hazinem sensin.” cümlesinde “sensin” yüklemdir ve cümle tek yüklemi olduğu için basit yapılıdır.
5.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde ara cümle kullanılmıştır?
Sait Faik'in bütün öykülerini, geçen kış okudum. |
Öğleden sonra havanın sağanak yağışlı olacağını öğrendim. |
Dağ ne kadar yüce olsa da yol üstünden aşar. |
Cihan yıkılsa, emin ol, bu cephe sarsılmaz. |
Kapının önünde duran çocuk, sabahtan beri seni bekliyor. |
Açıklama veya ek bilgi vermek amacıyla cümleye giren dil birliklerine “ara söz” veya “ara cümle” adı verilir. Bunlar cümleden çıkarıldıkları zaman cümlenin anlamında bir eksiklik oluşturmaz, cümlenin yapısında bir eksiklik yaratmaz. D seçeneğinde "emin ol" ara cümledir.
6.Soru
Oluş ve kılışın şarta bağlandığı cümleye ne ad verilir?
Basit cümle |
Şartlı birleşik cümle |
İç içe birleşik cümle |
Yan cümle |
Ki’li birleşik cümle |
Oluş ve kılışın şarta bağlandığı cümleler şartlı birleşik cümlelerdir.
7.Soru
Bir cümlenin bir görevle başka bir cümlenin içinde yer almasıyla oluşan birleşik cümleye ne ad verilir?
Basit cümle |
İç içe birleşik cümle |
Şartlı birleşik cümle |
Ki’li birleşik cümle |
Yan cümle |
Bir cümlenin bir görevle başka bir cümlenin içinde yer almasıyla oluşan birleşik cümleye iç içe bileşik cümle denir.
8.Soru
Şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bir ana cümleden meydana gelen birleşik cümleye ne ad verilir?
Temel cümle |
Ki’li birleşik cümle |
İç içe birleşik cümle |
Şartlı birleşik cümle |
Basit cümle |
Şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bir ana cümleden meydana gelen birleşik cümleye şartlı birleşik cümle denir.
9.Soru
“Beni duymadın mı ki hâlâ burada duruyorsun?” cümlesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Temel cümlenin yüklemi “duymadın mı” ögesidir. |
Temel cümlenin öznesi “beni”dir. |
Temel cümlenin zarf tümleci “hâlâ”dır |
Ki’li birleşik cümledir. |
Yan cümlenin yüklemi “duruyorsun” ögesidir. |
Ki’li birleşik cümledir. Temel cümlenin yüklemi “duymadın mı” ögesidir. Temel cümlenin zarf tümleci “hâlâ”dır. Yan cümlenin yüklemi “duruyorsun” ögesidir. Temel cümlenin öznesi gizlidir, “beni” temel cümlenin belirtili nesnesidir.
10.Soru
İlkokulda arkadaş edinemeyen bir gencin ergenlikte arkadaş grubuna katılması çok zordur derdi babam hep.
Yukarıdaki cümlenin yüklemi aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
İlkokulda arkadaş edinemeyen bir gencin |
ergenlikte arkadaş grubuna katılması |
çok zordur |
derdi |
babam |
Bir söz dizisinde özne, nesne, zarf tümleci ve yer tamlayıcısı birden çok olabildiği hâlde yüklem tektir. Cümlenin yüklemi "derdi" çekimli fiilidir.
11.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi sıfat tamlamasıyla oluşturulmuştur?
Hafta sonunda geziye gitmek istediğini annesine söyledi. |
Kadının anlattıklarına ilk anda kimse inanmadı. |
Dünkü derste tuttuğu notları temize çekiyordu. |
Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun. |
İyi kararlar, düşünülerek verilmiş kararlardır. |
E seçeneğinde yüklem "düşünülerek verilmiş kararlardır" sıfat ile yapılmış bir sıfat tamlamasıdır.
12.Soru
Beni hâlâ bu genç unutmadı mı
Ki bugün bekliyor bu yollarda?
(Yahya Kemal Beyatlı)
Yukarıdaki ki’li birleşik cümlenin yan cümlesi temel cümleyi hangi işlevle tamamlamaktadır?
Özne |
Gizli özne |
Zarf tümleci |
Yer tamlayıcısı |
Yüklem |
Yan cümle temel cümleyi zarf işlevi ile tamamlamaktadır: Bu genç, bugün bu yollarda beklediğine göre beni hâlâ unutmadı mı?
13.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde zarf tümleci bir kelime grubudur?
Günlerce çalıştı ama başaramadı. |
Dün Aslı’nın doğum günüydü. |
Yağmurdan sonra gök kuşağı çıktı. |
Yavaşça ilerledi insanların arasından. |
Güle oynaya yanımızdan ayrıldı. |
“Güle oynaya yanımızdan ayrıldı.” cümlesinde “güle oynaya” zarf tümleci bir kelime grubudur. Diğer seçeneklerde kelime grubu yer almamaktadır.
14.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin birden fazla öznesi bulunmaktadır?
Dünyalardan çok sevdiği insan, annesi, dün sabah birden rahatsızlandı.
|
Ayşen Hoca, okulun en güzel öğretmeni, bugün yine topuklu giymiş.
|
Bu işten hem öğretmenler hem de öğrenciler sorumludur.
|
Tüm zamanların en iyi filmlerinden “Titanik” büyük bir hasılat yaptı.
|
Rahmetli babam, senin deden, çok iyi bir insandı.
|
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin yüklemi çekimli fiildir?
Babasının ölümünden sonra bir türlü kendini toparlayamadı. |
Sanatçının hiç de abartıldığı gibi önemli bir hayran kitlesi yokmuş. |
Senin daha önce konuştuğun kişi ben değilim. |
Burada en çok özlediğim sabah uyanınca işittiğim o sonsuz denizin sesiydi. |
Onda, bitmez tükenmez yolculukların yarattığı koca bir sabır vardı. |
A seçeneği dışındaki seçeneklerde yüklem isimdir
16.Soru
Dil, her gün konuşulmak suretiyle işlenir.
(Mehmet Kaplan, Kültür ve Dil)
Yukarıda verilen cümlenin zarf tümleci aşağıdakilerden hangisidir?
Dil |
İşlenir |
Her gün konuşulmak suretiyle |
Her gün |
Konuşulmak suretiyle |
Bu cümledeki her gün konuşulmak suretiyle, bir edat grubudur ve cümlede zarf tümleci işleviyle kullanılmıştır. Burada da zarf tümleci, işlen- fiilinin tarzını bildirmektedir.
17.Soru
Öğeleri ve öğelerinin dizilişi Zarf tümleci- Dolaylı tümleç-Nesne-Yüklem- Özne biçiminde olan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
Bugün bize yeni doğan kardeşimi gösterdi hemşire hanım. |
Onun nerede olduğunu öğrenmek amacıyla sormuştu. |
Devinimlerimizi hiçbir zaman önceden tasarlayamıyorduk. |
İçeri girdiğimde evin her tarafı derli topluydu. |
Ertesi gün, onlar için koşuşturmayla geçen sıkıntılı bir gündü. |
A seçeneğinde "Bugün / bize / yeni doğan kardeşimi / gösterdi / hemşire hanım." biçiminde Zarf tümleci- Dolaylı tümleç-Nesne-Yüklem- Özne olarak ögeler ayrılır.
18.Soru
Yargı ifadesi söz veya metin bütünlüğü içinde dinleyen ya da okuyan tarafından algılanan bitmemiş cümlelere __________ cümle adı verilir.
eksiltili |
basit |
bağımlı |
ara sözlü |
sıralı |
Yargı ifadesi söz veya metin bütünlüğü içinde dinleyen ya da okuyan tarafından algılanan bitmemiş cümlelere eksiltili cümle adı verilir.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinin vurgulamak istediği öge bir zarf tümlecidir ?
Kardeşim Ankara'dan uçakla geldi. |
Pazardan sana elma aldım. |
Bu maçı İzmir'de izleyeceğim |
Baş ucumdaki lambayı yakıp saate baktım. |
Seni istasyonda bekleyeceğim. |
Kardeşim, Ankara’dan dün uçakla geldi.
zarf t. yüklem
Bu cümlede “geldi” yükleminden sonra en önemli öge “uçakla” zarfıdır. Cümle, kardeşimin Ankara’dan ne ile geldiğini belirtmek amacıyla kurulmuştur.
20.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde cümle dışı öge bulunmaktadır?
Havaya bakarsam hava alırım. |
Ailesinden ayrı düştü. |
Hep birlikte çalışacağız, kazanacağız. |
Ben anlatayım da ne yapacağına sen karar ver. |
Rahmetli deden çok yardımsever bir insandı. |
“Ben anlatayım da ne yapacağına sen karar ver.” cümlesinde “da” bağlacı cümle dışı ögedir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ