Türkçe Cümle Bilgisi 2 Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"Ali, bir gezgine benziyordu siyah kuşağı, mavi aba paltosu, deriden torbasıyla."
Yukarıdaki cümlenin yüklemi aşağıdakilerden hangisidir?
Ali |
mavi aba paltosu |
gezgine benziyordu |
benziyordu |
deriden torbasıyla |
Yüklem, cümlenin temel ögesidir. Öteki ögeler, yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlamak ve onu daha belirgin duruma getirmek üzere cümlede yer alır. Yani diğer ögeler yüklem sayesinde değer kazanır. Bu bakımdan yüklem cümlenin düğümlendiği kelime ya da kelime grubudur. Bu cümlede de bütün sözcükler "benziyordu" sözcüğüne bağlandığı için yüklemdir.
2.Soru
Sıralarda oturacak yer kalmadığı için yeni gelenler ayakta durdular ve anneler, hasta çocuklarını dizlerine oturtabilmek için duvar diplerine çömeldiler.
Yukarıdaki cümlede kaç bağımsız cümle vardır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Bu örnekte iki bağımsız cümle vardır. Birinci cümle “Sıralarda oturacak yer kalmadığı için yeni gelenler ayakta durdular.” cümlesidir. İkinci cümle ise “Anneler, hasta çocuklarını dizlerine oturtabilmek için duvar diplerine çömeldiler.” cümlesidir. İki cümle “ve” sıralama bağlacıyla birbirine bağlıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi cümlenin temel öğelerindendir?
Dolaylı tümleç |
Zarf tümleci |
Yer tamlayıcısı |
Yüklem |
Nesne |
Yüklem ve özne cümlenin temel ögeleri; nesne, zarf tümleci ve yer tamlayıcısı ise tamamlayıcı ögelerdir.
4.Soru
"Para görmemiş adamın eline geçerse silahtan farksız olur ."
Yukarıdaki sözle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir ?
Yapısına göre basit cümledir. |
Yapısına göre şartlı birleşik cümledir. |
Yapısına göre ki'li birleşik cümledir. |
Yapısına göre iç içe birleşik cümledir. |
Sadece temel cümleden oluşmaktadır. |
Şartlı birleşik cümle, şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bir ana cümleden meydana gelen birleşik cümledir. Bir başka deyişle şartlı birleşik cümleler, oluş ve kılışın bir şarta bağlandığı cümlelerdir. Bu oluş ve kılışlar şart (-sA) ekiyle yapılır.
5.Soru
Aşağıdaki bağımsız sıralı cümlelerle ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır ?
Bu cümlelerde her cümlenin ögeleri ayrı ayrıdır. |
Ögeler arasında şekilce ortaklık yoktur. |
Bu cümlelerde her cümlenin ögeleri bütündür. |
Ortaklık, anlam yakınlığındadır, ögelerde değildir. |
Bu cümleler yalnız başlarına kullanıldıklarında anlamı olan cümlelerdir. |
Bu cümlelerde her cümlenin ögeleri ayrı ayrıdır. Ögeler arasında şekilce ortaklık yoktur. Ortaklık, anlam yakınlığındadır; yani bu cümlelerin bir arada bulunmalarının sebebi, aralarındaki anlam yakınlığıdır; özne, tamlayıcı ve yüklemleri ortak değildir. Bağımsız sıralı cümleler, yalnız başlarına kullanıldıklarında anlamı olan ve bir araya gelince de aralarında anlam ilişkisi bulunan; ancak ortak cümle unsuru (özne, nesne, zarf tümleci, yer tamlayıcısı) bulunmayan cümlelerdir. Bağımsız sıralı cümleler; virgül (,), noktalı virgül (;), sıralama bağlaçları ( ve, ya...ya..., ne... ne...vb.) ile birbirine bağlanan cümleler bütünüdür.
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne bir kelime grubudur?
Yahya Kemal Beyatlı, Türk edebiyatının önemli şairlerindendir.
|
Yaptığınız tüm bu güzel işleri takdir ediyoruz.
|
Önümüzdeki ay bir iş gezisine gidecekler.
|
Ben hiçbir zaman kimseyi yarı yolda bırakmam.
|
Yemek yemeye vakti olmadığı için açlıktan başı döndü.
|
7.Soru
Ben, Kaymakam Mustafa Kemal, Sofya’da ateşemiliter bulunuyordum.
(Falih Rıfkı Atay, Atatürk’ün Hatıralar)
Yukarıda verilen cümlenin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?
Ben |
Ben, Kaymakam Mustafa Kemal |
Kaymakam |
Mustafa Kemal |
Kaymakam Mustafa Kemal |
Ben, Kaymakam Mustafa Kemal cümlenin öznesidir.
8.Soru
Çocuk uysallıkla onun ardından eve girdi.
(Sevinç Çokum, Bizim Diyar)
Yukarıda verilen cümlenin zarf tümleci aşağıdakilerden hangisidir?
Çocuk |
Uysallıkla |
Onun |
Eve |
Girdi |
Bu cümlede de zarf tümleci olan öge uysallıkla kelimesidir, o da vasıta eki (-la) almış bir isimdir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ki’li birleşik cümledir.
Şiiri o kadar güzel okudu ki şaşırdım kaldım |
İnsan sağ iken bilinmezse, ölünce hiç bilinmez |
Seninle bir daha görüşmeyeceğim |
Çantamı nereye bırakmıştım hatırlamıyorum |
Seni görünce mutlu oluyorum |
Ki bağlacı ile kurulan cümleye ki’li birleşik cümle denir.Bu tanıma göre doğru seçenek"Şiiri o kadar güzel okudu ki şaşırdım kaldım" seçeneğidir.
10.Soru
Vurgulanmak istenen öğe yükleme en yakın yere getirilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne vurgulanmıştır?
Yüreğimizi dağlayan o günlerin sesini ancak sen anlatırsın onlara. |
Kültürün gizemi başka kültürlerin izlerini taşımasından kaynaklanırmış. |
İnsana baktığımızda kişisel problemleri öne aldığını görüyoruz. |
Şu cep telefonu denen aleti çıktığından beri bir türlü sevemedim. |
Şiirde kullanılan sözcükler tek başlarına bir anlam taşımaz. |
A seçeneğindeki "Yüreğimizi dağlayan o günlerin sesini ancak sen anlatırsın onlara." cümlesinde yüklem "anlatırsın" sözcüğü ve kim anlatır sorusunun cevabı "sen" sözcüğü de öznedir ve yükleme en yakın ögedir.
11.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısı yönünden iç içe birleşik cümledir?
Dertlerinle yaşamayı da öğreneceksin. |
Kardeşin için endişelenmene gerek yok. |
Bazen yaşam bize küçük hediyeler sunar. |
Söylemek istediklerimi bir türlü söyleyemiyorum. |
Ayrılırken bir veda busesi de mi yok, dedi sitemle gözlerime bakıp. |
Bir cümlenin bir görevle başka bir cümlenin içinde yer almasıyla oluşan birleşik cümleye iç içe birleşik cümle adı verilir. İç içe birleşik cümlede iç cümle, temel cümlenin bir ögesi ya da bir isim ögesi olur. Temel cümlenin yüklemi çoklukla “de -, say -, zannet -, farz et -, bil -, gör -, ad det -, duy -, işit -, um -” gibi duygu ifadesi taşıyan fiillerden oluşur. Bu şartlara uyan tek seçenek E seçeneğidir.
12.Soru
"Ayşe kalemini evde unutmuştu." cümlesinin ögeleri hangi şıkta doğru olarak verilmiştir?
Özne - belirtili nesne - dolaylı tümleç - yüklem
|
Özne - belirtili nesne - dolaysız tümleç - yüklem
|
Özne - belirtisiz nesne - dolaylı tümleç - yüklem
|
Özne - belirtisiz nesne - dolaysız tümleç - yüklem
|
Özne - zarf tümleci - yüklem
|
13.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde birden çok yer tamlayıcısı bulunmaktadır?
Çiçek sulandığı kadar güzeldir. |
Hiçbir yerde, hiçbir zaman benden sana kötülük gelmez. |
Biliyorum sana giden yollar kapalı. |
Uyandım, uyandım; hep seni düşündüm. |
Bir inancın yüceliğinde buldum seni. |
“Hiçbir yerde, hiçbir zaman benden sana kötülük gelmez.” cümlesinde “hiçbir yerde”, “benden” “sana” ögeleri yer tamlayıcısıdır. Dolayısıyla cümlede birden çok yer tamlayıcısı bulunmaktadır.
14.Soru
“Unutma ki insan sevebildiği kadar insandır.” ifadesinde ki’li birleşik cümlenin yan cümlesi temel cümleye hangi işlevle katılmaktadır?
Yan cümle, temel cümleyi zarf işlevi ile tamamlamaktadır. |
Yan cümle, temel cümlenin öznesinin sıfatı durumundadır. |
Yan cümle, temel cümlenin zarf tümlecinin sıfatı durumundadır. |
Yan cümle, temel cümleyi nesne göreviyle tamamlamaktadır. |
Yan cümle, temel cümlenin yer tamlayıcısının durumundadır. |
“Unutma ki insan sevebildiği kadar insandır.” ifadesinde “insan sevebildiği kadar insandır” şeklindeki yan cümle, “unutma ki” şeklinde olan temel cümleyi nesne göreviyle tamamlamaktadır.
15.Soru
Uzak akrabaların yalancı gözyaşlarıyla dolu geçen bir hafta onu çok yormuştu. Yukarıdaki cümlenin öznesi, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Uzak akrabaların
|
Uzak akrabaların yalancı gözyaşlarıyla
|
Uzak akrabaların yalancı gözyaşlarıyla dolu geçen bir hafta
|
onu
|
o (gizli özne)
|
16.Soru
"Ankara'nın Gençlik Parkı, Her sabah güneşle sulanan bir karanfildi." Bu dizelerdeki cümlenin öznesi, aşağıdakilerden hangisidir?
Ankara'nın Gençlik Parkı
|
Gençlik Parkı
|
Her sabah
|
güneşle sulanan
|
bir karanfildi
|
17.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne gizli öznedir?
Kapıdan girer girmez yemeklere saldırdılar.
|
Dağların tepesindeki sis köy yoluna ilerliyordu.
|
Katılım beklenenin altında oldu.
|
Hiç kimse bunu beklemiyordu.
|
Herkese birer zarf verildi.
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi basit cümledir?
Ağılda oğlak doğsa yazıda otu biter |
Kurt bunalırsa ağıla varır |
Komşu hakkı Tanrı hakkıdır |
İnsan sağ iken bilinmezse ölünce hiç bilinmez |
Muradın mahvetmekse bizi bir zelzele ver |
‘Komşu hakkı Tanrı hakkıdır’ basit bir cümledir.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisi nesne almamıştır?
Nasreddin Hoca bindiği dalı kesti.
|
Seval teyzem önümüzdeki hafta bize gelecek.
|
Eşyalarını almaya gelen adama adını sordu.
|
Gördüğünü, duyduğunu, bildiğini, her şeyi anlattı.
|
Önümüzdeki caddenin sonunda, köşede, binayı göreceksin
|
20.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde cümle dışı öge olarak açıklayıcı bir cümle vardır?
Yavaş yavaş, çünkü başı dönüyordu, yanımıza sokuldu.
|
Buraya neden geldiğini, utana sıkıla, anlattı.
|
O sokağı, çocukluğumun geçtiği yeri, hâlâ hatırlarım.
|
Sana, en iyi arkadaşıma, güvenmekle hata ettim.
|
Bu işe onu, olaylardan hiç haberi olmayan çocukcağızı, karıştırma.
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ