Türkçe Cümle Bilgisi 2 Final 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çekimli fiilin özelliklerinden birisi değildir?
yargıyı şekle ve kişiye bağlı olarak karşılar |
cümledeki diğer ögelerden bağımsızdır |
tek başına cümle değeri taşır |
aynı zamanda özneyi de belirtir |
yargıyı zamana bağlı olarak karşılar |
Türkçe söz diziminde yargı ifadesini taşıyan dil birimi, çekimli bir fiildir. Bu bakımdan bir cümlenin varlığı için gerekli ve yeterli şart, çekimli bir fiildir. Çekimli fiil yargıyı şekle, zamana ve kişiye bağlı olarak karşılayan fiildir. Çekimli fiil tek başına cümle değeri taşır ve çekimli fiilin sonundaki şahıs eki “kişi” yi de belirttiğinden çekimli fiil aynı zamanda özneyi de belirtmiş olur. Bu tanıma göre, cümledeki diğer ögelere bağlıdır. “B” seçeneği çekimli fillin özelliklerinden birisi değildir.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, vurgu nedeniyle tekrarlanmıştır?
İki saattir elbisesiyle oynuyor, oynuyordu.
|
Her sabah annesi işe giderken arkasından bakakalırdı.
|
Işıl ışıl gözleriyle hepimizi teker teker süzdü.
|
Uzun uzun bakmıştı vitrindeki mobilyalara.
|
İki adam arkamızdan koşa koşa geldi.
|
3.Soru
Fiilin yapısında anlam değişikliği yapmayan, özne ve nesne ilgisine bağlı olarak ortaya çıkan şekil değişikliğine ne ad verilir?
çekim |
geçişsiz |
geçişli |
çatı |
kip |
Fiilin yapısında anlam değişikliği yapmayan, özne ve nesne ilgisine bağlı olarak ortaya çıkan şekil değişikliğine çatı denilir.
4.Soru
Aşağıdakilerin hangisi, yüklemin türüne göre diğerlerinden farklıdır?
Bir dönüm güzlük, on dönüm yazlığa bedeldir. |
Uzaklarda esen rüzgârlarla konuşuyorum her an. |
Kitaplarını kolunun altına alarak okuldan çıktı. |
Bana söylediklerinizi hiç unutur muyum? |
Bazı köşe yazıları, okuru yönlendirmemeye çalışır. |
A seçeneğindeki cümle, yüklemin türüne göre isim cümlesi olarak diğer seçeneklerdeki fiil cümlelerinden farklıdır.
5.Soru
Yüklemin çekimli bir fiil veya birleşik bir fiil olarak tamamlanan cümle aşağıdakilerden hangisidir?
İsim cümlesi |
Kurallı cümle |
Devrik cümle |
Fiil cümlesi |
Birleşik cümle |
Fiil cümlesi: Yüklemi çekimli bir fiil veya birleşik bir fiil olan cümledir.
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir isim cümlesidr ?
Sabah erkenden kalıp göreve gitti. |
Yüzüme gülen gözleriyle baktı. |
Sizin gibi bir genç kızın arzularına itaat etmek bir vazifedir. |
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. |
Kar kış demedi, yine de dışarı çıktı. |
Bu cümle, bir isim cümlesidir; cümlenin yüklemi bir vazifedir, ek fiil ile çekimlenmiş sıfat tamlaması yapısında kelime grubudur.
7.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi geçişli bir fiil ile kurulmuştur?
Ali hiç durmadan resimler çiziyordu. |
Bebek hala uyuyor. |
Adam merakından ölecek. |
Duvar daha yeni boyandı. |
Çocuk çok ağlıyordu. |
Geçişli bir fiil ile kurulan cümleler, yüklemi geçişli bir fiil olan cümlelerdir. Fiilin gösterdiği hareket hem şahsı hem nesneyi etkiliyorsa bu fiiller geçişlidir. Geçişli fiillerle kurulan cümleler nesne ister. Bu fiillerin gösterdiği hareket, nesne olmadan gerçekleşmez. Nesne, cümlede öznenin yaptığı işten etkilenen ögedir. Sadece “Ali hiç durmadan resimler çiziyordu.” seçeneği nesne almıştır ve geçişli bir fiildir.
8.Soru
Yaşasan da iki üç yüz sene hatta bin yık
Bil ki virane saray bir gün elinden gidecek
Yukarıdaki cümle hangi yapıdadır?
Ünlem cümlesi |
Soru cümlesi |
Sıralı cümle |
Şartlı birleşik cümle |
Basit cümle |
Yukarıdaki şiir şartlı bileşik cümledir.
9.Soru
Dar kapısından başka aydınlık girecek hiçbir yeri olmayan dükkânında, tek başına, gece gündüz kıvılcımlar saçarak çalışan Koca Ali, tıpkı kafese konmuş terbiyeli bir aslanı andırıyordu.
Yukarıdaki cümle tipi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir ?
Birleşik isim cümlesi |
Birleşik fiil cümlesi |
Basit fiil cümlesi |
Basit isim cümlesi |
Devrik cümle |
Bu cümle, basit bir fiil cümlesidir.
10.Soru
"Aşklar uçup gitmiş olmalı bir yazla
Halay çeken kızlar misali kolkola." (Dıranas)
Yukarıdaki cümlenin yüklemi aşağıdakilerden hangisidir?
Gitmek |
Uçmak |
Çekmek |
Gitmiş olmak |
Olmak |
"Gitmiş olmak" birleşik bir eylemdir ve öznenin gerçekleştirdiği esas eylemdir.
11.Soru
"Geçti istemem gelmeni,
Yokluğunda buldum seni;
Bırak vehmimde gölgeni
Gelme, artık neye yarar?" (Necip Fazıl Kısakürek)
Yukarıdaki dörtlükte kaç tane yüklem vardır?
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
"Geçti istemem gelmeni,
Yokluğunda buldum seni;
Bırak vehmimde gölgeni
Gelme, artık neye yarar?"
Dörtlüğünde altı çizili olan geçti, istemem, buldum, bırak, gelme ve yarar yüklemdir. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde soru anlamı diğerlerinden farklı biçimde sağlanmıştır?
Ağlasam, sesimi duyar mısınız? |
Bu mu bana bahsettiğin tablo? |
Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? |
O nasıl bir çalışmaydı? |
Ayşe mi beni aramış? |
“O nasıl bir çalışmaydı?” soru sıfatıyla kurulmuş bir cümledir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eylemi yapanın niceliğini öğrenmeye yönelik bir soru cümlesidir?
Evden ne zaman ayrılacak
|
Nasıl bir elbise istiyorsun
|
Bu geziye kaç öğrenci katıldı
|
Bu mahalleye kaçıncıya geliyorsun
|
Sence bu sene yarışmayı kim kazanacak
|
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ortak zarf tümleçli bağımlı sıralı cümledir?
Ateşe su at, barut atma |
Mendilini aradı, bulamadı |
Dün gece çok çalıştığından epeyce yorulmuştu, sarsılmıştı. |
Erişilmez yollara dağıldınız, gittiniz. |
Türk subayı bizleri dikkatle süzdü, başıyla selamladı. |
‘Dün gece çok çalıştığından epeyce yorulmuştu, sarsılmıştı’ cümlesi ortak zarf tümleçli bağımlı sıralı cümledir.
15.Soru
“Henüz renk ve güzel kokular bitmemiş, fakat baharın bol renkleri hissedilmez şekilde kaybolmuştu” cümlesinin öznesi aşağıdakilerden hangisidir?
Baharın bol renkleri |
Renk ve güzel kokular |
Renk |
Güzel kokular |
Bol renkleri |
Cümlenin öznesi ‘renk ve güzel kokular’dır.
16.Soru
Aşağıdaki cümlelerde bulunan yüklemlerden hangisi yeri bakımından diğerlerinden farklıdır?
Şimdi çıkayım, rüzgârlı sahilleri göreyim. |
Bu dört mısra değildi, sanki dört damla kandı. |
Birdenbire kıpkızıl birkaç satırla yandı. |
Artık sana hiç de dargın değilim. |
Yürürdün gölgen uçardı duvarlarda. |
Yüklemi sonda bulunmayan cümleye devrik cümle denir. Devrik cümlelerde
yüklemin ille cümlenin başında yer alması gerekmez. Devrik cümle yapısındaki
temel mantık, yüklem dışı ögelerin vurgulanmasıdır. Bu bakımdan vurgulanmak
istenen öge yüklemin yerine kaydırılmaktadır. Yüklemin başta veya ortada olmasındaki amaç; yargıya bir duygu değeri kazandırmak, anlatımda bir sıcaklık sağlamaktır. E seçeneği buna örnektir. Diğer seçeneklerde yüklem sonda olduğundan kurallı cümlelerdir.
17.Soru
Her yandan küçülen bir oda gibi
Duvarlar yanaşmış, tavan alçalmış
(Necip Fazıl Kısakürek)
Yukarıda verilen cümlenin zarf tümleci aşağıdakilerden hangisidir?
Her yandan |
Yanaşmış |
Alçalmış |
Her yandan küçülen bir oda gibi |
Tavan alçalmış |
Bu dizelerde yer alan her yandan küçülen bir oda gibi kelime grubu da bir edat grubu olup zarf tümleci işleviyle kullanılmıştır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yüklemin yerine göre kurallı cümledir?
Kaç mevsim geçti üstünden yılların sen ayrılalı. |
Sensin civarımda dolaşan aşk baştan başa. |
Benim işimdir sözü imbikten geçirmek. |
Suyun akışı, kekliğin sekişi etkiler beni. |
Kalbim kirpiklerine sığınmak ister. |
İster isim ister fiil cümlesi olsun yüklemi cümlenin sonunda bulunan cümle kurallı cümledir. Bu kurala uygun seçenek E seçeneğidir.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisi öğrenilmiş geçmiş zaman kipiyle çekimlenmiştir?
Evden bir hışımla çıkmış. |
Gördüklerime inanamadım bu akşam. |
Saygısından ve sevgisinden bir şeyler eksilmemeli. |
Kendine bu kadar yüklenmeyi bırakma. |
İşler daha rahat hallolsa. |
çıkmış, yüklemi -miş'li geçmiş zaman ekidir.
20.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir soru zamiri kullanılarak kurulmuştur?
Ne istedin bu küçük yavrucaktan? |
Nasıl ikna ettin babanı? |
Neden yüksek sesle konuşuyorsun? |
Ne zaman yeni görevine başlıyorsun? |
Doğum günü partine sınıf arkadaşlarını da davet ettin mi? |
"Ne istedin bu küçük yavrucaktan?" cümlesindeki 'ne' soru kelimesi zamir görevi gördüğü için doğru cevap A şıkkıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ