Türkçe Ses Bilgisi Ara 1. Deneme Sınavı

1.Soru

I. Türkoloji çalışmalarında dikkat, yazılı dil üzerinde yoğunlaşmış, konuşma dili ihmal edilmiştir. II. Konuşma dilinde vurgulanacak sözcükler belirsizliğini korumaktadır. III. Türkçe dil bilgisi kitapları, kural koyucu bir yaklaşımla yazılmış, vurgu göz ardı edilmiştir. IV. Türk Dilinin yapısından dolayı vurgulanacak hece ve sözcükler sınırlıdır.

Yukarıdakilerden hangileri, Türk Dili araştırmalarında vurgu konusunu karmaşık kılan özelliklerdendir?

I, II

II, III

I, III

II, III, IV

I, II, III, IV

2.Soru

Alfabe kanununa göre sessiz harfler kendilerinden sonra gelen hangi ünlü ile seslendirilmelidir?

a

e

ı

i

o

3.Soru

Dört heceli Türkçe yer adlarında (örneğin; Doğancılar, Demirciler, Sağmalcılar vb.) vurgu nerededir?

İlk hece

Son hece

İlk ses

İkinci hece

Üçüncü hece

4.Soru

I. Hava yolundaki çeşitli daralmalar. II. Ses tellerinin titreşip titreşmemesi. III. Dilin dişlere değip değmemesi. IV. Dilin damağa değip değmemesi. V. Dudakların durumu.

Yukarıdakilerden hangileri, seslerin niteliğini belirleyen durumlardandır?

I, II, III

II, III, IV

III, IV, V

I, II, III, IV

I, II, III, IV, V

5.Soru

Az sayıda sesin, örneğin, /r/, /ı/, /a/, /s/ seslerinin farklı sırayla art arda dizilmeleri sonucunda farklı anlamlı birimler oluşur: sarı, sıra, asır. Bu durum dil göstergesinin hangi özelliğiyle açıklanır?

Dil göstergesinin nedenliliği

Dil göstergesinin nedensizliği

Dil göstergesinin soyutluğu

Dil göstergesinin çizgiselliği

Dil göstergesinin sesli oluşu

6.Soru

/s, ş, v, n, h, f, z/ seslerinin ortak özelliği nedir?

Ötümlü

Diş

Sürekli

Sızıcı

Akıcı

7.Soru

Aşağıdakilerden hangisi art damak ünsüzüdür?

/ç/

/r/

/y/

/k/

/ş/

8.Soru

Aşağıdakilerden hangisi hem düz hem de dar ön damak ünlüsüdür?

a

e

ı

i

ö

9.Soru

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde Türkçe sözcüklerde hiçbir durumda bulunmayan bir ünsüz kullanılmıştır?

ağız

mesafe

jenerasyon

rivayet

şikayet

10.Soru

Aşağıdakilerin hangisinde a ünlüsünün özellikleri tam ve doğru olarak verilmiştir?

geniş-düz-ön

dar-düz-art

dar-düz-ön

geniş-yuvarlak-ön

geniş-düz-art

11.Soru

Aşağıdakilerden hangisindeki eşleşme doğrudur?

/a/ sesi, ön, düz, açık, kısa

/e/ sesi art, düz, açık, kısa

/ı/ sesi art, açık, düz, kısa

/i/ sesi ön, düz, dar, kısa

/e/ sesi art, düz, açık, uzun

12.Soru

Aşağıdakilerden hangisi parçalarüstü sesbirim değildir?

fonem

vurgu

durak

ulama

uzunluk

13.Soru

Aşağıdakilerden hangisi dilsel göstergelerde sınırlı da olsa nedenliliklerden biri değildir?

yansıma

birbiriyle bağlantılı sözcükler

birleşik sözcükler

türemeler

ses birimi

14.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinin hecelerine ayrılmasında bir yanlışlık yapılmıştır?

baş-la-nıl-dı

e-le-le

ka-rar-sız

ha-nım-e-li

ha-va-a-la-nı

15.Soru

Bir sesin, dilde anlam ayırıcı özellik taşımadığı halde farklı söyleniş biçimlerine dil bilimde ne ad verilmektedir?

Sesbirim (fonem)

En küçük karşıt çift

Alt sesbirim (alofon)

Harf

Grafem

16.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde düzlük-yuvarlaklık uyumu yoktur?

ufuk

yalın

sevgili

gözümüz

yavru

17.Soru

Aşağıdaki seslerden hangisi dil ucunun dişlerin arkasına değmesi sonucu oluşan seslerden değildir?

/d/

/c/

/s/

/t/

/n/

18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri değildir?

Seslerden oluşması

İletişim aracı olması

Toplumsal olması

Değişmez olması

Üretken olması

19.Soru

Transliterasyon ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?

Yazıyı aktarma olarak da adlandırılır.

Bilinmeyen bir alfabeyle yazılmış metni yorum yaparak bilinen alfabeye aktarır.

Standart yazım kullandığı yollardan biridir.

Yazıya aktarma ön yorumla mümkündür.

Harfler kesinlikle büyük harflerle yazılır.

20.Soru

Aşağıdakilerin hangisinde vurgu son hecededir?

abartma sıfatlarında

Türkçe kökenli, iki heceli yer adlarında

ad, sıfat ve zamirlerde

seslenmelerde

dört heceli Türkçe yer adlarında